خبرگزاری میزان – طبق اعلام پایگاه اطلاع رسانی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، مهدی رمضانی اهمیت نقش کتابخانه‌ها را مورد بررسی قرار دادو اظهار داشت: امروز کتابخانه های عمومی در حوزه های مختلف هنر، فرهنگ، اجتماع، آموزش و … می توانند اثرگذار باشند. با اجتماع این مسائل در کتابخانه های عمومی می توان مسئله کتابخانه، کتابدار و کتابخوانی را بهتر و دقیق تر در جامعه مطرح کرد. هدف، بالابردن ظرفیت کتابخانه های عمومی است؛ فعالیت های کتابخانه های عمومی به پشتوانه نظرات علمی اساتید دانشگاه در داخل و خارج برنامه ریزی و محورهای اصلی فعالیت کتابخانه های عمومی توسط دستگاه های بالادستی همچون هیئت امنا و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تدوین شده و باید پیگیری شود. امیدوارم تلاش های ما به پیشرفت و پیشبرد امور کتابخانه های عمومی کشور بینجامد.
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور همچنین در ادامه دیدار با کتابداران استان سمنان به پرسش‌های آن ها پاسخ داد.
رمضانی در پاسخ به درخواست یکی از کتابداران مبنی بر کوتاه شدن فرایندها و اصلاح ساختارها، گفت: یکی از اولویت‌های ما کوتاه کردن فرایندها است؛ سامانه ایجاد کتابخانه‌ها نیز با همین منطق راه‌اندازی شد. در تمامی حوزه‌ها ما به دنبال فرایندی کردن و اصلاح نظام مسائل هستیم تا بدین ترتیب سرعت انجام کار افزایش یابد.
وی با اشاره به بحث تفویض اختیار، گفت: بنده در روزهای نخست مسئولیت بخشی از اختیارات خود را به استان‌ها و شهرستان‌ها واگذار کردم؛ ممکن است در ابتدا خطاهایی رخ بدهد اما سرانجام نتیجه این کار به نفع کتابخانه‌های عمومی و نهاد خواهد بود.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در پاسخ به درخواستی مبنی بر اصلاح ساختار انجمن‌ها، گفت: لازمه اصلاح ساختار انجمن‌ها، اصلاح قانون تأسیس نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است. قانون اصلاح شده پس از مدت‌ها رایزنی در کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی رأی آورده و پس از طی فرایندی در نوبت صحن علنی قرار می‌گیرد. در قانون جدید، دبیری به مدیرکل در استان و در شهرستان‌ها به رؤسای شهرستان‌ها برمی‌گردد و اصلاحات مورد نظر در این زمینه انجام شده است. البته در حال حاضر با ارتباط خوب نهاد و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دستور صریح وزیر محترم برای پیگیری مسائل کتابخانه‌های عمومی، مشکلی در تعامل وجود ندارد.
اولویت جدی ما آموزش و به‌روزرسانی دانش کتابداران است
وی در خصوص درخواست یکی از همکاران مبنی بر فراهم کردن امکان بازدید از کتابخانه‌های بزرگ کشور، گفت: اولویت جدی ما آموزش و به‌روزرسانی دانش کتابداران است. بازدید از کتابخانه‌های بزرگ کشور نیز ذیل این موضوع قرار می‌گیرد. البته مدل اداره و نوع خدمات‌دهی کتابخانه‌های عمومی با کتابخانه‌های ملی، مجلس و… متفاوت است، با این حال تجربه بازدید از کتابخانه‌های بزرگ فرصت خوبی است. در مقاطع مختلف ما تلاش کردیم به این سمت پیش برویم.
رمضانی در پاسخ به درخواست یکی از همکاران مبنی بر ضرورت خرید منابع متناسب با نیاز و سلیقه مخاطب به‌ویژه در حوزه ادبیات داستانی و کلاسیک، گفت: منطق و سعی ما همواره این بوده که منابع خریداری شده برای کتابخانه‌ها، مورد مراجعه اعضا باشد. منابع کلاسیک منابع گرانی است و ما در حد بضاعت، سعی کردیم منابع لازم را تهیه کنیم؛ با این حال می‌توانیم بررسی کنیم کدام کتابخانه‌ها فاقد منابع پایه هستند تا هر زمان فرصتی برای خرید کتاب فراهم شد، آنها را مدنظر قرار دهیم.
