در این بخش تلاش داریم اخبار و گزارش‌های اقتصادی را به گونه‌ای به تصویر بکشیم تا مخاطب با مطالعه آنها به شناخت نسبی از اوضاع اقتصادی ایران دست یابد.« اقتصادنیوز » از آبان 1399 هر روز اقدام به انتشار اخبار و گزارش‌های اقتصادی همان روز سال‌های 1350، 1360، 1370، 1380 و 1390 کرد.
پارسال نیز هر روز در بخش «نیم قرن با اقتصاد ایران» اخبار همان روز در سال‌های اول هر دهه در نیم قرن گذشته را منتشر کردیم.در ابتدای قرن پانزدهم با استفاده از اخبار و گزارش‌های روزنامه‌های «اطلاعات» و «دنیای اقتصاد» هر روز روایتی اختصاصی از اقتصاد ایران و جهان در سال‌های 1352، 1362، 1372، 1382 و 1392 تقدیم مخاطبان می‌شود.
ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور آمریکا دیروز یک پیام رادیویی برای هموطنان خود فرستاد و گفت خوشحال است که می‌تواند در این پیام درباره پیشرفت رضایت‌بخش تلاش‌های آمریکا در مبارزه با بحران انرژی سخن بگوید.
نیکسون از اینکه تصادفا زمستان امسال تاکنون گرمتر از معمول بوده است، اظهار خرسندی کرد و گفت: این شایعه که قیمت بنزین در آمریکا به گالنی یک دلار افزایش خواهد یافت همانقدر مسخره است که گفته می‌شود قیمت یک قرص نان قرار است به یک دلار افزایش یابد.
رئیس‌جمهور آمریکا آنگاه وعده داد که دولت وی هر اقدامی را که لازم باشد به عمل خواهد آورد تا به شرکت‌های بزرگ نفتی اجازه ندهد که از بحران جاری نفت برای بدست آوردن سودهای سرسام‌آور استفاده کنند و مردم آمریکا قربانی سودجویی شرکت‌های نفتی شوند. در این مورد دولت آمریکا به‌زودی به محض از سر گرفته شدن اجلاس کنگره تقاضا خواهد کرد مقرراتی وضع شود تا بازرسی منظم‌تر هزینه‌ها و درآمدهای شرکت‌های بزرگ نفتی آسان‌تر باشد.
بحران پولی اروپا را فرا گرفت
فرانسه دیشب ناگهان تغییر غیرمنتظره ای در سیاست پولی خود به وجود آورد و اعلام کرد که تصمیم گرفته است فرانک فرانسه را به مدت 6 ماه شناور کند.
این تصمیم تا حدود زیادی معلول اعتقاد دولت فرانسه به این حقیقت است که به قول والری ژیسکاردستن، وزیر دارایی و اقتصاد فرانسه – نه در سال جاری و نه در سال آینده هیچ اصلاحی در نظام پولی بین‌المللی به وقوع نخواهد پیوست.
در اعلامیه نخست‌وزیر گفته شده که دولت تصمیم گرفته است تا مدت 6 ماه مداخلات بانک مرکزی فرانسه که در شرایط عادی باید در بازار مبادلات ارز انجام دهد، متوقف کند. شناور شدن فرانک بدین معنی است که پول فرانسه تا 6 ماه ارزش متغیری در برابر پول‌های دیگر خواهد داشت و به عبارت دیگر ارزش واقعی آن را بازی عرضه و تقاضا تعیین خواهد کرد.
تصمیم شناور کردن فرانک با سیاست پولی معهود دولت ژرژ پمپیدو، رئیس جمهور فرانسه که از 1969 شروع به کار کرده و تاکنون همواره اصرار داشته است که برای پول‌های عمده نرخ‌های برابری ثابتی وجود داشته باشد آشکارا تفاوت دارد.
وزیر دارایی فرانسه توضیح داد که وضع پولی بین‌المللی تحت‌تاثیر بحران نفت تا حدود زیادی وخیم‌تر شده است چون با افزایش قابل‌ملاحظه قیمت نفت پیش‌بینی می‌شود که عمده‌ترین کشورهای صنعتی باختری در سال‌جاری ناگزیر خواهند بود جمعا در حدود 60 میلیارد دلار بیشتر از سال گذشته صرف هزینه واردات نفتی کنند و این امر به نوبه خود موجب خواهد شد که موازنه پرداخت‌های خارجی کشورهای بزرگ صنعتی باختری به‌طور همگانی دچار کسری شود.
