جواد مرشدی: در حالی که هفته قبل برخی نمایندگان اذعان داشتند سازمان برنامه و بودجه برنامه هفتم توسعه را به دولت ارائه کرده و دولت هنوز آن را به تصویب نرسانده، امروز خبر دار شدیم که نه تنها این سازمان هنوز برنامه هفتم را به دولت ارائه نداده است، بلکه یک برنامه هفتم دیگر نیز به سفارش رئیس مجلس درمرکز پژوهش ها در حال تدوین است. اتفاقی که نظیر آن را تاکنون نداشته ایم. گویی قالیباف در نظر دارد با تدوین برنامه متناسب با منویات خود برخی اهداف همانند سودای ریاست جمهوری دوره چهاردهم را عملیاتی کند.
این در حالی است که شنبه شب سران قوا در جلسه ای در دفتر رئیس جمهور، بر سر زمان ارائه برنامه هفتم توسعه و لایحه بودجه سال آینده به توافق رسیدند، زمانی که هنوز به آن اشاره ای نشده و شاید رئیس مجلس امشب در برنامه سیما و یا یکشنبه در مجلس هفته آینده آن را اطلاع رسانی کند. هر چه هست به نظر می رسد پس از ارائه لایحه بودجه ۱۴۰۲ توسط دولت، نمایندگان باید آن را بر اساس برنامه ششم توسعه و با نیم نگاهی به محور های سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در مورد برنامه هفتم مصوب کنند. «خبرآنلاین» در گفت و گو با جعفر قادی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به چرایی ارائه دو برنامه هفتم پرداخته است.
در حالی که هفته قبل نمایندگان از تصویب بودجه سال آینده بر اساس برنامه هفتم توسعه سخن گفتند، امروز خبر دار شدیم که هنوز سازمان برنامه و بودجه تدوین برنامه هقتم را به پایان نرسانده، از کم و کیف این موضوع اطلاعی دارید؟
بله، متاسفانه هنوز سازمان برنامه و بودجه برنامه هفتم توسعه را به دولت ارائه نکرده است.
شنیده شده که یک برنامه هفتم نیز به سفارش آقای قالیباف در مرکز پژوهش ها در حال تدوین است، آیا این خبر صحت دارد؟
بله، ایشان برای اینکه از مسائل عقب نماند سعی کرده اند تا کارشناسان این مرکز بیایند و برنامه ای را تدوین کنند. طبیعی است برنامه هفتم دولت ممکن است تغییراتی داشته باشد و کاری که مرکز پژوهش ها انجام داده، می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
به عبارتی الان دو برنامه هفتم نوشته خواهد شد.
آن‌ها کار کرده اند، طبیعی است که در حوزه های مختلف، خیلی از طرح هایی که در مجلس هم مصوب می شود، کار های اولیه اش توسط مرکز پژوهش ها انجام می شود. درست است که طرح ها باید در قالب لایحه بیایند، ولی این منافاتی با کار مرکز پژوهش ها ندارد. مرکز پژوهش ها نیز می تواند کار بکند و در حوزه های مختلف سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری را در پیش نویس مورد نظر قرار بدهد.
آیا طرحی که مرکز پژوهش ها تهیه می کند، در اختیار دولت قرار می گیرد؟
احتمالا در اختیار دولت نیز قرار داده باشند و دولت هم می تواند از اینکار مرکز پژوهش ها استفاده کند چون غیر از مرکز پژوهش ها جایی که تقریبا به صورت منسجم این همه کارشناس در اختیار داشته باشد نداریم، اگر چه دولت هم کارشناسان خود را دارد ولی برنامه مرکز پژوهش ها می تواند به هم افزایی توان تخصصی دولت و مجلس کمک کند.
یعنی در اصل دو برنامه هفتم توسعه در اختیار دولت قرار می گیرد؟
دولت هم کار مقدماتی برنامه را در پژوهشکده‌ها انجام داده و سازمان برنامه‌ریزی نیز طبعا می تواند از توان مجموعه های تخصصی و پژوهشی دولت و توان تخصصی و پژوهشی مجلس و همینطور قوه قضاییه هم در حوزه های مختلف استفاده کند. بر اساس این همکاری یک برنامه غنی تر و کامل تری می تواند تهیه شود.
مقام معظم رهبری سیاست های کلی برنامه هفتم را قبل از پاییز اعلام کردند، در خبرها هم داشتیم که احتمالا معاون اقتصادی دولت نیز در تدوین برنامه دخالت داشته باشند که نشد، به عبارتی برخی معتقدند که سازمان برنامه کار را قفل کرده است. علت اینکه آقای قالیباف از مرکز پژوهش ها چنین چیزی خواسته اند همین قفل شدن سازمان برنامه می تواند باشد و یا اینکه آقای قالیباف اهدافی دیگری دارند؟
نه اصلا چنین بحثی نیست، در برنامه ششم دولت از دادن برنامه امتناع کرد و اعلام کرد که خودم برنامه می نویسم و خودم هم اجرا می کنم، این نگاه مورد مجلس و مورد تایید مقام معظم رهبری نبود و مجلس ناچار شد خودش برنامه بنویسد. الان دولت چنین نگاهی را ندارد و نظرش این است که مبتنی بر سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری برنامه را بنویسد و به مجلس ارائه بکند ولی این نافی کار پژوهشی مرکز پژوهش ها نمی شود. بجای اینکه مرکز پژوهش ها منتظر بماند تا دولت برنامه اش را اعلام و در مورد آن اظهار نظر کند بهتر است که آن بحث چالش ها، طرح ها و توانمندی ها و ظرفیت ها همراه با سیاست های اجرایی را خارج از دولت تنظیم کند. خُب این در اختیار دولت قرار می گیرد و ممکن است که خیلی از مسائلی که مرکز پژوهش ها تهیه کرده است بتواند برای دولت جذاب باشد و بتواند در برنامه های دولت به مجلس ارائه کند.
