به گزارش خبرگزاری صدا وسیما برنامه "میز اقتصاد " در گفتگو با آقایان بهروز محبی نجم آبادی -عضو ناظر مجلس شورای اسلامی در
شورای رقابت و همایون دارابی - کارشناس بازار سرمایه نماینده شورای رقابت و عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس (میهمان تلفنی)
به موضوع خرید خودرو از سازمان بورس پرداخت .جزییات گفتگو به شرح ذیل است .
سوال: دیروز حدود ساعت ده و یازده صبح بود که نامه‌ای منتشر شد که در آن رئیس شورای رقابت به رئیس سازمان بورس نامه نوشته بود و در آن آورده بود که عرضه خودرو در بورس کالا به جز خودرو‌های هایما و تارا غیرقانونی است و تاکید شده بود که عرضه خودرو باید طبق روال قبلی صورت بگیرد رئیس شورا و مرکز ملی رقابت در نامه به رئیس سازمان بورس آورده است که پیرو عرضه برخی خودرو‌ها در بورس کالا به اطلاع می‌رساند مدت مصوبه شصت و سومین جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی مورخ ۲۸/۷/۱۴۰۰ در خصوص تنظیم بازار خودرو یک ساله بوده و به همین دلیل با توجه به اتمام این تاریخ از این به بعد باید طبق روال گذشته یعنی مصوبات شورای رقابت خودرو‌های انحصاری عرضه شود و در نهایت عرضه خودرو‌های خانواده دنا، پژو ۲۰۷ و شاهین در بورس کالا مجاز نیست.
متاسفانه از دیروز که حدود ساعت ده و یازده این نامه منتشر شد تاثیر خودش را روی بازار سرمایه گذاشت بازار سرمایه یک روند نزولی را طی کرد حدود ۱۴ هزا رواحد افت کرد امروز هم طبق آخرین گزارش‌ها حدود ۷۷۰۰ واحد بازار سرمایه افت کرده است، اما در خصوص فضای حال حاضری که در این خصوص وجود دارد وزیر صمت به این موضوع واکنش نشان داده و گفته که عرضه خودرو در بورس کالا بسته به نظر خودروسازان و سازمان بورس است وزیر اقتصاد گفته که ما مصوبه مان را از شورای عالی بورس گرفتیم و بر همین اساس جلو می‌رویم، اما نکته جالب‌تر اختلاف نظر‌هایی که بین اعضای شورای رقابت وجود دارد.
آقای طغیانی عضو ناظر مجلس در شورا گفته که آنچه که اعلام شده نظر شخصی رئیس شورا بوده و شورای رقابت می‌تواند در مورد کیفیت عرضه یا اصلاح قیمت گذاری پایه نظر بدهد، اما نمی‌تواند درباره این که خودرو در بورس کالا عرضه شود یا نشود اعلام نظر کند. اما آقای ایزدخواه عضو ناظر دیگر باز حق را به شورای رقابت داده و خلاصه یک فضایی است که الان مشخص نیست که چرا علیرغم این که عرضه خودرو در بورس کالا باعث شده، فوائد زیادی هم برای خودروساز و هم برای مصرف کننده و هم یک فضای شفافی را ایجاد کند شورای رقابت با آن مخالفت کرده و گفته که باید برگردد به روال گذشته.
در میز اقتصاد می‌خواهیم بررسی کنیم دلیل این اقدام شورای رقابت چیست و اصلا کدام نهاد تصمیم گیرنده است در خصوص عرضه خودرو در بورس کالا
****پخش گزارش ****
با توجه به مخالفت شورای رقابت با عرضه خودرو در بورس کالا موضوع امروز میز اقتصاد به این موضوع اختصاص دارد.