وی در خصوص استمرار در اجرای طرح «مأموریت کتابخانه من»، گفت: به اعتقاد بنده نیز طرح مأموریت کتابخانه من، طرح بسیار خوبی است و مشتاقم نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بر اساس این طرح اداره شود. بر اساس این مدل، اداره کتابخانه اعم از تعیین ساعات کار، تأمین منابع، برنامه‌های فرهنگی و… به کتابداران همان کتابخانه واگذار می‌شود؛ این مدل، مدل ایده آل ما در اداره کتابخانه‌های عمومی است؛ چراکه اقتضائات هر کتابخانه متفاوت است. با این حال برای اجرای این مدل موانع نرم‌افزاری و سخت‌افزاری وجود دارد و ما به دنبال پیگیری این مسیر هستیم. همچون طرح انتخاب کتاب توسط کتابدار، که اجرای آن روند پرهزینه و سخت اجرایی دارد.
رمضانی در خصوص احتساب سنوات خدمت همکاران در ارشاد برای بازنشستگی گفت: نهاد در این خصوص محدودیت قانونی دارد با این حال بنای ما همراهی با همکارانی بوده که این مشکل را داشتند.
الگوریتم درجه‌بندی کتابخانه‌ها تغییر می‌کند
وی با اشاره به تغییر درجه‌بندی کتابخانه‌های عمومی در آینده نزدیک گفت: تصمیم‌گیری‌های ما در ستاد بر اساس درجه‌بندی‌های فعلی نیست. مهم‌ترین نکته، کارکرد نیروی انسانی و نه متراژ کتابخانه است. کالبد باید رابطه‌ای منطقی با فعالیت داشته باشد. ما باید به سمت تقویت کتابخانه‌های فعال برویم؛ البته اشکال بعضی از کتابخانه‌ها، جانمایی آنها است. لذا ساختار درجه‌بندی قطعاً تغییر خواهد کرد.
در پی برقراری ارتباط مدارس و کتابخانه‌های عمومی هستیم
وی آمارسازی در عضویت، امانت، میزان مشارکت در جشنواره کتابخوانی رضوی و تعداد فعالیت‌های فرهنگی را امری ناپسند و تخلف دانست و ادامه داد: تخلف در آمارسازی دلیلی برای کار نکردن نیست. ما باید برای افزایش اعضا، امانت، میزان مشارکت در جشنواره کتابخوانی رضوی و برنامه‌های ترویجی، فعالیت کنیم. این تشویق به کار است، نه آمارسازی. ما در پی برقراری ارتباط مدارس و کتابخانه‌های عمومی، ایجاد زنگ کتابخوانی در مدارس و اجرای طرح کتابدار افتخاری در بین دانش‌آموزان هستیم.
رمضانی در پاسخ به درخواست یکی از همکاران مبنی بر افزایش منابع کودک در گروه سنی الف (پیش از دبستان) در بسته «نورسیده‌ها»، گفت: متأسفانه در حوزه نوجوان، در تمام حوزه‌های کتاب، فیلم، موسیقی و… فقر محتوا داریم. کتاب‌های مربوط به گروه سنی پیش از دبستان، از آنجا که کتاب‌های تصویری است، پرهزینه است. با این حال بنای ما در ارسال منابع، توجه به رده‌های پرامانت، به‌ویژه کودک و نوجوان است.
مدل جدید عضویت در احیای هویت کتابخانه‌ها اثرگذار خواهد بود
رمضانی همچنین از تغییر در نحوه عضویت در کتابخانه‌های عمومی خبر داد و گفت: در طرح جدید استفاده از مخزن کتابخانه‌های عمومی برای همه رایگان است اما افراد باید متناسب با خدمتی که دریافت می‌کنند، حق عضویت پرداخت کنند. درجه‌بندی کتابخانه‌ها نیز بر اساس خدمات آنها تعریف خواهد شد. به اعتقاد من این مدل جدید، در احیای هویت کتابخانه‌ها به عنوان یک دستگاه خدمت‌رسان بسیار مؤثر خواهد بود.
