غذاهای سنتی تبریز :
تبریز، یکی از طویلالمدتترین پایتختهای ایران بودهاست، این شهر پایتخت سیاسی ایران در زمان اتابکان، خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، قراقویونلوها، آققویونلوها، صفویان و ولیعهد نشین ایران در دورهٔ قاجاریان بودهاست. قومیت مردم ساکن در تبریز شامل ۹۶٫۵٪ ترکهای ایرانی (آذری)، ۲٫۹٪ فارسیزبان و ۰٫۶٪ از سایر قومیتها میباشد.
جاذبه های گردشگری تبریز به خوبی قدمت و تاریخ بلند این شهر را به ما نشان می دهد اما این فقط جاذبه ها نیستند که بازگو کننده ی تمدن این شهرند و غذاهای سنتی مانند کوفته تبریزی،قرابیه ،کوکوی لوبیا سبز و ... هم نقش مهمی در به نمایش گذاشتن فرهنگ این شهر دارند. تبریز شهر غذاهای خوشمزه است، غذاهایی که آنقدر متنوع اند که همه سلیقه های غذایی را راضی می کنند.
در ادامه شما را با یکسری از غذاهای تبریز آشنا می کنیم:
کوفته تبریزی غذای سنتی تبریز :
کوفته تبریزی یکی از خوراکهای مشهور ایران است که شهرت جهانی دارد و منتسب به شهر تبریز است. انواع کوفته در نقاط مختلف خاورمیانه تهیه میشود و تفاوت اکثر کوفته ها بیشتر در طرز تهیه و مواد استفاده شده در آن است.
در کوفته تبریزی از انواع سبزیهای معطر استفاده میشود و بهطور سنتی گوشت این کوفته در یک هاون سنگی و با دستههاونی چوبی می کوبند و سبزیها و لپه به آن اضافه میگردد. مواد اصلی کوفته تبریزی، گوشت و لپه و سبزیجات مخصوص است که به شکل گرد در می آیند و در سس پخته می شوند. معمولا یک تخم مرغ پخته و زرشک و آلو در وسط کوفته می گذارند. ( طرز تهیه کوفته تبریزی )
کوکوی لوبیا سبز غذای سنتی تبریز :
کوکو یکی از غذاهای معروف در آشپزی ایرانی است. ماده اصلی کوکو تخم مرغ است و در طبخ انواع مختلف این غذا از سبزی، پیاز، سیر، فلفل دلمهای، قارچ، سیب زمینی و ادویه بهطور معمول استفاده میشود اما کوکوی لوبیا سبز از غذاهای سنتی تبریز است که بیشتر در مراسمهای افطار سرو میشود. مواد اصلی گوشت چرخکرده، پیاز، هویج، زعفران، لوبیا سبز و تخممرغ از مواد اولیه این غذای خوشمزه است. ( طرز تهیه کوکو لوبیا سبز )
خورش هویج غذای سنتی تبریز :
خورش هویج یکی از غذاهای بسیار پرطرفدار بین تبریزیها است. برای تهیهی این خورش، از هویج مرغ یا گوشت، پیاز ، رب گوجهفرنگی و زعفران استفاده میکنند و از آب لیمو ترش استفاده میکنند تا طعم شیرین نداشته باشد. ( طرز تهیه خورش هویج )
اوماج آشی غذای سنتی تبریز :
آش اوماج یا اوماج آشی،برای روزهای سرد زمستان عالی است مخصوصا در روزهای برفی. برای تهیه آش اوماج اول باید اوماج درست کنیم. اوماج، خمیرهای کوچکی اندازه ماش یا عدس است و بعد به پیاز، عدس ، سبزی آش و رب گوجهفرنگی اضافه میکنیم. ( طرز تهیه آش اوماج )
تره شورباسی :
تره شورباسی یکی از غذاهای تبریز است. این شوربا که طعم غالب خود را از تره میگیرد از موادی مانند : پیاز، گوشت، لیمو عمانی، زعفران، لپه، زردچوبه و نمک و فلفل تهیه میشود.
شوربا غذایی ساده و در عین حال دلچسب و پرطرفدار است. این غذا بسیار مقوی است و برای آن هایی که کمبود کلسیم دارند توصیه می شود. شوربا را با سبزی خوردن و ترشی جات نوش جان کنید.