سوال: اقای محبی نجم آبادی، از طرفی نماینده مجلس هستید از طرفی در شورای رقابت حضور دارید بفرمایید دلیل مخالفت شورای رقابت با عرضه خودرو در بورس چیست و با توجه به این که بسیاری از کارشناسان نظرشان این است که این موضوع هم شفافیت را بیشتر کرده هم قیمت گذاری دستوری را جمع کرده، زیان انباشته خودروساز‌ها را کاهش می‌دهد و در نهایت به نفع مردم دارد تمام می‌شود پس چرا شورای رقابت مخالفت است؟
محبی نجم آبادی: خودروی ایمن با هزینه تمام شده‌ی مناسب و خدمات پس از فروش و دارای امکانات مناسب خواسته عموم مردم ماست. من نماینده قطعا باید توجه ویژه‌ای به تولید داخل، محصولات داخلی، هم توجه ویژه به مصرف کننده داشته باشم. هم بازار سرمایه را که زمینه رقابت شفاف را فراهم می‌کند حمایت کنم. اما دو تا سوال جدی مطرح است. اولین سوال این است که قیمت پایه خودرو چقدر واقعی است؟ شرکت‌های خودروسازی ما چقدر برای کم کردن هزینه‌ی ساخت برنامه‌ی جدی داشته اند و دارند؟ کسی تردید ندارد که امروز به مصرف کننده ما دارد اجحاف می‌شود در این فضای انحصاری، حالا آیا خودرو در کشور ما کالای انحصاری هست یا خیر؟ این آن مسئله‌ای است که باید به آن بپردازیم. مرجع تشخیص آن چه نهادی است؟ و خودرویی که در بورس کالا با درصد بالایی از تفاوت قیمت پایه و قیمت فروخته شده عرضه شده است به چه دلیل باید این تفاوت قیمت جدی توسط مصرف کننده به خودروساز برسد؟ این پیام ضدرقابتی ندارد؟ کسی مخالف بورس نیست، مخالف شیوه عرضه هستیم. به دستور اقای رئیس جمهور هم در رقابتی کردن حوزه خودرو واقعا عمل نشد. بهرحال ما یک قانون ساماندهی خودرو هم داشتیم که توجه ویژه به مسئله دارد قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴، تصریح می‌کند، تشخیص انحصار و تعیین دستورالعمل بر عهده شورای رقابت است. تنها مرجع رسیدگی به مصادیق ضد رقابت بر اساس ماده ۹۲ این قانون بر بقیه حاکم است و ماده ۹۲ تصریح می‌کند که از تاریخ تصویب این قانون کلیه قوانین و مقررات مغایر با آن نسخ می‌گردد و مادام که در قوانین بعدی نسخ و یا اصلاح مواد مقررات این قانون صریحا و با ذکر نام این قانون و ماده مورد نظر قید نشود معتبر خواهد بود؛ بنابراین ما معتقدیم که شورای رقابت مرجع است و آن اتفاقی هم که افتاده می‌دانید بالاخره کارگروه تخصصی خودرو تشکیل داده ..
سوال: شما از طرفی می‌گویید که به دلیل این که قیمت تمام شده بالاتر از قیمت تمام شده خودرو دارد در بورس عرضه می‌شود و از طرفی می‌گویید که خودرو انحصاری است، پس باید ملاک هم آن انحصار بودن هم شورای رقابت تعیین می‌کند پس شورای رقابت در نهایت باید قیمت ...، اما از طرف دیگر شما می‌گویید ما مخالف عرضه خودرو در بورس نیستیم.
محبی نجم آبادی: من بعنوان ناظر، ببینید من سخنگوی شورای رقابت نیستم من بعنوان نماینده مردم و ناظر که قبلا ۱۱ نماینده نامه زدند به شورای رقابت، این دو تا مسئله را مطرح کردند، قیمت تمام شده این اختلاف ..
سوال: ما شما را از طرفی نماینده مجلس می‌دانیم از طرفی عضو ناظر در شورای رقابت الان شما نظر خودتان را دارید اعلام می‌کنید یا نظر شورای رقابت.
محبی نجم آبادی: من که سخنگوی شورای رقابت نیستم و شورای رقابت تصمیم نهایی هنوز نگرفته و می‌دانید کمیته خودرویی اش هنوز تصمیم نهایی خودش را اعلام رسمی نکرده است، بنابراین بنده این نظر خودم را در جلساتی که در شورای رقابت تشکیل می‌شود و امروز بعد از ظهر هم هست و فردا هم ممکن است باشد ما منتقل خواهیم کرد من آنچه را گفتم ...
سوال: یعنی برداشت من باید این باشد که شما به دلیل این که این اختلاف قیمت مشخص نیست یعنی قیمت تمام شده و قیمت عرضه، این مابه التفاوت قیمت، چون مشخص نیست مخالف هستید؟
محبی نجم آبادی: بله گاهی در بورس قیمت پایه صد در صد دارد افزایش پیدا می‌کند به چه دلیل در یک فضای انحصاری این مبلغ به خودروساز داده شود؟ این باید تعریف شود که چه مقدار به خودروساز اختصاص پیدا خواهد کرد.
سوال: جدا از این مسئله شما موافق عرضه خودرو در بورس هستید؟
محبی نجم آبادی: بله من خودم شخصا حتما در فضای شفافی که دارد و بازار سرمایه ...
سوال: ما این را می‌گذاریم به حساب نظر حضرتعالی، نظر شورای رقابت چیست؟
محبی نجم آبادی: شورای رقابت هنوز نظرش را نهایی نکرده است و عرض کردم کمیته تخصصی خودرو تشکیل شده.