تدارک مجموعه‌ای رسانه‌ای برای معرفی کتابخانه‌های عمومی
رمضانی در خصوص موضوع شناساندن و معرفی بیش از پیش نهاد، گفت: این موضوع یکی از اولویت‌های بنده در معاونت توسعه بود. ساخت شخصیت‌های پویانمایی «آقا و خانم کتابدار» قطعاً به شناساندن کتابخانه‌های عمومی کمک کرده است. حضور آقای رئیس جمهور در مراسم گرامیداشت روز «کتاب، کتابخوانی و کتابدار»، تأکیدات وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بر موضوع کتابخانه‌های عمومی نیز در همین راستا انجام شده است. ما مجموعه‌ای رسانه‌ای برای این موضوع در نظر گرفته‌ایم و به زودی برنامه تلویزیونی با موضوع کتابخانه و نقش کتابدار در شبکه کودک پخش خواهد شد.
تبدیل وضعیت نیروهای ساعتی نیازمند برگزاری آزمون
وی با اشاره به موضوع تبدیل وضعیت نیروهای ساعتی، گفت: گذراندن آزمون استخدامی و اختیار دبیرکل بر اساس مصوبه هیئت امنا، دو منشأ تبدیل وضعیت در نهاد بوده است. این اختیار بر اساس قانون بودجه از سوی دیوان عدالت اداری لغو شد. با فراهم شدن مقدمات لازم، از جمله اصلاح قانون تأسیس نهاد، پیگیری برگزاری آزمون از سازمان اداری و استخدامی انجام می‌شود.
ضرورت اجرای نظام ارزیابی عملکرد در نهاد
رمضانی با اشاره به ضرورت اجرای نظام ارزیابی عملکرد گفت: یکی از ضروریات نهاد کتابخانه‌ها سیستم ارزیابی عملکرد و شکل‌گیری نظام تشویق و تنبیه است و حتماً باید بین افراد از جهت میزان و کیفیت عملکرد، تفاوت قائل شد.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در خاتمه اظهار داشت: ما به همدلی احتیاج داریم؛ هیچکس در موقعیت خود باقی نمی‌ماند؛ باید تلاش کنیم در هر موقعیتی که هستیم پیش‌برنده باشیم. ستاد باید در خدمت کتابخانه باشد و کتابدار هم باید با ستاد همراه باشد.
افزایش کتابخانه‌های سیار یکی از سیاست‌های توسعه‌ای در نهاد است
مهدی رمضانی طی سفر به استان سمنان با حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی مطیعی، امام جمعه و نماینده ولی فقیه در استان سمنان دیدار و گفت‌وگو کرد. رمضانی در این دیدار با ارائه گزارشی از ظرفیت‌های کتابخانه‌های عمومی در کشور گفت: شبکه های گسترده کتابخانه های عمومی بعد از مدارس گسترده ترین شبکه فرهنگی در کشور است. این شبکه دارای ۳۸۰۰ کتابخانه عمومی در سراسر کشور است که از این تعداد ۲۷۵۰ کتابخانه صورت مستقیم زیر نظر نهاد اداره می‌شود و باقی به سالن‌های مطالعه، کتابخانه های مشارکتی خصوصی و مستقل اختصاص دارد که با ۷۵۰۰ هزار نیروی انسانی مشغول ارائه خدمت به مردم عزیز کشورمان هستند.
وی افزود: امروز کارکرد و نگاه به کتابخانه های عمومی در دنیا تغییر کرده است؛ نگاهی که کتابخانه را صرفا یک سالن مطالعه و محلی برای امانت کتاب محسوب می‌کرده، یک نگاه سنتی به کتابخانه عمومی است. اما امروز کتابخانه عمومی به عنوان یک مجتمع فرهنگی و اجتماعی محسوب می‌شود که مغز آن مجتمع «کتاب» است که در آن برنامه‌ها و فعالیت‌های مختلف و متنوعی حول کتاب شکل می‌گیرد که از آن جمله می‌توان به مجموعه اتفاقات فرهنگی، مجموعه اتفاقات علمی و حتی مسائل مربوط به کاریابی اشاره کرد.
