حوزه محیط زیست به جای این که ارتقا پیدا کند ، تنزل پیدا می کند

صدا و سیما دوشنبه 10 بهمن 1401 - 16:02
حوزه محیط زیست به جای این که ارتقا پیدا کند ، تنزل پیدا می کند
 
رادیو : سلامت برنامه : افق روشن موضوع : محیط زیست در پله 133میهمان برنامه : آقای دکتر محمد مجابی ریاست کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام شروع : 9 و 19 دقیقه سوال : شنیدید که جایگاه ایران در شاخص های محیط زیستی در سال 2022 به طور قابل توجهی افت کرده است ، این خبر، خبر خوبی نیست . می خواهیم راجع به این صحبت کنیم که چه اتفاقی می افتد که جایگاه ما در حوزه محیط زیست به جای این که ارتقا پیدا کند ، تنزل پیدا می کند . سه حوزه را بررسی کردند تغییرات آب و هوا ، سلامت محیط زیست و سرزندگی اکوسیستم ، در چند مورد ما تقریبا نمره منفی گرفتیم یکی بحث از دست رفتن مرتع بوده ، انتشار گازهای گلخانه ای و شاخص انتشار مونوکسید کربن البته می دانیم که در زمینه انتشار گازهای گلخانه ای جزو ده کشور اول هستیم . بفرمائید با توجه به این که شما هم در کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت حضور دارید چه می شود کرد که این روند را تغییر دهیم ؟مجابی : در ابتدا فکر می کنم مناسب است که بدانیم نحوه رتبه بندی به چه صورت است . همان طور که شما اشاره کردید این شاخص مورد نظر EPI است که دقیقا از سال 2006 ارزیابی های مختلف را هر دو سال یک بار انجام می دهد . شما به درستی اشاره فرمودید دو محور اصلی برای بررسی این شاخص ها بود که یکی از آن حفاظت از محیط زیست از جمله کاهش فشارهای زیست محیطی بر سلامت انسان و دوم ارتقا وضعیت زیست بوم ها که شما به اکوسیستم ها اشاره کردید این موضوع ادامه داشته تا سال 2022 ، در سال 2022 یک مولفه دیگر اضافه می شود و آن تغییر اقلیم است . رتبه ایران در سال های مختلفی که بررسی می شود متفاوت است البته مبنای این ارزیابی براساس نشست اقتصاد جهان بوده که در داووس اتفاق می افتد و بعد براساس آن دانشگاه هایی که اهمیت دارند برای آن مجموعه ، کار بررسی را انجام می دهند و اعلام می کنند . ایران در سال 2006 پنجاه و سه بوده رتبه اش از 133 کشور و در دوره بعدی به 67 می رسد ، دوره بعدی به 78 می رسد ، دوره بعدی از 132 کشور رتبه 114 را اخذ می کند بنابراین فراز و فرودهای مختلف داشته تا این که در سال 2020 رتبه 67 را از میان 180 کشور به دست می آورد . اما آن چه که اهمیت دارد بعد از این که آیتم سوم اضافه می شود یعنی اضافه بر سلامت محیط زیست و بعد اکوسیستم ها ، تغییرات اقلیمی هم مسئله بسیار مهمی بوده که به این اضافه می شود و ناگهان رتبه ایران بسیار تغییر می کند البته بعضی از کشورهای دیگر هم دچار این شده اند . سوال : چقدر این داده ها صحت دارد ؟ یعنی از منابع موثق گردآوری می شود ؟مجابی : حالا این اطلاعات به چه صورت گرفته می شود ؟ یا به صورت مستقیم از کشورها درخواست می شود یا در آمارنامه های آن ها بررسی می شود یا از مقالات استنباط می شود بنابراین حالت های مختلف دارد ، متاسفانه در آماردهی که از کشور ما صورت می گیرد آمار مشخصی داده نمی شود . من وقتی مثلا ایندکس را نگاه می کردم در رابطه با سلامت آب که یکی از آیتم های مورد رسیدگی است دیدم که مقاله ای را که بررسی کردند مربوط به سال 2012 بوده یعنی مثلا قدمت دارد . البته اگر در همین شرایط آمارهایی که ایران ارائه می دهد دقیق باشد به خودی خود رتبه تغییر خواهد کرد البته ما در مجموع کشورهای همسایه داریم امارات متحده عربی را که رتبه 39 را دارد ، بهترین وضعیت را در خاورمیانه در این موضوع توانسته به دست بیاورد و در آسیا هم ژاپن را داریم که رتبه 25 را در قاره آسیا به خودش اختصاص داده پس در وهله اول ما باید بدانیم که از همین حالا برای این که آمارهای خودمان را به روز ، دقیق و قابل انتشار کنیم انجام دهیم .