سوال: اگر نظر شورای رقابت نهایی نشده چرا نامه نگاری می‌شود و این نامه افشا می‌شود بعد این چطور روی بازار تاثیر می‌گذارد، سهامداران آسیب می‌بیند این روش، روش درستی نیست.
محبی نجم آبادی: شورای عالی تصمیمی داشته، آن قانون منقضی شده، قطعا در بعد از این که به اتمام رسیده بر می‌گردیم به قانون
سوال: تاریخ نامه متعلق به برج ۷ است الان ما برج ۱۱ هستیم. در این ۴ ماه آیا نباید تعیین تکلف می‌شده که الان بازار سرمایه و سهامدار این طور آسیب نبیند؟ و اگر هم قرار است اتفاقی بیفتد بین بازار سرمایه، بین سازمان بورس و شورای رقابت باید خودشان جلسه بگذارند این را تعیین تکلیف کنند نه این که یک دفعه یک نامه‌ای در بیاید و این طور هم آسیب بزند.
محبی نجم آبادی: بله ماده ۷ قانون ساماندهی خودرو هم تصریح می‌کند که خودروساز، شرکت‌های خودروسازی موظفند هنگام فروش قیمت تمام شده خودرو، درصد سود و قیمت قطعی را محاسبه و به شورای رقابت اعلام کنند که این هم متاسفانه نشده و حتی نامه نگاری هم شده است.
سوال: این که از مهرماه تا الان شورای رقابت صبر کرده و بعد از ۴ ماه این موضوع را مطرح کرده این خودش جای سوال است. آقای دارابی، شما بفرمایید نظرشما چیست به نظر شما این ادعایی را که الان شورای رقابت مطرح کرده است منطقی است؟ یا اصلا کدام نهاد متولی تصمیم گیری و عرضه خودرو در بورس است؟ شورای رقابت یا شورای عالی بورس؟
دارابی: ما این بحث‌ها را دائما در کشور داشتیم روزی که فولاد می‌خواست وارد بورس کالا شود همین بحث بود، مواد پتروشیمی می‌خواستند وارد شوند همین بحث بود سیمان می‌خواست وارد شود همین بحث بود و بعد از این بحث‌ها عبور کردیم و امروز منافع در واقع ورود این کالا‌ها به بورس کالا را می‌بینیم و در واقع به این نتیجه رسیدیم که به نفع اقتصاد کشور بود یعنی صنعت فولاد ما از یک صنعت وارد کننده زیان ده، تبدیل شد به یک صنعت صادر کننده و در منطقه حرف اول را دارد می‌زند در صنعت فولاد.
سوال: سیمان هم خیلی خوب بود تجربه اش تجربه خوبی بود.
دارابی: یعنی ما وقتی یک کار مثبت می‌خواهد در این کشور انجام شود حالا در سال حمایت از تولید هستیم ریاست محترم جمهور تاکید دارد روی حمایت از تولید، تلاش می‌کند که بنگاه‌های ما راه بیفتند ما می‌بینیم که متاسفانه در درون مجموعه یک چنین رفتار‌هایی انجام می‌شود و تمام تلاش‌های دولت را زیر سوال می‌برد.
ببینید صنعت خودرو صنعت انحصاری نیست بلکه با قیمت گذاری اشتباه تبدیل به این شرایط شده که هیچ کس نمی‌تواند در حال حاضر خودرو تولید کند. شما نمی‌توانید با قیمت گذاری دستوری به یک خودروساز ۱۵ هزار میلیارد تومان در سال زیان بزنید و بعد بگویید آقا بیایید اینجا رقابت کنید، بیایید تولید کنید، یعنی تولید کننده جدید بیاید، هر کس آمد وارد صنعت خودرو شد با دلیل همین قیمت گذاری و شرایط ورشکست شد و کنار رفت، بسیاری از خودروساز‌ها دچار این مشکل شدند اسامی و برند‌های زیادی کنار رفتند.
شما نگاه می‌کنید خودروساز‌های ما زیان دارند، دارند بدهی‌های بانکی شان را نمی‌توانند بپردازند نمی‌توانند به قطعه ساز پرداخت کنند چرا؟ چون ما یک سیستمی گذاشتیم که می‌گوییم ما این را می‌خواهیم با قیمت گذاری دستوری زیر قیمت بفروشیم خودروساز زیان می‌کند، یکسری دلال سود می‌کنند دلال و واسطه و بعد در نهایت هم خودروساز دچار مشکل می‌شود و هم دولت به حقوق قانونی خودش نمی‌رسد و هم مردم ناراضی می‌شوند.
سوال: الان بیشتر صحبت‌های شما رنگ و بوی حمایت از خودروساز داشت یعنی فکر می‌کنید ...
