نبض یا ضربان قلب هر فرد، دفعات تپش قلب در هر دقیقه می باشد. نبض انسان از بدو تولد تا زمان مرگ اطلاعات مفیدی در ارتباط با سلامتی او به دست میدهد؛
ضربان قلب با توجه به مواردی مانند سن فرد، میزان استرس و فعالیت وی در زمان گرفتن نبض تغییر می کند.
بسیاری از والدین میدانند که نبض (یا ضربان قلب آنها) باید حدود ۶۰ تا ۱۰۰ پالس در دقیقه باشد؛ معمولا نبض نرمال کودکان از افراد بالغ سریع تر می باشد. به طور معمول کودکان به نسبت نبض بالاتری دارند و بسته به سن آنها، این عدد مابین ۴۳ تا ۱۸۰ پالس در دقیقه متغیر است. نوزادان بالاترین نبض را میان گروههای سنی انسان داشته و با رشد و افزایش سن، میزان تپش قلب آنها کاهش مییابد.
دانستن تعداد نبض کودک و نحوه گرفتن صحیص نبض میتواند نگرانی های بی مورد شما در مورد تپش قلب کودک یا سلامت قلب او را رفع کند و همچنین در صورت وجود هرگونه مشکل (ضربان خیلی آرام یا خیلی سریع) نیاز کودک به مراقبتهای پزشکی را به پدر و مادر اعلام میدارد.
با ما در بیتوته همراه باشید تا شما را با نحوه گرفتن نبض کودکان و بررسی قلب نرمال کودکان در سنین مختلف آشنا کنیم.
برای گرفتن نبض فرزندتان از یک ساعت دارای دقیقه شمار و یا یک کرنومتر که دقیقه و ثانیه را نشان دهد(استفاده از آن عموما ساده تر است)، استفاده کنید. کودک را در محلی راحت، بخوابانید و یا بنشانید.
در صورتی که فرزندتان فعال بوده است (برای مثال در حال پرش، دویدن، گریه کردن و… بوده است)، حداقل 5 دقیقه صبر کنید تا تپش قلب آرام شود و به حالت عادی باز گردد.
گاهی متخصصان اصطلاحاتی چون نبض زمان استراحت و نبض هدف را به زبان میآورند. نبض زمان استراحت، در واقع ضربان قلب کودک در مواقعی است که آرام بوده، تحرک ندارد، گریه نمیکند و مضطرب نیست و به آن ضربان نرمال گفته میشود. اصطلاح دیگر، ضربان قلب هدف است که در واقع میزان ضربان ایدهآل کودک خواهد بود.
برای احساس کردن نبض کودک دو انگشت را، انگشت اشاره و انگشتان میانی، بر روی سیاهرگ اصلی بدن قرار دهید و به آرامی فشار دهید. هرگز انگشت شست خود را بر روی رگ فشار ندهید، چرا که این انگشت به خودی خود دارای نبض می باشد و می توان باعث بروز اشتباه در نبض گرفتن شود.
نبض را از روی چند قسمت بدن میتوان خواند؛ اما معمولاً برای کودکان نبض این قسمتها گرفته میشود:
این شریان در هر دو سمت نای وجود دارد؛ آن را بیابید و انگشتان خود را به آرامی روی آن فشار دهید تا جایی که نیض کودک را احساس کنید.
بیشتر افراد بالغ، نبض خود را از این محل می گیرند. برای گرفتن نبض در کودکان و پیدا کردن نقطه صحیح، انگشت خود را پایین انگشت شست کودک قرار دهید و به طور مستقیم به سمت مچ حرکت کنید. به آرامی بر روی مچ فشار وارد کنید، تا نبض کودک را حس کنید. بهترین حالت برای انجام این کار، حالتی است که دست کودک به محلی تکیه داده باشد و یا کمی به عقب خم شده باشد.
زیر بغل دارای شریان آگزیلار است که با استفاده از نوک انگشتان می توانید به راحتی نبض این قسمت را احساس کنید توجه داشته باشید انگشتان خود را به نحوی قرار دهید که استخوان بازوی کودک را احساس کنید و زمانی که این استخوان را احساس کردید محل نبض گیری مشخص است. این روش از اندازه گیری نبض کودک بسیار موثر است و بیشتر برای نوزادان کاربرد دارد.
این محل نیز یکی از بهترین گزینهها برای گرفتن نبض نوزادان است. کودک را به پشت بخوابانید و دستان او را به موازات بدنش صاف کنید؛ سپس انگشت خود را به آرامی روی خط آرنج او فشار دهید تا جایی که نبض را احساس کنید.
پس از قراردادن انگشت شست روی یکی از قسمت های ذکر شده زمان بگیرید و تعداد نبض را در 60ثانیه شمارش کنید. همچنین میتوانید این کار را فقط در 30 ثانیه انجام داده و بعد مقدار شمارش شده را دو برابر کنید.
