به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، در برنامه گفتگوی ویژه خبری دیشب، دلایل اجرا نشدن قانون هوای پاک با حضور رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست و رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی بررسی شد.
مجری: سعید سیفی
میهمان حضوری: علیرضا احمدی فینی؛ رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور
ارتباط تلفنی: داریوش گل علیزاده؛ رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست
ارتباط تلفنی: سمیه رفیعی؛ رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی
مجری: همان طور که در بخش‌های خبری به اطلاع شما رسید هفت شهر کشورمان در حال حاضر درگیر آلودگی هواست و الآن هفت روز است که تهران، استان تهران و البرز درگیر آلودگی هوا هستند، متأسفانه امسال هم مثل سال‌های گذشته آن رحمت الهی مثل بارش باران و وزش باد و امثال این شامل حال ما نشده و وضعیت آن طور است که می‌بینید در کلانشهر‌های ما آلودگی هوای قابل توجهی داریم و خطرناک برای کودکان و کهنسالان، آلودگی هوا دلایل مختلفی دارد که اگر بخواهیم تقسیمش کنیم به دو دسته ثابت و متحرک. ثابت مصارف خانگی و صنعت و متحرک می‌شود بخش خودرو‌های ما و سیستم حمل و نقل ما که آن طور که کارشناسان می‌گویند بیش از ۵۰ درصد آلودگی هوا در بخش دوم یعنی بخش متحرک و حمل و نقل ما، خودروها، موتورسیکلت، کامیون‌ها و مواردی از این دست است. اما قانون در این مورد چه می‌گوید؛ ما سال ۹۶ در مجلس قانون هوای پاک را تصویب کردیم که ۲۳ دستگاه را مشخص کردند که در اجرای این قانون وظیفه مستقیم دارند و نظارت بر حسن اجرای این قانون هم به عهده سازمان حفاظت محیط زیست گذاشته شده، اما متأسفانه بعد از حدود پنج سال که قانون هوای پاک؛ قانونی که یک قانون مترقی است و می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در کاهش تولید و کنترل آلایندگی داشته باشد و در صورت اجرای کامل آن ما می‌توانیم سلامت محیط زیست و امنیت بهداشتی آحاد جامعه را داشته باشیم، اجرا نشده و ما همچنان شاهد این آلودگی هوا و تعطیلی و تعطیلی‌های مکرر و تبعات اقتصادی آن هستیم. در این خصوص صدا و سیما به آن وظیفه‌ای که بر دوش اش گذاشته مثل اطلاع رسانی و پیگیری اجرای قانون عمل کرده تا آن جایی که برایش مقدور بوده در حوزه‌های مختلف اطلاع رسانی کرده، در برنامه‌های مستند، گفتگومحور، تولیدی، زنده به این موضوع پرداخته، در همین برنامه‌های خودمان هم ما در چند برنامه مختلف راجع به آلودگی هوا مثل بحث سوخت نیروگاه ها، اسقاط خودروها؛ برنامه‌های مختلفی را رفتیم. با توجه به این که بحث آلودگی هوا همان طور که در گزارش کارشناسان بود، بخش عمده و علت اصلی اش بحث خودروها و خودرو‌های فرسوده و مواردی از این دست است، این روندی که بحث آلودگی هوا به اعتقاد کارشناسان بخش اصلی اش بر می‌گردد به تردد خودروها، خودرو‌های بی کیفیت و خودرو‌های به خصوص فرسوده در کشور ما، تا کنون چه اقدامی برایش انجام شده، اول یک تاریخچه‌ای از این روند داشته باشیم، ببینیم از کجا به اینجا رسیدیم؟
احمدی فینی: توضیحی بدهم در رابطه با رسالت این موضوع از چه زمانی شروع شد، به چه طریق بود؟ از اوایل سال ۸۵ در قالب بحث لایحه بودجه پیش بینی شد که اعتباراتی را برای حوزه حمل و نقل کشور به ویژه نوسازی ناوگان چه حوزه درون شهری و چه حوزه برون شهری اختصاص داده شود. بعد از سال ۸۵ تصمیم بر این شد که با توجه به این که این موضوع بسیار اهمیت دارد در حوزه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت و نوسازی ناوگان این در قالب یک قانون دائمی دیده شود و آن زمان لایحه‌ای تنظیم شد به مجلس تقدیم شد در قالب لایحه دو فوریتی که به عنوان توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت بود. خوشبختانه در سال ۸۶ این قانون ابلاغ شد، قانون بسیار مترقی‌ای بود