دارابی: حتما حمایت از تولید کشور است. بحث این است که من اگر تولید کشور راه بیفتد بنگاه من سودآور باشد، همه‌ی اقتصاد منفعت می‌برند، دولت می‌برد.
سوال: شما معتقدید عرضه در بورس به نفع مردم خواهد بود؟
دارابی: بله به نفع مردم و به نفع کشور است یعنی ما در صنعت خودرو به میزان دو یا سه سال در این بورس کالا بماند هم ما کیفیت بالا می‌رود شما وقتی یک بنگاهی زیان ده هست چطور از او می‌خواهید که محصول به روز و با کیفیت تولید کن، هم به نفع مردم است، چون الان ارزان‌تر است وقتی شما قیمت گذاری می‌کنید کالا را تبدیل به کالای سرمایه‌ای می‌کنید الان در این مدتی که خودرو وارد بورس شده ۱۴ هزار میلیارد تومان یا ۱۵ هزار میلیارد تومان مابه التفاوتی که می‌رفته به جیب دلال و واسطه و در لاتاری پخش می‌شده آمده در اقتصاد شفاف شده است این یک مهم است یعنی شما در کشور ۱۵ هزار میلیارد تومان رانت توزیع می‌کردید الان دیگر آن رانت وجود ندارد. از این رقم ۸۴۰۰ میلیاردش رفته در جیب خودروساز که دارد به کی می‌دهد؟ به بانک می‌دهد یعنی در واقع بدهی بانکی اش را می‌دهد، زیان انباشته اش را کم کند به کارگرش برسد، به قطعه ساز پول بدهد که قطعه خوب با کیفیت به او بدهد نه این که الان وقتی قطعه سفارش می‌دهد یک سال و نیم دیگر به او پول بدهد، قطعه ساز هم نمی‌تواند با این شرایط قطعه خوب بسازد.
سوال: البته اگر واقعا به این صورت باشد که پول بیاید از جیب دلال برود در جیب خودروساز و ته آن بشود افزایش کیفیت خودرو و حالا قیمت مناسب‌تر حتما همه با آن موافق هستند.
دارابی: دقیقا همانطور که در صنعت فولاد هم وقتی دلال‌ها کنار رفت صنعت فولاد ما علیرغم این که تحت فشار بدترین تحریم‌های بین المللی بود الان حرف اول را دارد می‌زند یا در پتروشیمی. از آن رقم ۶۵۰۰ میلیارد تومانش گیر مردم آمده کالایی که لازم داشتند ارزان‌تر خریدند چرا مردمی که مصرف کننده است باید برود از دلال بخرد با قیمت بالاتر، آقای محبی می‌گویند که این مابه التفاوت به جیب کی برود؟ می‌گویم امروز دارد به جیب کی می‌رود به جیب واسطه و دلال دارد می‌رود اگر این به جیب تولید کشور برود مگر همه مملکت مگر منفعت نمی‌برند؟
محبی نجم آبادی: ما می‌خواهیم آن را تعریف کنیم که به بیت المال برگردد نه به جیب دلال بروددارابی: من می‌خواهم بگویم غیر از این که ۷۶۰ میلیارد تومان دولت توانسته عوارض و مالیات حقوق قانونی خودش را بگیرد. همین امروز هایما در بورس...
محبی نجم آبادی: او بهرحال می‌گیرد، دولت مالیات خودش را می‌گیرد بخش خصوصی هم باشد می‌گیرد.
دارابی: وقتی؟ باشد از چی مالیات می‌گیرد آقای دکتر؟ وقتی شما در سیستم لاتاری در اختیار می‌گیرید اصلا مالیات بر ارزش افزوده نداشت الان ۷۶۰ میلیارد تومانش به دولت رسیده است، بعد ماده ۱۸ می‌گوید اگر دولت قیمت گذاری کرد، تولید کننده زیان کرد دولت باید جبران کند. همین الان در شش ماه ایران خودرو بالغ بر ۱۱ هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان به حساب دولت زیان گذاشته است. حالا دولت آیا باید برود مدرسه بسازد یا زیان خودروساز بدهد که من می‌خواهم قرعه کشی داشته باشم که یکسری منفعت این وسط تقسیم شود؟ وقتی شما می‌آیید یک سیستمی می‌گذارید که سیستمش شفاف است می‌توانید از این سیستم شفاف انتظار عملکرد خوب داشته باشید.
محبی نجم آبادی: اینجا من یک سوال دارم ..
سوال: اجازه بدهید ما، چون امروز هم شورای عالی بورس قرار است روی این خصوص جلسه بگذارد هم شورای رقابت، دو تا از بزرگواران روی خط آمدند نتیجه این جلسات را ببینید رویکرد شورای رقابت را بپرسیم مجدد گفتگو را ادامه خواهیم داد.
