به گزارش خبرنگار کتاب و ادبیات خبرگزاری فارس، محمود واعظی رییس دفتر رییس‌جمهور در مراسم رونمایی از سامانه‌های اسناد «نقش دولت در دفاع مقدس» و «سند به مثابه سند توسعه» که در محل اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد، گفت: خوشحالم فرصتی دست داد تا در فضای معنوی که به یاد شهدای دولت برگزار شده است، حضور داشته باشم.
وی با اشاره به دوران جنگ تحمیلی ادامه داد: در آن دوران فضای کشور فضای دیگری بود که در رأس آن نیروهای نظامی و بعد مردم و کارگزاران نظام بودند و علاوه بر نیروهای نظامی مجموعه کارگزارن نظام هم همراه مردم و در خدمت جنگ بودند. جنگی که به مردم ایران تحمیل شد و باید دید اهدافی که استکبار جهانی در آن ایام دنبال می‌کرد چه بود. مسلم است آنها دنبال این بودند که نهضت امام خمینی (ره) پا نگیرد. در آن دوران امام دنیا را در مقابل عمل انجام شده قرار داد و زمانی که امام آمد و دیدند که این حضور با استقبال بی‌نظیر مردم همراه است، راه دیگری نداشتند جز اینکه روش نظامی را پیش بگیرند تا انقلاب در ماه‌های اول استقرار خود متوقف شود. امام راحل، مردم و مسئولان در آن دوران احساس خطر کردند و همگان یک مأموریت واحد داشتند و آن پیروزی و تثبیت انقلاب بود. اگر فداکاری‌ها و ایثارگری‌ها نبود امروز با افتخار نمی‌توانستیم بگوییم که ۴۲ سال از انقلاب گذشته و وارد سال چهل‌وسومین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی شده‌ایم.
رییس دفتر رییس‌جمهور تأکید کرد: خوشبختانه نگاه به ۸ سال جنگ تحمیلی در ابعاد مختلف کشور، نگاه واحدی است و همگان بر این امر واقف هستیم که جنگ تحمیلی ۸ ساله، فرهنگ جدیدی را برای کشور ایجاد کرده و باعث شده در همه شرایط در مقابل مشکلات داخلی و دشمنان خارجی به آن افتخار کنیم.
وی تصریح کرد: اما توجه به این نکته حائز اهمیت است که آیا کودکان و نسل‌های آینده با این تفکر به جنگ ۸ ساله نگاه می‌کنند یا خیر؟ توجه به این مهم کار نویسندگان، فیلم‌سازان، رمان‌نویسان و داستان‌نویسان است تا خاطرات شهدا را با قلم خود و تصاویری که فیلم‌برداری می‌کنند ماندگار سازند و آنها را در اختیار و دسترس جوانان قرار دهند. به نظر من راه‌اندازی سامانه اسناد «نقش دولت در دفاع مقدس» بخشی از این فرآیند است و به نقش دولت مربوط می‌شود.
محمود واعظی اظهار داشت: همچنین نقشی که مردم داشتند نیز باید جمع‌آوری شود. زیرا جبهه متعلق به گروه یا قوم خاص نیست. از همین رو تأکید من بر این است که جبهه متعلق به همه بود. بنابراین اسناد آن نیز باید به شکلی تنظیم شود که همگان در آینده بتوانند از آن استفاده کنند.
وی در ادامه با مرور فشار وحشتناکی که کشور در سه سال اخیر درگیر آن بوده است، خاطر نشان داد: آمریکا در سال‌های از همه ابزار خود استفاده کرد و یک جنگ اقتصادی را بر ما تحمیل کرد. آنها پیش‌بینی کرده بودند که با این جنگ کار کل نظام جمهوری اسلامی ایران در سه ماه تمام است و این موضوع را علنی بیان کردند، حال اینکه سه ماه، سه سال شد و در نهایت عقب‌نشینی کرد. چراکه ما پشتوانه جنگ ۸ ساله را داشتیم و زمینه تاریخی و ذهنی مردم ما این بود که اگر مقاومت کنیم می‌توانیم با دست خالی پیروز شویم.