که مسائل مختلفی که در حوزه حمل و نقل عمومی و همچنین مدیریت مصرف سوخت بود همراه داشت این قانون، منجمله ما بحث کارت سوخت که سهمیه بندی و امثال آن در قالب این قانون داشتیم، افزایش زیرساخت‌های حوزه حمل و نقل عمومی منجمله مترو‌ها در قالب این قانون ساماندهی شد و همچنین بحث نوسازی ناوگان. از سال ۸۶ بحث نوسازی ناوگان یک رسالت جدیدی به خود گرفت، یک رشد چشم گیری پیدا کرد، با توسعه مراکز اسقاط و ساماندهی آن‌ها برنامه ریزی‌ای در کشور انجام شد که ما بتوانیم با کاهش آلایندگی‌های هوا و همچنین بحث کاهش مصرف سوخت و افزایش ایمنی همراه باشیم. سنوات اول با توجه به اعتباراتی که برای این قانون اختصاص داده شده بود ما یک رشدی را در بحث اسقاط داشتیم و اتفاقات خوبی در حوزه حمل و نقل عمومی افتاد. در حوزه کلانشهر‌ها ما توانستیم چه مترو، چه حوزه تاکسی، چه اتوبوس توانستیم یک نوسازی چشم گیری هم داشته باشیم در حوزه برون شهری هم به همین ترتیب.
مجری: تأثیرات خود را هم داشت.
احمدی فینی: بله تأثیرات قابل توجهی داشت، چه بسا اگر آن اتفاق نمی‌افتاد در آن سنوات ابتدایی ما الآن مشکل چه بسا بیشتری داشتیم نسبت به این مسائلی که با آن‌ها مواجه هستیم. بعد از آن در سال ۸۶ قانون هوای پاک آمد که همان اهدافی که در قانون توسعه حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت داشت، توجه داشت به آن قوانین و همچنین یک سری بحث‌های منابع درآمدی را هم پیش بینی کرد و در نهایت بحث توجه به توسعه حمل و نقل عمومی و تخصیص اعتبارات برای کاهش آلایندگی‌ها در این قانون مورد توجه قرار گرفت که آیین نامه‌هایی هم داشت. اقدامات خوبی انجام شد در قالب قانون هوای پاک، ولی اگر ادامه می‌دادیم این مسائل را می‌توانستیم با یک سری...
مجری: قبول دارید از سال ۹۶ به بعد بیشتر روی کاغذ ماند اجرای قانون؟
احمدی فینی: بخشی از این قانون منجمله بحث ماده ۸ قانون و همچنین تبصره ۲ آن که می‌توانست بسیار روی بحث کاهش آلایندگی‌ها مؤثر باشد یعنی آن تخصیص اعتباراتی که مربوط به نوسازی ناوگان بود تاکنون در سنوات مختلفی که قانون بودجه داشتیم هنوز این به اجرا گذاشته نشده.
مجری: راجع به دلایل این که چرا بعد از پنج سال هنوز بخش‌های مهمی از این قانون اجرا نشده و این که روند رو به آینده به چه صورت است صحبت خواهیم کرد، اما ارتباطمان برقرار است با آقای داریوش گل علیزاده؛ رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست. اگر بخواهم خیلی شفاف و راحت بپرسم؛ شهروندان فکر می‌کنم خود شما را هم الآن ببینند هم این را بپرسند آلودگی هوا بالأخره کی تمام خواهد شد؟ این را چرا از حضرتعالی سؤال می‌کنیم؟ چون در قانون هوای پاک که ۲۳ دستگاه دخیل هستند، دستگاه ناظر و کسی که مسئولیت حسن اجرای قانون را دارد سازمان حفاظت محیط زیست است که شما نمایندگی آن را در این برنامه بر عهده دارید، پاسختان به مردم چیست؟ دلیل اصلی چیست؟ بالأخره این داستان آلودگی هوا قرار است چطور حل شود؟
گل علیزاده: همان طور که جنابعالی فرمودید و بینندگان و شنوندگان عزیز برنامه به خوبی متوجه شدند مسأله آلودگی هوا یک مسأله مشخص است، راهکارهایش هم از دیرباز مشخص شده، دلیل عدم تحقق قانون هوای پاک انباشت تکالیف انجام نشده در طی سنوات گذشته است. ما از سال ۷۴ قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا داشتیم، سنوات بعدی که آقای احمدی اشاره کردند سال ۸۶ داشتیم و سال ۹۰، ۹۳ و ۹۵ هم مصوبات هیأت وزیران در خصوص راهکار‌های کاهش آلودگی هوا داشتیم که در نهایت منجر به قانون هوای پاک در سال ۹۶ و آیین نامه‌های اجرایی در سال ۹۷ شد، متأسفانه انجام تکالیف قانون هوای پاک گره خورد به یک سری درآمد‌هایی که در قانون هوای پاک محقق نشد یعنی اگر اقدامات قانون هوای پاک، تکالیفی که پیش بینی شده بود باید انجام می‌دادیم حتماً باید منابع مالی آن مشخص می‌شد، متأسفانه منابع...
