اکوتوریسم، یک نوع از گردشگری است که در آن، افراد به مناطق طبیعی سفر کرده و از آنها دیدن می کنند. قابل ذکر است که در اکوتوریسم، این مناطق طبیعی معمولا نا مسکون هستند و کسی در آنها زندگی نمی کند. یکی دیگر از ویژگی های این مناطق، دست نخورده بودن آنها است.
به گردشگرانی که به این مناطق طبیعی و دست نخورده می روند، اکوتوریست می گویند. این افراد، خود را در مقابل محیط زیست، مسئول می دانند و تلاش می کنند که در سفر های اکوتوریسمی، هیچ لطمه ای به محیط زیست وارد نکنند. این گردشگران، با مسئولیت خود وارد مناطق دست نخورده و طبیعی می شوند.
هدف از اکوتوریسم، آشنا کردن گردشگران و اکوتوریست ها با مناطق دست نخورده جهان، و همچنین آموزش نگهداری از طبیعت و اکوسیستم به آنها است.
شاید بعضی ها تصور کنند که سفر به این مناطق طبیعی و بکر، می تواند به آنها آسیب برساند، در حالی که اینگونه نیست. در فرایند اکوتوریسم، مهم ترین چیز، دست نخورده باقی ماندن طبیعت است.
اکوتوریسم، تقریبا در هر کشوری، به ویژه ایران وجود دارد، و سالانه بر تعداد اکوتوریست ها در سرتاسر جهان، افزوده می شود. امید است که در آینده ای نه چندان دور، اکوتوریسم بتواند به تمام مردم جهان، اهمیت محیط زیست و اکوسیستم طبیعی را بیاموزد.
یکی از اهداف اکوتوریسم، این است که به انسان ها نشان دهد چه اثر های مخربی بر روی محیط زیست مکان های دیگر گذاشته اند و زیبایی های طبیعی را به راحتی تخریب کردند. میراث فرهنگی و تاریخی نیز در اکوتوریسم مورد توجه هستند.
امروزه بسیاری از انسان ها، اهمیت زیست بوم ها و اکوسیستم های طبیعی را فراموش کرده اند. به طوری که بعضی ها هیچ اهمیتی برای آنها قائل نمی شوند و یا حتی خودشان، باعث تخریب محیط زیست به روش های گوناگون می شوند. اکوتوریست ها، با سفر به نقاط دست نخورده و طبیعی جهان، در می یابند که انسان، بسیاری از زیبایی های طبیعت را از بین برده، و نیاز است که از این نقطه به بعد، بیشتر به فکر طبیعت و محیط زیست باشد.
به اکوتوریسم در زبان فارسی، طبیعت گردی گفته می شود. درباره این که چه کسی نخستین بار از واژه اکوتوریسم استفاده کرد، نظر های متفاوتی وجود دارد. برخی می گویند که در سال 1960 میلادی، شخصی به نام هتزر، واژه اکوتوریسم و سفر به طبیعت را استفاده کرد، اما برخی دیگر این مورد را رد می کنند، و می گویند که در تاریخی قبل از 1980 میلادی، شخصی به نام سبالوس لاسکورین، واژه اکوتوریسم را برای اولین بار استفاده کرده است.
اکوتوریسم، به عنوان سفری شناخته میشود که می تواند به مردم محلی، سود برساند. انسان، موجودی است که سفر کردن در طبیعت را بسیار دوست دارد، و با بودن در یک محیط بکر و دست نخورده، آرامش می گیرد.
اکوتوریسم، انواع مختلفی دارد و افراد اکوتوریست، بر اساس میل خود می توانند انتخاب کنند که دوست دارند در کدام نوع از سفر اکوتوریسمی شرکت کنند. طبیعت از بخش های مختلفی تشکیل شده است، و این امر، باعث به وجود آمدن انواعی از اکوتوریسم می شود که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
افرادی که دوست دارند به مناطق کوهستانی دست نخورده بروند، و یا اینکه به مناطق مرتفع سفر کنند، می توانند به مناطق کوهستانی سفر کرده و به گروه های کوهنوردی ملحق شوند. کوهنوردی، یکی از بهترین ورزش ها برای بدن انسان است.
