کالابرگ الکترونیکی به جریان می افتد. قرار است یارانه نقدی در قالب یک پلتفرم و بستر، به کالابرگ الکترونیکی تبدیل شود تا مردم با مراجعه به فروشگاه‌ها بتوانند کالاها را خریداری کنند که کارهای آن تا حد خوبی پیش رفته است. یارانه جدید به کالابرگ الکترونیکی تغییر ماهیت می دهد. کالابرگ الکترونیکی دارای شرایط خاصی است. اخبار جدید از نحوه پرداخت یارانه کالابرگ الکترونیکی را با هم در سایت خانه فوتبال می خوانیم.
مدتی می شود که موضوع کالابرگ الکترونیکی و ارائه آن مطرح شده است و حرف و حدیث های بسیاری نیز درباره آن بر سر زبان ها افتاده است، که چطور است و چگونه پیش خواهد رفت. از اینکه این طرح چند کالا را در بر می گیرد و پرداختی ها چطور است.
امروز نیز وزیر تعاون در حاشیه جلسه دولت گفته است که؛ وزارت اقتصاد و صمت سامانه کالابرگ الکترونیکی را طراحی کرد و این سامانه را در برخی شهرستان‌ها به صورت آزمایشی اجرا کرد و جواب خوبی گرفتند و در سطح استان هرمزگان هم اجرا شد.اما در ادامه می پردازیم به اینکه کوپن یا کالابرگ الکترونیکی چیست و چطور وارد عرصه شده است؟!
افزایش نجومی قیمت کالاهای اساسی سبب شد تا در تابستان سال ۱۳۹۷ وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی بحث کوپن یا کالابرگ الکترونیکی را مطرح کند، موضوعی که در قالب آن کالاهای اساسی در قالب وجه نقد یا کوپن الکترونیک تامین می شود.
پس از آن و در اواخر سال ۱۳۹۷ هم کمیسیون تلفیق مجلس بازگشت دوباره کوپن الکترونیکی را تصویب کرد اما در نهایت تابستان سال گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) اعلام کرد که کالای اساسی به اندازه کافی در کشور وجود دارد و برنامه‌ای برای توزیع آن به صورت کوپنی در دستور کار این وزارتخانه قرار نگرفته و بنابراین طرح تامین کالای اساسی در قالب کوپن الکترونیکی تاکنون به جریان نیفتاده است.
اما ظاهرا پس از روی کار آمدن مجلس یازدهم بحث توزیع کالای اساسی در قالب کوپن مطرح شده و حتی در پایان تیرماه ۱۳۹۹ نائب رئیس کمیسیون برنامه وبودجه نیز اعلام کرده بود که طرح کالا برگ الکترونیکی در کمیسیون های تخصصی مجلس درحال بررسی است و درصورت تامین بودجه پیش بینی شده، برای یک خانواده چهار نفره ۴۰۰ هزار تومان و خانواده های چهار نفر به بالا ۵۰۰ هزار تومان تسهیلات خرید در نظر گرفته می‌شود.
وی همچنین اعلام کرده بود که؛ برای اجرای طرح کالابرگ الکترونیک دو نحوه اجرا مطرح شده که در روش اول کالا برگ الکترونیک به مردم ارائه و ماهانه شارژ می‌شود تا مردم بتوانند اقلام ضروری خود مانند گوشت و مرغ را به قیمت دولتی تهیه کنند و اجرای آن حدود شش ماه طول می‌کشد و در مدل دوم نیز تسهیلات خرید به کارت یارانه افراد پرداخت می‌شود که به صورت نقدی قابل برداشت نخواهد بود.
در واقع کالابرگ برای اجرا به حمایت حداقل چهار صنف خواروبار، لبنیات، پروتئین و فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیاز دارد.
همانطور که می دانید، یارانه نقدی بطور معمول هر بیستم تا ۲۲ هر ماه به‌حساب مشمولان دریافت یارانه واریز می‌شود.
