به گزارش شمال نیوز، تا پیش از این هر کیلو قارچ 28 تا 30 هزار تومان قیمت داشت اما حالا قیمت قارچ به بیش از 60 هزار تومان رسیده و قارچ درجه یک در بخش خرده فروشی تا 70هزار تومان هم فروخته می شود.
سالانه حدود 11 میلیون تن قارچ در دنیا تولید می‌شود و میزان تولید قارچ در کشور ما حدود 180 هزار تن در سال است. حدود 3000 واحد بزرگ و خرد اقتصادی در این بخش مشغول فعالیت هستند که این تعداد موفق به اخذ جواز تأسیس و پروانه بهره‌‌برداری از نظام مهندسی کشاورزی و سازمان جهاد کشاورزی استان‌‌ها شده‌‌اند. بیشترین میزان تولید قارچ در کشور متعلق به تهران و البرز و سپس استان‌های قزوین، خراسان، اصفهان و مازندران است. در استان تهران نیز تولید قارچ در شهرستان‌های شهریار، ملارد، پاکدشت، ورامین و پیشوا رونق دارد که به طور کلی 29 درصد از قارچ کشور در این استان تولید می‌شود.
با وجود حجم عظیم تولید قارچ در کشور و همچنین با توجه به اینکه ایران به عنوان ششمین تولیدکننده قارچ در جهان محسوب می شود اما گرانی ها و کمبود مواد اولیه موجب شده که این صنعت با بحران روبه رو شود. به گفته فعالان این صنعت، مقصر اصلی این گرانی ها «کلش گندم» است؛ ماده اولیه ای که برای پرورش قارچ به شمار می رود و در کمتر از یک ماه از کیلویی 1500 تومان به 5000 تومان رسیده است و با توجه به افت چشمگیر در صنعت مرغداری کود مرغی نیز کمیاب شده است. به این ترتیب گران شدن مواد اولیه باعث افزایش هزینه‌های تولید و گرانی قارچ شده است.
محمود افشاری، از تولیدکنندگان قارچ در کشور از دیگر مشکلات این صنعت را تأمین کود مرغی به عنوان یکی دیگر از مواد اولیه تولید قارچ می داند و در این زمینه می گوید: این کود از طریق مرغداران تأمین می شود و با توجه به اینکه صنعت مرغداری نیز نوسان شدید و بحران های مختلف دارد در نتیجه یکی از تنگناهای ما کود مرغی است که گاهی هست و گاهی نیست.
این فعال صنعت قارچ تأکید می کند: در واقع بحران هایی که برای صنعت مرغداری کشور رخ می دهد باعث می شود که تولیدکننده های کمپوست که ماده اولیه پرورش قارچ است، در تأمین کود مرغی دچار مشکل شوند. این نیز یک عامل محدودیت است؛ یعنی باعث می شود تولیدکننده ها نتوانند کمپوست به میزان تقاضا عرضه کنند.
وی با بیان اینکه تولید کمپوست نسبت به سال نوسان زیادی نداشته اما نسبت به ظرفیت پایین است، ادامه می دهد: قیمت قارچ تقریباً به قیمت مرغ وابسته است چون هر دو محصولاتی پروتئینی است که در یک دامنه قیمتی هستند و شاهد هستیم قیمت های این دو محصول تقریباً با هم برابری می کند. بنابراین افزایش بهای تمام شده تولید قارچ و تهیه مواد مورد نیاز قارچ و دیگر مشکلات این صنف واحدها تولید قارچ را در آستانه ورشکستگی قرار داده است.
اینها همه در حالی است که قارچ یا همان طلای سفید کشاورزی از آن دسته محصولات پرمصرفی محسوب می شود که اهمیت و جایگاه ویژه ای در بازارهای جهانی دارد که بنابر اظهارات فعالان این صنعت، ایران با تولید قارچ می تواند مانند زعفران، پسته و کشمش با ارزآوری بالایی در این زمینه روبه رو شود.
اما باوجود اینکه کیفیت این محصول در ایران بالاست، موانع نگذاشته آنطور که باید و شاید این محصول در بازارهای جهانی نمود پیدا کند. به همین دلیل است که در حال حاضر قارچ ایران تنها به کشورهای حاشیه خلیج فارس که مشتریان بسیار خوبی برای این محصول می توانند باشند، صادر می شود و عمدتاً عراق و افغانستان مصرف کننده قارچ ایران هستند و همچنین مقداری از تولیدات نیز به کشورهایی مثل ترکمنستان، قزاقستان و قرقیزستان ارسال می شود.
وضعیت بحرانی قارچ نه تنها در صادرات بلکه در بین مصرف کنندگان داخلی نیز چندان تعریفی ندارد؛ این همان موضوعی است که دبیرانجمن صنفی پرورش‌دهندگان قارچ خوراکی ایران در رابطه با آن اظهار نظر کرده و گفته: تولید قارچ پیش از اصلاح نظام یارانه‌ای مزیت مطلق سرمایه‌گذاری بود اما هم اکنون جزو مزیت‌های نسبی سرمایه‌گذاری هم قرار نمی‌گیرد، چراکه از سبد غذایی خانوارها خارج و به یک محصول لوکس تبدیل شده است.
این فعال اقتصادی ظرفیت اسمی تولید قارچ در سال 1401 را حدود 190هزار تن دانست و افزود: تعرفه صادراتی قارچ به کشورهای هدف صادراتی توجیه اقتصادی این محصول را از بین برده است و از این‌رو تولیدکنندگان ترجیح می‌دهند که این محصول را در بازار داخلی عرضه کنند چراکه می‌توانند معادل قیمت صادراتی بدون تحمل دردسرهای ناشی از بازگشت ارز این محصول را در بازار داخلی عرضه کنند اما با توجه به بالارفتن بیش از اندازه قیمت قارچ به نظر می رسد که تولیدکنندگان نتوانند به بازارهای داخلی هم دل ببندند.
