فشار خون دارای یک میزان ماکزیموم و یک میزان مینیموم میباشد
نیروی فشاری وارده به دیواره سرخرگها (با ورود خون بداخل سرخرگها در اثر پمپاژ قلب)، فشارخون نامیده میشود. به عبارتی دیگر فشار خون یعنی فشاری که خون در هر انقباض عضله قلب به دیواره سرخرگها وارد میکند.
فشار خون دارای یک میزان ماکزیموم (فشار خون سیستولی) و یک میزان مینیموم (فشار خون دیاستولی)میباشد. در هنگام تعیین و گزارش فشار خون هر دو میزان باید ذکر شود. این میزانها بیشتر بر حسب میلیمتر جیوه (در عوام سانتیمتر جیوه) گزارش میشود. گزارش فشار خون بصورت عدد کسری است که صورت آن فشار خون سیستولی یا ماکزیمم و مخرج آن فشار خون دیاستولی یا مینیمم میباشد. مثل ۸۰/۱۲۰
سنجش فشار خون در منزل، یکی از مهم ترین اصولی است که به کمک یک دستگاه سنجش فشار خون امکان پذیر است.
سنجش فشار خون برای تشخیص های پزشکی، درمان و پیشگیری بیماری ها حائز اهمیت است. لازم است نواسانات فشار خون و میزان خیلی پایین یا بالای آن در افراد دارای بیماری های مرتبط با فشار خون مدام کنترل شود. برای این منظور می توان از انواع دستگاه فشار خون کمک گرفته و این فاکتور مهم در سلامتی را اندازه گیری کرد.
انواع دستگاه فشار خون :
اگرچه اساس کار تمامی مدل های دستگاه فشارسنج خون یکی می باشد، با این وجود انواع مختلفی از این ابزار کاربردی و مفید در بازار عرضه شده است که برخی مدل های آن از دیرباز مورد استفاده بسیاری از خانواده ها بوده است. چند نمونه از مدل های رایج دستگاه فشارخون به شرح زیر می باشد :
فشارسنج خون دستگاهی است برای اندازهگیری فشارخون افراد
دستگاه فشار خون جیوه ای : می توان گفت این مدل دقیق ترین و جزو اولین دستگاه ها برای سنجش فشارخون می باشد که از دیرباز مورد استفاده قرار گرفته است. در این دستگاه ستونی حاوی جیوه وجود دارد که برای اندازه گیری فشار خون فرد تغییر می کند. فشارسنج جیوه ای میزان خطای بسیار پایین و دوام بالایی دارد و به همین دلیل دستگاه فشار سنج جیوه ای بین پزشکان از محبوبیت زیادی برخوردار است.
نیروی فشاری وارده به دیواره سرخرگها فشارخون نامیده میشود
فشار سنج عقربه ای: این مدل از فشارسنج ها پر مصرف ترین و متداول ترین دستگاه سنجش فشار خون می باشد. فشارسنج عقربه ای دارای یک کیسه باد می باشد که توسط یک تلمبه پر می شود تا جایی که با وارد آوردن فشار بر روی شریان ها آن ها را می بندد. در این دستگاه فنردار، فشار هوا باعث حرکت عقربه روی صفحه می شود و به این صورت فشار خون را نشان می دهد.
اکثر مانیتورهای فشار خون نیز در زمان ضربان قلب شما را بررسی می کنند
فشار سنج دیجیتالی: یکی از جدیدترین انواع فشارسنج می باشد که به دلیل کاربری آسانی که نسبت به سایر انواع دارد با استقبال فراوانی از سوی خانواده ها مواجه شده است. فشارسنج دیجیتالی دارای یک مانیتور و یک کیسه باد می باشد و فشار خون را به شکل دیجیتالی در زمان کوتاه و دقت بالا محاسبه می کند.
علاوه بر این طبقه بندی، می توان بر اساس طرز استفاده از دستگاه فشارخون نیز آن ها را به دو دسته دستگاه فشار خون مچی برای بستن روی مچ و سنجش فشار خون از روی شریان های مچ و یا دستگاه فشار خون بازویی که روی ساعد، باز و بسته می شوند، تقسیم کرد.