۱۵:۵۱

 
ر

ریاحی

بازارسال شده ازریاحی
سوال : چقدر داده ها یعنی داده هایی که مورد بررسی قرار می گیرد توسط نهادهای داخلی منتشر می شود ؟ این همکاری وجود دارد ؟ رجوع می کنند به سازمان هایی مانند سازمان محیط زیست ؟مجابی : نه این ها تقریبا در رابطه با این داده ها فقط داده هایی است که از منابعی که من عرض کردم به دست می آید .سوال : منابع خودشان ؟مجابی : پیشنهاد من این است که در وهله اول در داخل کشور نهادهای متولی آماردهی درستی داشته باشند ، یکی از معضلات کشور ما آمار است . ما در رابطه با شاخص های محیط زیست جدا از شاخص های بین المللی خود کشور هم 26 شاخص عملکردی محیط زیست مصوب مجمع دارد ولی وقتی که آمارگیری می خواهد از دستگاه های مختلف صورت بگیرد ما می بینیم بعضی چیزها را اصلا اماری برایش وجود ندارد که ارائه دهند .سوال : اصلا به طور سالانه این شاخص ها مورد ارزیابی قرار می گیرد ؟مجابی : هر دوسال یک بار مجمع تشخیص براساس شاخص هایی که داده شده بعد از ابلاغ سیاست های محیط زیست ، 26 شاخص را مجمع تشخیص گذاشته که بیاید ببینید بعد از ابلاغ سیاست ها شرایط به چه صورت است ؟سوال : ممکن است که شاخص سازی هم بشود ؟مجابی : شاخص ها همیشه از برنامه هایی که وجود دارد شاخص به دست می آید مانند همین که الان در آخرین بررسی EPI که شما می بینید تغییرات اقلیم دقیقا اضافه شده قبلا نبود .سوال : به غیر از آن ممکن است که در داخل کشورمان داده سازی هم صورت بگیرد یعنی اطلاعات نادرستی وارد بررسی این شاخص ها شود ؟مجابی : بله ولی در کنار این موضوع باید بدانیم که آن چه که الان به عنوان رتبه اعلام شده ، این رتبه دقیقی که برآمده از اطلاعات قطعی باشد ، نیست و در همین شرایط حاضر اگر آمارهایی که وجود داشت ارائه می شد ما می دیدیم شرایطمان وضعیت بهتری دارد . شاخص هایی که داخل کشور داریم بایدخیلی دقیق دنبال کنیم و همه نسبت به پاسخگو بودنش در این شاخص ها باشند و یک دستگاه هم هر دو سال یک بار بتواند این شاخص هایی که ما داریم و شرایطی که داریم را واقعیاتش را منعکس کند که شرایط ما در چه شرایطی قرار دارد .سوال : الان فایده این گزارش چیست ؟ منتشر شده و دنیا هم مطلع شد که ما در چه رتبه ای قرار داریم و مسئولان داخلی هم ، نتیجه ؟مجابی : این یک کار دانشگاهی است و چیزی است که برآورد می شود و به اطلاع رسانده می شود ولی این که نتیجه ای در این باشد ، نیست و در اصل فقط در مجامع جهانی روند را نشان می دهد البته ما بی تفاوت نسبت به این موضوع نباید باشیم به خاطر این که در سطح جهانی در آینده ای نه چندان دور به مسائل مختلف محیط زیستی توجه بیشتری می شود به همین خاطر است که مجمع عمومی سازمان ملل در رابطه با بحث حقوق محیط زیست که به عنوان نسل سوم حقوق بشر در جهان مطرح است پیگیری هایی را می کند .سوال : در مورد موضوع انرژی و مصرف آب اشاره کردید ، غیر از این که ما باید بحث تعرفه بندی اتفاق بیفتد مخصوصا در بخش آب و انرژی که سرمایه سوزی دارد اتفاق می افتد راهکار دیگری غیر از تعرفه قیمتی وجود دارد که ما در کشورمان اجرا کنیم ؟