دولت اعضای دهک دهم که براساس معیار‌های مطرح شده مرفه محسوب می شوند را حذف کرده و ماهانه ۲۸ هزار میلیارد تومان را تقریبا بین ۹ دهک باقیمانده که تعدادشان به ۷۵ میلیون نفر می‌رسد تقسیم میکند، اما مبلغ واریزی به‌حساب سرپرست هر خانوار برابر نیست.
از سوی دیگر نیز، در سازمان هدفمندی یارانه‌ها اینطور گفته شده است که دهک‌بندی خانوار به‌صورت شناور صورت می گیرد و در صورت شناسایی فعالیت‌های اقتصادی جدید مثل خرید ارز سهمیه‌ای که به حدود ۸۰ میلیون تومان بودجه نیاز دارد، حذف یا تغییر دهک خانوار امکان‌پذیر خواهد بود.
یارانه خانوار‌هایی که در دهک اول تا سوم قرار دارند، به‌ازای هر نفر مبلغ ۴۰۰ هزار تومان محاسبه می‌شود و به این ترتیب در موعد مشخص سرپرست خانوار دو نفره ۸۰۰ هزار در حساب خود دریافت می‌کنند. یارانه خانوار سه نفره، یک میلیون و ۲۰۰ هزار، یارانه خانوار چهار‌نفره یک میلیون و ۶۰۰ هزار و یارانه خانوار پنج نفره حاضر در دهک یک تا سه، دو میلیون تومان خواهد بود.
یارانه خانوار حاضر در دهک چهار تا ۹ به‌ازای هر نفر ۳۰۰ هزار تومان محاسبه می‌شود. به‌این ترتیب یارانه واریز خانوار دو نفره ۶۰۰ هزار تومان، خانوار سه نفره ۹۰۰ هزار، خانوار چهار نفره یک میلیون و ۲۰۰ هزار و یارانه واریزی برای خانوار پنج نفره رقم یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. همین ترتیب ملاک پرداخت کالابرگ قرار خواهد گرفت.
طبق شنیده ها کالابرگ قرار است بدون تغییر در رقم و جزییات به روال جاری در حساب بانکی سرپرست خانوارها شارژ شود تا به‌گفته مسئولان دولتی آن‌ها خودشان تصمیم بگیرند یارانه را در قالب کالابرگ برای خرید اعتباری ۱۱ قلم کالا شامل خواروبار، لبنیات، پروتئین هزینه کنند یا همچون گذشته به‌شکل نقدی برداشت شود و گره‌ای از مشکلاتشان باز کند.
باید توجه کرد که اولویت با خرید کالا، حمایت از سبد غذایی و جلوگیری از تزریق پول به اقتصاد کشور است و طبق اخبار منتشر شده تعداد کالاهای مشمول طرح کالابرگ نهایی نشده و دولت در مصوبه‌ای جداگانه آن را اعلام میکند، اما جستجو برای سایر قطعات پازل نشان می‌دهد ادعا می‌کنند محدودیتی در برند‌ها و تولیدکنندگان کالا وجود نخواهد شد.
تنها در این صورت می‌توان از ایجاد رانت جلوگیری کرد. از نظر تعداد کالا هم به‌عددی بین پنج تا ۱۷ قلم کالا می‌رسیم. در صورت مصرف نکردن بخشی از اعتبار کالابرگ، «شاید» سرپرست خانوار امکان دریافت نقدی آن را داشته باشد.