«هلموت اشمیت» وزیر دارایی آلمان غربی دیروز فاش کرد که دولت متبوع وی به فرانسه پیشنهاد کرده بود وامی برای مدت متوسط به مبلغ 3000 میلیون دلار از آلمان فدرال دریافت کند تا ناگزیر از شناور کردن فرانک فرانسه نباشد، ولی دولت فرانسه این پیشنهاد را رد کرده است.
اثر تغییرات ناگهانی فرانک در بازار ایران
تغییرت ناگهانی فرانک فرانسه و اعلام شناور شدن این ارز عمده اروپایی برای مدت 6 ماه امروز اثری روی نرخ‌های رسمی و بازار آزاد این ارز در ایران نداشت و تنها اثر آن فقط کاهش اندکی معاملات این ارز در بازار آزاد بود، اما محافل پولی و بانکی کشور این تغییر ناگهانی را به وسیله کارشناسان خود مورد بررسی قرار دادند.
علت ابهامی که برای فرانک فرانسه در محافل پولی و بانکی پیش آمده است، تعطیلات آخر هفته بورس‌های پولی جهان است که در حقیقت تعیین‌کننده نرخ ارزها می‌باشند.
امروز گفته شد، تغییرات این ارز تا قبل از آخر وقت اداری فردا که به بورس‌های پولی جهان شروع به کار می‌کنند برای محافل پولی و بانکی کشور روشن نخواهد شد، ولی از هم‌اکنون پیش‌بینی می‌شود که نرخ رسمی این ارز نسبت به دلار کاهش پیدا کند. در حال حاضر نسبت نرخ رسمی فرانک فرانسه به دلار در بورس‌های پولی جهان 4.9862 است که انتظار می‌رود این نسبت افزایش یابد؛ یعنی نرخ رسمی فرانک فرانسه ارزان‌تر از نرخ قبل از تصمیم اخیر گردد.
نرخ فروش رسمی فرانک فرانسه که امروز از جانب بانک ملی انتشار یافت 13.75 ریال و نرخ بازار آزاد هم 13.75 ریال بود.
طرح وزارت بازرگانی در مورد نحوه کنترل مستقیم و غیرمستقیم قیمت‌ها هفته آینده در شورای اقتصادی بررسی می‌شود.
مهندس نعمت‌زاده، وزیر صنایع گفت: افزایش بی‌رویه قیمت‌ها مشکلات بسیاری را برای مردم به‌وجود آورده است.
وی افزود: نظر رئیس‌جمهوری این است که با توجه به اینکه اغلب مواد اولیه کالاهایی که اکنون وارد بازار می‌شوند با نرخ ارز دولتی تهیه شده است، نباید قیمت کالاهای تولیدی را براساس قیمت کنونی ارز محاسبه کرد و کالای 6 ماه گذشته را بر پایه ارز آزاد به بازار عرضه کرد.
وزیر صنایع همچنین در مورد نحوه فروش اقساطی سهام شرکت‌های تحت‌پوشش این وزارتخانه گفت: در این زمینه سه آیین‌نامه در مورد نحوه قیمت‌گذاری بر روی شرکت‌های عرضه‌شده تدوین شده است که پس از بررسی کامل برای اجرا ابلاغ می‌شود.
سیدمحمد خاتمی، رئیس‌جمهوری در دیدار رئیس و مدیران سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، نقش تعیین‌کننده، پایه‌ای و مهم این سازمان را در مدیریت، پیشرفت و تنظیم امور و جریانات کشور مورد تاکید قرار داد.
رئیس‌جمهوری که به طور سرزده در محل سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور حضور یافته بود، با قدردانی از زحمات رئیس، مدیران و مجموعه کارشناسان این سازمان در ارائه بودجه سال آینده و نیز چهارمین برنامه توسعه همه‌جانبه کشور، اظهار امیدواری کرد، با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده، افق روشنی پیش‌روی ایران اسلامی گشوده شود.
رئیس‌جمهوری با اشاره به خدمات زنده‌یاد دکتر حسین عظیمی در پایه‌گذاری روشی که به ارائه برنامه چهارم منجر شد، گفت: برنامه چهارم بودجه که هم‌اکنون برای تایید نمایندگان در اختیار مجلس شورای اسلامی قرار گرفته مبتنی‌بر تجارب سه برنامه قبلی و تداوم جهات مثبت آنها تدوین شده است.
