محمدجواد رستم اف در گفتگو با خبرنگار مهر، بیان کرد: اگر آمار تلفات چند سال اخیر بر اثر آلودگی هوا را در کشور بررسی کنیم، به رقمی بسیار وحشتناک‌تر از مرگ‌های کرونایی دو سال اخیر می‌رسیم.
وی ادامه داد: بر اساس گزارش سال گذشته اداره کل محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران، سالیانه ٣٠ هزار نفر در کشور بر اثر آلودگی هوا جان می‌سپارند؛ رقمی که اگر امسال بیشتر نشده باشد، حداقل ثابت مانده است؛ این رقم بزرگ اما در بررسی‌های وزارت بهداشت حتی به ۴۲ هزار نفر هم می‌رسد؛ گروه «سلامت هوا و تغییر اقلیم مرکز سلامت محیط و کار» وزارت بهداشت اعلام کرده، مواجهه طولانی‌مدت با آلاینده ذرات معلق در کشور، سالیانه باعث بروز ۴۱ هزار و ۷۰۰ مورد مرگ زودرس می‌شود. یک محاسبه سرانگشتی نشان می‌دهد تلفات انسانی آلودگی هوا فقط در ۳، ۴ سال گذشته بیشتر از ۱۳۰ هزار نفر آمار رسمی است که از بهمن ۹۸ تا امروز بر اثر کرونا جان باخته‌اند!
رستم اف تصریح کرد: طرحی در مرکز تحقیقات شهید احمدی روشن بسیج دانشجویی دانشگاه بوعلی سینا در حال انجام است که از جمله پژوهش‌های کاربردی مسئله محور بوده که بر اساس یک ایده خلاقانه شکل‌گرفته است. با توجه به اینکه ساختار طراحی سیستم الکترو مکانیکی کنترل دما کاتالیزور خودرو مبتنی بر ابتکار، نوآوری (جدید بودن در جهان) و خلاقیت بوده توانسته است پس از تأیید مراجع استعلام، در روزنامه رسمی چاپ و اختراع شود.
وی در تشریح مشخصات کامل این دستاورد با عنوان «سیستم الکترومکانیکی کنترل دما کاتالیزور خودرو» شرح داد: امروزه خودروهای شخصی و سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی و باربری یکی از عمده‌ترین مصرف‌کنندگان سوخت‌های فسیلی هستند. اغلب خودروهای موجود در این مجموعه، از موتورهای درون‌سوز در سیستم پیشرانه خود استفاده می‌کنند.
این پژوهشگر اضافه کرد: اساس مکانیزم موتورهای درون‌سوز تبدیل انرژی شیمیایی نهفته در سوخت فسیلی به انرژی مکانیکی است. دود خروجی از اگزوز موتورهای مصرف‌کننده سوخت‌های فسیلی یکی از مهم‌ترین علل آلودگی هوا و گرمایش جهان است. میزان آلایندگی یک خودرو به عوامل متعددی مانند نوع سوخت مصرفی، نوع موتور مورداستفاده و مکانیزم‌های بازدارنده انتشار آلایندگی بستگی دارد.
رستم اف افزود: اکسیدهای نیتروژن (NOX) و اکسیدهای گوگرد (SOX) که حاصل احتراق سوخت خودروهای درون‌سوز، اشتغال در کوره‌ها و همچنین نیروگاه‌های گازی است بسیار سمی بوده و منجر به بروز سرطان در انسان و یا بارش باران‌های اسیدی می‌شود. آمارها نشان می‌دهد که خودروهای درون‌سوز عامل اصلی تولید این نوع گازها است. بر همین اساس طی سال‌های گذشته طبق قوانین وضع شده خودروسازها متعهد شده‌اند که در مسیر خروج گازهای تولیدی موتور قطعه‌ای به نام کاتالیزور را قرار دهند تا بدین سبب انتشار این نوع گازها به حداقل برسد.
وی ادامه داد: کاتالیزور وظیفه دارد گازهایی همچون هیدروکربن‌های نسوخته (HC)، اکسیدهای نیتروژن (NOX) و کربن منوکسید (CO) را به گازهایی از قبیل کربن‌دی‌اکسید (CO2)، نیتروژن (N2)، اکسیژن (O2) و آب (H2o) تبدیل کند. پس عملکرد صحیح و مناسب این قطعه تأثیر بسزایی روی کاهش انتشار گازهای آلاینده خواهد داشت.
رستم اف تصریح کرد: طبق تحقیقات به انجام رسیده کاتالیزور در دمای °C300 شروع به تبدیل گازهای نامبرده کرده و در دمای C°500 به اوج عملکرد خود می‌رسد. بر همین اساس عبور دمای کاتالیزور از °C500 عملیات تبدیل گازها را با اختلال روبرو می‌کند؛ زیرا افزایش دما شرایط تأثیرگذاری فلزاتی نظیر پالادیوم، رودیوم و پلاتین را بر روی گازهای نامبرده محدود می‌سازد.
وی اظهار کرد: با توجه به بازه دمایی ذکر شده شرایطی باید برای کاتالیزور ایجاد شود که این قطعه در حداقل زمان به دمای عملکرد رسیده و پس از کارکرد موتور در مدت زمان طولانی نیز دمای این قطعه از حداکثر °C500 عبور نکند. به عبارت دیگر کنترل دمای کاتالیزور در بازه دمای نامبرده شرایط را برای عملکرد مناسب این قطعه فراهم می‌کند. بر این اساس هدف از پیشنهاد و عملیاتی کردن این طرح ایجاد یک سیستم هوشمند برای کنترل دما است که بتوان زمینه را برای بهبود فعالیت کاتالیزور ایجاد کرد.