اما امروز وزیر تعاون در تشریح آخرین تصمیمات درباره اجرای کالابرگ الکترونیکی گفت: متاسفانه در گذشته به دلیل اینکه پیش بینی‌های لازم انجام نشده بود، سامانه کالابرگ الکترونیکی طراحی نشده بود. بعد از ابلاغ قانون، وزارت تعاون با همکاری بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و صمت این سامانه را طراحی کرد و این سامانه را در برخی شهرستان‌ها به صورت آزمایشی اجرا کرد و جواب خوبی گرفتند و در سطح استان هرمزگان هم اجرا شد. در اجرای این طرح مردم مختار هستند که یارانه خود را نقدی دریافت کنند یا چند روز قبل واریز یارانه نقدی، موارد پروتئینی را از فروشگاه‌ها دریافت کنند.
وی درباره اقلامی که شامل این طرح می شوند، گفت: حدود ۱۱ قلم پیش بینی شده که انتخاب این ۱۱ قلم هم اختیاری است. مثلا فردی در این ماه می خواهد فقط برنج خریداری کند یا روغن خریداری کند و این موضوع کاملا اختیاری است.
کالابرگ الکترونیکی کنسل شد؟
خاندوزی درباره تصمیم دولت برای بازتوزیع یارانه‌ها و زمان تکمیل کالابرگ الکترونیکی، گفت: در سیاست عادلانه کردن یارانه‌ها و ارز ترجیحی، دو ماه اول که پرداخت نقدی صورت گرفت نیاز به زمان داشتیم تا زیرساخت‌های فنی را آماده کرده و حکم بودجه 1401 را اجرا کنیم؛ با این پیگیری‌ها برای فراهم کردن زیرساخت برای کل کشور فراهم شود و امیدوارم تا پایان تیرماه زیرساخت‌ها آماده بشود و بعد از آن، همانطور که در موضوع آرد و نان این مسیر را می‌رویم، این مسأله در حوزه کالاهای اساسی شیوه متفاوتی دارد و پایان تیر ماه میزان پیشرفت را به آقای رییس‌جمهور اعلام خواهیم کرد و آن زمان توضیحات کافی داده خواهد شد.
کارت کالا یا کوپن الکترونیکی در حقیقت همان کوپن‌های کاغذی است که در گذشته دولت برای حمایت از مردم برای تهیه اقلام مصرفی بکارمی‌برد. اکنون نیز کوپن الکترونیکی تقریباً همان نقش را ایفا خواهد کرد. با این تفاوت کـه "کاغذ" از این میان حذف شده اسـت.
هم زمان با افزایش قیمت دلار ایجاد نابسامانی‌هایی در اقتصاد کشور، مسئولان و کارشناسان اقتصادی براین عقیده اند کـه این وضعیت، بـه اقشار ضعیف جامعه آسیب وارد میکند.
به همین منظور مجلس طرحی را ارائه دادند که کالاهای اساسی مورد نیاز خانوارها را به صورتی ساماندهی نمایند تا نیاز‌های اساسی خانواده‌ها با قیمت سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولید کنندگان و براساس نرخ ارز ترجیحی در اختیار مردم قرار گیرد.
کالابرگ
چند نفر کالابرگ الکترونیکی می‌گیرند؟
بـه گفته مقام‌های وزارت تعاون، قرار اسـت دهک‌های پایینتر جامعه این کوپن‌های الکترونیکی را دریافت کنند. بطور دقیق تر، طرح کوپن الکترونیک، برای ۱۰ میلیون نفر اجرا می‌شود کـه تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی هستند بنابر این گستره این طرح بیش از این تعداد از اقشار جامعه نخواهد رفت. بـه عبارت دیگر حدود ۱۲ درصد از مردم تحت پوشش این طرح خواهند بود
آیا کالابرگ الکترونیکی جایگزین یارانه می‌شود؟
طی طرحی کـه وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بـه معاون اول رئیس جمهور ارائه داد، قرار اسـت بـه زودی کالا کارت جهت تامین کالای اساسی در اختیار عموم قرار گیرد.