رئیس‌جمهوری هدف‌گیری‌های دولت در برنامه چهارم را صحیح و واقعی ارزیابی کرد و تحقق آنها را منوط به تلاش همبستگی، همفکری و عزم ملی دانست.
آقای خاتمی تداوم رشد 8 درصدی در برنامه چهارم را در گرو جذب سرمایه‌های بخش خصوصی و خارجی و فعالیت برای تولید دانست و سرمایه‌گذاری و سلامت بودجه را مهم‌ترین راه ایجاد اشتغال ارزیابی کرد.
یک موسسه معتبر مالی بین‌المللی 15 درصد سهام سرمایه‌گذاری ملت را خرید
براساس مصوبه هیات سرمایه‌گذاری خارجی ایران بخشی از سهام بزرگ‌ترین شرکت سرمایه‌گذاری متعلق به بخش خصوصی ایران به یک موسسه معتبر بین‌المللی واگذار شد.
طبق مجوز صادرشده 15 درصد سهام شرکت سرمایه‌گذاری ملت به موسسه توسعه بخش خصوصی (ICD) به‌عنوان یکی از موسسات وابسته.
بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در شرایطی روز شنبه وارد تهران شدند که قرار است از امروز دوشنبه «برنامه اقدام مشترک» در زمینه توافق‌نامه اولیه ژنو میان ایران و کشورهای گروه 1+5 آغاز شود. در این رابطه محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز دو روز پیش از آغاز رسمی توافق‌نامه اتمی ژنو، در یک نشست خبری گفت: اگر طرف مقابل آماده رسیدن به تفاهم نهایی باشد، این کار، کار بسیار دشواری نیست گرچه مذاکرات دشواری را در پیش خواهیم داشت.
وی ادامه داد: براساس متن برنامه اقدام مشترک، طرفین حداکثر باید ظرف مدت یک سال طرح جامعی را به اجرا بگذارند و معتقدیم این طرح جامع باید بسیار سریع‌تر مورد مذاکره قرار گرفته و اجرایی شود.
ایران و کشورهای طرف گفت‌و‌گو در گروه 1+5 در آذرماه بر سر توافقی اولیه داوطلبانه متعهد شده‌اند تا تهران موقتا بخشی از برنامه‌های اتمی خود را متوقف کند، در ازای آن برخی تحریم‌های بین‌المللی نیز کاهش یابند. این موضوع «گامی اولیه» برای رسیدن به توافقی کامل و همه‌جانبه در یک سال آینده عنوان شده است.
همچنین وزیر خارجه ایران در آخرین گزارش فیس‌بوکی خود در این رابطه نوشت: «روز دوشنبه اجرای برنامه اقدام ژنو آغاز خواهد شد و من امیدوارم که اجرای مرحله اول نتایج مثبتی برای کشور و صلح و ثبات در منطقه و جهان داشته باشد و زمینه را برای مذاکره اساسی برای راه‌حل نهایی آماده کند.
کاهش نرخ سکه و ارز در بازار
دلار آمریکا در اولین روز هفته جاری افت قیمتی نسبتا شدیدی را متحمل شد. روند نزولی و گاه با نوسان قیمت دلار که از شروع به کار دولت جدید شروع شده بود، در اولین روزهای دی ماه تحت تاثیر مسائل مختلفی قرار گرفت و معکوس شد؛ اما پیش‌بینی بازارها درست از آب درآمد و این ارز پراهمیت پس از گذشت دو هفته روند پیشین خود را از سر گرفت تا اینکه در روز شنبه قیمت دلار 25 تومان کاهش یافت و پایین‌تر از ارقام پیش از شروع دی‌ماه خود قرار گرفت. قیمت دلار حتی تا 2920 تومان هم در این روز کاهش داشت؛ اما دوباره مقداری بالا رفت.
کارشناسان دلایل عمده افت قیمت رخ داده را انتشار اخبار توافق نهایی ایران با کشورهای غربی، نزدیک شدن به آغاز مرحله‌ای لغو تحریم‌ها، اظهارات رئیس‌کل بانک مرکزی و کاهش تقاضای ارز به دلیل تعطیلات عنوان کرده‌اند. البته معمولا این تغییرات شدید، در ادامه قدری تعدیل می‌شود ولی به هر حال صرافان معتقدند که بازار تقریبا در مورد نهایی شدن توافق به اطمینان رسیده است. همزمان به‌رغم افزایش بهای جهانی اونس طلا به دلیل کاهش نرخ دلار، قیمت سکه نیز ریزش داشت.
