به گزارش خبرگزاری برنا، اجرای سیاست مردمی سازی و بازتوزیع عادلانه یارانه‌ها آثار اقتصادی مثبتی داشته و دارد که نباید از دیدها پنهان بماند؛ کاهش آثار تورم، بهبود وضعیت رفاه خانواده ها، آثار پولی و بودجه ای، ارتقا واردات کالاهای اساسی و همچنین افزایش تولید بخشی از این آثار است.
1- آثار تورمی اجرای سیاست مردمی سازی یارانه‌ها:
با اجرای طرح مردمی سازی یارانه ها و حذف ارز ترجیحی از اردیبهشت ماه سال جاری روند حرکت نرخ تورم نقطه به نقطه در سه ماه ابتدایی با افزایش نسبی مواجه بوده لیکن تورم ماهانه مرداد، شهریور و مهرماه از وضعیت دوره پنج ساله اخیر پایین‌تر بوده است.
بر اساس محاسبات انجام شده آثار تورمی آن نسبت به تداوم تخصیص ارز ترجیحی(عدم اجرای طرح) کمتر بوده و در صورت عدم اجرای آن، آثار تورمی ماندگاری بر اقتصاد برای سالهای آتی نیز متصور بوده است.
2- آثار توزیعی اجرای سیاست مردمی‌سازی یارانه‌ها بر وضعیت رفاهی خانوارها:
برآوردهای اولیه از تأثیر اجرای این سیاست حاکی از بهبود قدرت خرید دهک‌های پایین درآمدی با اقدام دولت در جهت جبران و تخصیص یارانه نقدی دارد. تحولات ضریب جینی(شاخص سنجش میزان نابرابری در توزیع درامد خانوادرهای شهری) در سه ماهه اول سال 1401 در حدود 3700/0 رسیده که مقدار سال گذشته 4048/0 بوده و حاکی از بهبود در توزیع درآمد می‌باشد.
3- آثار پولی و بودجه‌ای اجرای سیاست مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها:
تخصیص ارز ترجیحی به کالاهای اساسی و دارو در سال 1401، منابع بودجه دولت از محل صادرات نفت خام، میعانات گازی و خالص صادرات گاز، با نرخ 4200 تومان محاسبه و لحاظ می‌شد. در این صورت منابع عمومی بودجه به شدت کاهش یافته و کسری بودجه ارقام بالاتری را تجربه می‌کرد. در حال حاضر با افزایش مبالغ یارانه پرداختی حدود 245 هزار میلیارد تومان بار مالی متوجه دولت است در حالیکه با عدم اجرای طرح، خالص اثر آن بر بودجه حدود 251 هزار میلیارد تومان افزایش کسری در سال جاری برآورد شده و از طرفی دولت را با کسری منابع ارزی نیز مواجه میساخت. نیاز کشور حدود 17 میلیارد دلار بوده ولی درآمد ارزی حدود 15 میلیارد دلار برآورد شده که با توجه به اختلاف نرخ ارز(حدود 22700 تومان)، تأمین این میزان کسری پایه پولی را به میزان 45.4 هزار میلیارد تومان افزایش می‌داد.
در صورت تداوم سیاست قبلی، پایه پولی در سال جاری به میزان 231.4 هزار میلیارد تومان افزایش داشته و در نتیجه آن نرخ رشد پایه پولی بالغ بر 32.3 واحد درصد افزایش می‌یافت.
4- عملکرد واردات و تأمین ارز اقلام اساسی:
حجم واردات اقلام اساسی(انواع روغن، دانه‌های روغنی، کنجاله، جو و ذرت) در شش ماهه اول سال جاری به میزان 46 درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل کاهش داشته است. هرچند که بخشی از کاهش به وجود مازاد واردات در سال گذشته مربوط بوده، لیکن تغییر رویه تأمین ارز در سال جاری نقش معناداری در کاهش انگیزه واردات داشته است. بطوریکه علیرغم افزایش قیمت برخی از این اقلام، میزان کاهش واردات، کاهش 1.8 میلیارد دلاری ارز تأمین شده را به دنبال داشته است.
5- آثار اجرای سیاست مردمی سازی یارانه‌ها بر بخش تولید:
تولید نهاده‌های کشاورزی شامل جو، ذرت دانه‌ای و دانه‌های روغنی به ترتیب معادل 93%، 129.1% و 49.8% از پیش‌بینی افزایش عملکرد در سال 1401 برخوردار خواهند بود. با واقعی شدن قیمت ها و حذف ارز ترجیحی، قدرت رقابت پذیری تولید داخلی این محصولات بهبود یافته و با افزایش تولید داخلی، اتکای کشور به واردات کالاهای اساسی و نهاده‌های کشاورزی را کاهش داده است.
و اما در جمع بندی می توان گفت که بررسی آثار اقتصادی طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها پس از گذشت شش ماه از اجرای آن مؤید بروز آثار مثبتی در راستای مدیریت منابع ارزی، کاهش کسری بودجه دولت و به تبع آن کمک به کنترل رشد کل‌های پولی و تورم بوده است. اگرچه اجرای این طرح در وهله اول به ویژه در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی با مشکلاتی همراه بوده و رفع آن نیازمند پایش و انجام اقدامات اصلاحی از سوی سیاستگذار است.
انتهای پیام/