دبیرکل نهاد درباره پیاده‌سازی این نگاه در کشور گفت: ما نیز در نسل جدید کتابخانه‌های عمومی در کشور همین تحول خدمتی را ایجاد کرده‌ایم؛ به طوری که در کتابخانه‌های مرکزی مشهد، سنندج، یزد و … بیش از ۶۰ خدمت متنوع به مردم این استان‌ها ارائه می‌شود. امیدواریم که در باز طراحی کتابخانه مرکزی سمنان نیز این اتفاق رخ دهد و این فرصت فرهنگی برای مردم این استان نیز فراهم شود تا از آن بهره‌مند شوند.
وی با اشاره به توجه و اهتمام دولت به موضوع کتابخانه‌های عمومی یادآور شد: خوشبختانه وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی نگاه ویژه‌ای به حوزه کتابخانه‌های عمومی دارند؛ همچنین ما مراسم روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار در ۲۴ آبان با حضور آقای رئیس جمهور برگزار کردیم؛ مقام معظم رهبری نیز مکررا بر موضوع کتاب و کتابخوانی تاکید داشته‌اند و دیداری نیز با کتابداران داشتاند که فرمایشات ایشان در آن دیدار یکی از اسناد بالادستی ما در حوزه کتابخانه‌های عمومی است.
مهدی رمضانی در بخش دیگری از سخنان خود به وضعیت کتابخانه مرکزی در استان سمنان اشاره کرد و گفت: درست است که استان سمنان در افتتاح کتابخانه مرکزی پیشرو بوده، اما در بدو امر اشکالاتی در این کتابخانه وجود داشته است، به طوری که هیچ گاه کتابخانه به طور کامل زیر بار این کار نرفته است. البته بهتر بود که همانند استان‌های دیگر در سفرهای استانی رئیس جمهور به این موضوع رسیدگی می‌شد، ولی تلاش می‌کنیم که در دور دوم سفرهای ریاست جمهوری این موضوع مورد توجه قرار بگیرد.
وی با تقدیر از نگاه فرهنگی امام جمعه سمنان و توجه ایشان به مسئله کتابخوانی، درباره دغدغه‌های موجود برای ایجاد کتابخانه در مناطق مختلف استان گفت: ما طبق قانون امکان ساخت نداریم و فقط بهره‌بردار هستیم. از این جهت باید از ظرفیت‌های موجود در استان مانند ظرفیت خیرین برای ایجاد کتابخانه‌های جدید استفاده کرد تا در ادامه با تجهیز آن توسط نهاد خدمات کتابخوانی را در این مناطق نیز گسترش دهیم.
لزوم گسترش کتابخانه‌های سیار در استان سمنان
حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی مطیعی، امام جمعه و نماینده ولی فقیه در استان سمنان در این دیدار با اشاره به جایگاه والای کتاب و کتابخانه و در جامعه به توجه بزرگان و عالمان دینی به این موضوع پرداخت و گفت: ما طلبه ها یک توفیق اجباری برای استفاده از کتاب داریم و از این جهت با کتاب انس داریم. در روایت شریف از امام علی علیه السلام آمده که «اَلْکُتُبُ بَساتینُ الْعُلَماءِ». یعنی بوستان علما کتابخانه‌های آنها هستند. مقام معظم رهبری نیز تاکید ویژه‌ای بر مطالعه داشته‌اند و بر مطالعه طیف گسترده‌ای از کتاب‌ها اهتمام دارند. ایشان همواره تاکید داشته‌اند که کتاب باید در سبد مصرفی خانواده ها قرار بگیرد متاسفانه هنوز محقق نشده است که البته دلایل مختلفی از جمله گرانی کتاب و کاغذ بسیار موثر بوده است.
وی افزود: البته همچنین مشغله‌های دیگری مانند فضای مجازی نیز افراد را از کتاب دور کرده است. البته فضای مجازی با گستردگی خود اطلاعات مختلفی در اختیار انسان قرار می‌دهد، اما به جنبه‌های تفکری و علمی انسان نمی‌افزاید. امروز باید بر کتاب‌های دیجیتال کار کارشناسی شود تا به صورت ارزان‌تر در اختیار علاقه‌مندان به کتاب قرار بگیرد. البته همان گونه که سازمان غذا و دارو بر برخی موارد غذایی را فاقد ارزش غذایی یا مضر تشخیص می‌دهد، باید بر عرضه کتاب هم نظارت صورت بگیرد. اما امروز با عرضه گسترده کتاب‌های الکترونیک باید دید که چقدر این ممیزی مورد توجه قرار می‌گیرد.