مجری: یعنی شما منظورتان این است که قانون اشکال دارد یا قانون خوب است در اجرا به خوبی عمل نشده؟
گل علیزاده: به نظرم قانون به خوبی درآمدهایش را پیش بینی نکرد و محقق نکرد.
مجری: یعنی قانون گذار ابتدا به درستی آن موارد تأمین مالی قانون را ندیده؟
گل علیزاده: بله وقتی که ما شرایط اقتصادی کشور تغییر کرد و بحث تحریم‌های ظالمانه هم پیش آمد، سناریوی دوم پیش بینی نشده بود که اگر گزینه‌هایی که در قانون پیش بینی شده محقق نشده در بودجه سنوات سالانه حداقل اعتبارات مورد نیاز را تأمین کند که این کاری که امسال ما پیش بینی کردیم امیدواریم محقق شود.
مجری: شما که به این نتیجه رسیدید؟ از سال ۹۶ که قانون هوای پاک آمد شما چند وقت بعد به این نتیجه رسیدید؟
گل علیزاده: از سال ۹۷ آیین نامه‌های اجرایی اش که مصوب شد ما گزارش گیری کردیم از دستگاه‌های اجرایی و آسیب شناسی کردیم گزارش آسیب شناسی مان را در اختیار دولت و کلیه نهاد‌های نظارتی قرار دادیم حتی گزارشی شد از طریق دیوان محاسبات در اختیار مجلس قرار گرفت و شما گزارش‌ها را خودتان هم...
مجری: اگر ۹۷ را هم بخواهیم حساب کنیم حدود چهار سال است که شما می‌دانید علت چیست و باز هم این روند متوقف مانده، یعنی آیا رفتید به سمت اصلاح قانون؟
گل علیزاده: قانون نیازی به اصلاح، یعنی مشکلات ما الآن مشکلات اختیارات قانون نیست، باید اعتباراتش در بودجه سنوات سالانه موافقتنامه‌های هر دستگاه پیش بینی و محقق می‌شد. سال گذشته...
مجری: وقتی نشده چه باید کرد؟ شما چهار سال است که منابع مالی تان محقق نمی‌شود.
گل علیزاده: سال ۹۰ حدوداً ۹۰ میلیون تومان از محل درآمد‌های قانون هوای پاک به حساب سازمان حفاظت محیط زیست واریز شد. ما پیش بینی که کرده بودیم در ابتدای دولت ۶۲ حکم را اعطا کردیم مبلغی برآورد هزینه اش حدوداً ۵۰ هزار میلیارد تومان بود. ۵۰ هزار میلیارد تومان برای ۶۲ حکم. امسال هم این دوباره بازنگری شد ۱۰۷ هزار میلیارد تومان برای کلیه دستگاه‌های اجرایی در بودجه سال ۱۴۰۲.
مجری: و آن وقت همکاری دستگاه‌ها چطور از این ۲۳ دستگاه که البته فکر می‌کنم یکی اش خود سازمان محیط زیست است دیگر، درست است؟ سایر دستگاه‌ها شما به هر حال حکم ناظر را داشتید، هماهنگ کننده و ناظر اجرای قانون، همکاری دستگاه‌ها چطور بود؟ چون من صحبت‌های خانم دکتر رفیعی را که می‌خواندم؛ رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس چند دستگاه را نام برده بودند که این‌ها ترک فعل‌های زیادی در این دستگاه‌ها اتفاق افتاده در اجرای قانون هوای پاک.
