مدیریت ایمنی یکی از زیرمجموعه‌های این فن است و به‌کارگیری آن در حفظ جان انسان‌ها، اموال و دارائی‌های آنان اهمیت بسزائی دارد.
مدیران ایمنی با استفاده از تکنیک‌های مدیریت ریسک سعی می‌کنند باملاحظه صرفه اقتصادی زیان‌های ناشی از وقوع خطرات را به حداقل برسانند.
صمت در این گزارش نگاهی دارد به چالش‌های مدیریت ایمنی در معادن کشور مشکلی که از گذشته تا امروز ادامه دارد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: دولت و معدنداران در برابر جان کارگران معدنی مسئول‌اند و باید تمامی تلاش خود را در برابر حفظ جان کارگران معدنی به خرج دهند و ایمنی کار را افزایش دهند
علی رضایی، نماینده کنگاور در مجلس یازدهم در گفت‌وگو با کانی مگ، گفت: تامین و حفظ جان کارگران در همه حوزه‌ها، از اوجب واجبات است. برخی شغل‌ها هستند، مثل کار در معدن که آن را به‌حق سخت‌ترین شغل دنیا می‌نامند و بنابراین مخاطراتی که کارگران معدن را تهدید می‌کند، بیش از فعالیت‌های دیگر است.
وی افزود: همه می‌دانیم که کارگران معدنی، جزو قشر مظلوم هستند و با دستمزدهای پایین، کارهای بزرگی را به سرانجام می‌رسانند. از طرفی، معادن در ایران بسیار درآمدزا است و حتی یکی از برنامه‌های در دست اجرا، جایگزینی درآمدهای معدنی به‌جای درآمدهای نفتی است، پس شایسته نیست که کارگران این حوزه را که همه نگاه‌ها به فعالیت آن‌هاست، فراموش کنیم. عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: متاسفانه گاهی می‌شنویم که برخی از کارگران معدن دچار حادثه شدند بدیهی است که نباید این وضعیت ادامه پیدا کند. البته هر شغلی، خطرات خاص خود را دارد و شاید افراد فعال در آن، دچار حادثه شوند، اما اینکه بشنویم کارگران معدن به خاطر نبود برخی امکانات و مهیا نبودن تجهیزات ایمنی‌ها، جانشان را ازدست‌داده‌اند، دردناک است. رضایی اظهار کرد: ایران کشوری با معادن متنوع است. اکنون خیلی از معادن فعال‌اند و کارگران زیادی در نقاط مختلف کشور، به این واسطه کار می‌کنند. از طرفی، بنا داریم در سال‌های پیشرو، قوی‌تر در این حوزه کار کنیم، پس ضرورت دارد از اینجا بعد، زیرساخت‌ها آماده و سهل‌انگاری‌های گذشته تمام شود.
عضو مجمع نمایندگان استان کرمانشاه گفت: باید هم دولت و هم معدنداران، تعهداتی را درباره حفظ جان کارگران معدنی بدهند. این گروه و افراد باید پاسخگوی افکار عمومی باشند نه اینکه کارگر یا کارگرانی، جانشان را از دست دهند و با پرداخت دیه یا مطرح نشدن موضوع در جامعه، از کنار چنین مسئله‌ای بگذرند. وی در پایان خاطرنشان کرد: برای تجهیز امنیت معادن اگر نیاز به واردات است، دولت باید همه نوع همکاری را داشته باشد. نمی‌شود به اسم اینکه تحریم هستیم یا روند تولیدات داخلی کُند است، توجه و تامین تجهیزات ایمنی معادن را معطل گذاشت.
کم‌توجهی به نکات ایمنی مربوط به دیروز و امروز نیست و همیشه یکی از گلایه‌های فعالان و صاحب‌نظران این رشته بوده است.
علی‌اصغر خدایاری استاد دانشگاه در این زمینه به ایسنا گفت: ایمنی معادن در ایران از نظر شعار رتبه‌ی اول و از نظر عمل رتبه بسیار پایینی دارد وی ادامه داد: استخراج مواد معدنی در معادن زیرزمینی ایران به ویژه در معادن زغال‌سنگ به شکل سنتی انجام می‌شود و میزان تولید آنها نیز بسیار کم و محدود است و به همین دلیل ممکن است تعداد حوادث آنها قابل‌توجه به نظر نرسد.
درحالی‌که شاید این موضوع ناشی از فعال نبودن معدن و نه ایمن بودن آن باشد. وی با تاکید بر لزوم استفاده از سیستم‌های هوشمند مبتنی بر فناوری جدید در معادن کشور گفت: متاسفانه تاکنون توجه کافی به این مسئله نشده و سرمایه‌گذاری لازم در این زمینه صورت نگرفته است.