اقای اسماعیل شجاعی مشاور رسانه‌ای و فرهنگی شورای رئیس شورای ملی رقابت که در واقع در این برنامه نماینده شورای رقابت می‌شوند روی خط ارتباطی هستند.
سوال: بفرمایید که، چون در خبر‌ها بود که قرار است شورای رقابت راجع به این موضوع تصمیم گیری کند جلسه بگذارد اولا که تصمیم گیری شد؟ جلسه برقرار شده یا نه نتیجه چه بوده؟ دوم این که دلیل مخالفت شورای رقابت را با عرضه خودرو در بورس را بفرمایید و در حال حاضر چه رویکردی را شورای رقابت دارد پیگیری می‌کند؟
شجاعی: نه هنوز جلسه برگزار نشده است، من خواهشم این بود که ابتدا هم به همکاران شما عرض کردم که اجازه بدهید این برنامه بعد از جلسه شورای رقابت باشد که حالا فرمودند که می‌خواهید که الان باشد.
سوال: رویکرد شورای رقابت را بفرمایید.
شجاعی: الان در واقع یک روالی برای بحث خودرو اتفاق افتاده است چند سال گذشته شورای رقابت در این زمینه تصمیماتی داشته و تصمیم گیری کرده است سال گذشته آن جلسه سران سه قوه تصمیم گرفتند که موضوع سیاستگزاری در مورد خودرو را خودشان دنبال کنند و از شورا این را گرفتند، این تا یک سال تصمیم داشتند این را و ادامه هم ندادند.
سوال: تا ۲۸ مهرماه سال ۱۴۰۱
شجاعی: این که آیا این کار خود این عمل و این رفتار اصلا کار درستی بوده؟ نبوده؟ چون بهرصورت در چارچوب حکمرانی باید ببینیم که روش‌ها و شیوه‌های ما چقدر منطقی و درست است و چقدر به نفع مردم است؟ چقدر به نفع اقتصاد کشور است؟ چقدر باعث می‌شود که ما تولید کننده مان بهتر عمل کند؟ مصرف کننده مان راضی باشد؟ دخالت می‌کنیم در کار‌هایی که شاید قرار نبوده که دخالت شود و در واقع دائم تصمیم می‌گیریم که غیرشفاف‌تر و دستوری‌تر عمل کنیم این خودش یک گلایه هست که باید بهرصورت رسانه باید به آن می‌پرداخت که چرا چنین تصمیمی اتخاذ شذ.
نکته دوم این که پس از این زمان شورای بورس ...
سوال: اقای شجاعی ببینید نامه ۲۸/۷/۱۴۰۱ آن یک سال تمام شده و قاعدتا بورس هم از شورای عالی بورس مجوز داشته برای عرضه خودرو در بورس. طبیعتا اگر قرار بوده کسی ورود کند این رسانه نبوده باید شورای رقابت همان زمان ورود می‌کرده نه ۴ ماه بعد بیاید بگوید آقا الان دیگر مثلا مرجع تصمیم گیری من هستم، الان بعد از چهارماه و این شرایط فکر نمی‌کنم ما الان رسانه وظیفه اش این است که شفاف سازی کند که دارد انجام می‌دهد. شجاعی: به این موضوع باید بپردازیم وقتی که حالا آن زمان گذشته شورای عالی بورس به ریاست وزیر محترم اقتصاد و به پیشنهاد وزیر محترم صنعت تصمیم گرفتند بورس خودرو را در بورس کالا عرضه کنند ایا وقتی که آن مهلت آن تصمیم گیری تمام شده بود باید می‌آمدند از شورای رقابت کسب تکلیف می‌کردند یا نه خصوصا در مورد خودرو‌هایی که انحصاری هستند؟ نکته مهم این است که این غفلتی که اتفاق افتاده است نهاد‌های نظارتی و این جا را عرض کردم رسانه‌ها باید می‌پرسیدند که به استناد چه قانونی؟ اگر ما قوانین را قبول داریم به استناد چه قانونی بدون استعلام از شورای رقابت، بدون کسب تکلیف از شورای رقابت این را بردیم در بورس کالا؟ حالا اگر بورس الان شورای رقابت اعلام کرده، شورای رقابت طبق چارچوب قانونی خودش این را اعلام کرده؟ و در واقع جایگاه قانونی دارد برای این کار؟
سوال: جدا از این که این اعلام دارد ۴ ماه با تاخیر انجام می‌شود انتقاد دیگر کارشناسان این است که این نکته باید بین شورای رقابت و سازمان بورس حل و فصل می‌شده است نه در فضای شبکه‌های اجتماعی یا رسانه‌ای یا انتشار نامه که این طور بیاید به بازار سرمایه آسیب بزند، ما دیروز ۱۴ هزار واحد افت شاخص داشتیم و بهرحال سهامدار‌ها متضرر شدند اصلا خودرویی‌ها همه در صف فروش قرار گرفتند، فکر نمی‌کنید این را باید یک مقدار دو طرف مدیریت می‌کردند و به یک تصمیم واحد می‌رسیدند بعد رسانه‌ای می‌شد؟
شجاعی: این را چه کسی باید مدیریت می‌کرد؟ این دوستانی که تصمیم گرفتند خودرو را در بورس کالا عرضه کنند آن‌هایی که بدون اجازه از شورای رقابت می‌آیند تصمیم می‌گیرند و تصمیمات شورای رقابت را ندیده می‌گیرند نهاد اجرایی و دستگاه اجرایی که چنین تصمیمی گرفته باید پاسخگو باشد چرا بدون کسب تکلیف از شورای رقابت این کار را انجام داده است؟
سوال: آقای شجاعی شورای رقابت الان ۴ ماه است اطلاع نداشته است؟
ارتباط گویا قطع شد
آقای علیزاده نماینده ناظر مجلس در شورای عالی بورس صدای ما را دارید؟ ارتباط قطع است.