گل علیزاده: دستگاه‌های اجرایی شاید در اولویت برنامه هایشان قرار ندادند به عنوان نمونه بحث توسعه و نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی در مواد ۲ و ۱۰ قانون هوای پاک پیش بینی شده؛ ۵۰ درصد در ماده ۱۰ قانون؛ ۵۰ درصد سهم دولت بود، ۵۰ درصد سهم شهرداری ها. شهرداری‌ها می‌توانستند منابع در اختیار خودشان را برای انجام تعهد و تکالیف خود انجام دهند که متأسفانه در اولویت برنامه‌ها قرار نگرفت. ما می‌دانیم مشکلات ما در حوزه نوسازی و توسعه حمل و نقل عمومی بسیار زیاد است و متأسفانه بیش از ۷۰ درصد این خودرو‌هایی که در حمل و نقل عمومی هستند فرسوده هستند هم میزان مصرف سوخت و هم پیمایش بیشتری دارند و باید هدف گذاری روی تکالیف اصلی، ما ۱۶ محور را آمدیم وزن دهی کردیم با استفاده از نظر نخبگان، هفت محور، محور اصلی و اثربخش در بهبود کیفیت هوا بودند که این را در جلسات اخیر هم که نشستیم در وزارت کشور انجام شد، خوشبختانه ریز برنامه‌ها احصاء شد در اختیار سازمان برنامه و بودجه قرار گرفت. امیدواریم با حمایتی که دولت می‌کند این در بودجه ۱۴۰۲ گنجانده شود.
مجری: آقای احمدی، این اقدامات انجام شد، رسید تا سال ۹۶ قانون هوای پاک تصویب شد تا الآن هم که به اذعان حضرتعالی آن موارد مهمش اجرا نشده، الآن در دولت جدید برنامه چیست، حالا نگاه می‌خواهیم رو به آینده باشد، برنامه تان برای این که این مشکل حل بشود چیست و این داستان آلودگی‌ها ان شاء الله تمام شود.
احمدی فینی: همان طور که آقای گل علیزاده اشاره کردند بحث منابع درآمدی مهم، مسأله‌ای است که در هوای پاک هنوز به اجرا گذاشته نشده، یکی از اتفاقات اخیری که افتاده و می‌تواند کمک کند به این مسأله همین قانون ساماندهی صنعت خودرو است. خوشبختانه باز هم ما یک قانون خوب داریم که تمام مسائل در این قانون دیده شده، در قالب تبصره ۲ ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو آن جا به بحث اسقاط خودرو‌های فرسوده پرداخته شده و منابعی را برای آن پیش بینی کرده، قرار است خودروسازان داخل و واردکنندگان بیایند به ازای تولیدی که دارند و وارداتی که انجام می‌دهند خودرو‌های فرسوده را از رده خارج کنند. اگر این اتفاق بیفتد کما این که در قانون توسعه حمل و نقل هم از سال ۸۶ پیش بینی این موضوع شده بود و در آیین نامه‌های اجرایی اش، اگر این اتفاق بیفتد یعنی یک منبع درآمدی خوبی را ما برای نوسازی ناوگان به ویژه حوزه حمل و نقل عمومی و موتورسیکلت خواهیم داشت که خوشبختانه در مجلس این تصویب شد، امیدواریم با ابلاغی که شورای نگهبان خواهد داشت و دولت ابلاغ می‌کند این مسأله را بتوانیم در ابتدای سال ۱۴۰۲ اجرایی اش کنیم.
