مادر و پدر: پسر ما اسباب بازيهاي زيادي دارد به همين دليل مدتي است تصميم گرفته ايم براي او اسباب بازي جديد خريداري نکنيم تا با وسايلي که دارد سرگرم شود اما او از اين مساله ناراحت است و از طرفي تلويزيون کوچکي در اتاق او قرار داده ايم تا به تماشاي برنامه هاي مورد علاقه اش بپردازد، نظر شما در مورد اقدامات ما چيست؟
خانم حلي ساز: به نظر من بهتر است تلويزيون درخانه در يک مکان عمومي قرار گيرد تا پدر و مادر بتوانند به برنامه هايي که کودک تماشا مي کند نظارت داشته و آنها را کنترل کنند تا مبادا کودک شاهد صحنه هاي ترسناک يا نامناسب باشد.
مادر: در مورد صحنه هاي نامناسب بايد بگويم که کارتنها يي که پسر ما تماشا مي کند را من و پدرش براي او تهيه مي کنيم. اما در مورد اينکه تلويزيون را در يک مکان عمومي قرار دهيم ، اگر اين کار را انجام دهيم پسرمان اجازه نمي دهد من يا پدرش برنامه هاي مورد علاقه خود را ببينيم و دائم مي خواهد کارتن تماشا کند.
خانم حلي ساز: شما بايد براي اين مساله يک راه حل مفيد پيدا کنيد، اگر براي کودک خود تلويزيون جداگانه اي تهيه کنيد و او به تنهايي در اتاق خود مشغول تماشاي تلويزيون شود باعث دور شدن اعضاء خانواده از يکديگر مي شويد، پس بهتر است براي زمان تماشاي تلويزيون برنامه ريزي داشته باشيد و به اين صورت عمل نکنيد که پدر برنامه مورد علاقه خود را تماشا کند و مادر در آشپزخانه مشغول کارهاي خود باشد و کودک هم در اتاق مشغول بازي و بعد نوبت مادر باشد و هر کدام به تنهايي به ديدن برنامه خاص خود بپردازند ، در اين صورت روابط خانوادگي چه مي شود؟
شما بايد به شکلي برنامه ريزي کنيد که هر کسي مدتي را به تماشاي برنامه مورد علاقه خود بگذراند البته نه به اين صورت که مادر چندين ساعت، پدر و کودک هم به همين شکل چندين ساعت تلويزيون تماشا کنند، بلکه هر کسي يک ساعت الي يک ساعت و نيم برنامه خود را انتخاب کند به طوريکه با برنامه هاي ديگر تداخل نداشته باشد حتي مي توانيد يک برنامه مشترک انتخاب کنيد که همه خانواده با هم به تماشاي ان بپردازند. ما هميشه توصيه مي کنيم که زمان تماشاي تلويزيون در خانه محدود باشد تا در زندگي خانوادگي اختلال ايجاد نکند، همچنين سعي کنيد هنگام صرف غذا تلويزيون تماشا نکنيد چون زمان غذا خوردن زماني است که همه مي توانند با هم صحبت کنند و دور هم باشند و فضاي گرم خانواده را احساس کنند.
مادر: در مورد اسباب بازي چطور؟ چه نوع اسباب بازي براي پسرمان تهيه کنيم؟
خانم حلي ساز: اسباب بازي وسيله اي براي سرگرم کردن و لذت بردن بچه ها است بهتر است اسباب بازيها به شکلي باشند که کودکان بتوانند کارهاي جديدي با آن انجام دهند يعني با خلق شيوه هاي جديد به بازي با آن وسيله بپردازند. اسباب بازي بايد با سن کودک متناسب باشد مثلا اگر پسر شما شش ساله است نمي توانيد از او انتظار داشته باشيد با اسباب بازي کودکان سه ساله بازي کند چون اين اسباب بازي پاسخگوي نيازهاي او نيست، براي او جذابيتي ندارد و به دانسته هاي او اضافه نمي کند. از طرفي پسر شش ساله شما نمي تواند با اسباب بازي بچه هاي ده ساله بازي کند چون به دليلي پيچيدگي از عهده بازي با آنها بر نمي آيد و دائم شکست خورده و احساس ناتواني مي کند.
