رادیو : سلامت برنامه : افق روشن موضوع : محیط زیست در پله 133میهمان برنامه : آقای دکتر محمد مجابی ریاست کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت نظام شروع : 9 و 19 دقیقه سوال : شنیدید که جایگاه ایران در شاخص های محیط زیستی در سال 2022 به طور قابل توجهی افت کرده است ، این خبر، خبر خوبی نیست . می خواهیم راجع به این صحبت کنیم که چه اتفاقی می افتد که جایگاه ما در حوزه محیط زیست به جای این که ارتقا پیدا کند ، تنزل پیدا می کند . سه حوزه را بررسی کردند تغییرات آب و هوا ، سلامت محیط زیست و سرزندگی اکوسیستم ، در چند مورد ما تقریبا نمره منفی گرفتیم یکی بحث از دست رفتن مرتع بوده ، انتشار گازهای گلخانه ای و شاخص انتشار مونوکسید کربن البته می دانیم که در زمینه انتشار گازهای گلخانه ای جزو ده کشور اول هستیم . بفرمائید با توجه به این که شما هم در کمیته محیط زیست مجمع تشخیص مصلحت حضور دارید چه می شود کرد که این روند را تغییر دهیم ؟مجابی : در ابتدا فکر می کنم مناسب است که بدانیم نحوه رتبه بندی به چه صورت است . همان طور که شما اشاره کردید این شاخص مورد نظر EPI است که دقیقا از سال 2006 ارزیابی های مختلف را هر دو سال یک بار انجام می دهد . شما به درستی اشاره فرمودید دو محور اصلی برای بررسی این شاخص ها بود که یکی از آن حفاظت از محیط زیست از جمله کاهش فشارهای زیست محیطی بر سلامت انسان و دوم ارتقا وضعیت زیست بوم ها که شما به اکوسیستم ها اشاره کردید این موضوع ادامه داشته تا سال 2022 ، در سال 2022 یک مولفه دیگر اضافه می شود و آن تغییر اقلیم است . رتبه ایران در سال های مختلفی که بررسی می شود متفاوت است البته مبنای این ارزیابی براساس نشست اقتصاد جهان بوده که در داووس اتفاق می افتد و بعد براساس آن دانشگاه هایی که اهمیت دارند برای آن مجموعه ، کار بررسی را انجام می دهند و اعلام می کنند . ایران در سال 2006 پنجاه و سه بوده رتبه اش از 133 کشور و در دوره بعدی به 67 می رسد ، دوره بعدی به 78 می رسد ، دوره بعدی از 132 کشور رتبه 114 را اخذ می کند بنابراین فراز و فرودهای مختلف داشته تا این که در سال 2020 رتبه 67 را از میان 180 کشور به دست می آورد . اما آن چه که اهمیت دارد بعد از این که آیتم سوم اضافه می شود یعنی اضافه بر سلامت محیط زیست و بعد اکوسیستم ها ، تغییرات اقلیمی هم مسئله بسیار مهمی بوده که به این اضافه می شود و ناگهان رتبه ایران بسیار تغییر می کند البته بعضی از کشورهای دیگر هم دچار این شده اند . سوال : چقدر این داده ها صحت دارد ؟ یعنی از منابع موثق گردآوری می شود ؟مجابی : حالا این اطلاعات به چه صورت گرفته می شود ؟ یا به صورت مستقیم از کشورها درخواست می شود یا در آمارنامه های آن ها بررسی می شود یا از مقالات استنباط می شود بنابراین حالت های مختلف دارد ، متاسفانه در آماردهی که از کشور ما صورت می گیرد آمار مشخصی داده نمی شود . من وقتی مثلا ایندکس را نگاه می کردم در رابطه با سلامت آب که یکی از آیتم های مورد رسیدگی است دیدم که مقاله ای را که بررسی کردند مربوط به سال 2012 بوده یعنی مثلا قدمت دارد . البته اگر در همین شرایط آمارهایی که ایران ارائه می دهد دقیق باشد به خودی خود رتبه تغییر خواهد کرد البته ما در مجموع کشورهای همسایه داریم امارات متحده عربی را که رتبه 39 را دارد ، بهترین وضعیت را در خاورمیانه در این موضوع توانسته به دست بیاورد و در آسیا هم ژاپن را داریم که رتبه 25 را در قاره آسیا به خودش اختصاص داده پس در وهله اول ما باید بدانیم که از همین حالا برای این که آمارهای خودمان را به روز ، دقیق و قابل انتشار کنیم انجام دهیم .