مجری: بحث قانون هم همین الآن با انتقاداتی روبرو است امیدواریم این انتقادات بعداً مانع نشود که بحث اسقاط خودرو برای این بود که خودرو‌های فرسوده خارج شود، این که ما بیاییم آن مبلغ مالی را در نظر بگیریم به جای اسقاط خودرو، این باز محل اشکال است. ارتباط مان بر قرار است با خانم رفیعی؛ رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس. راجع به بحث قانون هوای پاک صحبت می‌کنیم و قاعدتاً شما به عنوان رئیس فراکسیون محیط زیست و بحث نمایندگی مجلس و بعد نظارتی که می‌توانید روی اجرای قانون داشته باشید محل سؤال هستید، ماده ۳۹ قانون هوای پاک بحث دستگاه قضایی را در نظر گرفته برای رسیدگی به ترک فعل‌هایی که در اجرای این قانون انجام می‌شود، شما اخیراً هم مصاحبه کردید گفتید ۲۳ دستگاه اینجا وظیفه دارند، اما دستگاه‌هایی مثل وزارت نفت، وزارت صمت، وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه و وزارت کشور در اجرای قانون هوای پاک همان طور که نقش زیادی دارند بیشترین ترک فعل‌ها هم در همین وزارتخانه‌ها انجام شده، اگر درست می‌گویم تأیید می‌کنید و این که چه کرده مجلس برای این که نظارت کند و این قانون را اجرا کند؟
رفیعی: بله کاملاً درست می‌فرمایید، البته خود سازمان محیط زیست را از قلم انداختید، این‌ها بیشترین ترک فعل‌ها را داشتند، پرونده حدود ۸ ماه پیش بعد از بررسی‌های دقیق و کاملی که شد به صحن مجلس ارائه شد، در راستای اعمال ماده ۲۳۴ آیین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی که در آن بررسی ترک فعل‌ها را انجام می‌دهد و آن اختیار را در راستای وظایف نظارتی به نمایندگان می‌دهد. ما این پرونده را کاملاً کارشناسی شده ارائه کردیم، در کمیسیون رأی آورد، در صحن کمیسیون با یک رأی قاطع رأی آورد و ارسال شد که قوه قضائیه با پیگیری‌هایی که انجام دادیم مشخص شده که اخیراً یک ماه پیش برایش تعیین شعبه شده؛ شعبه یک دادسرای ویژه کارکنان دولت و در حال بررسی است. من خودم هفته گذشته با دادستان کل کشور آقای منتظری جلسه‌ای را داشتم و به ایشان گفتم خواهش می‌کنم هر چه سریعتر، یعنی این پرونده با دقت و با سرعت مورد بررسی قرار بگیرد. نکته ام هم این است کسانی که خودشان مقصر بودند یا قصوری را داشتند این‌ها باید هزینه این افزایش آلایندگی هوا را بدهند، نه دولت و نه مردم، این برای من خیلی مهم است، آلودگی هوا این طور نیست که ما در فصل‌هایی از سال مثل فصل سرد سال درگیری هایش را مردم متوجه می‌شوند، رسانه‌ها پیگیری می‌کنند، اما مدیریتش و انجام دادن عملیاتی برای این که آلودگی هوا را ما نداشته باشیم فقط منوط و محدود به فصل سرد سال نمی‌شود. این یک فرایندی است که باید در طول سال ادامه دار باشد. اصلاً ما ضد و نقیض متأسفانه زیاد داریم، این که یک حرفی در شعار و در مقام گفتار گفته می‌شود، اما در مقام عمل می‌بینیم که اتفاق خاصی برایش نمی‌افتد. سر همین قانون ساماندهی صنعت خودرو و بحث اسقاط خودرو که دولت یک لایحه‌ای را آورده بود و متأسفانه در کمیسیون تخصصی مجلس هم دستکاری‌های فوق العاده‌ای در آن رخ داد من فیلم ام است و کامل این را در مجلس عرض کردم گفتم از این به بعد دوستانی که دنبال این لایحه بودند و عملیاتی کردن این پیشنهاد که متأسفانه اصلاً پیشنهاد خوبی نیست گفتم حق ندارند از این به بعد راجع به آلودگی هوا صحبت کنند.
مجری: الآن پنج سال است قانون هوای پاک تصویب شده، ما هر سال همین موقع‌ها هم می‌شود داریم راجع به این موضوع صحبت می‌کنیم، برنامه می‌دهیم، مطالبه و پیگیری می‌کنیم، قانون هم که به اذعان حضرتعالی و دوستان در این پنج سال آن چیزی که باید اجرا شود، اجرا نشده، الآن سؤال مردم این است بالأخره کی قرار است تمام شود؟ یا این طور پاسخ دهید چه اقداماتی باید انجام شود که این بحث آلودگی جمع شود؟
رفیعی: یک نکته‌ای را بگویم قانون هوای پاک یک قانون مترقی و خیلی خوبی است که اگر واقعاً همه موادش مراعات شود ما امروز شاهد این تعطیلی‌ها نیستیم. نکته دوم اقدامات ما در کشور برای بحث آلودگی هوا یا دغدغه‌هایی که داشتیم بر می‌گردد به دهه ۷۰، اصلاً برای الآن هم نیست. اگر از همان سال واقعاً درست و اصولی، کما این که در برخی از شاخص‌ها و محور‌ها درست عمل کردیم یعنی اگر همان را ادامه دار انجام می‌دادیم باز امروز خیلی مشکلات مان کمتر بود. به عنوان یک کارشناس عرض می‌کنم اگر اهتمام و همت کشور را بگذاریم برای این که مشکل آلودگی هوا حل شود، بین یک بازه سه تا پنج ساله حتماً مسأله برطرف خواهد شد، اما این همت وجود ندارد. من یک مصاحبه‌ای را اخیراً...