خدایاری با اشاره به اهمیت مسئله ایمنی در معدنکاری اظهار کرد: در کشورهای پیشرفته‌ای که دارای تجربه‌ی طولانی معدنکاری هستند استانداردهای حفاظت و ایمنی و رویه‌های کنترل آن و مقررات نظارتی خاصی تدوین‌شده و این ضوابط روزبه‌روز جدی‌تر و سخت‌گیرانه‌تر می‌شود. وی ادامه داد: در ایران نیز تلاش‌هایی جهت تدوین آیین‌نامه‌های مشابه از جمله آیین‌نامه بهداشت و حفاظت کار و آیین‌نامه ضوابط ایمنی در کار صورت گرفته و هم‌چنین با برگزاری سمینارهای ایمنی معادن تلاش‌هایی جهت ایجاد حساسیت نسبت به مسئله ایمنی معادن شده، که علیرغم این تلاش‌ها راه طولانی تا نهادینه شدن توجه به ایمنی و سرمایه‌گذاری در بخش معدن و طراحی رویه‌های اجرایی جهت نظارت بر ایمنی و برخورد با تخلفات در پیش است.
وی بابیان اینکه حفظ ایمنی معادن در ایران مورد غفلت واقع‌شده است اظهار کرد: اهمیت این مسئله وقتی روشن می‌شود که حادثه‌ای پیش‌اید و این در حالی است که ایمنی فعال و هوشیار، ایمنی است که کمترین وابستگی را به‌دقت و تلاش نیروی انسانی داشته باشد.
علیرضا یاراحمدی مدرس دانشگاه یزد گفت: بی‌توجهی به آموزش کارگران و نیروهای انسانی شاغل در معادن و نبود مدیریت متمرکز در شرکت‌های خصوصی بهره‌بردار، از مهم‌ترین علل عدم رعایت استانداردهای ایمنی و بروز حوادث است. به گزارش سایت سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور یاراحمدی افزود: درگذشته به نیروهای انسانی شاغل در تمام معدن‌ها دولتی، آموزش‌های لازم در زمینه رعایت اصول ایمنی داده می‌شد، ولی با خصوصی شدن بهره‌برداری از معادن، بیشتر مدیران با توجه به بالابود هزینه‌ها، تمایلی به آموزش کارگران در خصوص استانداردهای ایمنی و چگونگی رعایت آنها ندارند. به گفته وی، در معادن قدیمی که دولتی بودند، اکثرا سرمایه‌گذاری‌های خوبی در زمینه استانداردهای ایمنی و آموزش کارکنان شده، اما بااین‌وجود توجه کارگران و مدیریت به مسائل ایمنی از آنچه که آموزش‌دیده‌اند، کمتر است.
یاراحمدی در ادامه تصریح کرد: در برخی موارد نیز در معادن بزرگ دولتی، امور مربوط به بهره‌برداری به پیمان‌کاران بخش خصوصی واگذارشده و آنها نیز از تخصص و نیروی انسانی ماهر در این زمینه برخوردار نیستند. وی خاطرنشان کرد: شرکت‌های خصوصی معمولا تخصص لازم را در زمینه بهره‌برداری از معدن نداشته و به دلیل آن‌که کنترل مناسبی بر فعالیت آنها وجود ندارد، حوادث و خسارت‌های جانی و مالی در معادن تحت مدیریت آنها رخ می‌دهد. این استاد دانشگاه ادامه داد: شرکت‌های خصوصی فعال در معادن، شرکت‌های تخصصی معدن نبوده و از رشته‌های راه‌سازی، عمران، ساختمان‌سازی و ماسه‌سازی وارد این بخش شده‌اند. وی تاکید کرد: شرکت‌های خصوصی فعال در معادن باید باهدف معدنکاری تاسیس شده و با این هدف اقدام به جذب نیروی متخصص کرده باشند. او بخشی از مشکلات ایمنی در معادن و حوادثی همچون ریزش دیواره معادن روباز و سقف معادن زیرزمینی و انفجار و خفگی را به نبود تخصص‌های لازم در بهره‌برداران آنها مرتبط دانست و گفت: نبود تجهیزات ایمنی موردنیاز، عدم آموزش، بی‌توجهی کارگران و همراه نداشتن تجهیزاتی همچون ماسک و کپسول اکسیژن از دیگر علل بروز حوادث در معادن است.
آسیب‌هایی که در هنگام بهره‌برداری و فعالیت در معدن، به افراد یا اموال وارد می‌شود، زیر عنوان کلی سوانح معدنی قرار می‌گیرند. این حوادث ممکن است منشاء طبیعی یا غیرطبیعی داشته باشند.
سوانح طبیعی در شرایط طبیعی مثل سیل، زلزله یا رانش‌ها اتفاق می‌افتد و حوادث غیرطبیعی مثل انفجارات، بمب‌گذاری‌ها، حملات هوایی و مانند آن، اما فارغ از منشاء حادثه هر دو خسارت‌بار و آسیب‌رسان است و باید برای مقابله با آن هرلحظه آماده بود.