واعظی ادامه داد: بنابراین ما در حقیقت علاوه بر جنگ تحمیلی نظامی یک جنگ تحمیلی اقتصادی را برای ۳ سال پشت سر گذاشتیم. حال اینکه فعالیت‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران همه جوانب کشور را در برمی‌گیرد. به عبارت دیگر همگان به راحتی می‌توانند از آنچه در این سازمان تولید و ایجاد می‌شود استفاده کنند و امروز اگر منبعی در اختیار باشد، حتی افرادی که اشراف به زبان فارسی ندارند با استفاده از سیستم‌های ترجمه‌ای جدید، می‌توانند از اسناد استفاده می‌کنند.
وی گفت: به اعتقاد من باید اسناد جنگ تحمیلی اقتصادی جمع‌آوری شود و این امر بی‌تردید کار بزرگ و مهمی است و در کنار آن بحران کرونا که بر جهان حادث شده است، باید گردآوری شود. امروز دنیا در شرایط سختی به سر می‌برد و از اینکه آمار فوتی‌های ویروس کرونا از حدود ۴۰۰– ۵۰۰ نفر به حدود ۷۰-۸۰ نفر رسیده است خرسندیم. اما همین کاهش آمار نیز ناراحت کننده است و باید تلاش کرد این آمار تا جایی که ممکن است به حداقل برسد.
محمود واعظی رییس دفتر رییس‌جمهور در پایان گفت: اگر امروز بتوانیم اسناد تلفیقی فشارهای اقتصادی و بحران کرونا را به خوبی جمع‌آوری کنیم برای آیندگان مفید خواهد بود. گزارش‌های بسیار خوبی از فعالیت‌های سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در راستای دسترس‌پذیر کردن اسناد، نشریات و نسخ خطی برای همه افراد دانش‌پژوه وجود دارد. خوشحال هستم که این سازمان سامانه‌های مختلفی را اخیرا راه‌اندازی کرده است و امیدوارم این رونمایی از سامانه‌های اسنادی که در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران انجام شد بتواند شرایط استفاده بهینه مردم را فراهم کنند. به خصوص آنچه که مربوط به دفاع مقدس می‌شود.
بروجردی: اسناد می‌تواند در برنامه‌ریزی و تصمیم‌سازی کشور نقش مؤثری داشته باشند
اشرف بروجردی، رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با بیان این مطلب در مراسم رونمایی از سامانه‌های «نقش دولت در دفاع مقدس» و «سند به مثابه سند توسعه» که با حضور محمود واعظی رییس دفتر رییس‌جمهور و جمعی از خانواده شهدای دولت در اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد؛ گفت: خوش‌آمد می‌گویم و تبریک عرض می‌کنم ایام مبارک دهه فجر انقلاب را که یادآور رشادت‌ها، ایثارها و از خود‌گذشتگی‌های مردم بزرگ ایران است، همچنین تبریک می‌گویم میلاد با سعادت بانوی دو عالم فاطمه زهرا (س)که در آستانه آن قرار داریم.
وی ادامه داد: امروز در آستانه چهل‌ودومین سالگرد انقلاب اسلامی ایران که با تلاش‌ها، مبارزات، ایثارگری‌ها و خون‌های پاک عزیزانی آبیاری شده است که در جمع آنها هستیم گردهم آمده‌ایم؛ تا یادآور ارزش‌های آفریده شده توسط این شهیدان ارزشمند و خانواده‌های بزرگوار آنان باشیم. شهیدانی که خون پاکشان سرمایه این نظام است تا با هم برگ زرین دیگری از تاریخ این سرزمین را بازخوانی کنیم و ملت ایران امیدوار است تا بتواند پاسداشت تلاش‌ها و ایثارگری‌های این عزیزان باشد و ما در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برای حفظ و نگهبانی از این سرمایه ها بر آنیم که نقش این شهیدان بزرگوار را که روزی در مسند مدیریت کشور بودند و با تصمیمات سخت و پابرجای خود ماندگاری این سرزمین را رقم زدند به تصویر بکشیم.
