به گزارش رکنا، برای بسیاری از افراد دویدن وزرشی ایده آل و برطرف کننده استرس های روزمره است و بسیاری هم می دوند تا علاوه بر بدنسازی به سطح سلامتی بهتری برسند. در حقیقت هر فردی حین دویدن مستعد آسیب در سیستم اسکلتی، عضلانی و مفاصل اندام تحتانی است و آسیب به مفصل زانو را می توان به عنوان شایع ترین آسیب در بین دونده ها دانست. تا نیمی از دونده ها ممکن است درجاتی از صدمه به زانو را متحمل شوند چراکه متاسفانه بسیاری از افراد دونده آموزشی درباره تکنیک های صحیح دویدن و روش های پیشگیری از آسیب ندیده اند.
تقریبا تمام اجزای تشکیل دهنده زانو نظیر تاندون ها، لیگامان ها، غضروف مفصلی و مینیسک ها در دونده ها شانس آسیب دارند و نوع آن هم از یک کشیدگی و پارگی اجزای تشکیل دهنده زانو گرفته تا دررفتگی و شکستگی زانو متغیر است. در صورت صدمه به زانو در حین دویدن معمولا دوره و زمان بهبودی آن طولانی است لذا دونده ها لازم است از عواملی که احتمال آسیب به زانو را در حین دویدن افزایش می دهد، آگاه بوده و روش هایی که از طریق آنها می توان از زانوها محافظت کرد را بشناسند.
شانس آسیب زانو در افرادی که اضافه وزن دارند بیشتر است و با هر کیلوگرم کاهش وزن تا چهار برابر آن فشار از زانو حذف می شود بنابراین در افراد چاق توصیه به کاهش وزن به دلیل اینکه باعث کاهش فشارهای وارد بر زانو حین دویدن می شود قبل از شروع برنامه های منظم دویدن بسیار مناسب است. مورد دوم اینکه بهتر است ورزش هایی که پایداری زانو را بیشتر می کند قبل از دویدن شروع کرد و ورزش هایی نظیر اسکوات درجهت تقویت عضلات گلوتئال ( باسن ) و هامستریگ به منظور ایجاد بالانس با عضله چهارسر ران توصیه می شود. استفاده بیش از حد از زانو، افزایش سریع میزان مسافت طی شده و افزایش سریع سرعت دویدن از دلایل مهم آسیب به زانو است.
سندرم درد پاتلو فمورال ( کشککی رانی ) شایع ترین فرم از انواع آسیب های مزمن زانو در بین دونده هاست. این فرم از آسیب که در یک سوم زنان و یک چهارم مردان دونده رخ می دهد ناشی از همین فشار بیش از حد به زانوست که در آن به دلیل صدمه به غضروف مفصل زانو دونده های مبتلا از درد جلوی زانو حین خم کردن یا چمباتمه زدن شاکی هستند. رباط ها و مینیسک های زانو از اجزای مهم تشکیل دهنده زانو هستند که احتمال صدمه مزمن و یا حاد و ناگهانی آنها حین دویدن زیاد است. تا یک سوم دونده های بالای سنین چهل سالگی شواهدی از آسیب های فرسایشی را در مینیسک های زانو دارند. برای کاهش احتمال آسیب به این اجزا لازم است از تغییر مسیر ناگهانی و یا ایستادن ناگهانی، پریدن های آنی و یا انتقال وزن ناگهانی از یک پا به پای دیگر خودداری کرد. بنابراین دویدن بایستی با شروع و توقف تدریجی باشد و برای تغییر جهت از یک مسیر دایره ای شکل بزرگ استفاده کرد. رعایت اصول گرم و سرد کردن هم اهمیت دارد و لازم است قبل از دویدن با انجام بعضی از حرکات کششی عمل گرم کردن بدن انجام شود. اگر فردی در حین دویدن احساس درد و تورم در زانوهای خود کرد این برابر با توقف دویدن و سرد کردن زانو و استفاده از مسکن است و در صورت ادامه دار شدن نیاز به مراجعه به پزشک است.
پروفسور کامران آزما متخصص طب فیزیکی و توانبخشی، استاد دانشگاه
