ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز (دوشنبه) پنجم دی ماه در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات آنها پاسخ داد.
وی در ابتدا شهادت حضرت فاطمه (س) را تسلیت گفت.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی فرارسیدن سالروز میلاد حضرت عیسی بن مریم (ع) را به همه پیروان دین حضرت عیسی و مسیحیان عالم و پیروان ادیان آسمانی و سماوی و همه موحدان عالم به ویژه هموطنان مسیحی کشور تبریک گفت و در آستانه سال نو میلادی برای همه ملل عالم سالی پر از صلح، دوستی و آرامش آرزو کرد.
کنعانی در پاسخ به سؤالی درباره ادعای رئیس جمهور فرانسه مبنی بر اینکه بحران‌ها در عراق و سوریه و لبنان با کاهش نقش ایران حل می‌شود و باید وابستگی عراق به ایران را کاهش داد، اظهار داشت: در خصوص این موضوع دو روایت کاملا متفاوت و متناقض مطرح است. ادبیاتی که توسط یکی از رسانه‌های عربی در لبنان با این مضمون که اشاره شد و ادبیات متفاوتی که توسط منابع خبری دیگر مشخصا لوموند مطرح شده و اشاره میکند که حل مسائل منطقه با توجه به نفوذ ایران در منطقه، بدون حضور ایران میسر نیست.
وی افزود: به نظر می‌آید به روایت دقیق و اصلی این روایت توجه کنیم. بررسی‌های ما دال بر غیر صحیح بودن نشریه النهار لبنان است. فارغ از اینکه بگوییم این روایت یا آن روایت، نفوذ و نقش طبیعی و موثر ایران در منطقه قائم به ذات و منطبق بر ظرفیت‌های ملی ایران است و با روایت‌های این فرد یا آن فرد و یا آن نشریه و رسانه شکل نمی‌گیرد و متکی بر توانایی‌های ملی ایران است و این توانایی محل توجه منطقه‌ای و بین‌المللی است و نفس دعوت از ایران برای حضور در امان و تأکید مکرر از سوی میزبان و طرف‌های مختلف مبنی بر اهمیت حضور ایران در این نشست و گفت‌وگوها و دیدارهای مختلف در حاشیه این نشست بین وزیر خارجه و طرف‌های دیگر شرکت کننده صورت گرفته دال دیگری بر اهمیت نقش ایران در مننطقه و مکشوف بودن این نقش برای طرف های دیگر است. خودمان را درگیر روایت‌ها و ادبیات این و آن نخواهیم کرد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به اظهارات یکی از مقامات اوکراین اینکه باید به کارخانه‌های تولید پهپاد در ایران حمل کرد نیز بیان کرد: موضع خودمان را در خصوص موضوع اوکراین بارها و بارها اعلام و از زبان مقامات عالی ایران موضع و دیدگاه اصولی ایران بیان شده است. اتهام زنی به این و آن و ایران کمکی به اوکراین و مردم این کشور و کمکی به رهبران این کشور نمی‌کند. ما اتهامات مقامات اوکراینی را رد می‌کنیم و مشخصا این مقام را. بارها تأکید کرده و مجددا تأکید می‌کنیم ما بخشی از جنگ در اوکراین نیستیم و تأکید کرده و می‌کنیم برای کمک به حل بحران و صلح در اوکراین آمادگی داریم. ادبیات تهدید آمیز را از سوی هر مقامی باشد، غیر مسؤولانه می‌دانیم و پیامدهای حقوقی و سیاسی این گونه اظهارات را متوجه دولت اوکراین می‌دانیم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره نقش داشتن الکاظمی در ترور شهید سلیمانی با بیان اینکه هیچ اظهارنظری در این موضوع نمی‌کنم، گفت: پیگیری ترور ناجوانمردان شهید سلیمانی از سوی ایران در ابعاد مختلف در حال پیگیری است و دولت آمریکا و مشخصا عامل و مسؤول اصلی این ترور ناجوانمردانه و اقدام تروریستی غیرقانونی در خاک عراق می‌دانیم ما بر مسؤولیت دولت آمریکا تأکید و این دولت را پاسخگو دانسته و پاسخگو خواهیم کرد و اقدامات خود را تا زمانی دولت آمریکا پاسخگو باشند ادامه خواهیم داد و از همه روش‌های قانونی و مشروع و شناخته شده استفاده خواهیم کرد.
