«سعید خطیب‌زاده» پیش از ظهر امروز در نشست خبری خود با اصحاب رسانه، با تبریک فرارسیدن دهه فجر اظهار داشت: ۶ بهمن سفر وزیر امور خارجه را داشتیم که ابتدا به باکو، سپس عازم مسکو شدند و بعد به ارمنستان، گرجستان و ترکیه رفتند. بعد از آن هم در مسیر برگشت توقف کوتاهی در نخجوان داشتند.
به گزارش ایرنا، رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه تور اخیر دیپلماتیک ظریف را یکی از موفق‌ترین سفر‌های وزیر امور خارجه در طول دوران وزارتش خواند و با اشاره به دیدار‌های ظریف در این تور اظهار کرد: موافقتنامه ایران و روسیه در امنیت اطلاعات در سفر ظریف به مسکو امضا شد. در این سفر موضوعات مختلف از جمله همکاری‌های منطقه‌ای، چگونگی ایجاد صلح و ثبات دائمی، همکاری‌های دوجانبه، فعال شدن سازوکار پیشنهادی ایران مبتنی بر ۳+۳ و... مورد بررسی قرار گرفت.
خطیب‌زاده درباره رایزنی‌های اخیر طالبان در تهران خاطرنشان کرد: طالبان بخشی از واقعیت افغانستان است. دفتر سیاسی طالبان در دوحه و پاکستان به صورت رسمی فعالیت می‌کند. به صورت رسمی با دولت افغانستان در حال مذاکره هستند. این سفر هم به اطلاع دولت افغانستان رسیده بود و تبادل نظر شده بود. درباره فعالیت‌های این گروه، موضوع شهدای خودمان در مزار شریف فراموش نکردیم و همواره درباره عاملین آن گفتگو کردیم.
وی با بیان اینکه این سفر در چارچوب گفتگو‌های طالبان با دولت افغانستان انجام شد، ابراز داشت: همواره اعلام کردیم از گفتگو‌های بین‌الافغانی حمایت می‌کنیم و از این سیاست حمایت می‌کنیم. دولت ایران با دولت مستقر افغانستان نه تنها رابطه رسمی دارد بلکه یکی از دو کشوری است که برخلاف کشور‌های دیگر، از دستاورد‌های آن‌ها حمایت می‌کند. تمام گفتگو‌های انجام شده یا به خواست یا با اطلاع آنهاست.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره بازگشت آمریکا به برجام هم ابراز داشت: منتظر اقدام آمریکا هستیم یعنی رفع تحریم موثر. رفع تحریم موثر یعنی تحریم‌هایی که بعد از روی کار آمدن ترامپ با گردن‌کشی درخصوص معاهدات بین‌المللی از جمله قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام رخ داد، به شکل موثر لغو شوند. به شکل موثر لغو شدن یعنی باید آثار رفع تحریم‌ها را مشاهده کنیم و یک امضا روی کاغذ کافی نیست.
خطیب زاده ادامه داد: باید سرمایه این ملت قابل دسترس باشد، نفت به راحتی فروخته شود و پول آن برگشت داده شود و بیمه انجام شود. هر وقت آن‌ها این کار را انجام دادند، ما هم پاسخ می‌دهیم. بازگشت آمریکا به برجام به شکل اتوماتیک و با یک امضا ممکن نیست. با یک امضا خارج شدند، ولی با یک امضا نمی‌توانند بازگردند.
وی درباره کودتای ارتش میانمار بیان کرد: نیمه‌های دیشب این اتفاق رخ داده است. ما در میانمار سفارت نداریم و مجاری اطلاعاتی مسدود است. ما نگرانی‌های جدی خود را در مورد وضعیت اقلیت‌ها در میانمار اعلام کردیم. اخبار ضد و نقیضی که درباره این شبه کودتا می‌شنویم امیدواریم منجر به بدترین شدن وضعیت آن‌ها نشود البته می‌دانیم قرن بیست و یکم قرن چنین اقداماتی نیست.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره مناسبات تهران و ریاض بعد از شکست ترامپ یادآور شد: درخصوص عربستان در دوران رژیم قبلی کاخ سفید بار‌ها گفته بودیم که موضع ما همکاری در منطقه بدون مداخله خارجی است که ریشه بحران، گرفتاری و ناامنی هستند و چندین دهه هستند که منطقه را گروگان سیاست‌های غلط خود کردند.