دارابی: شورای عالی بورس مرکب از وزیر محترم اقتصاد، وزیر محترم صمت و دادستان کل کشور و بقیه اعضا هستند. این که ما بگوییم شورای عالی بورس بعد از سران این جایگاه را نداشته که راسا تصمیم بگیرد حرف اشتباهی است و با توجه به این که خودرویی که ما در کشور داریم کالای انحصاری نیست. تشخیص ابتدایی که در این مورد داده شد اشتباه بود ما در هیچ کشوری صد تا تولید کننده خودرو نداریم. تعداد تولید کننده‌های خودرو در هر کشوری تعداد بسیار محدودی هستند حتی در اقتصاد‌های اول و دوم دنیا هم تعداد برند‌ها و تعداد شرکت‌ها کم است. این که ما انتظار داشته باشیم در ایران ۵۰ تا تولید کننده داشته باشیم واقعا معنا ندارد.
دوم این که بحث این است که شما صورت‌های مالی ایران خودرو و سایپا و کلیه شرکت‌های بورسی به صورت شفاف روی کدال هست. توسط سازمان حسابرسی کل کشور، حسابرسان رسمی حسابرسی می‌شود سازمان بازرسی نظارت دارد، وقتی بهای تمام شده آنجا می‌گوید من با زیان عملیاتی مواجه هستم یعنی حتی با قیمتی که دارم می‌فروشم بهای تمام شده من را تامین نمی‌کند.
سوال: پس شما معتقدید شورای عالی بورس این تصمیم را قانونا گرفته؟
دارابی: قانونا گرفته و این حق را دارد و باتوجه به جایگاهی که دارد یعنی وقتی شما وزرا را دارید دادستان کل کشور را دارید و این تصمیم را می‌گیرد و به درستی هم تصمیم گرفته کمااینکه در گذشته هم تصمیماتی که در این راستا گرفته شده به نفع مملکت بوده و به نفع تولید بوده است.
سوال: آقای محبی توضیحات شما را بشنویم.
محبی نجم آبادی: من معتقدم با احترام به قانون شورای رقابت مرجع تصمیم گیری است بر اساس قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴، حالا موضوع این است که مرجع تشخیص انحصاری بودن و نبودن هم شورای رقابت است، بر اساس قانون ماده ۹۲ تصریح کرد در قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴، عزیزمان فرمودند خودروساز ضرر می‌کند بر اساس قانون ساماندهی خودرو این مجلس مصوب کرده خودروساز باید قیمت واقعی را به شورای رقابت اعلام می‌کرد که قیمت واقعی خودرو الان چیست و چه مقدار هست؟ آن چیزی که عرض کردم خارج از این مجموعه، عموم مردم گاهی می‌گویند اگر همه این وسایل را بخریم و بیاییم همه این‌ها را اسمبل کنیم همه این‌ها را خیلی قیمت پایین تری در می‌آید. سوال: می‌دانید اقای دکتر چیست؟ اقای محبی می‌گویند که ما هم با عرضه خودرو در بورس موافقیم، اما می‌گوییم این بحث قیمت تمام شده و قیمت پک خودرو باید مشخص شود درست است؟
اگر یک قیمتی اعلام می‌شود آن مابه التفاوت مشخص شود که قرار است کجا هزینه شود، اما از طرفی شما می‌گویید که نه اصلا سودی این وسط وجود ندارد و خودروساز دارد آن را با زیان هزینه می‌کنید.