مجری: اگر این همت وجود ندارد یا حداقل این همت در آن فرد متولی یا مسئول وجود ندارد، مجلس باید بعد نظارتی اش را انجام دهد، ما طبق ماده ۵۷۶ قانون مجازات اسلامی می‌توانیم برخورد کنیم مجازات انفصال از خدمات دولتی از یک تا پنج سال را داشته باشیم، فکر نمی‌کنید اگر این‌ها را حداقل مجلس جدی بگیرد بتواند مقابله کند با این روند؟
رفیعی: مجلس که الآن جدی گرفته، این اولین بار است، یک نکته‌ای وجود دارد این اصلاً اولین بار است که مجلس این قدر جدی در حوزه مسائل مربوط به محیط زیست وارد شده، یک مقدار هم سخت به آقایان گذشت حقیقتاً. من تک به تک دستگاه‌ها را صدا کردم و از آن‌ها سؤال فنی و تخصصی پرسیدم و گفتم سؤال مرا بدون حاشیه جواب بدهند و این‌ها همه مستندات مجلس است و الآن پرونده دست قوه قضائیه است و البته برای این که مشخص شود مجلس چه نظارتی انجام داده و تمام پیگیری‌ها کارشناسی بوده من پیشنهاد می‌دهم به معاونت نظارت مجلس که کارشناس ارسال می‌کنند یعنی همراهی کند قاضی را در شعبه یک که بخواهد مسأله به صورت کارشناسی انجام دهد. موضوع مربوط به آلودگی هوا مسأله امروز و دیروز نیست یک فرایندی است که برایش بودجه در طول سال‌ها گذاشته شده، برنامه داشتیم، نظرات کارشناسی به وفور وجود دارد.
مجری: ولی آن همت لازم نبوده.
رفیعی: شهرداری مثلاً بیش از ۱۸ هزار میلیارد در بودجه ۱۴۰۱ داشته برای بحث حمل و نقل، نوسازی، اورهال و خرید تجهیزات جدید برای بحث حمل و نقل عمومی، چه اتفاقی افتاده؟ من دیروز صبح متوجه شدم که درخواست داده به سازمان محیط زیست که در آن درخواست کرده که بخواهند برای توسعه حمل و نقل عمومی خرید اتوبوس دست دوم را داشته باشد. با این اوضاع آلودگی هوا خرید اتوبوس‌های دست دوم واقعاً چه دردی را دوا می‌کند؟ از این دست اقدامات زیاد داریم.
مجری: آقای احمدی چه باید کنیم؟ الآن روند؛ این مسائل و مشکلات که مشخص است، الآن روند رو به آینده را باید چه کنیم؟ الآن قانونی هم که شما اخیراً تصویب کردید در مجلس که البته بحث خیلی از مشکلات مثل کامیون‌های وارداتی که الآن به مشکل خورده بودند بحث اسقاطشان و خیلی از مسائل را حتماً حل می‌کند، اما این قانون چطور می‌تواند به بحث هوای پاک ما کمک کند؟
احمدی فینی: مشکل خیلی راحت حل می‌شود، یعنی این قدر پیچیده نیست، ما گفتیم منابع آلایندگی ما مشخص اند، منابع ثابت و منابع متغیر، منابع متغیرمان که همین خودروها هستند کاملاً مشخص است، خودرو‌هایی که بیشترین پیمایش را دارند، خودرو‌های حمل و نقل عمومی اند، اولویت را باید بدهیم برای نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی، همان طور که عرض کردم در دهه ۸۰ این اتفاق افتاد، ما بیش از ۵۰ درصد از ناوگان حمل و نقل عمومی را نوسازی کردیم و شاهد کاهش چشم گیر ذرات آلاینده هوا بودیم، می‌شود این کار را انجام داد، منابعش هم دیده شده یعنی فرصت بسیار خوبی است، فقط کافی است قانون را خوب اجرا کنیم.