قیقاناخ یا خاگینه غذای سنتی تبریز :
یکی دیگر از غذاهای سنتی تبریز که طعم و مزه ای بی نظیر دارد، قیقاناخ و یا همان خاگینه تبریزی است. خاگینه نامی آشنا برای تمام ایرانی ها بوده و اما چیزی که خاگینه تبریزی را خاص و ویژه می کند استفاده از گردو، هل و زعفران در طبخ آن است. این غذا طبخ بسیار آسانی دارد و می توان به سادگی این غذا را در خانه درست کرده و از خوردن آن لذت برد. ( طرز تهیه خاگینه )
آش ماست غذای سنتی تبریز :
آش ماست تبریز یا سوپ ماست تبریز یکی از غذاهای محلی استان آذربایجان شرقی است. این آش یکی از ساده ترین و مفید ترین آشها در فصل زمستان است؛ و نیز به دلیل اینکه از حبوبات حجیم در این آش استفاده نمیشود در دسته غذاهای نسبتا سبک به حساب میآید. زمان پخت این آش نیز نسبت به سایر آشها بسیار کوتاه تر میباشد. ( طرز تهیه آش ماست)
دویماج غذای سنتی تبریز :
بین غذاهای سنتی تبریز، غذاهای خیلی خوشمزهای هست که مزهشان با فینگرفودهای امروزی برابری میکند. دویماج از جمله غذاهای است که هم میتواند پیشغذا ، صبحانه یا میانوعده باشد، مواد اصلی آن نان تبریز ( یا نان لواش ) دوغ ، پنیر تبریز، کره ، گردو و سبزی خوردن می باشد. (طرز تهیه دویماج )
کباب بناب غذای سنتی تبریز :
این شهر به خاطر کباب لذیذ و خوشمزه اش یعنی کباب بناب بسیار مشهور است. در همه جای ایران بیشتر کباب ها با پلو هم سرو می شوند اما در تبریز کباب بناب را حتما با نان می خورند. برای تهیه این کباب بسیار ویژه از گوشت گوسفندی تازه، پیاز نگینی و ساطوری شده، نمک و فلفل استفاده می شود. تاریخ طبخ این غذا از پیشینه ای طولانی برخوردار بوده و به عنوان غذای سلطنتی در دوران قاجار محسوب می شود. این روش خاص طبخ کباب که امروزه مرسوم است قبل از سال ۱۳۰۰ هجری شمسی توسط مرحوم صمد آشپز باشی در بناب ابداع گردید، به عبارت دیگر مرحوم صمد آشپز باشی را می توان بنیانگذار طبخ کباب سنتی دانست.
آش میوه غذای سنتی تبریز :
یکی از معروف ترین آشهای منطقهی آذربایجان، آش میوه است. این آش به علت اینکه انواع و اقسام میوههای خشک را دارد به عنوان غذای مناسب برای شستشوی دستگاه گوارش از آن یاد میشود. آش میوه به دو صورت پخته می شود. در یکی از دستورهای پخت آن نیازی به سبزی نیست و در دستور دیگر، سبزی آش نیز جزو مواد اولیهی آش است. میوههای خشک مانند زردآلو، آلو خورشتی و آلو قیسی از مواد اصلی این آش هستند. ( طرز تهیه آش میوه )
جَغور بَغور غذای سنتی تبریز :
جغور بغور و خورش گوشت (یا جربز یا جیز بیز) از غذاهای خوشمزه تبریزی است که کمتر کسی گیرش می آید. این غذا شبیه به واویشکای رشتی است و احتمالا هر دو تحت تاثیر غذاهای روسی شکل گرفته اند. این غذای لذیذ از ترکیب جگر سفید چرخ شده و روده گوسفند تهیه می شود و اگر خواسته باشید آن را در منزل تهیه کنید باید پیش از هر چیز یک گوسفند را سر ببُرید و به کسی که گوسفند را دباغی می کند سفارش کنید که روده سفید گوسفند را برایتان کنار بگذارد. این موارد را در پیاز سرخ می کنند و جگر، ادویه و گوجه خرد شده به آن می افزایند. این غذا بسیار مغذی، لذیذ و البته نادر است. ( طرز تهیه جغور بغور )
دلمه برگ مو (یپراخ دلماسی) غذای سنتی تبریز :
دلمهی برگ مو یکی از پیشغذاهای مجلسی و اصیل تبریزی است. برای تهیهی این دلمه از بلغور، برنج، لپه، روغن حیوانی (ساری یاغ)، پیاز سرخکرده و سبزی دلمه (شوید، مرزه، تره) استفاده میشود. دلمه به طور کلی یک واژه ترکی است و از لغت ترکی “دلماخ” به معنی “پر شدن” گرفته شده است. در منطقه تبریز، دلمه را علاوه بر برگ انگور با فلفل دلمه، کدو و گوجه فرنگی نیز درست می کنند. در سال 2017 جمهوری آذربایجان دلمه را در فهرست میراث فرهنگی ناملموس خود در یونسکو به ثبت رساند. ( طرز تهیه دلمه برگ مو )