مادر: پسري که حدودا شش ساله است چند ساعت مي تواند به تنهايي با اسباب بازيهاي خود بازي کند؟
خانم حلي ساز: کودک 5 ساله و یا يا شش ساله دوست دارند با همبازيهاي خود بازي کنند يعني اغلب ترجيح مي دهند حتي با يک دوست به صورت دو نفره بازي کنند و يک هم بازي داشته باشند حتي اگر آن هم بازي پدر يا مادر باشد. البته بچه ها بايد گاهي اوقات به تنهايي هم بازي کنند از آن جهت که در تنهايي به توانمنديهاي خويش پي مي برند و حتي مي توانند در مورد علايق خود چيزهاي جديدي کشف کنند که اين به رشد و خلاقيت آنها کمک مي کند اما زمانهايي هم بايد براي بازي دو نفره در نظر بگيريد. اما اگر شما انتظار داريد فرزندتان سه الي چهار ساعت به تنهايي بازي کند اين انتظاري به دور از ذهن است.
مادر: يعني من هم بايد با او بازي کنم؟
خانم حلي ساز: بله، زماني را در نظر بگيريد که پس از پايان کارهاي خود با پسرتان بازي کنيد البته با اسباب بازيهاي متناسب با سن او.
پدر: نظر شما اين است که هر چند وقت يک بار که پسر ما بزرگتر مي شود بايد براي او اسباب بازيهاي جديد تري بخريم؟
خانم حلي ساز: بله، البته منظور اين نيست که هر شش ماه يک بار اسباب بازي جديدي تهيه کنيد اما اگر در سن سه يا چهار سالگي براي او اسباب بازي خريده ايد الان که شش ساله شده مي توانيد براي او تعدادي اسباب بازي جديد خريداري کنيد که براي سن او مناسب باشد چون در آن اسباب بازيها نيازهاي بچه ها در نظر گرفته شده است.
بچه هايي که بين سنين پنج تا هفت سال قرار دارند در مورد دنيا بسيار کنجکاو هستند و دوست دارند در مورد کارهايي که بزرگترها انجام مي دهند، وسايل مختلف،اجزاء اسباب بازيها و... چيزهاي زيادي کشف کنند مثلا اگر يک آدم آهني داشته باشند دوست دارند اجزاء آن را از هم باز کرده و به نحوه کار آن پي ببرند پس بهتر است در اين سن فرصت کنجکاوي کردن را به کودک بدهيد مثلا وسايلي براي او تهيه کنيد که مشابه وسايل بزرگترها باشد يا اگر وسيله اي خراب شده و کاربردي ندارد به او اجازه دهيد اجزاء آن را از هم باز کند و به بررسي آن بپردازد.
در اين سن خلق کردن براي بچه ها جذابيت زيادي دارد مثلا درست کردن کاردستي، پس وسايل مورد نياز را در اختيار او قرار دهيد مثل چسب، قيچي، عکسهاي مختلف. شما مي توانيد با جمع آوري برگها يا گلهاي مختلف و چسباندن آنها روي کاغذ به کودک کمک کنيد اشکال جديد ي بسازد. همچنين انواع بازی هایی مانند خمير بازي، بازي با شن و ماسه خاصيت تخليه هيجاني دارد چون بچه ها مي توانند با کمک آنها به ساختن قلعه يا ساختمان بپردازند.
به اين ترتيب هم حس خلق کردن در وجود آنها ارضاء مي شود و هم در مورد ساختار قلعه يا ساختمان و اجزاء آن مطالبي را ياد مي گيرند پس اين فرصتها را براي او فراهم کنيد. به کودک خود اجازه دهيد با قيچي کار کند، شما مي توانيد قيچي هاي مخصوص کودکان را که خطر کمتري دارند تهيه کرده و از فرزند خود بخواهيد ابتدا خطوط مستقيمي را که شما براي او کشيده ايد برش بزند سپس خطوط مارپيچ و خطوط گرد. اين کارها به تقويت مهارتهاي مناسب با سن او کمک مي کند و او را براي مدرسه هم آماده مي نمايد. سعي کنيد بعضي اوقات اسباب بازيهايي تهيه کنيد که در عين حال که براي کودک لذت بخش است جنبه آموزشي هم داشته باشد.
