روزنامه اعتماد با طرح این سؤال که «بالاخره در این کشور نفت میفروشیم یا در جنگ اقتصادی هستیم؟»، مینویسد: «خبرگزاری دولت مقصر وضعیت آشفته بازار ارز را به گردن آنچه «شرایط ویژه کشور» خوانده انداخته و گفته که «نمایندگانی که در جلسه امروز به بیان دیدگاه های خود پرداختند، شرایط ویژه کشور و قرار گرفتن دولت در جنگ سخت اقتصادی را نادیده گرفتند.» ایرنا، اما در حالی از قرار گرفتن دولت در «جنگ سخت اقتصادی» سخن میگوید که مقامات دولتی در چند ماه اخیر بر افزایش تولید نفت تاکید میکنند و آن را از دستاوردهای خود میدانند.
این نخستین مرتبه نیست که دولت سیزدهم و رسانههای حامی آن، به هنگام نابسامانی و آشفتگی بازار، «جنگ اقتصادی» را مورد اشاره قرار می دهند؛ اما در عین حال در برخی مواقع مانند هفته دولت، به افزایش فروش نفت و بازگشت پول حاصل از آن اشاره و بر آن تأکید می کنند.
وزیر نفت هفته گذشته گفته بود که «در حوزه نفت در کانال تولید روزانه سه میلیون بشکه نفت قرار گرفتیم.» این گفته های وزیر نفت از سوی رسانه های حامی دولت مورد استقبال قرار گرفت و با آب و تاب به آن پرداختند و این خبر را دستاوردی برای دولت آن هم بدون «برجام» دانستند.
دی ماه پارسال، ابراهیم رییسی در یک گفت وگوی تلویزیونی و هنگامی که میخواست به دستاوردهای دولتش اشاره کند، تاکید کرد که «صادرات نفتی ایران به حدی افزایش یافته که ما دیگر نگران صادرات آن نیستیم، صادرات نفت در دولت سیزدهم 40 درصد افزایش یافته و پول حاصل از صادرات نیز در حال بازگشت به کشور است.»
احسان خاندوزی وزیر اقتصاد هم مرداد گذشته گفته بود «با توجه به افزایش صادرات نفتی و نرخ تبدیل ارزی در قانون بودجه سال 1401، شاهد افزایش 580 درصدی وصول درآمد حاصل از صادرات نفت و میعانات به خزانه در چهار ماه نخست امسال بودیم.»
اما نیمه آبان ماه گذشته وقتی قیمت دلار رو به افزایش گذاشته بود، خبرگزاری ایرنا در گزارشی از جنگ اقتصادی سخن گفت و افزایش نرخ ارز را به این موضوع ربط داد؛ «جنگی ترکیبی که با پمپاژ دروغ از رسانه های معاند تا فضای مجازی تلاش کرد شعله جنگ داخلی و تجزیه را دنبال کند حالا قصد دارد تا با پمپاژ شایعه در بازارهای مالی پازلی دیگر از این جنگ را این بار در عرصه اقتصادی دنبال کند. بانک مرکزی و وزارت امور اقتصادی و دارایی به عنوان میداندار اصلی این هجمه اقتصادی بسته ای چند وجهی را برای مقابله با این هجمه پیش بینی کردند و رویکردی مبتنی بر واقعیت های اقتصادی در مواجهه با این جنگ اقتصادی اتخاذ کرده است.»
اگر خبرگزاری ها و رسانه های حامی دولت را معیار قرار دهیم، هنگام فهرست کردن دستاوردهای دولت، تولید و فروش نفت افزایش می یابد و پول آن هم مرتبا وارد کشور می شود اما به وقت انتقادات از نحوه مدیریت دولت، ناگهان «جنگ سخت اقتصادی» شروع می شود و مشخص نیست که نهایتا فروش نفت و ورود پول های ناشی از آن افزایش داشته یا جنگ اقتصادی اوج گرفته است؟ غالبا علاوه بر زمانهای اعلام دستاوردها، زمانی هم که دولتی ها و حامیانش بخواهند به دولت روحانی حمله کنند، فروش نفت و درآمدهای وصول شده حاصل از آن هم افزایش می یابد اما وقتی حرف از انتقاد و نقد به مدیریت می شود، «جنگ اقتصادی» است که شدید می شود. بالاخره نتیجه این همه افزایش فروش و ورود درآمدهای ناشی از آن، باید تاثیری هم بر وضع بازار داشته باشد».
این تحلیل روزنامه اعتماد را میتوان نوع فاحشی از «تجاهلالعارف» توصیف کرد. چه این که گردانندگان این روزنامه خبر دارند صادرات نفت در دولت روحانی تا زیر 200 هزار بشکه هم سقوط کرد و آقای نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه در مقطعی گفت «حتی یک قطره نفت هم نمیتوانیم بفروشیم». اما دولت جدید تدریجاً موفق شد بخشی از صادرات نفت را احیا کند و به طور متوسط به 1/2 تا 1/5 میلیون بشکه در روز برساند.
در عین حال ریلگذاری اقتصاد کشور در دولت روحانی (با دورریز انبوه یارانهای) به نحوی بود که باید 2/5 میلیون بشکه نفت فروخته شود تا بتوان با حیف و میل انبوه یارانه پنهان در قیمت ارز و کالاهای مختلف، قیمتها را به شکل نمایشی و سرکوب شده پایین نگه داشت. نمونه این مدیریت خسارتبار را در بازی ناشیانه با قیمت بنزین و ارز و پیامدهای زیانبار آن برای بلندمدت اقتصاد کشور مشاهده کرد.
در واقع دولت سابق اگر سیاستگذاری درستی در مدیریت اقتصادی و منابع ارزی و همچنین فاصله گرفتن از وابستگی مطلق به صادرات نفت داشت، کشور را گرفتار کسریهای درآمدی شدید و پیامدهای آن نمیکرد.
یادآور میشود تعبیر«جنگ اقتصادی»، تعبیر شخص آقای روحانی و دولتمردان اوست که با ادعای برداشتن سایه جنگ، کشور را در کام جنگ ترکیبی (از جمله اقتصادی) کشاندند و به جای تنوع بخشی صادرات و شرکای تجاری و اقتصادی، در همان مسیری قدم برداشتند که دشمن میخواست. این البته،غیر از خیانتی است که طیف افراطیون مدعی اصلاحات، پس از شکست در فتنه سیاسی سال 1388، با دادن آدرس تحریمها به دشمن مرتکب شوند.
2323