۱۵:۵۱

 
ر

ریاحی

بازارسال شده ازریاحی
مجابی : بله ، قطعا اولین نکته ای که ما باید بدانیم استفاده بهینه است . یعنی الان شما در منابع انرژی که ما داریم گاز به عنوان یکی از منابع پایه انرژی داخل کشور است اگر ما میزان انرژی حاصل از گاز را در نظر بگیریم بیش از 30 درصد از این انرژی که از گاز دارد استفاده می شود هدر می رود چه در مرحله برداشت ، اکتشاف چه در مرحله انتقال و چه در مرحله مصرف . بنابراین اولین نکته ای که وجود دارد این است که ما باید بهره وری را اصلاح کنیم ،خطوطمان را اصلاح کنیم و درست کنیم ، در حوزه آب هم همین طور شما الان در مصرف آب ما در داخل کشور اگر بررسی کنیم آب قابل برنامه ریزی کشور بالغ بر 80 میلیارد متر مکعب باشد قیمت عمده ای از این صرف کشاورزی می شود . میزان ماده خشکی که از یک متر مکعب آب در کشور تولید می شود تقریبا یک ممیز هفت دهم کیلوگرم است .سوال : همیشه این موضوع یک جدالی بین وزارت نیرو و وزارت جهاد کشاورزی بوده که وزارت نیرو با محدودیت آب مواجه بوده اما وزارت جهاد کشاورزی به خاطر این که اعلام کند که مثلا ما تولید بیشتری داشتیم به سمت تولید بیشتر میل دارد .مجابی : نکته ای که وجود دارداین است که ما در طی کمتر از ده سال توانستیم میزان ماده خشک استحصال از یک متر مکعب آب را از 970 گرم در کشورمان به یک و هفت دهم کیلوگرم برسانیم . میانگین جهانی دو و نیم کیلو است پس ما باید هنوز خیلی جدی تلاش کنیم که این حد را حداقل به میانگین جهانی برسانیم بنابراین بحث تعرفه ای یک طرف است ، ما اضافه بر بحث تعرفه ای باید بهره وری را بهتر و بهینه تر کنیم . الان داخل شبکه شهری ما تقریبا 28 درصد هدر رفت آب درداخل شهر داریم یعنی انتقال آبی که داخل شهر صورت می گیرد پرت می رود بنابراین یکی از راهکارهای اصلی این است .سوال : به بحث سیاست در موضوعاتی که مربوط به محیط زیست است می خواهیم اشاره کنیم ، تحریم ها چقدر روی بحث محیط زیستی ایران تاثیر دارد یا برداشت های سیاسی چقدر می تواند در رتبه بندی این شاخص ها تاثیر داشته باشد ؟مجابی : تحریم یکی از ناجوانمردانه ترین اقداماتی است که علیه کشور نیست ، علیه ملت است یعنی وقتی که تحریم صورت می گیرد مردم دچار مشکل می شوند الان مثلا ما اگر بخواهیم پالایشگاه های خودمان را اصلاح کنیم فناوری را نباید همه چیز را داخل کشور داشته باشیم یا مثلا وقتی شما می خواهید کاهش آلودگی را در خودرو ایجاد کنید همه قطعات خودرو را که داخل کشور نباید تولید کنید . بنابراین این ها اقداماتی است که باید صورت بگیرد و تحریم ها اثر بسیار بدی را می گذارد البته به شما بگویم براساس کنوانسیون تغییرات آب و هوا ، پروتکل کیوتو ، پروتکل پاریس کشورهای توسعه یافته موظف هستند که تکنولوژی های خودشان را در اختیار کشورهای در حال توسعه قرار دهند برای کاهش آلودگی . سوال : الان این اتفاق افتاده است ؟مجابی : با تحریم هایی که اتفاق می افتد هر کدام از این ها انجام نمی شود و اثر منفی اش را می گذارد در وهله اول برای کسانی که در این سکونت گاه ها هستند و در وهله دوم برای کره زمین .

منبع خبر "صدا و سیما" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.