فهرست محدوده نبض طبیعی در کودکان از بدو تولد تا 18 سالگی
۰ تا ۳ ماه: مقدار متوسط ۱۴۳ نبض در دقیقه (از ۱۰۷ تا ۱۸۱ نبض در دقیقه)
۳ تا ۶ ماه: مقدار متوسط ۱۴۰ نبض در دقیقه (از ۱۰۴ تا ۱۷۵ نبض در دقیقه)
۶ تا ۹ ماه: مقدار متوسط ۱۳۴ نبض در دقیقه (از ۹۸ تا ۱۶۸ نبض در دقیقه)
۹ تا ۱۲ ماه: مقدار متوسط ۱۲۸ نبض در دقیقه (از ۹۳ تا ۱۶۱ نبض در دقیقه)
۱۲ تا ۱۸ ماه: مقدار متوسط ۱۱۶ نبض در دقیقه (از ۸۸ تا ۱۵۶ نبض در دقیقه)
۱۸تا ۲۴ ماه: مقدار متوسط ۱۱۶ نبض در دقیقه (از ۸۲ تا ۱۴۹ نبض در دقیقه)
۲ تا ۳ سال: مقدار متوسط ۱۱۰ نبض در دقیقه (از ۷۶ تا ۱۴۲ نبض در دقیقه)
۳ تا ۴ سال: مقدار متوسط ۱۰۴ نبض در دقیقه (از ۷۰ تا ۱۳۶ نبض در دقیقه)
۴ تا ۶ سال: مقدار متوسط ۹۸ نبض در دقیقه (از ۵۶ تا ۱۳۱ نبض در دقیقه)
۶ تا ۸ سال: مقدار متوسط ۹۱ نبض در دقیقه (از ۵۹ تا ۱۲۳ نبض در دقیقه)
۸ تا ۱۲ سال: مقدار متوسط ۸۴ نبض در دقیقه (از ۵۲ تا ۱۱۵ نبض در دقیقه)
۱۲ تا ۱۵ سال: مقدار متوسط ۷۸ نبض در دقیقه (از ۴۷ تا ۱۰۸ نبض در دقیقه)
۱۶ تا ۱۸ سال: مقدار متوسط ۷۳ نبض در دقیقه (از ۴۳ تا ۱۰۴ نبض در دقیقه)
معمولاً کودکان خردسال نسبت به نوجوانان ضربان قلب سریعتری دارند. از سوی دیگر میزان نبض استراحت برخی از نوجوانان ورزشکار میتواند تا ۴۰ تا ۵۰ پالس در دقیقه باشد. ماهیچههای ورزیدهی ورزشکاران قلب را از نیاز به پمپاژ بیشتر برای خونرسانی بهتر بینیاز میکند.
والدین اگر فکر می کنند کودک آن ها دارای ضربان های نرمال نیست حتما باید کودک خود را به پزشک مراجعه دهند.
معمولا نیازی به گرفتن نبض کودک نمی باشد. پزشک، به هنگام معاینات کامل، تپش قلب کودک را نیز معاینه می کند. اما در صورتی که فرزند شما در یک شرایط خاص سلامتی قرار دارد که شما را ملزم به زیر نظر داشتن ضربان وی می کند، احتمالا پزشک زمان مناسب برای گرفتن نبض کودک را به شما می گوید.
ضربان قلب کودک سه حالت دارد:
- نرمال و طبیعی
- بالا که به آن تند تپشی یا تاکی کاردی گفته می شود که ممکن است در برخی مواقع به بالای 220 بار در دقیقه برسد.
- پایین که به آن کند تپشی یا برادی کاردی نیز گفته می شود در این حالت نیز ضربان قلب کودک ممکن است به کمتر از 50 بار در دقیقه برسد.
به یاد داشته باشید که ضربان قلب خیلی سریع یا خیلی کند می تواند نشان از یک وضعیت اضطراری پزشکی برای کودک باشد. به ویژه اگر همراه با علائمی مانند بیهوشی ، داشتن درد در سینه، سختی در تنفس که ناشی از آسم نباشد، سرگیجه و یا تحریک پذیری خیلی شدید باشد.
تعداد ضربان قلب اگر بیشتر از حد نرمال باشد میتواند نشانه ای از یک بیماری قلبی مادرزادی یا مشکلات دیگری نظیر عفونت یا مسائل متابولیکی باشد. نکته ای که باید به آن توجه داشت این است که علاوه بر تعداد ضربان قلب منظم بودن آن نیز مهم است. نبض نامنظم در کودکان نیز می تواند دلیلی بر مشکلات قلبی باشد.
گردآوری: بخش کودکان بیتوته