طبق تبصره ۱۷ لایحه بودجه ۱۴۰۲، از ابتدای سال آینده قیمت خرده فروشی هر نخ سیگار تولید داخل با نشان ایرانی مبلغ ۵۰ تومان، تولید داخل با نشان بینالمللی (برند) ۱۰۰ تومان و هر بسته پنجاه گرمی تنباکوی قلیان داخلی ۲۰ هزار تومان به عنوان مالیات و هر نخ سیگار وارداتی مبلغ ۸۰۰ تومان و هر بسته پنجاه گرمی تنباکوی قلیان وارداتی سید و ۳۵ هزار تومان به عنوان حقوق ورودی دریافت تا مطابق ردیفهای این قانون برای بخش سلامت، ورزش همگانی و ورزش بانوان هزینه شود.
به نقل از اقتصاد ۱۰۰؛ وزارت امور اقتصاد و دارایی مکلف است مبالغ مذکور را از تولیدکنندگان و واردکنندگان دخانیات، حسب مورد اخذ و به حساب درآمد عمومی موضوع ردیف ۱۱۰۵۱۵ جدول شماره ۵ این قانون واریز کند.
این تصمیم گرچه از یک سو به دلیل اینکه قرار است در زمینه سلامت، ورزش همگانی و ورزش زنان هزینه شود و میتوان آن را امر مثبتی قلمداد کرد، اما مسئله این است که وقتی چنین تصمیمی گرفته میشود در بازار دخانیات شاهد تغییر ذائقه خواهیم بود که دلیل اصلی آن گران شدن سیگار بوده و همین مسئله در صورت انتخاب سیگار کم کیفیتتر توسط افراد میتواند هزینههای حوزه بهداشت را به صورت فزایندهای افزایش دهد.
پیام مجرد عضو سابق هیات مدیره شرکت دخانیات ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصاد ۱۰۰، درباره افزایش مالیات بر سیگار و تنباکو اظهار کرد: متاسفانه عدم تخصیص یکسری از منابع در بودجه ۱۴۰۲ به صورت علمی برای همگان روشن است. کشور ما ما با یک کسری بودجه بزرگ روبرو است و دولت نیز در این میان میخواهد فشار را روی صنعت دخانیات بیاورد.
او ادامه میدهد: با توجه به اینکه در دولت قبل ۴ سال در صنعت دخانیات مسئولیت داشتم و هم اکنون نیز در این حوزه فعالیت اقتصادی دارم باید تاکید کنم که صنعت دخانیات در کنار اینکه یکی از ۵ صنعت بزرگ و پرسود دنیا است در ایران نیز این صنعت جزو ۳ صنعت برتر کشور است که ما باید آن را زنده نگه داریم فلذا لازم است که جلوی هرگونه تصمیمات احساسی، غیر علمی و غیر منطقی گرفته شود.
مجرد با بیان اینکه صنعت دخانیات پولساز است و به واسطه همین هر دولتی که روی کار میآید به دنبال گرفتن بیشترین سهم از این صنعت است تاکید کرد: ما این موضوع را در بودجه سال ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ و حالا در بودجه ۱۴۰۲ دیدیم، دولتها از آنجا که صنعت دخانیات به موازات گمرک و سازمان امور مالیاتی برای کشور درآمد ایجاد میکند و فکر میکنند که باید درآمد بیشتری را از این صنعت داشته باشند، اما متاسفانه منطقی نگاه نمیکنند و میخواهند با هر مدلی که شده حتی با فشار به تولید کننده و فروشنده درآمد بیشتر کسب کنند.
عضو سابق هیات مدیره سازمان دخانیات ایران اضافه میکند:طبق بررسیهای کارشناسی شده در سال ۱۴۰۰ این مدل نگاه دولت آسیبهای زیادی را به بدنه این صنعت وارد کرد. فلذا وقتی به اشتباه بودن تصمیمات نیز رسیدند با بخشنامه و دستور العمل دست به تغییر بودجهای زندند. تقریبا در سه سال گذشته این موضوع آنقدر زیاد بوده که قابل شمارش نیست و هر یکی از این بخشنامهها نیز نقض کننده بخش نامههای قبلی هستند.
