فتانهاحدی- همشهریآنلاین: در وقایع اخیر در تأثیرات منفی بر حوزههای مختلف اقتصاد و کسب و کار اصناف مختلف گذارد و بسیاری از فعالیتهای اقتصادی را به چالش کشید. افزایش ارز، دلار، طلا و سکه و حجوم مردم برای خرید، نگرانیهایی از بابت اقتصادی که در فضای بحران قرار گرفته است، را به مردم داد.
از این رو با مجید شاکری کارشناس اقتصادی درباره تبعات اعتراضات و اعتصابات اخیر به گفتوگو نشستیم.
اعتراضات و اعتصابات اخیر چه تبعاتی در اقتصاد کشور دارد؟
درباره اینکه تبعات اقتصادی اعتراضات، بخشی از تبعاتی است که اکنون شاهدش هستیم موضوع اصلی نیست. جهتگیری انتظارات با پایان سال میلادی همراه شده است. فشاری که از قبل آغاز شده بود. این فشار روی نرخ ارز تاثیر میگذارد همراه با اینکه روش مداخله بانک مرکزی هم روش صحیحی نیست. نکته مهم این قضیه اکنون نیست.
نکته مهم ماجرا به اتفاقات 1402 برمیگردد. این اعتراضات تمام شود یا نشود به هرحال یک وجه اکران بینالمللی داشته و منجر به نسل جدیدی از تحریمها شده است.که به لحاظ مدل به آنها تحریمهای ماگینسکی میگوییم، یعنی تحریمهای حوزه حقوق بشری که جنس متفاوتی از آثار را دارند.
سال 1402 سه اتفاق رابا هم در پیش داریم. هم سال هشتم برجام است. احتمالا پایان جنگ اوکراین است که تبعات نسل جدید تحریمها را درکنار همدیگر خواهیم داشت. و این 3 با هم شرایط ویژهای را ایجاد میکند که برای گذشتن از آن نیازمند اتحاد همگانی از همه گروهها با همه تصورات در مورد آینده ایران است.
یعنی اگر روزی بخواهیم بدانیم، نتیجه اعتراضات1401 چه بوده است. بخشی اصلی آن در سال 1402 اتفاق خواهد افتاد. مگر اینکه همه ما ایرانیها متوجه باشیم که آتش مجموع وقایعی که اتفاق افتاده به سوی خودمان بر میگردد. از سوی دیگر نیز باید معقولترین انتخاب را از بین انتخابهای موجود انجام دهیم. شرایط در حال پیشرو، شرایط شرایط خطیری است.
نمیخواهم بگویم نسبت به 1402 ناامیدم اما سالی است که با توجه سال 1401 سال خطیری است. هم تهدیدهای بزرگ و هم فرصتهای بزرگی دارد. امید است که از میان این اتفاقات از فرصتهاش استفاده کنیم.
آیا اعتراضات موجب بیشتر شدن تحریمها میشود؟
اکنون فارغ از اینکه اعتراضات به کجا خواهد رسید، تحریمها مسیری پیداکرده و پیش میرود، یعنی آنچه را که لازم داشتهاند، گرفتهاند. حتی من تصور نمیکنم که وقایع اخیر و اعتراضات اثری که بر تحریمها میگذارد، مسیر تحریمها به جلو میرود. عملا پیچیدهتر از این است که یک رابطه خطی بنویسیم و بگوییم که افزایش اعتراضات باعث افزایش تحریمها و کاهش اعتراضات باعث کاهش تحریمها میشود.
اما میتوانیم بگوییم مسیری را که آمده ایم قطعا ما را وارد ریل جدیدی از تحریمها کرده است، فارغ از اینکه در داخل چه اتفاقاتی خواهد. و اقداماتی که در داخل میکنیم باید آماده شدن در مقابل این موج باشد نه جلوگیری در ایجاد این موج.