پرنده نگری، یکی از انواع اکوتوریسم است که جنبه تفریحی نیز دارد. در پرنده نگری، افراد با استفاده از لوازم مخصوص، پرندگان را از راه دور و در زیستگاه طبیعی آنها مشاهده می کنند.
پرنده نگری، در واقع یکی از پر طرفدار ترین نوع های اکوتوریسم است و سالانه، تعداد زیادی از اکوتوریست ها برای پرنده نگری، به نقاط مختلف جهان سفر می کنند.
نکته قابل توجه، این است که پرنده نگری جنبه علمی ندارد و صرفا جهت تفریح و آشنایی با محیط زیست است. در حالی که پرنده شناسان، با استفاده از ابزار های پیشرفته تر، به مطالعه پرندگان و رفتار آنها می پردازند، پرنده نگران، بدون هیچ هدف علمی و برای سرگرمی، پرندگان را مشاهده می کنند.
یکی دیگر از انواع اکوتوریسم یا طبیعت گردی، گردش آبی و ساحلی است. در این نوع از گردش، افراد با هدف ورزش، مشاهده ماهی ها و گیاهان آبی، گردش و تفریح در ساحل، شنا کردن و... به مناطق ساحلی، و رود ها و دریاها سفر می کنند و جزو اکوتوریست ها به شمار می روند.
مردم شناسی، یا همان انسان شناسی، نوعی از اکوتوریسم است که در آن، به بررسی انسان های دیگر پرداخته می شود. انسان شناسی، در واقع یکی از علوم اجتماعی نیز هست.
انسان ها در فرایند انسان شناسی، از جنبه های مختلف مورد مطالعه قرار می گیرند. یکی از این جنبه ها، تاریخ و فرهنگ است. در این شاخه، فرهنگ انسان هایی که در آن مکان زندگی می کنند، و همچنین تاریخ و اماکن باستانی آنها مورد مطالعه و بررسی قرار می گیرد. در فرایند انسان شناسی، انسان ها در زمینه جسمانی و حتی روانشناسی نیز، مورد مطالعه قرار می گیرند.
ممکن است بعضی ها، مردم شناسی را با اتنولوژی اشتباه بگیرند. اتنولوژی، علمی است که در آن نهاد های انسانی بررسی می شوند. درست است که این دو علم، اشتراکاتی با یکدیگر دارند، اما کاملا شبیه به هم نیستند. برای مثال، در مردم شناسی، ویژگی های روانی و جسمی افراد نیز بسیار تعیین کننده هستند، اما در اتنولوژی مورد مطالعه قرار نمی گیرند. اتنولوژی، تأکید بسیاری بر سبک زندگی مردم یک جامعه دارد.
یکی دیگر از انواع اکوتوریسم، طبیعت درمانی است. ممکن است که گردشگران، بیماری هایی داشته باشند که طبیعت، می تواند راه درمان مناسبی برای آنها باشد. برای مثال، افرادی که مبتلا به بیماری هایی مانند روماتیسم، پسوریازیس، مشکلات تنفسی و یا آرتریت هستند، می توانند با سفر به مناطق دست نخورده طبیعت، با استفاده از منابع طبیعی خود را درمان کنند.
شن رادیو اکتیو، دریاچه های نمک، چشمه های آب گرم و گوگرد، آب و هوای مناسب، حمام های گیاهی و... از مکان هایی هستند که می توان در طبیعت درمانی، به آنها مراجعه کرد و با استفاده کردن از آنها، بسیاری از بیماری ها را درمان کرد. در صورتی که بیماری هایی نظیر مشکلات تنفسی، روماتیسم و... دارید، می توانید به تور های اکوتوریسم و طبیعت درمانی بپیوندید و برای درمان بیماری خود از راه طبیعت، اقدام کنید.
سخن پایانی و جمع بندی مطالب
اکوتوریسم، یکی از مهم ترین شاخه های گردشگری است و امروزه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در صورتی که علاقه دارید که از مکان های بکر و دست نخورده طبیعت دیدن کنید، می توانید به تور های اکوتوریسمی بپیوندید و به مکان های دست نخورده در جهان سفر کنید. امید است که روزی تمام انسان ها در حفاظت از محیط زیست خود کوشا باشند.
گرداوری: بخش گردشگری بیتوته