پژوهشگران در مطالعه‌ای جدید اعلام کرده‌اند که پدیده‌ای عجیب درحال رقم‌خوردن در سیاره مشتری است. آن‌ها پس از 40 سال تحقیق و گردآوری اطلاعات دریافته‌اند که اگرچه مشتری مثل زمین فصل‌های آب‌وهوایی متفاوت ندارد، اما پدیده‌ای در آن اتفاق می‌افتد که باعث تغییرات چشمگیر و عجیب دما در نقاط مختلف این سیاره غول‌پیکر می‌شود.
به گزارش وب‌سایت Space.com، تغییر فصل‌ها در زمین به‌خاطر انحراف محور زمین نسبت به خط عمود بر صفحه مداری اتفاق می‌افتد. این انحراف 23 درجه‌ای باعث می‌شود خورشید در نقاط مختلف زمین تابش‌های متفاوتی در فصول گوناگون داشته باشد. ولی انحراف محوری مشتری فقط 3 درجه است، در‌نتیجه تفاوت خاصی در تابش خورشید بر این سیاره در طول یک چرخش کامل آن به دور ستاره منظومه شمسی به‌وجود نمی‌آید.
بااین‌حال، محققان می‌گویند پدیده دیگری باعث تغییر دما در نقاط گوناگون این سیاره می‌شود: «حالا بخشی از این معما را که مربوط به نمایش چرخه‌های طبیعی در اتمسفر می‌شود، حل کرده‌ایم. برای درک عامل ایجادکننده این الگوها و دلیل پیدایش آن‌ها در این بازه‌های زمانی خاص، باید به بالا و پایین لایه‌های ابری سیاره نگاه می‌کردیم.»
دانشمندان می‌گویند دلیل این تغییرات دمایی احتمالاً به‌خاطر پدیده‌ای موسوم به ارتباط از راه دور است. این پدیده به تغییرات سیستم اتمسفریک یک سیاره اشاره می‌کند که به‌صورت هم‌زمان در بخش‌های مختلف اتمسفر رخ می‌دهند و در ظاهر ارتباطی با یکدیگر ندارند.
محققان دریافته‌اند که وقتی دما در عرض‌های جغرافیایی خاص در نیم‌کره شمالی این غول گازی افزایش می‌یابد، هوا در همان عرض جغرافیایی در نیم‌کره جنوبی سرد می‌شود. «گلن اورتون»، دانشمند سیاره‌شناس آزمایشگاه پیشران جت ناسا و نویسنده ارشد این مطالعه می‌گوید: «این پدیده مشابه پدیده‌ای در زمین است که باعث می‌شود آب‌وهوا و الگوهای اقلیمی در یک منطقه اثری محسوس بر آب‌وهوای یک منطقه دیگر داشته باشد و الگوهای متغیر به‌صورت از راه دور از طریق اتمسفر با هم ارتباط داشته باشند.»
اندازه‌گیری‌های دانشمندان همچنین نشان داده است که وقتی دما در استراتوسفر یا لایه بالایی اتمسفر افزایش می‌یابد، شاهد افت دما در تروپوسفر، پایین‌ترین لایه اتمسفر هستیم. این مطالعه شامل داده‌هایی از سال 1978 به بعد از تلسکوپ‌های زمینی و حتی فضاپیماهایی مثل وویجر است که در سال 1979 از کنار این سیاره عبور کرده بودند.
نتایج پژوهش حاضر در مجله Nature Astronomy منتشر شده است.
