ایلان ماسک به‌عنوان مدیرعامل تسلا، توییتر و اسپیس ایکس ممکن است دیگر هرگز در جایگاه ثروتمندترین فرد جهان قرار نگیرد. او تحت شرایطی عجیب و خاص توانست این لقب را از آن خود کند و شواهد نشان می‌دهد که آینده چندان برای او روشن به‌نظر نمی‌رسد.
ایلان ماسک اولین فرد در طول تاریخ است که 200 میلیارد دلار از دارایی شخصی خود را از دست داده است. ولی برای درک صعود و نزول او در فهرست ثروتمندترین افراد جهان باید مؤلفه‌های زیادی را در نظر بگیریم. مسیر تبدیل‌شدن ماسک به ثروتمندترین فرد دنیا خیلی سال قبل آغاز شد. او ابتدا در سال‌های 2009 و 2012 پاداش‌هایی در قالب سهام از تسلا دریافت کرد. ولی مهم‌ترین اتفاق برای افزایش دارایی‌های شخصی او در سال 2018 رخ داد.
تسلا در آن سال تصمیم گرفت بزرگ‌ترین پاداش تاریخ برای مدیر یک شرکت را برای ایلان ماسک در نظر بگیرد. این کمپانی اهدافی را برای مدیرعامل خود تعیین کرد که او در صورت دستیابی به آن‌ها می‌توانست پاداش هنگفتی دریافت کند. درنهایت قیمت سهام تسلا در انتهای سال 2020 به بالاترین سطح تاریخ خود رسید و 304 میلیون سهم تسلا با قیمت 23.34 دلار را راهی جیب ماسک کرد.
حالا گروهی از سهام‌داران تسلا بابت همین پاداش از این شرکت شکایت کرده‌اند، چون باور دارند که این رقم بیش از حد زیاد بوده است و بخشی از این سرمایه باید به تسلا برگردانده شود. دادگاه مربوطه در ماه نوامبر برگزار شد و نتیجه آن هنوز اعلام نشده، اما بازار تصمیم خود را گرفته است.
قیمت سهام تسلا از تاریخ 1 دسامبر تاکنون 39 درصد کاهش یافته است. از این رو، ایلان ماسک هم 210 میلیارد دلار از ثروت خود را از دست داده است و سرمایه‌اش در حال حاضر 129.4 میلیارد دلار برآورد می‌شود. افزون‌براین، برخی تحلیلگران می‌گویند قیمت سهام توییتر هم از زمان امضای معامله تاکنون نصف شده است. این یعنی 79 درصد سهم ایلان ماسک در این شبکه اجتماعی حالا حدود 11.6 میلیارد دلار ارزش دارد. او همچنین طبق تخمین‌ها، از تسلا 42.2 میلیارد دلار سهم قابل فروش، 26.6 میلیارد دلار اختیار سهام، از اسپیس ایکس 48.9 میلیارد دلار و از بورینگ کمپانی 3.3 میلیارد دلار دارایی به‌صورت سهام دارد.
با توجه به این که این کارآفرین جنجالی تاکنون با وثیقه‌کردن سهام خود در تسلا وام‌های زیادی ازجمله برای خرید توییتر دریافت کرده است، سؤال مهم این است که ارزش وثیقه‌های ماسک چه زمانی به اتمام خواهد رسید و او اصطلاحاً «مارجین کال» خواهد شد؟
اسناد ثبت‌شده نشان می‌دهند که ماسک تا انتهای مارس 2022 حدود 52 درصد از سهام خود را وثیقه کرده بود، اما مشخص نیست که او دقیقاً چه رقمی وام گرفته و شرایط این وام‌ها چگونه بوده است. البته بررسی وام دریافتی برای توییتر می‌تواند سرنخ‌هایی را به ما ارائه کند.
براساس اطلاعات این وام‌ها، ماسک می‌توانسته 12.5 میلیارد دلار با نسبت وام-به-ارزش 20 درصدی پول دریافت کند. درنتیجه، اگر این نسبت به 35 درصد برسد، او احتمالاً مارجین کال خواهد شد و در این صورت یا باید سهام بیشتری را از تسلا وثیقه کند یا مقدار وام خود را کاهش دهد یا ترکیبی از این دو روش را در پیش بگیرد. با فرض این مؤلفه‌ها و قیمت 359.20 دلاری سهام در تاریخ 31 مارس، ماسک احتمالاً 19.2 میلیارد دلار روی سهام به ارزش تقریبی 96 میلیارد دلار وام گرفته است.
حال، با توجه به افت دنباله‌دار سهام تسلا، آستانه نسبت 35 درصدی باید در تاریخ 14 اکتبر فعال شده باشد. او چند هفته بعد از این تاریخ، 3.95 میلیارد دلار دیگر از سهام خود را فروخت، ولی مشخص نشد که این مبلغ برای خرید توییتر مورد نیاز بوده یا به‌عنوان وثیقه اضافه استفاده شده است.
در ادامه با افت دوباره 19 درصدی سهام تسلا در تاریخ 12 دسامبر، شرایط برای ماسک بدتر هم شد، و او احتمالاً مجبور بود تا سهام بیشتری را وثیقه کند. گفتنی است که او فعلاً نمی‌تواند از پاداش سهام خود در سال 2018 استفاده کند، چون این سهام تا پنج سال امکان فروش ندارد.
تحلیلگران می‌گویند حالا تنها راه نجات ایلان ماسک از اسپیس ایکس می‌گذرد. این شرکت اخیراً 750 میلیون دلار جذب سرمایه داشته است و ارزش آن 137 میلیارد دلار برآورد می‌شود. با توجه به آینده درخشانی که پیش روی این شرکت قرار دارد، ماسک می‌تواند به رشد ارزش آن امیدوار باشد، اما او برای استفاده از اسپیس ایکس باید سهام این شرکت را از حالت خصوصی درآورد و عمومی کند؛ اتفاقی که احتمالاً با باورهایش همخوانی نخواهد داشت.