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره ابتکار مطرح شده از سوی امیرعبداللهیان بیان کرد: نشست اردن در ارتباط با موضوع عراق مطرح شد و تمرکز این نشست بر موضوع عراق بود گرچه در حاشیه این نشست گفتگوهای مختلف دوجانبه برگزار شد. سیاست ایران در مورد منطقه مبتنی بر رویکرد جدید و مورد تأکید دولت سیزدهم تقویت سیاست همسایگی است و پیشبرد این سیاست می‌تواند ابعاد مختلفی داشته باشد ابتکار امیرعبداللهیان در سخنرانی خود در مجمع گفتگوی تهران مطرح کرد ناظر بر بخشی از رویکرد ایران برای تقویت سیاست همسایگی مبتنی بر نشست مشترک وزرای خارجه و دفاع بود و این ابتکار در نشست اردن به صورت علنی و رسمی اعلام شد. ایران در سفرهای پیش رو این ابتکار را دنبال میکند و اجرای این ابتکارات موکول به همراهی و همکاری کشورهای منطقه خواهد بود.
وی در پاسخ به سؤالی درباره عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی با عربستان سعودی بیان کرد: موضع ما در قبال رژیم صهیونیستی و هویت نامشروع و غیرقانونی آن روشن است و معتقدیم توسعه مناسبات و عادی سازی روابط کشورهای عربی و اسلامی با این رژیم کمکی به ثبات و امنیت در منطقه نمی‌کند و کمکی هم به احقاق حقوق ملت فلسطین نخواهد کرد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: ملت فلسطین انتظار دارند دولتهای عربی و مسلمان نسبت به احقاق حقوقشان اقدام کنند. ملت فلسطین از عادی سازی روابط استقبال نکردند.
وی در پاسخ به سؤالی گفت: دولت‌هایی که روی تحولات داخلی ایران شرط بندی کردند روی اسب بازنده شرط بندی کردند. اعتراضات در ایران امر داخلی کشور و مردم ایران است. مردم ایران حق دارند نسبت به موضوعی معترض باشند و دیدگاه خود را بیان کنند ولی اینکه از بیرون کسانی بیایند روی این موضوع سرمایه گذاری کنند قاطبه ملت ایران این موضوع را نمی‌پذیرند. اقدام اشتباهی که از سوی غرب انجام شد دامن زدن به اغتشاش و تبدیل اعتراض به اغتشاش بوده است و این رویکرد را آشکارا انجام داده و بر اغتشاش دامن زدند و این اشتباه محاسباتی آنها بود. آثاری که در حوزه سیاسی می‌بینیم و اعترافاتی که از سوی برخی مقامات غربی در پاره‌ای از نشست‌‌ها صورت می‌گیرد دال بر این است که اطمینان حاصل کردند محاسباتشان غلط است. در نشست‌‌ها تأکید می‌کنند دنبال تغییر نظام نیستند و البته این حرف از اندازه آنها بزرگ تر است.
سخنگوی وزارت خارجه گفت: اقدامات غیرقانونی آنها و مداخلات غیرسازنده آنها و نقشی که در تحریک خشونت‌ها در ایران داشتند ایران این نقش مخرب را فراموش نمی‌کند و در حساب آنها منظور خواهد کرد. با توجه به اینکه برخی کشورهای اروپای غربی بر رفتارهای غلط خود در سایر زمینه ها و فضاسازی علیه ایران اصرار می‌کنند توصیه می‌کنیم از دست زدن به اقدامات بی نتیجه و اقداماتی که منجر به خسارت آنها خواهد شد دست بردارند.
کنعانی درباره مذاکرات رفع تحریم‌ها اظهار داشت: در اجلاس بغداد ۲ فرصتی فراهم شد برای گفت‌وگوها بین ایران و مذاکره کننده ارشد اروپایی و نشست مهمی بین امیرعبداللهیان با بورل با حضور باقری و مورا برگزار شد. دو ساعت گفت‌وگو در این نشست انجام و در خصوص همه مسائل مرتبط با توافق رفع تحریم‌ها گفت‌وگو شد و جزییات مجددا مرور و جمع بندی مشترک این گفت‌وگو این بود که مسیر برای رسیدن به گام‌های نهایی ادامه یابد. جزییات مجددا در این نشست مورد مرور و تبادل نظر قرار گرفت. توافق همچنان روی میز است و پنجره به سمت توافق از سوی ایران باز است البته باید اشاره کنم که متاسفانه رویکرد دولت آمریکا همچنان رویکرد توأم با سرگردانی و عدم تصمیم است. رویکرد آمریکا دوگانه و متعارض است و مواضع آنها منفی است و رفتارشان و پیغام‌هایی که از سوی واسطه ها می‌دهند چیز دیگر است. اگر اقدام سازنده‌ای از سوی طرف مقابل صورت بگیرد زمینه برای جمع بندی توافق و از سرگیری اجرای آن وجود دارد.
