مسجد مکی زاهدان به عنوان یکی از بزرگترین مساجد جهان اسلام و همچنین مشهورترین مسجد اهل سنت نام برده می شود.
مسجد «مكی» نماد اتحاد و همگرایی قومی با معماری جذاب و متفاوت، سالانه پذیرای بیش از 8 هزار گردشگر داخلی و خارجی از کشورهای استرالیا، عمان، امارات، کانادا، هلند، دانمارک، پاکستان و افغانستان بوده و بهعنوان یکی از زیباترین جاذبههای گردشگری استان سیستانوبلوچستان معرفی شده است.
نمای بیرونی مسجد مکی بسیار به مسجد سلطان احمد ترکیه نزدیک است و فضای داخلی آن نیز به مسجد النبی در مدینه شباهت دارد. در سال 70 مرحله اول توسعه مسجد در سه طبقه زیرزمین، همکف و طبقه اول شروع شد و نزدیک به ۲۰ سال طول کشید. در سال ۱۳۹۰ با نقشه و معماری متفاوت مرحله بعدی توسعه شروع شد و هم اکنون نمای بیرونی و داخلی در حال انجام است.
مولانا عبدالعزیز ملازاده این مسجد را در سال ۱۳۵۳ با زیربنای ۶۰۰ متر مربع تأسیس کرد. بنای اولیه دارای دو مناره با ارتفاع ۳۷ متر بود.که با گذشت زمان و افزایش جمعیت و نیاز به فضای وسیعتر برای عبادت در چند مرحله توسعه و گسترش یافت.
مسجد جامع مکی توسط مولانا عبدالعزیز بنیانگذاری شد که پس از رحلت ایشان مدیریت آن به دست شیخ مولانا عبدالحمید سپرده شد.
طراحی بنای مسجد و معماری داخلی مسجد مکی کاری از هنرمندان ایرانی است. نمای بیرونی مسجد یادآور مسجد سلطان احمد و درون آن یادآور مسجد النبی است.
مردم بومی داوطلبانه و بدون دریافت دستمزد در ساخت این بنا همکاری کردهاند، و همهٔ هزینههای ساخت و نگهداری آن توسط کمک های مردمی تامین شده است با این باور که مسجد را مردم نماز گزار باید بسازند. نماز جمعه از سال ۱۳۶۵ در مسجد مکی برگزار میشود.
با ۳۲۰۰۰ متر مربع زیر بنا، این مسجد دارای چهار مناره به ارتفاع ۹۲ متر و ۵۲ گنبد است که ارتفاع گنبد مرکزی آن به ۴۶ متر میرسد.
امام جمعۀ اهلسنت زاهدان دربارۀ اینکه چگونه نام «مکی» برای این مسجد باشکوه انتخاب شده میگوید: زمانیكه این مسجد در حال ساخت بود، تصمیم گرفته شد که منزل حضرت مولانا [عبدالعزیز] رحمهالله از کنار مسجد نور در خیابان فعلی رزمجومقدم، به مكانی نزدیك مدرسه منتقل شود. در مكانی كه هماكنون مسجد «مدنی» واقع است یکی از مقتدیان و ارادتمندان حضرت مولانا قطعه زمینی را برای بنای مسجد و زمینی را برای بنای منزل در اختیار ایشان گذاشت.
حضرت مولانا مسجدی را آنجا ساخت و نام آن را مسجد «مدنی» گذاشت و این مسجد را مسجد «مکّی» نامید. در واقع نامگذاری این دو مسجد با الهام از نام دو شهر مقدس مكّه و مدینه انجام گرفت. تعلق خاطری كه حضرت مولانا عبدالعزیز با حرمین شریفین داشت باعث انتخاب این نامها برای این دو مسجد شد.
بهمرور که تعداد نمازگزاران و شرکتکنندگان در نمازجمعه بیشتر شد، ابتدا از طرف قبله و پس از آن از طرف شمال و جنوب ساختمان مسجد را توسعه دادیم. تا اینکه مساحت آن به چیزی بیش از 2000 مترمربع رسید.
بعدها که با کمبود جا مواجه شدیم در صحن مسجد با سازههای فلزی سایبان درست کردیم. در ادامه نیز با کمبود جا مواجه شدیم که مجبور شدیم منازل واقع در قسمت شرق مسجد را خریداری کنیم و بهصورت خیلی جدی پروژه توسعه مسجد را دنبال کنیم.
تقریباً هفت باب منزل خریداری و آنها را تخریب کردیم و زمین آنها را به مسجد افزودیم. بهیاد دارم آخرین منزل را به قیمت گزافی در آن روزها خریداری کردیم. این قسمت از پروژه که تقریباً به نتیجه رسید، به فکر اجرای پروژه تکمیلی و نهایی افتادیم و زمینهای سمت قبله مسجد را تا جاییکه امکان داشت خریداری کردیم.
در این زمان قیمت زمین خیلی بالا رفته بود. بدینترتیب یک بلوک کامل با مساحت یک هکتار در حد فاصل خیابان توحید تا خیابان رازی به موازات خیابان خیام، در محدوده مسجد جامع مکی زاهدان قرار گرفت و در سه طبقه با سیهزار زیربنا ساخته شد.
گردآوری: بخش گردشگری بیتوته