محبی نجم آبادی: مثال عرض کنم برای پژو اتوماتیک ۲۰۷ آی ۳۷۰ قیمت پایه با سود، با در نظر گرفتن همه جوانب ۳۷۰ میلیون اعلام شده است.
دارابی: نه نه نه این قیمت پایه با سود و این‌ها نیست این قیمتی است که شما بر اساس قیمت گذاری دستوری گذاشته بودید.
محبی نجم آبادی: بر اساس ماده ۷ چرا اعلام نکردید به شورای رقابت ببینید این اشکال وجود دارد. چرا قیمت ماده ۷ ما دارد دقیقا تصریح می‌کند که قیمت تمام شده درصد سود و قیمت قطعی را به شورای رقابت اعلام کنید چرا این اتفاق نیفتاده است؟
دارابی: الان در خیلی از کالا‌ها ما به صورت شفاف جلوی چشم میلیون‌ها آدم در سامانه کدال بهای تمام شده و قیمت فروش گذاشته می‌شود و مشخص هم هست که به علت قیمت گذاری دستوری تولید کننده دارد زیان می‌کند نه در صنعت خودرو، در صنعت شوینده، در صنعت لاستیک در صنعت دارو ... همه این‌ها
سوال: با توجه به قیمت‌هایی که الان در بورس کالا دارد عرضه می‌شود باز هم می‌گویید ضرر می‌کنید؟
دارابی: نه
محبی نجم آبادی: اجازه می‌دهید من این را کامل کنم ۳۷۰ را در بورس ۵۵۰ فروختند
دارابی: چند به دست مردم رسیده؟ بازار چند بوده است؟
محبی نجم آبادی: ۶۰۰، ۱۸۰ میلیون تومان اختلاف دارد
دارابی: شما می‌گویید ۳۰۰ باید کارخانه بفروشد مردم ۶۰۰ بخرند این وسط ۳۰۰ را چه کسی ببرد؟ دلال و واسطه
محبی نجم آبادی: نه به هیچ عنوان
دارابی: چرا دلال و واسطه دارد می‌برد برای خودروی وارداتی الان چه اتفاقی افتاده است؟
سوال: برای مابه التفاوت باید قانون گذاشته شود
دارابی: من می‌گویم مابه التفاوت. ببینید ما در تمام دنیا سیاست‌های توسعه‌ای داریم مثلا کره جنوبی برای سال‌ها من می‌گویم اگر شما فکر می‌کنید صنعت خودرو بعد از این قضیه سود می‌کند شما آن سود را می‌توانید در مجلس شورای اسلامی بگویید آقا شما تقسیم سود نکن برو طرح توسعه‌ای اجرا کن برو صنعت خودرو را ...
محبی نجم آبادی: اشکال ندارد تعریف می‌کنیم دیگر
دارابی:، اما نگذاریم این پول برسد به دست دلال
سوال: پس حرف درست است ما می‌گوییم برای این مابه التفاوت باید تصمیم گیری شود
دارابی: مجلس برود بگوید آقا اگر تو سود کردی حق نداری تقسیم کنی برو طرح توسعه مثلا اینجا در این شهرستان ...
سوال: ارتباط با اقای علیزاده عضو ناظر مجلس در شورای عالی بورس برقرار شده، الان بحث را در جریان هستید اختلافی که بین شورای رقابت و بورس به وجود آمده در خصوص عرضه خودرو. در بورس می‌دانم امروز شورای عالی بورس هم در رابطه با همین موضوع دارد جلسه می‌گذارد. رویکرد شورای عالی بورس در این قضیه چیست و چه مسیری را دارد دنبال می‌کند؟
علیزاده: آن چیزی که مسلم است این است که عرضه خودرو در بورس کالا با مصوبه شورای عالی بورس اتفاق افتاده و کاملا هم قانونی است، از نظر شورای عالی بورس. ماده ۲۸ قانون ابزار‌های مالی هم همین را به صراحت تایید می‌کند آنجا می‌گوید تمام شرکت‌های بورسی باید کالا‌های خودشان را در بورس عرضه کنند. همین اتفاقی که در حال حاضر دارد می‌افتد، اما این اختلاف نظری که بین شورای رقابت هست و این تصمیمی که در شورای عالی بورس گرفته شده امروز قرار است در شورای عالی بورس به بحث گذاشته شود و تصمیم نهایی گرفته شود. بنده نظر خودم را قبلا به رسانه‌ها هم اعلام کردم هیچ کسی نمی‌تواند با قیمت گذاری دستوری باعث افزایش تولید در کشور شود همین اتفاقی کهالان در شرکت‌های خودروسازی ما افتاده است با قیمت گذاری دستوری باعث شدیم که دچار زیان انباشته شوند با قیمت گذاری دستوری جلوی توسعه شان را گرفتیم جلوی خلاقیت و نوآوری شان را گرفتیم باید اجازه بدهیم این عرضه به طور کامل اتفاق بیفتد حتی خودرو‌هایی که قرار است وارد شوند.