او با تاکید روی این مسئله که عملا هیچگاه در زمینه صنعت دخانیات یک کار کارشناسی در دولت انجام نمیشود تشریح کرد: افراد مختلفی که در این صنعت حضور ندارند و شناختی نسبت به آن ندارند دائم در حال ارائه پیشنهاد جدید به دولت هستند که بزرگترین مشکل نیز دقیقا اعمال همین نظرات است. ازطرفی دید وزارت بهداشت این است که اگر مالیات افزایش داشته باشد دیگر مردم سمت مصرف دخانیات نمیروند در در صورتی که هرچه فشار به این صنعت بیشتر شود نه تنها مصرف مردم کمتر نخواهد شد بلکه قاچاق این کالا به کشور بیشتر نیز خواهد شد.
مجرد افزود: متاسفانه سو مدیریتها در تمامی دولتها باعث شده است شرکت دخانیات ایران که باید یک شرکت بزرگ با چرخش مالی هزاران میلیاردی باشد امروز در شرایط اقتصادی بدی قرار بگیرد. مسئولان ما اگر واقع بین بودند درک میکردند که هر برند دخانی محصولات مختلف در کیفیتهای مختلف دارند پس وقتی مالیاتها افزایش پیدا میکند مردم ممکن است کیفیت سیگارشان تغییر بکند نه اینکه کامل آن را کنار بگذارند.
مجرد خاطر نشان کرد: در حوزه تنباکو نیز این کیفیت خیلی بیشتر تاثیر خود را روی سلامتی مردم میگذارد. امروز دولت روی هر بسته ۵۰ گرمی مالیات ۲۰ هزار تومانی گذاشته است. یعنی عملا به غیر از مالیات بر ارزش افزوده و حق انحصاری که از سوی دولت روی این محصولات است سال آینده ما شاهد افزایش قیمت ۱۰۰ تا ۱۵۰ درصدی توتون خواهیم بود و بازار در اختیار کالاهای قاچاق قرار میگیرد که نظارتی روی آنها صورت نمیگیرد.
عضو سابق هیات مدیرهی سازمان دخانیات ایران با بیان اینکه سال آینده با ادامه این شرایط شرکتهای تولید کننده مواد دخانی تعدیل نیروی زیادی خواهند داشت خاطرنشان کرد: ضرر این تصمیمات شامل دولت نیز میشود چراکه وقتی شرکتهای رسمی نتوانند فروش داشته باشند طبیعتا درآمد دولت نیز از مالیات کمتر خواهد شد. طبق آمارهای رسمی ۶۰ تا ۷۰ میلیارد نخ در سال مصرف محصولات دخانی ایران است و بین ۹ تا ۱۲ هزار تن تنباکو در بازار ایران تولید و به فروش رسیده است که ۵۰ درصد آن در داخل کشور تولید شده و اگر این فشارها ادامه پیدا کند بدون شک همین میزان تولید نیز کمتر خواهد شد.
مجرد افزود: ۶۰ الی ۷۰ درصد در حوزه تولید تنباکو و سیگار ملی است و با ادامه شرایط فعلی ۳۰ الی ۴۰ درصد از تولید کم خواهد شد و بازار را دو دستی در اختیار قاچاق چیان کشورهای همسایه میکنیم.
این فعال اقتصادی در پایان با بیان اینکه دستگاههای دولتی فقط صورت مسئله را پاک میکنند تاکید کرد: دو سال اخیر با توجه به سیاستها شاهد این بوده ایم که بجای منفعت بردن دولت و شرکتها در کشوری مثل امارات، کارخانجات به صورت سه شیفت کار میکنند تا به کشور ما محصولاتشان را قاچاق کنند، اما ما روز به روز به سمت نابودی این صنعت اقدام میکنیم.