سخنگوی وزارت خارجه بیان کرد: در دیدار امیرعبداللهیان با بورل موضوعات دیگری هم مطرح شد. وزیر خارجه در خصوص مواضع مداخله جویانه برخی از دولتهای اروپایی در تحولات اخیر داخلی ایران گلایه کرد و این مداخلات غیرمسؤولانه را مردود دانست و نسبت به اقدامات برخی کشورها شدیدا اعتراض کرد و اینکه برخی کشورهای اروپایی با استفاده ابزاری از حقوق بشر به دنبال اعمال فشار بر ایران هستند اعتراض شد. در خصوص تحولات اوکراین گفت‌وگو و مواضع اصولی ایران یک بار دیگر به بورل منتقل شد. ایران نسبت به اقدامات دولتهای اروپایی و دولت آمریکا در حمایت از یک طرف بحران هشدار داد و تأکید کرد ارسال تجهیزات و تسلیحات به یک طرف جنگ کمکی به حل منازعه نمی‌کند. این دیدار فرصت خوبی بود که درباره موضوعات مختلف گفت‌وگو شود.
کنعانی در پاسخ به پرسش خبرنگار سی.بی.اس اظهار داشت: متن توافق براساس مذاکراتی که بین طرفین صورت گرفته و متن پیشنهادی نهایی که از سوی مذاکره کننده ارشد اروپایی به طرف‌ها و ایران و آمریکا داده شده آن متن آماده جمع بندی است. تعلل طرف آمریکایی بود که یک بار به بهانه انتخابات میان دوره‌ای کنگره فرصت سوزی کرده و در حالی که امکان امضای جمع بندی وجود داشت پای کار نیامدند و بار دیگر با بهانه‌های دیگر مثل تحولات داخلی ایران و موضوع اوکراین برای جمع بندی توافق پای کار نیامدند. جمع بندی آماده امضای طرفین است. در مورد آژانس کار غیرسازنده‌ای کردند. کار سازنده آنها می‌توانست این باشد که از گفت‌وگوهای فنی ایران و آژانس حمایت کنند و اجازه دهند در چارچوب مذاکرات فنی ایران و آژانس اختلافات فنی مورد نظر حل و فصل شود. اقدام غیرسازنده آمریکا با همراهی دو سه کشور اروپایی این بود که قطعنامه به آژانس بردند و روند همکاری فنی را منحرف کردند. توپ در زمین طرف آمریکایی است.
وی در پاسخ به سؤال دیگری گفت: ایران منتظر اقدام عملی طرف‌های مقابل مشخصا دولت آمریکا برای برگشت به متن توافق شده و جمع بندی توافق و از سرگیری اجرای آن است. اینکه آنها مذاکره می‌کنند نشانگر وجود تمایل برای توافق است اما برای ایران اقدام و گام عملی طرف مقابل مهم است و منتظریم طرف مقابل گام عملی خود را بردارد. سیاست خارجی ایران به موضوع برجام و از سرگیری توافق گره نخورده است و این موضوع یکی از موضوعات سیاست خارجی ایران است و ایران پایبند به میز مذاکره است و این روند را تا زمانی طرف مقابل ملتزم باشد ادامه می‌دهد.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره دستگیری شبکه مرتبط با انگلیس در استان کرمان و نقش انگلیس در اغتشاشات بیان کرد: درباره جزییات بیانیه سپاه ورود نمی‌کنم. در جریان اغتشاشات اخیر تعدادی از شهروندان کشورهای اروپایی با نسبت‌های مختلفی از نقش آفرینی در اغتشاشات بازداشت و برخی پرونده‌هایشان تکمیل و برخی در مرحله تحقیقات است. تعلق آنها به کشورها و تعداد آنها مشخص است اطلاع کنسولی و سیاسی به کشورهای متبوعشان داده شده و ملاقات‌هایی هم صورت گرفته است و نقش شهروندان تعداد مشخصی از کشورها به ویژه اروپای غربی در نقش آفرینی در اغتشاشات مسجل است. برخی از این افراد مورد سوء استفاده دیگران قرار گرفتند. برخی کشورها مشخصا کشوری که اشاره کردید نقش سیاسی در تحولات داخلی ایران داشتند و نقش آنها تحریک کننده بود و به اغتشاشات دامن زدند.
وی گفت: تعداد قابل توجهی از این افراد در ایران بازداشت شدند و مقامات آنها گلایه‌هایی و اعتراضاتی را مطرح می‌کنند ما در نشست‌های دیپلماتیک اطلاعاتی را به آنها دادیم و به سرویس‌های اطلاعاتی آنها اطلاعاتی در این زمینه داده شده است. با رعایت جنبه انساندوستانه و با پیگیری‌های دستگاه دیپلماسی و نگاه انساندوستانه قوه قضاییه در آستانه کریسمس و سال نو میلادی به سفارتخانه‌های اتباع این کشورها دسترسی کنسولی داده شده و تعدادی از آنها با شهروندانشان دیدار کنسولی کردند و به تعدادی هم دیدار کنسولی داده خواهد شد.
سخنگوی وزارت خارجه درباره سرپرستی کاظمی قمی در سفارت ایران در افغانستان بیان کرد: اطلاعیه‌ای که روابط عمومی وزارت خارجه داده بود روشن بود. در آن زمان اخباری که منتشر شده بود غیردقیق بود و اعلام شد که در آن مقطع کاظمی قمی همچنان نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان است و ایشان همچنان نماینده ویژه است ولی با توجه به پایان دوره ماموریت امینیان سفیر ایران در افغانستان، کاظمی قمی با حفظ سمت خود یعنی نماینده ویژه رئیس جمهور سرپرست سفارت ایران در کابل است و فعلا این ماموریت را عهده‌دار خواهد بود. پیش از این موضوع سرپرستی ایشان از لحاظ اداری روندش تکمیل نشده بود.
کنعانی در پاسخ به سؤالی درباره تعطیلی یا کمرنگ شدن فعالیت مراکز فرهنگی ایران در خارج از کشور در پی اغتشاشات اخیر، گفت: حضور ذهن ندارم هیچ یک از مراکز فرهنگی ایران در این مدت تعطیل شده باشد. در شرایط احساسی و اقدامات تحریک آمیز از سوی برخی جریان‌های افراطی در تعدادی از کشورها نسبت به برخی مراکز فرهنگی غیردولتی ایران تعرضاتی صورت گرفت یا تجمعاتی برگزار شد. ایران در این گونه موارد توجهات لازم را به کشورهای میزبان این مراکز داده است و در خصوص تامین امنیت آنها توجه لازم را داده است و به رعایت حقوق این مراکز که مبتنی بر قوانین آن کشورهاست تأکید لازم صورت گرفته است. خود این مراکز برای استفاده از حقوق قانونی خود اقداماتی را صورت داده‌اند.
وی افزود: ایجاد محدودیت برای فعالیت این مراکز می‌تواند همگرایی فرهنگی را بین کشورهای اسلامی با مشکل مواجه کند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال دیگری درباره روابط ایران و عربستان گفت: سیاست ما در ارتباط با عربستان سعودی و روند مذاکرات و گفت‌وگوها بین دو کشور کاملا روشن است و خوشبختانه به نظر می‌رسد دو طرف در این خصوص در استمرار رویکرد سازنده و مثبت اتفاق نظر دارند. پنج دور گفت‌وگو بین هیأت‌های رسمی دو کشور با کمک دولت عراق در بغداد انجام شده است. با فضای موجود امکان برگزاری دور جدیدی از گفت‌وگوها در بغداد وجود دارد. دوستان عراقی ما در خصوص برگزاری نشست‌های قبلی دو کشور تلاش‌های خوبی انجام دادند و خوشبختانه به تلاش‌های خود همچنان ادامه می‌دهند. طرف عراقی مورد وثوق دو طرف است و تلاش‌های آن در زمینه ایجاد شرایط مناسب برای برگزاری دور جدید گفت‌وگو مورد استقبال دو طرف است. گفت‌وگوی دو وزیر خارجه در امان هم مثبت، خوب و توأم با ابراز حسن نیت و اعلام آمادگی برای ادامه گفت‌وگوها بوده است. اظهارات اخیر وزیر خارجه عربستان در ارتباط با ایران مبنی بر آمادگی برای گفت‌وگو با ایران اظهارات مثبتی بوده و استقبال می‌کنیم. به نظر می آید در طرفین تمایل بای برداشتن گام جدید به سمت جلو است و مبتنی بر سیاست اعلامی و عملی ایران می‌تواند مذاکرات تا زمان از سرگیری مناسبات رسمی دو کشور مهم منطقه‌ای ادامه یابد و از چنین روندی استقبال می‌کنیم.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره دیپلماسی اقتصادی با آفریقا بیان کرد: صفری معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت خارجه جزو معاونان خوش ارتباط با رسانه‌هاست و هم فعال و پویاست و هم ارتباطش با رسانه‌ها خوب است.