اگر دقت کرده باشيد در سنين پنج تا شش سال بچه ها خيال پردازي مي کنند شما مي توانيد با تهيه عروسکهاي خيمه شب بازي يا حيوانات عروسکي به اجراي نمايش بپردازيد يا حتي اگر اين عروسکها را در اختيار نداريد با کمک فرزندتان آنها را بسازيد و اگر نمي توانيد اين کار را بکنيد در بازيهاي او نقشهاي مختلف داشته باشيد نقش مادر، معلم، يا بچه و با همديگر تعاملات واقعي داشته باشيد اين کار هم براي بچه ها جذابيت دارد و هم به آنها کمک مي کند کارهاي مخصوص به آن نقش را ياد گرفته و به شکل عملي رفتار نقش مقابل را مشاهده کنند پس از نظر روابط اجتماعي براي آنها خيلي سودمند است.
با توجه به اينکه پسر شما حدودا شش ساله است ممکن است بازيهاي جنگي براي او جذاب باشد و به او احساس قدرت بدهد، شما مي توانيد اين نوع بازيها را با او انجام دهيد.
پدر: ما مي توانيد با او بازيهايي مثل" لي لي"، " پرش با جفت پا" که هزينه اي ندارند را انجام دهيم يا حتي براي او يک سه چرخه تهيه کنيم، نظر شما در اين مورد چيست؟
خانم حلي ساز: بازيهايي که باعث ايجاد حفظ تعادل در کودکان مي شود بسيار مفيد است مثل" لي لي "، " پرش با جفت پا". شما مي توانيد بدون صرف هزينه زياد وسايلي که مورد نياز است را براي کودک خود تهيه کنيد مثل "تخته تعادل" که اگر بتوانند روي آن ايستاده و تعادل خود را حفظ کنند بسيار خوب است. اينها مهارتهايي است که فرزند شما بايد آموخته باشد در غير اين صورت وقتي وارد مدرسه مي شود ممکن است دچار اختلالاتي مثل اختلال رياضي شود.
شما خيلي ساده مي توانيد يک تخته را روي دو تکه آجر قرار دهيد و فرزندتان را تشويق کنيد روي آن بايستد و تعادل خود را حفظ کند، اگر در انجام اين کار موفق شد مي توانيد ارتفاع آجر را افزايش دهيد يعني دو آجر قرار دهيد. با کمک سطح هاي شيب دار مي توانيد به او کمک کنيد تعادل خود را حفظ کند، در پارکها نيز اسباب بازيهايي به اين شکل وجود دارد که مي تواند از آنها استفاده کند. بازي با توپ براي کودکاني در اين سن لازم است. شما مي توانيد از توپهاي کوچکي استفاده کنيد و از کودک بخواهيد توپ را در حالتهاي مختلف پرتاب و با دست بگيرد مثلا آن را به ديوار زده و بگيرد يا به زمين بيندازد و بگيرد.
ممکن است در ابتدا نتواند با يک دست اين کار را انجام دهد پس ابتدا با دو دست تمرين کند سپس او را تشويق کنيد با يک دست اين کار را انجام دهد. همچنين مي توانيد يک راکت تنيس تهيه کرده و او را تشويق کنيد به توپ ضربه بزند، همه اين حرکات باعث هماهنگي دست و چشم مي شود.
مادر: آيا ما بايد براي تخليه انرژي پسرمان او را به پارک ببريم يا مي توانيم در خانه هم اين کار را انجام دهيم؟
خانم حلي ساز: يکي از نيازهاي کودکان در اين سن دويدن، پريدن و بالا و پايين رفتن و تخليه انرژي فراواني است که در وجود آنها است ، بنابراين والدين بايد کودکان را به پارک ببرند تا اين نيازها ارضاء شوند . حتي اگر شما نمي توانيد او را به پارک ببريد بايد در حياط خانه يا حتي محدوده اطراف خانه با يک سه چرخه بعد با چرخ معمولي امکان دوچرخه سواري را براي او فراهم کنيد.
