دکتر یعقوب فتحالهی در آیین تکریم و معارفه رئیس پیشین و سرپرست جدید جهاد دانشگاهی خوزستان که امروز (۲۰ دیماه) در موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان برگزار شد، اظهار کرد: در جامعه ما گذارههایی در جریان است که معمولا در محافل درباره آن صحبت میشود و دغدغه است. برای ما از گذشته مطرح کردهاند که علم بهتر است یا ثروت که این موضوع یک گذاره است. اخیرا نیز گفته میشود که علم را به ثروت تبدیل کنیم غافل از اینکه علم، خود برترین ثروت است و این دیدگاه اسلام است.
وی افزود: دانشگاه، نمادی از نهاد علم و فناوری است. نسبت دانشگاه و صنعت را در یک دوره مطرح کردیم و اکنون هم مطرح میکنیم و نسبت دانشگاه به اقتصاد و دانشگاه نسبت به جامعه را نیز مطرح کردیم و منظور از جامعه، مردم و فرهنگ و اقتصاد است.
سرپرست معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی گفت: اگر بخواهیم دانشگاه در جامعه اثرگذار باشد باید چه کار کنیم؟ در همه مراکز علمی و حتی نشستهای مردمی مطرح است که دانشگاه چکار میکند و چرا در زندگی دیده نمیشود؟ اگر سیر تارخی کارکرد دانشگاهها را ببینیم انتظار مردم از دانشگاه، تربیت نیروی انسانی و تامین سرمایه نیروی انسانی بوده است اما با توجه به سیر تاریخی نسلهای مختلف دانشگاهی در بسترهای اجتماعی و اقتصادی، این انتطار که دانشگاه بتواند اشکال زندگی مردم را تحت تاثیر قرار دهد و مشاغل را ایجاد و اقتصاد را پویا کند، وجود دارد و این موضوع، امروز یک مطالبه عمومی است.
فتحالهی ادامه داد: ما باید چکار کنیم که این انتظار عملیاتی شود؟ البته جهاد دانشگاهی کارهایی انجام داده است. بنابراین دانشگاه عامل پیشرفت اقتصادی است و باید سرمایههای دیگری هم به جامعه عرضه کند، نه تنها سرمایه انسانی که دانشآموختگان هستند و از نظر بینش، دانش و خلاقیت کار انجام میدهد.
وی با اشاره به اینکه پیشرفت نیاز به سرمایه اجتماعی دارد، بیان کرد: صرفا حضور فرد دانشآموخته نمیتواند این را محقق کند. وقتی از سرمایه دانشی پیشرفت صحبت میشود، منظور دانش دانشآموختگان نیست. سرمایه دیگری که دانشگاه باید عرضه کند سرمایه فناوری، نوآوری و کارفرینی است.
سرپرست معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی تاکید کرد: پنج سرمایه از نهادهای علمی و فناوری امروز مطالبه میشود و این پنج سرمایه در کنار هم میتواند تبدیل به ثروت شود. در اقتصاد چه باید رخ دهد که سرمایه، ثروت شود؟ آناتومی و معماری و برآیندهای اقتصادی ایران را ببینید؛ آیا قدرت جذب این سرمایهها را دارد؟ آیا میتواند در درون خود با این سرمایهها به عنوان ورودی اقتصاد و خروجی دانشگاه، تبدیل به ثروت شود. خروجی باید ثروت شود. آیا آناتومی اقتصاد و قوانین حاکم بر بدنه اقتصادی ایران میتواند این ورودیها را تبدیل به ثروت کند تا بتوانیم تعالی و سعادت ملی را رقم بزنیم و جامعه متعالی و عزتمند داشته باشیم؟
فتحالهی افزود: در چه بخشهایی از جامعه میتوانیم این سعادتمندی و تعالی را ببینیم؟ کجای زندگی مردم باید تغییر کند؟ ایمنی و امنیت فراگیر باید شکل گیرد؛ در نهایت سرمایهها را باید در زندگی مردم ببینیم و در زندگی مردم ایمنی و امنیت به صورت فراگیر ایجاد شود. اما در کنار آن، باید آزادی و حریت فردی و اجتماعی هم وجود داشته باشد؛ این جریان برای جامعه بسیار مفید است.
وی عنوان کرد: سلامت مردم باید از این جریان متاثر شود. سلامت باید در چند حوزه محقق شود و بتوانیم سلامت حراستی، جسمی، روحی، معنوی و اجتماعی را محقق کنیم. فرهیختگی و فرزانگی نیز باید در جامعه فراگیر شود و قابل اندازهگیری و دیده شدن باشد.
سرپرست معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی بیان کرد: حکمرانی خوب و محیط طبیعی پاک و حفظ آن، باید مدنظر قرار گیرند. محیط سرمایهگذاری ما باید برنامهمحور باشد و باید بتوانیم محیط مناسبی برای کسب و کار افراد نخبه و خبره طراحی کنیم؛ این مهمترین مشکل ما است.
وی افزود: ما انبوه دانشآموختگان را داریم که محیط کار مناسبی برای آنها نداریم. در بدنه اقتصاد، محیط مناسبی برای کسب و کار دانشآموختگان و نخبگان طراحی نکردهایم در حالی که اگر کارهای ما درست باشد، باید دسترسی آزاد به بازار کار اتفاق بیفتد و همه کسب و کارها بتوانند بر اساس روابط اقتصادی بازار کار پیدا کنند و نه ارتباطات دیگر.
فتحالهی ادامه داد: ما باید بهترین کیفیت زندگی مردم را رقم بزنیم و این سرمایهها در فرآیندهای اقتصادی به ثروت تبدیل شود. باید کیفیت زندگی مردم تامین شود، نه در حدی که برای زنده ماندن امرار معاش کنند بلکه کیفیت اقتصادی باید در وضع مطلوب قرار گیرد. همه اینها قابل سنجش و اندازهگیری است و جهاد دانشگاهی نیز ظرفیتهایی برای اندازهگیری این مسائل دارد.
وی تاکید کرد: اگر امروز جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد علم و فناوری مطرح است که ساخته و پرداخته نظام جمهوری اسلامی و برخاسته از متن انقلاب است، انتظار داریم که برای این سرمایهها کار اساسی انجام دهد و خود مغلوب جریان دانشگاهی غیرانتفاعی و ... نشود و کار بزرگی برای کشور انجام دهد. در بستر اقتصادی و اجتماعی ایران چه اتفاقی باید بیفتد که این پنج سرمایه بتواند حرکت کند اما حرکت نمیکند و جزئی است.
سرپرست معاونت پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی در پایان با بیان اینکه در ایران باید تجدید بنای اقتصادی صورت گیرد، گفت: تجدید بنای دانشگاهی بعد از انقلاب، برای آغاز کار نسل دانشگاههای آموزشی و پژوهشی انجام شد و هماکنون نیز در جریان است اما تجدید بنای اقتصادی هنوز رخ نداده است. در گام دوم انقلاب برای اینکه کارکرد دانشگاه را به زندگی مردم ببریم، نیاز به تجدید بنای اقتصادی داریم و به این منظور، همه با تمام توان باید کاری کنیم.
46