کمبودهای دارویی که در ابتدای پاییز امسال یعنی حدود سه تا چهار ماه بعد از آغاز اجرای طرح دارویی جدید وزارت بهداشت در اقلام مختلف نظیر سرم، آنتی بیوتیک، شربت های کودکان، داروهای شیمی درمانی و داروهای مورد نیاز بیماران خاص به اوج خود رسیده بود، در هفته های اخیر تا حد زیادی کمتر شده است، اما با این وجود، بازار دارویی کشور همچنان در بعضی اقلام دچار کمبودهای محسوسی است که از جمله این اقلام می توان به داروهای اعصاب و روان و البته اسپری های تنفسی مورد نیاز مبتلایان آسم اشاره کرد که بخصوص در شرایط تشدید آلودگی هوا، نیاز به مصرف آنها افزایش یافته است، اما بیماران به سختی آنها را در داروخانه ها پیدا می کنند.
البته سید علی فاطمی، نایب رئیس انجمن داروسازان ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا تاکید دارد که کمبود اسپری های تنفسی صرفا مربوط به هفته های اخیر که آلودگی هوای کلانشهرها تشدید شده، نیست و چند ماهی است که بعضی انواع این اسپری ها دچار کمبود شده اند. او در توضیح بیشتر گفت: در حال حاضر اسپری های تنفسی تولید داخل نظیر اسپری استنشاقی سالبوتامول، چندان دچار کمبود نیستند، اما اسپری های تنفسی وارداتی بخصوص انواع کورتونی آنها نظیر مومتازون و بکلومتازون دچار کمبود محسوسی شده اند. البته این داروها هنوز نایاب نشده اند، اما به صورت سهمیه ای به داروخانه ها تحویل داده می شوند و بیماران برای پیدا کردن آنها باید به چندین داروخانه مراجعه کنند.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران ادامه داد: اسپری های تنفسی مورد نیاز بیماران آسم، بدون ارائه نسخه پزشک به بیماران تحویل داده نمی شود، اما با توجه به تشدید شرایط آلودگی هوا، ممکن است بیماران بعضا نیاز پیدا کنند که این داروها را به صورت آزاد تهیه کنند که البته با توجه به حذف ارز ترجیحی دارو در ماه های اخیر، در چنین شرایطی قیمت اسپری تنفسی برای این بیماران بسیار گران تمام می شود، بنابراین برای تمام بیماران به صرفه است که حتما با نسخه الکترونیک به تهیه این داروها بپردازند.
وی افزود: تشدید آلودگی هوا تاثیر محسوسی در افزایش مصرف اسپری های تنفسی داشته و به کمبود این اسپری ها دامن زده است. البته اساسا در حال حاضر، بخش زیادی از اقلام دارویی تا حد و اندازه‌های مختلفی دچار کمبود هستند و کمیاب شدن داروها صرفا مربوط به اسپری های تنفسی نیست، اما اکنون شرایط به گونه ای است که بیماران آسم برای یافتن اسپری های مورد نیاز خود صرفا باید به داروخانه های دولتی و مرجع مراجعه کنند و بعید است که بتوانند این اسپری ها را در سایر داروخانه ها پیدا کنند.
فاطمی در بخش دیگری از صحبت هایش به نامه انجمن علمی روانپزشکان خطاب به رئیس جمهور درباره کمبود داروهای اعصاب و روان اشاره کرد و گفت: در نامه انجمن علمی روانپزشکان به کمبود 40 نوع دارو اشاره شده است که اگر شکل‌های مختلف این داروها را حساب کنیم، تقریبا می توان گفت دچار کمبود 60 قلم داروی حوزه اعصاب و درمان هستیم. البته میزان این کمبود در داروهای مختلف متفاوت است و در بعضی موارد مشکل چندان حاد نیست، اما در هر صورت اکنون کمبود نسبی داروهای اعصاب و روان در داروخانه ها مشاهده می شود که این مساله، مشکلاتی را برای بیماران این حوزه ایجاد کرده است.