آش گوجه فرنگی غذای سنتی تبریز :
این آش هم خوشمزه هست و هم خوشرنگ پس می تواند اشتهایتان را حسابی باز کند. مواد لازم برای درست کردن این آش سبزی آش (تره و جعفری)، حبوبات (لوبیا چیتی یا لوبیا چشم بلبلی) پیاز داغ ، بلغور، برنج و گوجه است. همانطور که از اسم این آش معلومه برای پخت آن باید از گوجه فرنگی زیادی استفاده شود از طرفی مسئول طعم ترش آن هم آبغوره است! ( طرز تهیه آش گوجه فرنگی )
داش کلم آشی یا آش کلم قمری غذای سنتی تبریز :
آش کلم قمری هم جزو آن دسته آشهایی است که مخصوص خود تبریز است و در هیچ شهر دیگری نمیتوانید پیدا کنید. این آش از کلم قمری، پیاز، لپه، بلغور، برنج، تره، جعفری، سبزی دیگری به نام کروز، گوجهفرنگی، رب گوجهفرنگی و فلفل تهیه میشود و برای تزئین نعناع خشک به آن اضافه میکنند. اما بعضی از قدیمیهای تبریز در آش کلم قمری کشک هم میریزند. ( طرز تهیه آش کلم قمری )
قورما شورباسی غذای سنتی تبریز :
در زمان قدیم خبری از یخچال نبوده است و مردم برای نگهداری مواد اولیه خود راهکارهای جالبی داشتند. که این راه ها باعث می شد طعم غذاها فوق العاده لذیذ بشود. قورماشورباسی که نوعی آبگوشت است به دلیل قورمه شدن گوشت به این نام شهرت یافته است. برای طبخ این غذا از ترکیب موادی از جمله گوشت قورمه شده گوسفند، پیاز، دنبه و چربی گوسفند، تخممرغ، سیبزمینی، فلفل قرمز، لپه، زعفران، نمک، رب گوجهفرنگی و ادویه بومی استفاده می شود. در برخی موارد از سبزی محلی به نام کالش نیز در این غذا استفاده می شود.
آش شیله عدس غذای سنتی تبریز :
این آش بسیار خوشمزه از حبوباتی مثل عدس، بلغور، برنج و ... تهیه می شود. در طبخ این آش حبوباتی که از قبل خیس شده را حسابی می پزند، البته حتما باید با حرارت کم پخته شوند تا برنج ها له نشوند. در آخر هم به آن گوجه رنده شده و تره خرد شده اضافه می کنند.
قارنی یاریخ غذای سنتی تبریز :
قارنی یاریخ به زبان مردم تبریز به معنی بادمجان شکم پر است. این غذا یکی ازغذاهای محبوب مردم تبریز به شمار میرود. مواد اولیه این غذا شامل بادمجان، سیر، گوشت چرخ کرده، جعفری، رب گوجه فرنگی و ادویه های مخصوص است. معمولا سرو قارنی یاریخ با نان، ماست، سبزیخوردن یا ترشی صورت میگیرد. ( طرز تهیه بادمجان شکم پر )
آش گوشواره غذای سنتی تبریز :
آش گوشواره تبریز یکی دیگر از غذاهای سنتی و بومی آذربایجان به شمار میآید که به دلیل حضور گلولههای خمیری شکل (این گلولههای خمیری شباهت زیادی به خمیر دامپلینگ دارد)، به این نام شهرت یافته است. غذایی مقوی و بسیار پرطرفدار که با وجود مدت زمان طولانی طبخ، طرفداران بسیاری را از آن خود کرده است. این خوراک بومی و سنتی در شهرستان تبریز بیش از سایر نقاط این استان، تهیه و مصرف میشود. بانوان و مادران خوشذوق آذربایجانی با استفاده از موادی همچون رب گوجهفرنگی، کره، آب، نخود، جعفری، گشنیز، نعناع، سرکه، پیاز، تخممرغ، نمک، آرد، گوشت چرخکرده، زردچوبه و فلفل، به تهیه و طبخ آش گوشواره میپردازند. ( طرز تهیه آش گوشواره )
شیر پلو یا سوت پلو غذای سنتی تبریز :
شیر پلوی تبریزی یکی از غذاهای محلی تبریز است که بسیار خوشمزه و خوش طعم است.
شیر پلو یکی از چندین غذای سنتی و محلی اهالی تبریز است که ماده اصلی در تهیه آن، فیله مرغ میباشد. این پلو را تبریزی ها به آن سوتی پلو می گویند و به قولی فارس ها به آن شیر پلو می نامند. شیر پلو یک مدل پلوی خوشمزه آذری است که به جای آن که برای پخت برنج فقط از آب استفاده کنند ، به آب شیر هم می افزایند شیر ، طعم غذا را کاملا تحت تاثیر قرار می دهد.
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته