سید محمدمهدی رکنیحسینی، مستند ساز رادیو معارف که با دو اثر با نامهای «نگین کوهستان» و «مغناطیس» توانست در نخستین جشنواره ملی مستند رادیویی پژواک برگزیده شود، درباره ویژگیهای آثارش میگوید: مستند «نگین کوهستان» پرتره درباره نخستین بانوی شهیدی است که پیکرش سال گذشته تفحص شد. زمانی که خبر کشف یک بانوی شهید از کردستان منتشر شد، اطلاعات ما درباره این شهید خیلی کم بود. من تلاش کردم مصاحبههایی را با خانواده این شهید تهیه کنم. هدف گرامیداشت این مقام شهید بود، چون اولا نخستین زن شهید و دوم اینکه این مستند تبیین جنایتهایی است که گروهک تروریستی کومله در حق مردم ایران انجام دادند. گروهک کومله همسر این زن را به جرم همراهی با سپاه پاسداران دستگیر میکنند و زمانی که این زن پیگیر آزادی همسرش میشود، او را هم دستگیر میکنند و...
مستند نیازمند مطالعه، جستجو و ذهن بسیار کنجکاو است
وی افزود: اثر دوم من با نام «مغناطیس» هم مشمول دریافت جایزه شد و این کار یک مستند نوشت بود که بر اساس یک برنامه واقعی تنظیم شده بود. این برنامه به شهادت آیتالله صدر و خواهرش بنتالهدی میپردازد و یک زاویه و نگاه جدید داشت که هیچکسی به آن نپرداخته بود. این مستند نیازمند مطالعه، جستجو و ذهن بسیار کنجکاو است. من به عنوان مستندساز وقتی یک خبری را میشنوم باید دقت بیشتری نسبت به مردم عادی داشته باشم. مستندساز باید از یک خبر عادی، سوژه دربیاورد.
رکنیحسینی گفت: به غیر از ویژگیهایی که در این سوژه وجود داشت، مهمترین نکته آن شیوه ساختش بود. منظورم رعایت اصول مستندسازی است. بنده پس از یک دوره آموزشی، فوتوفن مستندسازی را یاد گرفتم که مستند چگونه شروع شود، چگونه به میانه برسد و نقطه اوج آن کجاست و چگونه به پایان میرسد.
مستند در حال حاضر در تمام رسانههای دنیا حرف اول را میزند
برگزیده نخستین جشنواره پژواک درباره اینکه چرا به ساختار مستند کمتر توجه شده است، میافزاید: اولا ما کارهایی را سالهای پیش انجام دادهایم و حالا متوجه میشویم که ساختار همه آنها مستند بوده است، اگرچه برخی از اصول را رعایت نکردیم، اما خط سیر برنامه کاملا مستند است، اما در مجموعه رادیو این قالب خیلی دیر مورد توجه قرار گرفت.
رکنیحسینی افزود: چون تولید مستند نسبت به سایر قالبها هزینه دارد، از این جهت طی سالهای اخیر کمتر به آن توجه شده است، اما جشنواره پژواک نشان میدهد که معاونت صدا توجه ویژهای به این مقوله دارد. باید باور کنیم که مستند در تمام رسانههای دنیا حرف اول را میزند. هر قالب برای خودش جذابیتهای ویژهای دارد، اما مستند اگر درست و اصولی ساخته شود بسیار جذابتر از سایر قالبهاست.
در مستند، سوژه باید جدید و ساختارش رعایت شود
وی توجه به مستند رادیویی را نوید یک اتفاق خوب در عرصه رسانی ملی دانست و گفت: یکی از مشکلات نسبتا فراگیر ما این است که برنامههایی را تولید و پخش میکنیم که مستند نیست، ولی اسمش را مستند میگذاریم، در صورتی که با معیارهای مستند بسیار فاصله دارد. انتظارم از یک مستند به جز اینکه باید سوژه جدید باشد، این است که ساختارش رعایت شود و در مرحله بعد اطلاعات جدیدی به من بدهد، اطلاعاتی که تا الان نمیدانستم. من به عنوان یک شنونده از مستندساز توقع دارم آنچه که میشنوم جدید باشد و آن برای دهها بار یا برای چندمین بار تکرار نشود، باید یا سوژه مطلب جدید باشد یا زاویه نگاه جدید باشد.
آموزش در ساخت مستند بسیار مهم و اقدام خیلی خوبی است
این برگزیده جشنواره پژواک تاکید کرد: آموزش در ساخت مستند بسیار مهم و اقدام خیلی خوبی است، اقدام بسیار خوبی که کمیته علمی جشنواره آن را برگزار کرد و برای من بسیار شگفتانگیز بود. این اتفاق خیلی خوبی بود که با وجود پایان یافتن جشنواره، دفتر فعالیت جشنواره بسته نشد، بلکه دورهها و کارگاههای آموزشی را برگزار کرد. این حرکت بسیار خوب نشان میدهد معاونت صدا در نظر دارد که به مستند توجه کند و این هم با آموزش محقق میشود. اگر همکاران قصد ساخت مستند را دارند باید آموزش ببینند، چرا که مستند شاخصهایی دارد که باید رعایت شود.