به گزارش خبرگزاری صدا و سیما و به نقل از آی‌ای، بیانیه مطبوعاتی محققان داخلی، یک کارآزمایی بالینی کوچک شامل بیماران مبتلا به لنفوم مغز یا نخاع را گزارش داده است که بر اساس آن درمان با سلول‌های CAR-T که با نام axi-cel نیز شناخته می‌شوند، می‌تواند یک گزینه درمانی مناسب برای بیمارانی باشد که اغلب امید کمی به بقا دارند.
کارون جیکوبسون که این کارآزمایی را رهبری می‌کرد، گفت: برای بسیاری از بیماران مبتلا به لنفوم سیستم عصبی مرکزی، گزینه‌های درمانی خوبی وجود ندارد و نتایج اولیه ما نشان می‌دهد که گسترش کاربرد سلول‌های CAR-T می‌تواند حال این بیماران را بهبود ببخشد.
لنفوم‌ها معمولاً دارای تومور‌های تهاجمی هستند که می‌توانند پس از ایجاد در سایر قسمت‌های بدن به مغز و نخاع گسترش یابند. درمان این سرطان‌ها اغلب دشوار است و بیماران مبتلا معمولا بیش از دو سال زنده نمی‌مانند.
لنفوم (Lymphoma) گروهی از تومور‌های یاخته‌های خونی است که از لنفوسیت‌ها به وجود می‌آید. گاهی واژه لنفوم تنها به تومور‌های سرطانی اشاره دارد و به همه تومور‌ها اطلاق نمی‌شود. نشانگان این بیماری شامل مواردی نظیر بزرگ شدن غدد لنفاوی که معمولاً بدون درد است، تب، تعرق (اغلب در شب)، خارش، کاهش وزن، احساس خستگی و دیگر علائم است.
سلول‌های CAR-T از نظر ژنتیکی برای اتصال به تومور‌ها و از بین بردن آن‌ها دوباره تنظیم می‌شوند و در سایر اشکال لنفوم مؤثر هستند. اکنون، جیکوبسون و همکارانش یک آزمایش بالینی آزمایشی را برای ارزیابی ایمنی درمان axi-cel برای سرطان‌های مغز و نخاع آغاز کرده‌اند.
سلول CAR-T یا سلول تی کایمریک گیرنده آنتی‌ژن (Chimeric antigen receptor T cell) نوعی روش درمان سرطان است که از روش‌های سلول درمانی با پایه ایمونوتراپی و مهندسی ژنتیک جهت بهبود بیماران مبتلا به انواع سرطان‌های خونی با استفاده از سلول‌های خونی خود فرد بیمار استفاده می‌کند. این رویکرد در درمان برخی از بدخیمی‌های خونی موفقیت‌آمیز بوده است و برای سایر تومور‌ها نیز در حال کارآزمایی است.
CARها گیرنده‌های مهندسی ژنتیک شده حاوی محل‌های اتصال اختصاصی آنتی‌ژن توموری هستند که توسط ژن‌های نوترکیب ناحیه متغیر ایمنوگلوبولین (آنتی‌بادی یا پادتن) کد می‌شوند و دُم سیتوپلاسمی آن‌ها حاوی دامنه‌های (domain) سیگنال‌رسانی هر دو گیرنده سلول T و پذیرنده‌های کمک تحریکی است.
این کارآزمایی شامل ۹ بیمار بود که ۷۸ درصد از آن‌ها شاهد کوچک شدن یا ناپدید شدن تومورهایشان به دلیل استفاده از این درمان جدید بودند و ۶۷ درصد از آن‌ها پاسخ کاملی را به این درمان نشان دادند که در آن تومور‌های آن‌ها کاملا ناپدید شد.
این آزمایش، سلول‌های CAR و غیر CAR-T را با استفاده از تکنیک‌های پیشرفته تک سلولی، از جمله توالی‌یابی RNA تک سلولی و توالی‌یابی تک سلولی گیرنده‌های سلول T جدا و تحلیل و بررسی کرد.
پژوهشگران می‌گویند: این رویکرد به ما فرصت بی‌سابقه‌ای می‌دهد تا محیط ایمنی سیستم عصبی مرکزی را بررسی و تعیین کنیم که چگونه آن با خون محیطی مقایسه می‌شود. علاوه بر این، ما می‌توانیم جمعیت‌های سلولی یکسان را در خون و CSF مقایسه کنیم و تصویری با وضوح بالا از دینامیک سلول‌های T و درک عمیق‌تری از آنچه باعث پاسخ‌های درمانی می‌شود، به دست آوریم.
پژوهشگران بیش از ۱۲۵ هزار سلول منفرد را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند که نشان دهنده یک حرکت فنی و بالینی پیشرو است. وسعت و عمق گسترده این پژوهش، پژوهشگران را قادر ساخت تا یک امضای مولکولی منحصر به فرد برای سلول‌های CAR-T را آشکار کنند که می‌تواند برای ایجاد پاسخ‌های ضد تومور در سرطان مغز و نخاع بسیار مهم باشد.
پژوهشگران می‌گویند: پژوهش‌های بیشتر روی این سلول‌ها نوید بیشتری را در مورد زیست‌شناسی منحصربه‌فرد و فعالیت‌های آن‌ها در بدن می‌دهد. این یک تلاش واقعاً فوق العاده بوده است و ما از بیماران، پزشکان و پژوهشگرانی که این کار را انجام دادند، بسیار سپاسگزاریم.
اگرچه هنوز پژوهش‌های بالینی بیشتری مورد نیاز است، اما داده‌ها بسیار امیدوارکننده هستند و نشان می‌دهند که نتایج بهتری نسبت به درمان‌های کنونی برای لنفوم مغز و نخاع دارند.
