شیما دختری 2 ساله است که از نظر مادرش بسیار خودخواه است. دلیل مادر شیما برای نسبت دادن این خصلت به دخترش این است که شیما به هیچ‌کس اجازه استفاده از اسباببازیهایش را نمی‌دهد. او حتی به تازگی در مهمانی‌اي که مادرش ترتیب داده بود و بچه‌های زیادی به آن دعوت شده بودند، بر سر بازی با اسباببازیهایش دعوا می‌کرد و جیغ می‌کشید طوری که هیچ‌کدام از بچه‌ها جرات نکردند به هیچ‌کدام از اسباب‌بازی‌های او دست بزنند. مادر شیما این رفتار او را به حساب خودخواهی‌اش می‌گذارد و اینکه شیما دوست ندارد هیچ‌چیز را با دیگران به اشتراک بگذارد. مادر شیما از جوفراست درخواست کمک کرده است.
جو فراست راه‌حل ارائه می‌دهد
کودکان یک سال و نیمه تا 3 ساله توانایی تمرکز نداشته و مهارت‌های ارتباطی آنها برای بازی با سایر کودکان کافی نیست. در این سن کودک در کنار بچه‌های دیگر بازی می‌کند نه با آنها. در این سنین، این شما هستید که باید مفاهیمی مانند شریک شدن، تقسیم کردن و رعایت نوبت را به کودک آموزش دهید. اگر بازی کردن را به کودک‌تان یاد ندهید، او بازی با دیگر کودکان را هم یاد نمی‌گیرد، در صورتی که می‌خواهید فرزندتان خودخواه نباشد اول از همه امنیت، اعتماد و مثبت‌اندیشی را در او تقویت کنید.
حس ناامنی می‌کند
اگر كودک اسباببازیهایش را با دیگران به اشتراک نمی‌گذارد و با این کار احساس ناراحتی می‌کند، این احساس ناشی از حس ناامنی و بی‌اعتمادی است که او نسبت به محیط، اعضای خانواده و دیگران دارد. کودک زمانی مفهوم سهیم شدن با دیگران را یاد می‌گیرد که احساس امنیت درونی کند.
بازی‌های مشارکتی ترتیب دهید
به کودک‌تان بازی‌های گروهی یاد دهید. مثلا با هم پازل درست کرده و برای گذاشتن تکه‌های آن نوبت تعیین کنید. علاوه بر بازی می‌توانید مفهوم مشارکت را در کارهای خانه نیز به او بیاموزید. مثلا حالا که 2 سال دارد می‌تواند در چیدن میز غذا یا سفره به شما کمک کند و وسایل را کم‌کم بیاورد.
سرزنش نکنید
اگر شما کودک‌تان را خودخواه خطاب کنید در واقع ناآگاهانه این ویژگی را در او تثبیت کرده‌اید به جای سرزنش یا نصیحت بهتر است از شیوه تقویت مثبت استفاده کنید. کافی است فرزندتان نکته اصلی را در ذهن داشته باشد. او هرچه بزرگ‌تر می‌شود درمی‌یابد که تقسیم داشته‌ها با دوستان بسیار لذت‌بخش‌تر از انحصاری کردن آنها نزد خویش است.
به او اطمینان دهید
اگر فرزندتان علاقه خاصي به اسباب‌بازی یا لباسش دارد، این اطمینان را به او بدهید که مجبور نیست آن را به دیگری بدهد. کودکان زمانی که بفهمند می‌توانند وسایل مورد علاقه‌شان را نگه دارند برای بخشش سایر وسایل‌شان راحت‌تر اقدام می‌کنند.
جایزه ندهید اما تشویق کنید
وقتی کودک با گرفتن جایزه حاضر شود اسباب‌بازی‌های خود را با دیگران به اشتراک بگذارد، نتیجه منفی و کاملا برعکس خواهد شد. کودک در این شرایط خود را فردی می‌بیند که به دادن اسباببازیهایش علاقه‌ای ندارد و فقط با گرفتن رشوه حاضر به این کار است. این کار باعث می‌شود در آینده هم آنها خسیس بار بیایند اما تشویق کودک زمانی که وسیله‌ای را با کودک دیگر به اشتراک می‌گذارد در او حس مثبت ایجاد خواهد کرد.