بروجردی افزود: از ۲ سال قبل دولت تدبیر و امید تصمیم گرفت برای حفظ این سرمایه عظیم، اسنادی که گویای نقش آنان در تصمیمات کشور است را جمع‌آوری و ماندگار کند و این مأموریت به سازمان اسناد و کتابخانه ملی محوّل شد. زمانی که وارد این عرصه شدیم نقش آفرینی همه دولت‌مردان در سراسر کشور و در مدیریت‌های کلان را به مشاهده نشستیم و دریافتیم که همه نهادهای اثر‌گذار از وزارت امورخارجه در حمایت‌های سیاسی تا وزارتخانه راه و ترابری، مخابرات، نیرو، بازرگانی، نفت،آموزش و پرورش، علوم و غیره و رسیدگی به آسیب‌دیدگان در جهت آماده‌سازی جاده‌ها، تأمین برق، اقدامات مخابراتی و خرید مایحتاج عمومی برای جلوگیری ازآسیب دیدگی مردم در سراسر کشور تلاش های وافر و تصمیمات مهمی اتخاذ شده‌است.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: حاصل این تصمیمات امروز در قالب اسناد در اختیار مدیران است تا مبنائی باشد برای اتخاذ تصمیمات مناسب در بحران ها که کم نیستند و در ادوار مختلف همواره به تجربه مدیران و مردم در آمده و شرایط بحرانی را تجربه کرده‌اند و امروز به رونمایی از این اسناد می‌پردازیم تا چراغی باشد فراروی تصمیمات ارزنده‌ای که در شرایط جنگ و بحران اتخاذ شده است آن هم در سالی که پنجاه سالگی آرشیو ملی را پشت سر می‌گذاریم. آرشیو این اسناد که با کمک همه وزارتخانه‌های ذیربط و با همراهی مرکز اسناد دفاع مقدس برای نخستین بار شکل گرفته است کاری است ماندگار برای آینده‌گان.
وی گفت: اصولاً پیشینه آرشیو در ایران نسبت به کشورهای دیگر محدود است و به طور کلی آرشیو ما قدمت بالایی ندارد.
بروجردی تصریح کرد: قانون اسناد ملی در اردیبهشت ۱۳۴۹ تصویب و در همان سال آرشیو ملی ایران فعالیت خود را آغاز کرد. تا پیش از وقوع انقلاب اسلامی سازمان اسناد ملی ایران چون در مرحله تأسیس قرار داشت همه هم و غم خود را صرف شناساندن خود به دستگاه اداری کشور نمود و تا حد زیادی هم موفق بود. بعد از پیروزی انقلاب تا سال‌های پایان جنگ تحمیلی نیز جمهوری اسلامی در مرحله تکوین قرار داشت و چون این سازمان تشکیلات شناخته شده‌ای برای عموم جامعه و دستگاه‌های اجرائی کشور نبود تا حدودی طبیعی به نظر می‌رسید که توجه چندانی به این سازمان نشود.
رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران تأکید کرد: در دهه‌های گذشته از منظر سازمانی توسعه خوبی در سازمان رخ داده و نیز از منظرفراهم آوری اسناد از حدود ۵۰ دستگاه دولتی و حاکمیتی تاکنون ۵ میلیون پرونده گردآوری شده است. که به دلایل مختلف هنوز ده ها سازمان و نهاد دولتی یا وابسته به دولت از همکاری دریغ کرده‌اند.حافظه ملی ایرانی که شعار و برنامه راهبردی و بنیادی سازمان است دو بخش و دو بُعد دارد. بُعد و جنبه هویتی و تاریخی که کیستی ما را توضیح می دهد که اسناد تاریخی و ارزشمند و نسخ خطی بیشتر آن را بازنمایی می کند و بُعد اداری و مدیریتی که تجربه و سابق‍ه برنامه ریزی و سیاستگذاری و تصمیم سازی در نظام اداری کشور است و اسناد انتقالی از دستگاه ها و نهادهای حاکمیتی و وابسته به دولت آنها را بیان می کند. این اسناد دومی نزدیک به ۹۸٪ اسناد مخازن سازمان اسناد را شامل می شود.