نایب رئیس انجمن داروسازان ایران ادامه داد: داروهای آرام بخش، داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد اضطراب، داروهای ضد جنون و داروهای خواب آور از جمله اقلام دارویی هستند که به استناد نامه انجمن علمی روانپزشکان دچار کمبود شده اند؛ البته با توجه به این که بخش زیادی از این داروها سال هاست در داخل کشور تولید می شود، در حال حاضر کمبود شدیدی در این داروها مشاهده نمی شود، اما در برخی انواع خارجی داروهای اعصاب و روان دچار کمبود هستیم که البته وضعیت کمیاب شدن این داروها مانند اسپری های تنفسی خارجی بحرانی نیست.
وی در ادامه تاکید کرد: چون اغلب داروهای اعصاب و روان قابل جایگزین شدن هستند و اگر یک دارو دچار کمبود شود، می توان از نوع مشابه آن دارو به صورت موقت استفاده کرد، کمبود این داروها معمولا به صورت یک مشکل حاد به چشم نمی آید، ولی چون در حوزه آنتی بیوتیک ها دست ما برای جایگزین کردن دارو به اندازه داروهای اعصاب و روان باز نیست، معمولا کمبودها در آن حوزه به صورت شدیدتری خود را نشان می دهند.
فاطمی همچنین درباره آخرین وضعیت کمبود آنتی بیوتیک در ایران توضیح داد: اوایل پاییز امسال وضعیت انواع آنتی بیوتیک ها بحرانی بود و بسیاری از انواع این داروها کاملا نایاب بودند، اما خوشبختانه با واردات برخی انواع آنتی بیوتیک از هند و البته راضی کردن کارخانجات داخلی توسط دولت به تولید دوشیفته یا سه‌شیفته آنتی بیوتیک، کمبودهای شدید چند ماه گذشته تا حد زیادی بهتر شده است، البته درباره برخی انواع آنتی بیوتیک هنوز به وضعیت قابل قبول نرسیده ایم.
وی در توضیح بیشتر گفت: کاهش تولید آنتی بیوتیک ها در تابستان و ابتدای پاییز، به دلیل این بود که بعد از حذف ارز ترجیحی از مواد اولیه دارویی در تیرماه امسال، تولید این داروها برای کارخانجات داخلی به صرفه محسوب نمی شد، اما با توجه به این که آبان ماه امسال، قیمت دارو با توافق بین وزارت بهداشت و تولیدکنندگان افزایش یافت، تولید آنتی بیوتیک ها برای کارخانجات داخلی به‌صرفه‌تر شد و اکنون وضعیت این داروها به وخامت مهر و آبان امسال نیست.
فاطمی با تاکید بر این که شربت‌های کودکان مرگ‌بار هندی وارد ایران نشده است، عنوان کرد: اخیرا یک شرکت دارویی هندوستان، انواعی از شربت های سوسپانسیون ضد سرماخوردگی، ضد سرفه و ضد حساسیت را تولید کرده وبه برخی کشورهای جنوب شرق آسیا، آسیای میانه و آفریقا صادر کرده است که به دلیل وجود مشکل در میزان اتیلن گلایکول موجود در آنها، این شربت ها متاسفانه باعث مرگ تعداد زیادی از کودکان شده است. ولی خوشبختانه این شربت ها به هیچ وجه وارد ایران نشده است و شربت هایی که کشورمان در ماه های اخیر وارد شده، شربت های خشک آنتی بیوتیک بوده است که اصلا اتیلن گلایکول در آنها وجود ندارد.
وی در پایان تصریح کرد: شربت های هندی که در برخی کشورها باعث مرگ کودکان شده، از نوع آنتی بیوتیک نبوده است، اما ایران در ماه های اخیر برخی انواع آنتی بیوتیک را از هند وارد کرده است که اساسا فرمول تولید آنها با شربت های دیگر متفاوت است، بنابراین خیال مردم راحت باشد که شربت های هندی موجود در ایران هیچ مشکلی ندارد و به تایید مراجع بهداشتی کشور رسیده است.