تحریم کنید
اگر دیدید شیما یا کودک دیگری بر سر یک اسباب‌بازی خاص دعوا دارد، بهتر است برای مدتی آن اسباب‌بازی را بردارید و وقتی شیما توانست مفهوم با هم بازی کردن و سهیم شدن را درک کند، آن را بیاورید. یادگیری رفتارهای اجتماعی نیاز به الگو، تمرین و زمان دارد.
والدین باید صبور باشند
برچسب زدن به کودک 2 ساله‌ای که اسباببازیهایش را به اشتراک نمی‌گذارد اصلا پسندیده نیست و والدین نباید با بروز رفتارهایی مانند آنچه در این مورد پیش آمده تعبیر به خودخواهی یا خساست در کودک کنند. باید توجه داشت پیش‌نیاز آنکه بتوان چیزی را با کسی به اشتراک گذاشت به تجربه‌های اولیه کودک وابسته است که می‌تواند مثبت یا منفی باشد. اینکه چیزی را به کسی داده و بعد بازگردانده است یا برعکس. اگر تجربه اولیه کودک این باشد که وسیله‌ای را دوست داشته و آن را به مادر داده و مادر هم هیچ‌وقت دیگر آن را بازنگردانده است در این حالت کودک دچار فقدان و از دست دادن آن می‌شود.
به ثبات شی نرسیده است
بچه‌ها برای اینکه چیزی را با کسی تقسیم کنند باید ثبات شی داشته باشند. بخشی از نگرانی کودک از به اشتراک گذاشتن وسیله مربوط به این مسئله است که او ثبات شی ندارد. در مورد برخی از کودکان این مسئله دیر اتفاق می‌افتد زیرا حس امنیت او پایین است و مادر باید در این مورد صبر داشته باشد.
مفهوم حس مالکیت را توضیح دهید
برای به اشتراک گذاشتن چیزی در ابتدا باید مفهوم احساس مالکیت در کودک شکل بگیرد. برای رسیدن به این مفهوم مادر تا 3سالگی فرصت دارد. باید با جملاتی که همدلی در آن است مانند «شیما می‌دونم که عروسکت رو دوست داری، منم دوستش دارم اما مریم هم می‌تونه باهاش بازی کنه و بعد دوباره پسش می‌گیریم.» حس مالکیت را به او بدهید. بچه‌ها برخی اوقات دوست داشتن یک شی را با مالکیت شی اشتباه می‌گیرند و مثلا فکر می‌کنند وقتی چیزی را دوست دارند، مال آنهاست یا اینکه اگر کسی اسباب‌بازی آنها را دوست داشته باشد، پس می‌خواهد آن را مال خود کند. باید در این موارد جملاتی به او گفته شود که بفهمد دوست داشتن با مالکیت متفاوت است. مثلا«می‌دونم که دوستش داری اما این مال شما نیست.» یا «می‌دونم که این مال شماست ولی مریم هم می‌تونه باهاش بازی کنه»
وقتی مهدکودک کمک می‌کند
بزرگ‌ترها چه بخواهند و چه نخواهند نسبت به کودک حمایتگر هستند اما کودکان در مهدکودک با دنیای واقعی یکدیگر آشنا می‌شوند. در آنجا آنها به چشم می‌بینند که کودکی اسباب‌بازی‌اش را به کودک دیگر می‌دهد و فاجعه‌ای پیش نمی‌آید. اگر کودک میان همسالان خود قرار بگیرد زودتر به اشتراک گذاشتن و بخشیدن را می‌آموزد. توصیه دیگر این است که بازی‌های مشارکتی را با کودک افزایش دهید.
رفتار درمانی کنید
اگر کودک در یک مهمانی درگیر کشمکش با کودک دیگری بر سر یک اسباب‌بازی شد، می‌توانید آن وسیله را بردارید و بگویید «توپ الان نمی‌خواد با شما بازی کنه!»، «شما با هم دوست نیستین و این عروسک نمی‌خواد با شما بازی کنه» بعد از چند دقیقه که بچه‌ها ساکت شدند می‌توانید دوباره به آنها پیشنهاد بدهید که «شیما! مریم! عروسک رو بیارم تا هردوتون باهاش بازی کنین؟!» به این حالت رفتاردرمانی گفته می‌شود.
منبع:مجله سیب سبز