نماینده ولی فقیه در استان سمنان پیشنهاد داد: در ساخت و سازهایی که در مناطق جدید و شهرک های جدید تاسیس رخ می‌دهد، کتابخانه های عمومی نیز در پیوست فرهنگی این مناطق لحاظ شود. همچنین بکارگیری طرح‌هایی مانند پیک کتاب و عرضه کتاب در ایستگاه‌های مطالعه در اماکن مختلف برای پر کردن اوقات فراغت مردم با کتاب از جمله اقدامات خوبی بوده که باید تقویت شود. همچنین در جهت رویکرد جدید به کتابخانه‌های عمومی استفاده از ظرفیت‌های کتابخانه‌های عمومی برای برگزاری کرسی‌های آزاد اندیشی از دیگر اقداماتی است که می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
امام جمعه سمنان با اشاره به کارکرد موثر کتابخانه های سیار در استان سمنان گفت: ما مناطقی داریم که آشنایی بچه‌ها با کتاب از طریق کتابخانه سیار ایجاد شده است. ما باید این حوزه را تقویت کنیم و گسترش دهیم. ماشین های مجهزی که در یک نیمروز در یک منطقه مستقر می‌شوند و به مردم و به خصوص بچه‌های آن مناطق ارائه خدمت می‌کنند. گسترش این کتابخانه‌های سیار می‌تواند بسیار در ارتقاء سطح فرهنگ عمومی موثر باشد.
اهتمام نهاد به افزایش کتابخانه‌های سیار
مهدی رمضانی در بخش دیگری از سخنان خود درباره میزان مطالعه در کشور گفت: اساسا اعداد و ارقامی که برای سرانه مطالعه ارائه شده اعداد دقیقی نیست. سال گذشته ۱۱۰ هزار عنوان کتاب منتشر شده که این کتاب ها اعم از درسی، کمک درسی و کودک و نوجوان در جایی مورد مصرف قرار می‌گیرد. اگر گردش مالی این این بازار را محاسبه کنیم، نشان می‌دهد که فضای مطالعاتی حاکم بر کشور بیش از آن چیزی است که درباره آن صحبت می‌کنیم.
وی افزود: درباره کتاب الکترونیک هنوز در کشور ما به صورت جدی به آن پرداخته نشده است. درست است که کتاب الکترونیک مورد استقبال قرار می‌گیرد، اما در سایر کشورهای دنیا نیز اوضاع به همین منوال است. به طوری که درصد انتشار کتاب مکتوب بالای ۹۰ درصد از کتاب‌های منتشر شده را دربر می‌گیرد. البته ما در حال حرکت به این سمت نیز هستیم.
دبیرکل نهاد درباره توجه به گسترش کتابخانه‌های سیار نیز گفت: زمانی که بنده به نهاد آمدم ۹ کتابخانه سیار در کشور وجود داشت، اما امروز این عدد از ۴۰ دستگاه کتابخانه سیار تجاوز کرده است. یعنی توسعه کتابخانه‌های سیار یکی از سیاست‌های مهم ما در حوزه توسعه کتابخانه‌ها بوده است. اما ما وظیفه تجهیز را کتابخانه سیار و بهره‌برداری از آن را داریم و خودرو کتابخانه سیار توسط خیرین و یا سپاه یا دولت تهیه می‌شود.
وی یادآور شد: به عنوان مثال در استان فارس که استاندار رئیس انجمن خیرین استان هم بود، ۳ دستگاه خودرو تهیه کردند که ما آنها را آنها را تجهیز کردیم. البته هزینه تجهیز و تامین نیروی انسانی آن نیز هم وزن هزینه تهیه خودروی آن است. ما امکان خرید خودرو را نداریم، اما اگر بحث خرید خودرو در استان انجام شود ما تجهیز و نیروی انسانی آن را تقبل می‌کنیم.
انتهای پیام/