هنگام خرید دستگاه فشار سنج به نکات زیر دقت کنید:
دقت دستگاه فشارسنج: مهمترین ویژگی این دستگاه ها «مقدار دقت» آن است. اگر به هر نحوی دستگاه شما دقت درست را نشان نمی دهد، این مورد می تواند سلامتی شما را به خطر بیاندازد. اطمینان حاصل کنید که دستگاه شما به مانند: "یک دکتر خانگی" برایتان عمل می کند.
ضمانت نامه فشار سنج: در هنگام خرید فشار سنج دیجیتالی به ضمانت نامه آنها نیز توجه کنید و اینکه آیا خدمات پس از فروش دارند یا خیر.
میزان حافظه فشار سنج دیجیتال: میزان حافظه نگهداری اطلاعات بسیار مهم است. اکثر موارد بهتر است فشار سنج شما توانایی نگهداری حداقل یک ماه اطلاعات اندازه گیری شده را داشته باشد.
بازو یا مچ دست: هر دو محل به درستی فشار خون فعلی را تشخیص می دهند، اما مدل هایی که بر روی بازو بسته می شوند به طور کلی نتایج دقیق تری را نشان می دهند. در واقع، انجمن قلب آمریکا توصیه می کند که مدل های بازویی به دلیل آنکه در سطح ارتفاعی مناسب نسبت به قلب قرار دارند، بهتر است بیشتر مورد استفاده قرار گیرند.
میزان باطری فشار سنج دیجیتال: میزان موجود بودن باطری و دوام آن نیز بسیار مهم است و اینکه آیا باطری های این دستگاه را پس از اتمام دوره عمرشان می توان تهیه کرد یا خیر. نداشتن باطری باعث می شود که هنگام استفاده فشارسنج را به برق وصل نمایید.
کاف دستگاه فشار سنج: به اندازه کاف فشار سنج توجه داشته باشد. اندازه کاف نادرست باعث نشان دادن فشار نادرست توسط دستگاه می شود. اینکه فشار سنج مچی است یا بازویی، در انتخاب اندازه کاف تاثیر دارد. بعضی از کاف های فشار سنج برای استفاده هر نوع اندازه بازو یا مچ دستی طراحی می شوند. قبل از خرید اندازه بازو یا مچ خود را اندازه گیری نمایید تا در خرید بتوانید اندازه مناسب را انتخاب نمایید.
ضربان قلب و ضربان قلب نامنظم: اکثر مانیتورهای فشار خون نیز در زمان ضربان قلب شما را بررسی می کنند و ضربان قلب نامنظم را در هنگام انجام آزمایش فشار خون تشخیص می دهند. این ویژگی ای بسیار ارزشمند است، زیرا می تواند نظارت دقیقی بر سلامت عمومی فرد داشته باشد.
کالیبراسیون: لازم بعد از یک یا دو سال دستگاه خود را کالیبره کنید، این باعث می شود نتایج دقیق تری در هر بار استفاده نشان داده شود.
هنگام گرفتن فشار حرف نزنید و پاها کراس اور (روی هم) نباشد
توصیه هایی برای گرفتن فشار خون:
۱- حداقل ۵ دقیقه قبل از گرفتن فشار خود استراحت نمایید.
۲- حداقل ۳۰ دقیقه قبل از گرفتن فشار، از مصرف سیگار ، چای و قهوه اجتناب نمایید.
۳- برای گرفتن فشار صحیح حتما باید دست، عریان بوده و در سطح قلب روی تکیه گاه مناسب قرار گیرد.
۴- برای بار اول، هم فشار خون دست راست و هم دست چپ گرفته شود و دستی که فشار خون بالاتر دارد از این به بعد مبنای اندازه گیری فشار خون قرار می گیرد.
۵- سعی کنید روزی بیش از یکبار فشار خود را نگیرید. چندین بار گرفتن فشار خون و وسواس بخرج دادن باعث ایجاد اضطراب در شخص خواهد شد.