اما سعي کنيد در طول هفته حداقل يک بار فرزندتان را به پارک ببريد و اجازه دهيد آزادانه با تاب، سر سره، سطوح شيب دار مخصوص حفظ تعادل و ساير وسايل مخصوص کودکان بازي کند چون اگر او را محدود کنيد و نتواند انرژي خود را تخليه کند مجبور است در خانه بدود و باعث ناراحتي همسايه ها شده و مشکلاتي هم در خانه بوجود آورد.
کودکان پنج تا شش ساله به جمع آوري مجموعه هاي مختلف مثل سنگهاي مختلف، کارتهاي عکس فوتباليستها و ...علاقه دارند پس به فرزندتان اجازه دهيد به جمع آوري مجموعه هاي مورد علاقه خود بپردازد.
همچنين سعي کنيد طبقه بندي کردن را به او آموزش دهيد ، بچه ها بايد بتوانند در اين سن بر اساس ويژگيهاي مشترک وسايل مختلف را دسته بندي کنند. شما مي توانيد با لوازمي که در خانه داريد يا با کمک اسباب بازيهاي خودش اين کار را انجام دهيد. مثلا اسباب بازيها را در دسته هاي مختلف قرار دهيد پرنده ها را در يک قسمت، حيوانات را در قسمت ديگر ، مکعبها يک طرف، مثلثها طرف ديگر، وسايل نرم يک جا وسايل سخت جاي ديگر و... اين کارها باعث مي شود کودک آرام آرام مشابهت بين چيزهاي مختلف را ياد بگيرد.
از جمله بازيهاي ديگري که مي توانيد انجام دهيد تکميل شکلهاي ناقصي است که در کتابها وجود دارد، به اين ترتيب که از فرزند خود بخواهيد با دقت به اشکال نگاه کرده و شکل ناقص را تکميل کند. همچنين پيدا کردن تصوير حيوانات يا اشيايي که در يک زمينه شلوغ پنهان شده اند و کودک بايد با دقت فراوان شکل حيوانات يا اشياء مورد نظر را از زمينه تشخيص دهد. اين تمرينها باعث افزايش دقت و توجه او مي شود . با انجام اين کارها احتمال اينکه فرزندتان در مدرسه دچار دختلالات يادگيري شود کمتر مي شود.
مادر: من بايد در طول روز چند ساعت با فرزند خود بازي کنم؟
خانم حلي ساز: اين به زمان آزاد شما و مدت زماني که پسرتان در خانه همراه شما است بستگي دارد. اما اگر خانه دار هستيد و مي توانيد ساعاتي که پسرتان به پيش دبستاني مي رود به کارهاي خانه رسيدگي کنيد و وقتي او به خانه برگشت وقت بيشتري داشته باشيد يک ساعت زمان خوبي است که به فرزندتان اختصاص دهيد. مي توانيد يک ساعت را به دو نيم ساعت تقسيم کنيد و گاهي اوقات طبق نظر شما و گاهي اوقات طبق نظر او بازي را که فرزندتان دوست داشته و براي او جذابيت دارد را انتخاب کنيد . توجه کنيد که هدف از بازي فقط آموزش نيست بلکه لذت بردن نيز جزئي از بازي محسوب مي شود.
از جمله بازيهاي ديگر اين است که از کودک بخواهيد به اتاق با دقت نگاه کند بعد از اتاق خارج شود يا چشمانش را ببندد ، سپس بعضي از وسايل را جابه جا يا مخفي کنيد و از او بخواهيد به اتاق برگشته و تغييرات را پيدا کند. اين کار باعث تقویت حافظه دیداری کودکان مي شود و به آنها کمک مي کند اطلاعات بيشتري را در حافظه خود نگاه دارند. يکي ديگر از بازيها اين است که چند کلمه را نام ببريد مثلا چمن، زمين، مدرسه، سپس از او بخواهيد آنها را تکرار کند ابتدا از سه کلمه اگر توانست چهار يا پنج کلمه، اين کار باعث تقويت حافظه شنيداري او مي شود.
منبع:radiosalamat.ir