وی ادامه داد: ارزش و اهمیت این اسناد هنوز به درستی و جامعیت در فرآیند برنامه ریزی و تصمیم سازی شناخته نشده و نقش مهم آنها در پشتیبانی و یاریگری به نظام تصمیم سازی و اداری کشور مغفول مانده است.
بروجردی خاطر نشان کرد: سیاست نوین سازمان بازتعریف و بازسازی در مفهوم راهبردی نقش اسناد در نظام سیاستگذاری و برنامه ریزی و اقدام دولت و نهادها و بهره گیری از تمامی قابلیت ها و امکانات اسناد انتقالی مربوط به دستگاه های دولتی برای توسعه کشور است. امیدوارم رویکرد بهره‌گیری از اسناد اداری و تاریخی بتواند در تصمیم‌گیری ها، برنامه ریزی ها و راهبردهای نهادها و دستگاه های دولتی خودنمایی کند.
خسرو طالب‌زاده: هیچ پرونده اسنادی وجود ندارد که تعیین تکلیف نشده باشد
در ادامه این نشست خسرو طالب‌زاده، معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران گفت: دسترسی و آزادسازی بیش از چهار میلیون پرونده اسنادی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران که شامل بیش از ۲۳۵ میلیون برگ سند می‌شود، فراهم شده است.
وی ادامه داد: در مدت ۵۰ سال گذشته یک میلیون و ۲۰۰ هزار، پرونده توصیف و پردازش شده بود که ۹۲۰ هزار پرونده اسنادی مربوط به تهران و ۲۸۰ هزار پرونده اسنادی مربوط استان‌ها بوده است. این آمار یک در حدود ۳۰ درصد مجموع پرونده‌های اسنادی مخازن این سازمان بوده که ۸۲۱ هزار پرونده قابل دسترسی آزاد بود و ۳۷۹ هزار پرونده اسنادی قابل دسترس نبود.
معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اظهار داشت: در ایام کرونا، ۲۷۹ هزار و ۳۰۰ پرونده اسنادی قابل دسترسی شد و ۱۱۹ هزار و ۳۰۰ پرونده قابلیت دسترسی محدود گرفت و ۸۱ هزار و ۷۰۰ پرونده تعیین سطح دسترسی آنها انجام شد. ذخیره‌سازی اطلاعات در سطح مجموعه ردیف نیز شامل سه میلیون و ۱۶۸ هزار پرونده اسنادی بوده که شامل ۱۴۰۰ رکورد در سطح مجموعه و ۲۷ هزار ردیف موضوعی است.
طالب‌زاده تصریح کرد: مجموعه دسترس‌پذیری و آزادسازی اسناد در دوره جدید این سازمان شامل سه میلیون و ۳۵۹ هزار و ۶۰۰ پرونده اسنادی است که در برگیرنده ۲۳۵ میلیون و ۱۷۲هزار برگ سند است که در اختیار محققین است.
معاون اسناد ملی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران خاطرنشان کرد: بنابراین هم اکنون هیچ پرونده اسنادی در این سازمان وجود ندارد که تعیین تکلیف نشده باشد و دسترسی این اسناد در سطوح اطلاعات، منشاء و ردیف موضوعی برای پژوهشگران وجود دارد و فقط اسنادی قابل دسترس نیست که قانون ۴۰ سال عدم دسترسی باید برای آنها لحاظ شود.
در پایان این مراسم لوح سپاس به خانواده شهدای دولت محمدعلی فیاض بخش، مصطفی چمران، سید موسی نامجو، موسی کلانتری، حسن عباسپور تهرانی فرد، محمدجواد تندگویان و محمود قندی با حضور محمود واعظی، رییس دفتر رییس جمهور، اشرف بروجردی رییس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران اهدا شد.
انتهای پیام/