این دیپلمات ارشد با بیان اینکه برخی همسایگان این توهم را داشتند که ترامپ پنجره فرصت برای آن‌ها است، عنوان کرد: آن‌ها به همین خاطر اقدامات غلطی کردند. هر وقت عربستان این مسیر را اصلاح و جنگ یمن را پایان دهد و بپذیرد در گفتگو‌های دورن منطقه‌ای ترتیبات پایداری داشت، آغوش ما باز است.
خطیب‌زاده درباره اظهارات مقامات آمریکایی درباره برجام گفت: تا اجرای تمام و کمال و بدون پیش‌شرط و رفع موثر تحریم‌ها رخ ندهد، آمریکا به عنوان ناقض تعهداتش ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ شناخته می‌شود. آنچه برای ما شناخته می‌شود، تعهدات پذیرفته شده آمریکا در برجام و قطعنامه شورای امنیت است.
وی افزود: دولت بایدن باید مسیر غلط دولت قبل را جبران کند. نه اظهارات مثبت، نه منفی، نه مخدوش و نه مبهم برای ما مهم نیست. اقدام دولت بایدن مبنای اقدام متناسب ما است.
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره مذاکره دوجانبه با آمریکا برای بازگشت به برجام اظهار داشت: کاملا روشن کردیم مذاکره دوجانبه با آمریکا نه لازم است و نه خواهیم داشت. آمریکا باید به تعهدات خود بازگردد و برای این کار نیاز به مذاکره دوجانبه ندارد. اگر این کار انجام شود، درخصوص مسائل برجامی می‌تواند در کمیسیون مشترک حاضر شود.
خطیب‌زاده در پاسخ به سوالی درباره سفر سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری به آفریقا تصریح کرد: هفته قبل ستاری به کنیا داشتیم که چهل شرکت در آنجا حضور داشتند. ما مرکز نوآوری و فناوری در شرق آفریفا در کنیا افتتاح کردیم که بسیاری از مقامات در آنجا حضور داشتند. ستاری از مراکز مختلف بازدید داشت. عزم ایران گسترش همکاری‌ها با افریقا است. تبادلات جدی برای همکاری در حال انجام است.
وی در پاسخ به سوال دیگری درباره پیشنهاد طالبان مبنی بر استعفای دولت کنونی افغانستان و بررسی این موضوع در دیدار ظریف با هیات سیاسی طالبان خاطرنشان کرد: تنها خبری که وزارت امور خارجه از دیدار‌ها منتشر کرد، معتبر است. ظریف در آن دیدار تاکید کرد هیچ دولتی نمی‌تواند شکل بگیرد به غیر از اینکه مبتنی بر دستاورد‌های مردم افغانستان باشد.
به گفته رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه، هیچ چیز در خلاء شکل نمی‌گیرد که منظور ما از این مسئله، قانون است. حاکمیت کنونی افغانستان، گروه‌ها و مردم افغانستان از جمله طالبان به هر دستاورد و توافقی برسند برای ما معتبر است، ولی این مسئله از گفتگو‌های بین‌الافغانی به دست می‌آید و نه حذف دیگران از جمله دولت این کشور. بیشترین تاکید ایران این است که باید از تمام دستاورد‌های ملت افغانستان محافظت شود.
خطیب‌زاده درباره وضعیت برجام با توجه قانون مجلس ابراز داشت: اساسا ناقض کامل قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام آمریکاست. ایران از این قطعنامه خارج نشده است. برخی اقدامات جبرانی انجام شده است. طرفی در نقض کامل است باید به توافق بازگردد. بیش از این چانه‌زنی‌های بی‌مورد است. به محضی که آمریکا اقدامات موثر انجام شود، ایران هم اقدام موثر انجام خواهد داد.