مجری: آقای گل علیزاده جمع بندی شما را هم بشنویم، مهمترین نکته این است که الآن سازمان محیط زیست که به هر حال در نوک پیکان قرار دارد و اتهام اصلی به سمتش در عدم اجرای قانون وجود دارد، برنامه اش چیست؟ شاید سازمان محیط زیست نیاز داشته باشیم که یک مقدار آن تعارفات را کنار بگذارد و روی اجرای قانون قدری جدی‌تر ورود پیدا کند.
گل علیزاده: سازمان محیط زیست به عنوان ناظر است، برخورد در اجرای قانون هوای پاک با هیچ دستگاهی مماشات نکرده و گزارشاتش را به موقع هم اختیار دولت و هم دستگاه‌های نظارتی قرار داده، موضوعی که الآن خانم رفیعی هم اشاره کردند مبنای گزارش همکاری‌ای بود که سازمان محیط زیست انجام داده، ولی این که بخواهیم مشکلات آلودگی هوا را حل کنیم ما باید بسیاری از ملاحظات و تعارفات را کنار بگذاریم، یعنی سیاست‌های کاهش آلودگی هوا باید مبنا قرار بگیرد، ما بسیاری از طرح ها، پروژه ها، مقررات و قوانین را می‌بینیم که در تضاد با سیاست‌های کاهش آلودگی هوا هستند. اگر با همین مصوبات تبصره دو ماده ۱۰ قانون ساماندهی صنعت خودرو بخواهیم جلو برویم ما سالانه ۴۰۰ تا ۴۵۰ هزار خودرو را می‌توانیم اسقاط کنیم، حدود شش و نیم میلیون خودروی فرسوده الآن داریم یعنی در طی سال‌های بعد یک دفعه می‌بینیم یک میلیون خودروی فرسوده به این خودرو‌های فرسوده اضافه می‌شود ما با این دست فرمان نمی‌توانیم مشکل آلودگی هوا را حل کنیم. باید بپذیریم که ابزار‌ها و نیازمندی‌های اجرای قانون هوای پاک باید فراهم باشد ضمن این که از ظرفیت‌های موجود مثل ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید برای صرفه جویی سوخت باید استفاده کنیم این راهکار مشخص است ما اگر مصرف انرژی مان را کنترل نکنیم، چون وابستگی تولید انرژی مان به سوخت‌های فسیلی است طبیعتاًَ ما در شرایط وارونگی دمایی در فصل سرما با انباشت آلاینده‌ها مواجه خواهیم شد.
مجری: امیدواریم این اقدام در حد صحبت نماند و سازمان محیط زیست در کنار مجلس پیگیری کند و این روند به نتیجه برسد. خانم رفیعی جمع بندی قانون رفع موانع تولید را اشاره کردند به بحث برقی کردن خودروها و موتورسیکلت‌ها آن جا الآن معلق مانده از آن طرف وزارت نفت می‌گوید اول بروید برقی سازی خودرو را انجام دهید صرفه جویی اتفاق بیفتد، من از آن محل می‌آیم کمک می‌کنم به سرمایه گذار و سرمایه گذار هم چنین سرمایه‌ای ندارد و این توان را ندارد. این قانون هم باید تکلیفش روشن شود اول تسهیلات دهیم اجرا شود، بعد تبدیل به بلاعوض اش کنیم، این را مجلس پیگیری و اقدامی کرده یا خیر؟
رفیعی: بله من خود با بخش خصوصی که ادعا می‌کردند می‌توانند بحث برقی سازی را دنبال کنند تقریباً با همه تولید کننده‌ها نشستم و صحبت کردم. ادعا‌هایی هست در این زمینه و دوستان و خدا را شکر در داخل کشور ما این که بخش دانش بنیان و علمی کشور بتواند این را جلو ببرد، هست. با آقای وزیر نفت هم ابتدای سال اردیبهشت ماه صحبت کردم گفتم این ماده ۱۲ را یک راهگشای اصلی ما در حوزه حمل و نقل عمومی است...
مجری: ان شاء الله حل می‌شود خانم دکتر؟
رفیعی: ما پیگیریم که حل شود، حالا یک اقداماتی هم که افتاده...