عده ای بر این باور هستند که ریاست جمهوری آقای رئیسی تک دوره ای است و اینکه آقای قالیباف تقاضای تدوین برنامه هفتم توسط مرکز پژوهش را داده به این جهت است که ایشان می خواهند رئیس جمهور دوره چهاردهم شوند.
من اهل پیشگویی نیستم، نمی دانم.
در اصل متولی تنظیم برنامه هفتم سازمان برنامه است و به زعم شما آقای قالیباف جهت هم افزایی دولت و مجلس چنین خواسته ای داشته اند.
بله ،سازمان برنامه و بودجه علاوه بر سیاست های ابلاغی چارچوب برنامه را می آورد و در شورای اقتصاد مصوب می کند، در شورای اقتصاد هم تعدادی از وزرای دولت و نمایندگان مجلس و نمایندگان اتاق هم حضور دارند و من هم به‌عنوان یک نماینده مجلس در آن جلسه حضور داشتم و درآن جلسه در مورد چارچوب های مد نظر دولت صحبت شد و پس از قطعی شدن به دولت ارائه شد.
قطعا برنامه یک کار رفت و برگشتی است و این‌طور نیست که دولت برنامه را بیاورد و بقیه هم بپذیرند. طبیعی است چون مجلس هم در تصویب برنامه نقش دارد از مرکز پژوهش ها که نهاد پژوهشی مجلس است بخواهد بر روی برنامه هفتم کار کند. اینکار مرکز پژوهش ها کمک بزرگی به دولت است .
مرکز پژوهش ها برنامه خود را در ابتدا در اختیار دولت خواهد گذاشت یا مجلس؟
می تواند در اختیار هر دو بگذارد ولی تا برنامه دولت نیاید مجلس هیچ کاری نمی تواند بکند چون برنامه هفتم و بودجه حتما باید در قالب لایحه به مجلس ارائه شود .
کدام برنامه زودتر حاضر خواهد شد، برنامه مرکز پژوهش ها یا سازمان برنامه؟
فکر می کنم کار مرکز پژوهش ها آماده باشد و فکر می کنم به دولت ارائه کرده باشند ولی نهایتا آنچه که در اختیار مجلس قرار می گیرد دقیقا لایحه ای است که توسط دولت می آید.قطعا کاری که در مرکز پژوهش ها انجام شده به‌عنوان یک کار مکمل است و کار جایگزین نیست.
با توجه به اوصاف ذکر شده آیا تصویب برنامه هفتم به امسال می رسد؟
الان بر اساس مسائل مجلس بناست بودجه به صورت دو مرحله ای به مجلس بیاید، مجلس مصوب کرده و شورای نگهبان یک سری ایراد ها را به آن وارد کرده و مجددا بر گشته است و این روزها تایید می شود. دولت لایحه بودجه را بیاورد به صورت دو مرحله ای بررسی خواهد شد، مرحله اول احکام را می آورد و بعد از اینکه احکام مصوب شد دولت ارقام را می آورد. بلافاصله که بخش احکام لایحه بودجه آمد مجلس بیکار نمی نشیند و احکام را بررسی می کند و در این فاصله فرصت و مجالی برای دولت فراهم می شود که بتواند لایحه های برنامه را هم تنظیم و به مجلس ارائه کند. به محض اینکه لایحه برنامه آمد مجلس لایحه بودجه را کنار می گذارد و اول برنامه را مصوب می کند.
شنبه شب سران سه قوه با هم جلسه داشتند و بر سر زمان ارایه لایحه بودجه و برنامه هفتم به توافق رسیدند ولی اصلا اعلام نکردند که این زمان چه وقت خواهد بود . این با شفافیت امور که اخیرا مطرح شده، در تضاد نیست؟
نمی دانم ولی چیز مخفیانه ای نیست و اعلام می کنند. اعلام نکردنش نه صدمه ای به جهان اسلام وارد می کند و با اعلام کردنش هم خیلی اتفاق خاصی نمی افتد. اگر به یک جمع بندی رسیده باشند حتما یکشنبه آقای قالیباف در صحن مجلس اعلام می کنند و اگر نمایندگان مطلع شوند یعنی کل جامعه خبر دار شده است . نماینده خودش یک رسانه است.
بیشتر بخوانید:
۲۱۶۲۱۲