وی با بیان اینکه قانون مجلس روشن است، عنوان کرد: تا چند هفته دیگر به تاریخی که در قانون مجلس مشخص شده می‌رسیم و اگر تا آن موقع اقدام موثری انجام نشده باشد، دولت موظف به برداشتن اقدامات و گام دیگری است. فکر می‌کنیم توپ در زمین کسانی است که چندین سال تلاش کردند ایران از برجام و ابعاد رفع تحریمی آن منتفع نشود.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره وضعیت کشتی کره‌ای هم گفت: این یک موضوع فنی است و موضوع پول‌ها یک موضوع دوجانبه بین ایران و کره است. اخباری که ما می‌شنویم این است که آن‌ها به راه‌حل‌هایی رسیدند. در مورد کشتی کره، در حال رایزنی با دادستانی هستیم. دسترسی کنسولی درباره خدمه آن داده شد تا بتوانیم نتیجه بهتری داشته باشیم. امیدوارم خبر‌های خوبی درباره خدمه داشته باشیم.
خطیب‌زاده درباره نقش وزارت خارجه در خرید واکسن روسی بیان کرد: وزارت امور خارجه هیچ قدمی برنمی‌دارد مگر آنکه نهاد‌های صلاحیت‌دار و بالادستی از ما درخواست داشته باشند. تنها مرجع داخلی صلاحیت‌دار و درخواست برای تسهیل خرید، وزارت بهداشت و ستاد کرونا است. وزارت خارجه با جدیت سعی کرده این مصوبات را اجرایی کند.
وی اضافه کرد: در مورد واکسن توافق شده بین ایران و روسیه، همین مسیر انجام شده و با درخواست ستاد کرونا و وزارت بهداشت انجام شده است. وزارت خارجه تنها در مسیر تسهیل و تامین نیاز‌های ملت تلاش می‌کند. در مورد این واکسن هم وزارت بهداشت باید نظر بدهد که داده است.
این دیپلمات ارشد درباره دیگر اقدامات وزارت خارجه برای خرید واکسن گفت: در مورد تامین واکسن کرونا چندین میلیون دوز از کوواکس خریداری شده است و با کوبا هم برای تولید واکسن مشترک همکاری می‌کنیم. با چین و هند توافقاتی انجام داده‌ایم. تمامی این اقدامات پس از درخواست و ماموریت وزارت بهداشت و ستاد کرونا به وزارت خارجه انجام شده و وزارت خارجه صلاحیتی برای ورود این واکسن‌ها انجام نداده و نخواهد داشت.
خطیب‌زاده درباره انفجار در برابر سفارت اسرائیل در هند و اتهام‌زنی‌های مطرح شده علیه ایران اظهار داشت: روابط ایران و هند رو به گسترش است. مشورت‌های سیاسی دو کشور طی یکی دو روز اخیر در سطح مدیران کل انجام شد. درخصوص توسعه بندر چابهار در مراحل رو به رشد هستیم و نزدیک‌ترین نظرات را در مورد افغانستان داریم.
وی با بیان اینکه درخصوص مسائل دوجانبه و کمیسیون مشترک، روابط در سطح قابل توجهی انجام می‌شود، تصریح کرد: تصمیم پایتخت‌های دو کشور ارتقای روابط و همکاری‌ها است. طبیعی است از سوی برخی طرف‌های ثالث اقدامات شیطنت‌آمیز انجام شود و طرفین نسبت به این مسئله آگاه هستند. در مورد اقدامات از این دست نیاز آگاهی هستیم که از سوی چه کسانی انجام می‌شود.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به این سوال که آیا ایران و آمریکا پیامی درباره برجام رد و بدل کرده‌اند؟ خاطرنشان کرد: گفت‌وگوی دوجانبه‌ای با آمریکا نخواهیم داشت. آمریکا در ابتدا باید به آنچه گفته یعنی اجرای موثر رفع تحریم‌ها و اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ عمل کند. اگر این اقدامات به خوبی انجام شد می‌تواند عضو ۱+۵ باشد. بازگشت به میز برجام هم مراحل خاص خود را دارد.