سوال: شما هم معتقدید این روند باید ادامه پیدا کند و نهاد تصمیم گیر هم شورای عالی بورس خواهد بود؟
علیزاده: شورای عالی بورس است بلکه بیشتر از گذشته هم باید این عرضه اتفاق بیفتد امروز هم در جلسه شورای عالی بورس همین موضوع را به بحث می‌گذاریم اقای وزیر اقتصاد و اقای وزیر صمت هم هستند و راجع به آن تصمیم نهایی را می‌گیریم.
سوال: آقای شجاعی جمع بندی شما را بشنویم.
شجاعی: می‌خواهم بگویم که دوستان همه می‌گویند که ما قانونی داریم عمل می‌کنیم و ظاهرا توجه ندارند به چارچوب‌های قانونی که شورای رقابت و وظایفی را که شورای رقابت به عهده اش گذاشته شده است این بحث مفصل‌تر از این می‌طلبد، اما این نوع عملکرد ما نه تا الان حداقل در این یک دهه و دهه‌های قبل در حوزه خودروسازی نشان داده که نه نفع مصرف کننده را داشتیم و نه نفع تولید کننده را، همه ناراضی اند و یک جای کار اشکال دارد دیگر این که نمی‌شود که ما بگوییم ما داریم قانونی عمل می‌کنیم و بعد بگوییم نه همه دارند ضرر می‌کنند.
سوال: شما موافق با عرضه در بورس هستید؟
شجاعی: دوست عزیزمان به موضوع قانون شورای رقابت توجه کنند متوجه می‌شوند که کالا‌هایی که انحصاری هستند باید بیایند و شورای رقابت در موردش سیاست قیمتی و سیاستگزاری بکند، اما شورای رقابت قیمت گذار نیست سیاست قیمتی اش را تصویب می‌کند، چون وقت هم نیست، من از همه سپاسگزارم انشاالله یک وقت دیگری بگذارید.
جمع بندی آقای محبی نجم آبادی: شورای رقابت مرجع تصمیم گیری است، مرجع تشخیص انحصاری هم هست دوستمان فرمودند در سایر کشور‌ها برند‌ها کم است. قابل مقایسه نیست متاسفانه ما در‌ها را به سوی سایر شرکت‌های خارجی بستیم، در فضای رقابت اصلا نیستیم، ۵ سال است که اساسا واردات نداریم، تازه باید ورود به این مسئله کرد و من باید تشکر کنم دو میلیارد دلار دولت محترم برای واردات گذاشته است، ما هم با تعرفه‌های سنگین مواجهیم من به هیچ عنوان این فضا را فضای رقابتی نمی‌بینم و معتقدم که از بورس هم باید حمایت جدی کنیم.
جمع بندی اقای دارابی: سیاست کنونی ما در صنعت خودرو تا امروز اشتباه بوده نه به نفع مردم بوده، نه به نفع تولید بوده و نه به نفع کشور. نیازی هم به واردات نداریم اگر اجازه بدهیم صنعتمان روی پای خودش بایستد با توان نیروی کار ایرانی با مهندس‌های ایرانی، هم کالای خوب می‌تواند تولید کند، هم نیاز کشور را تامین کند و هم نیازی به واردات نباشد، واردات در واقع یک مسیر فرعی است و اصلا بحث اینجا نیست بحث این است که ما باید ...
سوال: واردات آن زمان برای تنظیم بازار آزاد شد.
ما باید شرکت‌های قوی پرقدرتی داشته باشیم که با شفافیت عمل کنند ما فقط اینجا شفافیت می‌خواهیم این که دلال و واسطه ...
کما این که در صنعت فولاد، پتروشیمی و سیمان که وارد بورس کالا شدند رسیدیم و انشاالله اینجا هم می‌رسیم.
سوال: من فکر می‌کنم الان با توجه به اینکه خود شورای رقابت برخی از اعضا مثل اقای طغیانی یا اقای محبی هم گفتند مخالف عرضه خودرو در بورس نیستند، یکسری از موارد مثل قیمت تمام شده یا این که حالا آن مابه التفاوت قیمت و این‌ها باید هر چه سریعتر به بحث گذاشته شود بین شورای رقابت و شورای عالی بورس به یک جمع بندی برسند که بهرحال این وسط از مسیر خودش یعنی عرضه خودرو در بورس منحرف نشود و مردم و سهامداران آسیب نمی‌بینند این روش روش درستی نبود که بخواهد قبل از این که تصمیم گیری شود این طور رسانه‌ای شود و به فضای بازار سرمایه آسیب بزند.