کارت کالا، کوپن الکترونیکی، در کارت‌های بانکی سرپرستان خانوار تعریف می‌شود. در سال‌های قبل که کوپن‌های کاغذی در میان مردم بود، شاهد خرید و فروش کارت‌های کالا یا همان کوپن‌های کاغذی در بین مردم بودیم که در این طرح دیگر این موضوع امکان پذیر نیست و افراد خانوار می‌توانند با شرایط مندرج در سایت معتبری که در این خصوص اعلام شده است، از کارت‌های کالای خود استفاده نمایند.
افراد خانوار می‌توانند با بهره گیری از کارت بانکی و ارائه کد ملی از سهمیه اختصاص داده شده برای خرید گوشت که به عنوان اولین کالا در این سامانه اجرایی شده است، استفاده کنند.
افراد واجد شرایط اخذ سهمیه گوشت با مراجعه به یکی از فروشگاه‌های مجاز و با استفاده از یکی از کارت‌های بانکی معتبر می‌توانند سهمیه گوشت خود را دریافت کنند. این زیرساخت بانک مرکزی برای سایر کالاهای اساسی نیز قابل استفاده است و از سامانه‌های سبد کالا و مانا به طور ترکیبی بهره میگیرد.
زمان توزیع کالابرگ الکترونیکی
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از سیاست‌های این وزارتخانه در خصوص کالا کارت گفت: بـه زودی این کارت جهت تامین کالای اساسی بـه تمام مردم اعطاء می‌شود. طی طرحی بـه زودی کالا کارت جهت تامین کالای اساسی مردم بـه آن‌ها داده می‌شود.
کارت کالا یا کالابرگ الکترونیک به چه کسانی تعلق میگیرد؟
کالا کارت یا کوپن الکترونیک برای ۱۰ میلیون نفر صادر و سالی ۳ تا ۴ بار شارژ می‌شود تا آن‌ها اقلام خوراک خود مثل لبنیات و… را تهیه کنند. همچنین وزارت رفاه اعلام کرد که آمادگی دارد تا کالا کارت را برای کل کشور اجرایی کند.
کوپن الکترونیک، در کارت‌های بانکی سرپرستان خانوار تعریف می‌شود. دیگر خبری از اعلام شماره کوپن و کالا نیست و همه چیز به صورت الکترونیکی هدایت می‌شود. آن طور که اعلام شده است، به طور متوسط هر سه چهار ماه یکبار، این کوپن‌ها شارژ می‌شود.
شارژ کارت‌های کالا به طور کلی دقیقا مشابه همان کارت‌های یارانه است. درباره میزان شارژ هم به طور مثال برای یک خانواده پنج نفری که تحت پوشش این سامانه قرار می‌گیرند، شارژ خرید به مبلغ ۱۵۰ هزار تومان در نظر گرفته شده و این رقم برای هر فرد ۴۰ هزار تومان است.
کارت‌های الکترونیکی تنها برای عبور از وضعیت امروز بـه وجود آمده و فعلا ماهیانه ۱۰۰ هزار تومان شارژ می‌شود. البته این گفته‌ها تا حدی ابهام دارد؛ چرا که مشخص نیست کارت ها، هر سه یا چهار ماه یکبار مثلاً بـه اندازه ۳۰۰ یا ۴۰۰ هزار تومان شارژ خواهند شد یا هرماه ۱۰۰ یا ۱۵۰ هزار تومان.
کالا کارت یا کوپن الکترونیکی کارتی اسـت کـه نقش همان کوپ یا کالابرگ در دهه ۶۰ را بازی میکند. در طرحی کـه در دهه ۶۰ و هنگام جنگ پیاده میشد، بـه صورت متناوب و بر اساس یک زمانبدی، کوپن‌های کاغذی بـه خاواده‌ها بر اساس تعداد افراد خانوار تعلق میگرفت. هر کالا، کوپن مخصوص بـه خودرا داشت. این کالاها شامل بنزین، برنج، روغن، قند، شکر، صابون، پودر شوینده، پنیر، تن ماهی، گوشت، مرغ، تخم‌مرغ و … بود.