خطیب‌زاده اضافه کرد: ما غیر از برجام فعلا موضوعی با آمریکا نداریم. در مورد برجام هم نیاز به کانال‌های پشت پرده نیست. هرچه بخواهیم به شکل مستقیم گفتیم. این مسائل در کمیسیون مشترک و نشست غیررسمی وزرا گفته شده است. از طریق حافظ منافع نیز مسائل مطرح شده است.
وی درباره آخرین وضعیت نفتکش توقیف شده ایران در اندونزی ابراز داشت: گزارش‌هایی که دولت اندونزی داشته و همکاری‌های خوبی که با ما داشته، حاکی از فنی بودن مسئله است. دسترسی‌های کنسولی به خدمه کشتی داشتیم. کاپیتان و معاون وی روز گذشته به عرشه بازگشتند. امیدواریم این مسئله را با توجه به قوانین اندونزی به زودی حل کنیم. تحولات مثبت است.
رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره میانجیگری ژاپن برای حل اختلافات ایران و آمریکا در مورد برجام بیان کرد: موضوعی که گفته شد این بود که وزیر امور خارجه به اظهارات وزیر خارجه جدید آمریکا پاسخ داد. اینکه کشور‌های دیگر با حسن‌نیت خوبی وارد شدند، قطعا ژاپن یکی از آن‌ها است. درخصوص موضوع برجام طرف‌های آن روشن است. در قطعنامه شورای امنیت اعضا مشخص شده‌اند، اما حضور ژاپن در فرایند‌های بین‌المللی نه تنها خوب است بلکه مورد استقبال ما نیز است.
خطیب‌زاده درباره مصارف سوخت ۲۰ درصدی ایران یادآور شد: استفاده‌های متنوعی از اورانیوم ۲۰ درصد انجام می‌شود و راکتور‌های ایران هم به این سوخت نیاز دارند. موضع ایران در این باره هم آن است که این اقدام با اطلاع قبلی آژانس و تحت نظارت آن‌ها انجام می‌شود.
وی درباره اظهارات اخیر مشاور امنیت رئیس‌جمهور آمریکا هم عنوان کرد: ما به گفته‌های افراد تا اقدامی مشاهده نکنیم، اهمیت ویژه‌ای قائل نخواهیم شد. چه آن‌هایی که مثبت گفته می‌شود و چه آن‌هایی که منفی است، از این دست صحبت‌ها زیاد شنیده‌ایم، ولی منتظریم اقدامات دولت آمریکا را مشاهده کنیم. اما ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نبوده و نیست که برخاسته از اعتقادات و فتوای رهبری ماست و هم مبتنی بر راستی‌آزمایی‌های آژانس است.
رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت امور خارجه با بیان اینکه تمامی اقدامات زیر نظر آژانس و راستی‌آزمایی‌های آنهاست، گفت: بهتر است اقدامات آمریکا دست از فرافکنی بردارند. آمریکا چهار سال سراسر شرم را پشت سر گذاشته است. اظهاراتی از جنس آن‌ها موثر نیست. توصیه ما به دولت جدید آمریکا این است که از چهار مقاومت ایران و شکست حداکثری ترامپ درس گرفته و به مسیر تعامل با ملت ایران برگردند.
وی درباره وضعیت زندانیان ایرانی در مالزی و کردستان عراق هم اظهار داشت: یکی از دغدغه‌های وزارت امور خارجه، وضعیت ایرانیان مقیم خارج از کشور است که به هر دلیلی در زندان هستند. سعی ما این است که این افراد به کشور بازگشته یا مقدمات آزادی آن‌ها فراهم شده یا شرایط‌شان تسهیل شود. شرایط این افراد هم متفاوت است. برخی به خاطر ورود غیرقانونی در کمپ هستنند مانند مالزی که همکاری خوبی با ما داشتند. تصمیم بازگشت ایرانیان به داخل کشور هم برعهده خود آن‌ها است.