۶- هر بار فشار خود را با ذکر تاریخ ثبت نمایید.
۷- هنگام گرفتن فشار حرف نزنید و پاها کراس اور (روی هم) نباشد.
طرز استفاده از دستگاه فشارسنج عقربه ای و جیوه ای:
قسمت بالای بازو برهنه باشد.
اگر فشار خون فرد را در حالت نشسته اندازه می گیرید، دست راست او را بر روی میز قرار دهید.
دستگاه فشارسنج را نزدیك بازویی كه میخواهید فشار خون را اندازه بگیرید قرار دهید. اگر هوایی درون كیسه لاستیكی بازوبند باشد بوسیله پیچ تنظیم هوای پمپ دستگاه، هوای كیسه را تخلیه كنید و سپس بازوبند فشارسنج را به دور بازوی راست فرد ببندید. بازوبند نباید خیلی محكم یا خیلی شل به دور بازو بسته شود.
لبه تحتانی بازوبند باید 3- 2 سانتیمتر بالاتر از چین آرنج (گودی بین ساعد و بازو) باشد.
فاصله گیرنده فشار خون با فرد معاینه شونده نباید بیش از یك متر باشد.
اگر از فشارسنج جیوه ای استفاده میشود، ستون جیوه در وضعیت عمودی و در مقابل چشم معاینه كننده قرار گیرد.
پیچ مخزن جیوه را باز كنید. در فشارسنج های عقربه ای نیازی به این كار نیست.
سطح جیوه در زمانی كه هیچگونه فشاری به فشارسنج وارد نمی شود، دقیقاً باید روی صفر باشد.
در صورت استفاده از فشارسنج عقربه ای عقربه باید روی صفر قرار گیرد.
نبض مچ دست را با انگشتان اشاره و میانه حس كنید.
برای اندازه گیری صحیح فشار خون در ابتدا سطح Peak inflatin (حداكثر سطح باد كردن بازوبند) را محاسبه كنید. یعنی ابتدا پس از بستن بازوبند به دست راست فرد معاینه شونده،
با یك دست نبض مچ همان دست را لمس كنید و با دست دیگر پیچ پمپ لاستیكی را ببندید و بصورت متوالی و سریع روی پمپ فشار آورید و آنقدر كیسه هوای بازوبند را باد كنید تا دیگر نبض مچ دست حس نشود در همان زمان سطح جیوه را كه در ستون جیوه بالا آمده است یا عددی كه عقربه روی آن قرار گرفته است (عدد قطع نبض) را در ذهن خود بخاطر بسپارید.
سپس پیچ پمپ را كاملاً باز كرده و سریعاً باد بازوبند را تخلیه كنید. بعد 30 میلی متر جیوه به آن عدد بدست آمده اضافه كنید. بنابراین حداكثر سطح باد كردن بازوبند بدست می آید.
سعی کنید روزی بیش از یکبار فشار خود را نگیرید
اندازه گيری با استفاده از دستگاه الكترونيكی:
بازوبند را در قسمت بالا و دور بازو قرار دهيد و ببنديد و دستگاه را با دكمه Power يا Start روشن كنيد.
با فشار دكمه مخصوص، كاف به طور خودكار باد مي شود. بعد از اينكه بازوبند به قدر كافی باد شد، به طور خودكار و به تدريج فشار بازوبند كاهش می يابد.
به صفحه نمايشگر دستگاه نگاه كنيد تا اعداد فشار خون را ببينيد. اين دستگاه با كاهش فشار بازوبند اعداد سيستول و دياستول را روي صفحه نمايشگر نشان خواهد داد تا جايي كه بر روی اين دو عدد ثابت می شود.
دكمه Exhaust (تخليه هوا) را فشار دهيد تا هوای بازوبند كاملا خارج شود.
اگر می خواهيد اندازه گيری را تكرار كنيد، يك دقيقه قبل از باد كردن مجدد بازوبند، منتظر بمانيد.
گردآوری:بخش سلامت بیتوته