این دیپلمات ارشد ادامه داد: در مورد زندانیان ایرانی در اقلیم و عراق هر مورد به صورت خاص توسط سرکنسولگری‌های ایران پیگیری شده و این مسئله جزو دستورکار‌های روزانه آنهاست. در مورد وضعیت برخی از زندانیان رضایت نداریم و این مسئله را اعلام کردیم. برخی هم آزاد شده‌اند. امیدواریم با دقت و رعایت بیشتر اتباع ایرانیان این وضعیت و آمار‌ها کاهش یابد.
خطیب‌زاده درباره تهدیدات اسرائیل و ارتباط آن با فعال شدن آژیر خطر در غرب تهران در دو، سه روز قبل تصریح کرد: جواب این اتفاق را دستگاه‌های ذیربط داده‌اند. اما درباره تهدیدات اسرائیل، آن‌ها وقتی در نقطه ضعف و اوج حضیض قرار بگیرد، تهدیدات‌شان بیشتر می‌شود. این تهدیدات بچگانه است. آن‌ها باید مراقب مرز‌ها و آسمان خود باشند. ما اهل تهدید نیستیم بلکه پاسخ خود را به موقع خواهیم داد که قبلاً هم داده‌ایم.
وی درباره حکم حبس ابد بحرین برای هشت نفر از شهروندان بحرینی به اتهام اقدام تروریستی و ارتباط با ایران گفت: در بحرین با مشکلات انباشت شده‌ای روبه‌رو هستیم و با چنین احکامی به این مشکلات سرپوش گذاشته نمی‌شود و برخی سرکوب‌ها و دخالت‌های طرف‌های خارجی از مسیر این احکام ساختگی نمی‌گذرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه خاطرنشان کرد: دولت بحرین هر چه زودتر با ملت خود آشتی کند و حقوق اکثریت را در نظر بگیرد و این برای دولت بحرین بهتر خواهد بود.
خطیب زاده در پاسخ به سوالی درباره ساخت فیلم‌هایی برای ایجاد تنش بین ایران و اقلیم کردستان عراق ابراز داشت: ساخت فیلم و سریال و... از داستانی، تخیلی و مستند مسیر‌های خودش را دارد. ما سیاست‌ها را در وزارت امور خارجه و دولت تنظیم می‌کنیم و قطعا نباید اجازه دهیم چنین مواردی خدشه به روابط وارد کند.
وی اظهار کرد: وزارت خارجه نظرات خود را دارد و ما قصد ورود به مراحل ساخت این فیلم‌ها را نداریم، ولی نگرانی‌های دوستان را متوجه هستیم. دولت اقلیم از دوستان ما هست و ما همواره سعی کردیم مسیر تعاملات درست باشد و باید از این اتفاقات کوچک و ریز با درایت عبور و ان‌شاءالله مدیریت کنیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره نگاه ایران به ژئوپولتیک منطقه بیان کرد: سیاست ما در منطقه سیاست حسن همسایگی است و قفقاز از دیرباز برای ما اهمیت داشته است. ما با جمهوری آذربایجان و ارمنستان دارای مرز مشترک هستیم و ارتباطات مردمی بسیار وسیعی داریم. ارامنه در ایران مبنای قدرت هستند و از سوی دیگر مراودات مردمی و عمیق بین ایران و جمهوری آذربایجان وجود دارد.
این دیپلمات ارشد اضافه کرد: ایران دسترسی یکسانی به همسایگان خود در قفقاز دارد و با آن‌ها بهترین ارتباطات را داشته و خواهیم داشت. سفر وزیر امور خارجه برای این است که توازنی در روابط داشته باشیم. پیشنهاد ایران برای همکاری‌های ۳+۳ یا ۳+۲ در این است که این ارتباطات را گسترش دهیم.
وی درباره غرامت به خانواده‌های سقوط هواپیمای اوکراینی یادآور شد: گزارش ما آماده شده و سازمان هواپیمای کشوری در ویدئو کنفرانس ارائه و بعد مکتوب به کشور‌های مرتبط ارسال شد. دولت اعلام کرد به صورت یکسان فارغ از ملیت قربانیان غرامت پرداخت می‌شود فکر می‌کنم در مسیر پرداخت است، ولی باید جزییات را بپرسم.
