به گزارش خبرنگار تحریریه صنعت خبرگزاری صداوسیما؛ آقای محمدمهدی برادران معاون محترم صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت میهمان برنامه فرامتن شبکه افق با موضوع رونق تولید، مهمترین نیاز امروز کشور که باعث رونق اقتصادی کشور می‌شود، بود.
مجری: جمعی از کارآفرینان، تولیدکنندگان و دانش بنیان‌ها همان طور که می‌دانید و در خبر‌ها هم دیدید صبح دیروز با حضور در حسینیه امام خمینی (ره) با رهبر معظم انقلاب اسلامی دیدار کردند.
حضرت آیت الله خامنه‌ای در این دیدار با اشاره به ضرورت رشد اقتصادی برای بهبود معیشت مردم گفتند: مشکل معیشت مردم و رفاه خانوار، بدون رشد اقتصادی علاج پذیر نیست.
ایشان در ادامه تأکید کردند: بودجه دچار مشکلات ساختاری است و کسری بودجه یکی از مشکل ساز‌ترین مسائل برای اقتصاد کشور است که از جمله اهداف جلسه شورای عالی اقتصادی سران قوا حل همین مشکل بود، اما هنوز برطرف نشده است.
رهبر معظم انقلاب در ادامه خاطر نشان کردند: بعضی از عناصر خوب و خوش نیت به سیاست‌های اصل ۴۴ اعتراض می‌کنند این اعتراض درست نیست، این سیاست‌ها با دقت و با فکر انتخاب شده، اما متأسفانه دولت‌ها درست عمل نکردند.
مقام معظم رهبری در ادامه تأکید کردند: وقتی ارزش پول کشوری ضعیف می‌شود امکانات اقتصادی اش پایین می‌آید اعتبار و جایگاهش در دنیای امروز کاهش پیدا می‌کند ما برای اینکه جایگاه کشور را در منطقه و جهان حفظ کنیم به رشد اقتصادی احتیاج داریم.
ایشان با تأکید بر اینکه مسئولان باید راه چاره‌ای برای تصمیم گیری‌های متناقض پیدا کنند فرمودند: گاهی دو دستگاه که هر دو نیز در جلسه هیأت دولت دور یک میز می‌نشینند تصمیم‌های خلاف و متضاد یکدیگر اعلام می‌کنند که این مشکل باید علاج شود.
رهبر انقلاب مداخلات سلیقه‌ای نهاد‌های نظارتی و غیر نظارتی را از دیگر موانع بهبود محیط کسب و کار دانستند و افزود: مداخلات سلیقه‌ای و بی مورد و دخالت‌هایی که برخی نهاد‌ها بدون الزامات قانونی در کار مردم می‌کنند باید رفع شود.
این‌ها بخشی از فرمایشات رهبر انقلاب بود در دیدار با کارآفرینان و تولید کنندگان و برخی از شرکت‌های دانش بنیان که برگزار شد. خدمت شما عرض شود که رونق تولید مهمترین نیاز امروز کشور هست که باعث رونق اقتصادی هم می‌شود موضوعی که قرار است درباره آن در فرامتن گفتگو کنیم.
سؤال: همانطور که جنابعالی می‌دانید خودکفایی در واقع تولید داخلی در بخش صنعت یکی از مهمترین موضوعاتی که به رونق اقتصادی کمک می‌کند و باعث رشد اقتصادی می‌شود، بفرمائید در چه صنایعی به خودکفایی رسیده ایم؟
آقای برادران معاون صنایع عمومی وزارت صنعت، معدن و تجارت:اگر اجازه دهید مقام معظم رهبری تأکید ویژه‌ای درباره این موضوع داشتند و بار‌ها در سال‌های گذشته و دهه‌های گذشته برخی اوقات به صراحت تعبیر کردند که تنها راه اقتصاد ما توجه به موضوع تولید است و نگاه به داخل یعنی تولید ملی و این امر در حالی است که وقتی به حوزه‌های دیگر سیاستگذاری ورود می‌کنیم، مطالبات دیگری مطرح می‌شود یا حداقل ضریبی که حضرت آقا مطرح می‌کنند که این تنها راه اقتصاد است راه‌های مختلف را برای موضوعات پراکنده دیگر هم در مسائل مختلف حتی در مجمع دولت ملاحظه می‌شود و امروز هم رهبر انقلاب مورد نقد قرار دادند نظرات متضاد را در این حوزه.
وقتی که حضرت آقا می‌گویند موضوع تولید تنها راه است یعنی اگر ما در آن موفق نباشیم قطعاً شکست خواهیم خورد و این موضوع را بعضی اوقات توصیه می‌کنند، اما امروز مقداری صریح‌تر گفتند و به نوعی شکست در دهه نود را عیان کردند و بی پرده فرمودند ما بنا به هر دلیلی، هم عقب ماندیم و هم فرمودند یک دهه ما تعطیل بودیم این را باید مخاطبان برنامه شما که اصحاب فرهیخته و معتقد هستند به آرمان‌های انقلاب باید تبیین کنند که اگر ما در این ۱۰ سالی که همان طور که آقا فرمودند رشد تولید، رشد اقتصاد، سرمایه گذاری، تورم، همه شاخص‌ها منفی بوده و به صورت خاص همین رشد تولید به نوعی ثابت بوده و بعضی وقت‌ها مثلاً در حد چهار دهم است حالا اگر در یک سالی مثل امسال سال گذشته مثلاً به چهار درصد رسید یعنی ۱۰ برابر سال‌های قبل ما رشد تولید داریم آن عبارت تعطیل بودن حالا بنا به هر دلیلی نمی‌خواهیم موضوع را سیاسی بکنیم، اما واقعیت موجود ماست یعنی اگر آمار دارد یعنی اینکه ما نتوانستیم متناسب با رشد جمعیت، متناسب با نیاز مردم، متناسب با شرایط جهان خودمان را تطبیق بدهیم علی رغم اینکه راهبرد‌های درستی تبیین شده بوده، اما در عمل حالا بنا به هر دلیلی این کار صورت نگرفته، حالا رشد‌های اقتصادی که مناسب است و عملکرد دولت در یک سال اخیر مناسب شده، اما هنوز آثارشان را مردم نمی‌دانند.
یکی از علت‌های عمده اش این است که بسیار طول می‌کشد وقتی شما ۱۰ سال مثلاً دچار تعطیلی باشید بعد بخواهید ظرف یک سال آن را جبران کنید این تأکید ایشان به موضوع رشد سریع ما نیاز داریم تعبیری که امروز ما خدمت حضرت آقا بودیم با اصحاب صنعت و اشاراتی به مستند‌هایی که آماده شده بود در این حوزه، حالا فرمایش حضرتعالی این است که ما در چه حوزه‌هایی خودکفا شده ایم، درست است که ما دچار تحریم‌هایی شدیم، درست است که ما مشکلاتی داریم، اما روند جریان انقلاب را که نگاه می‌کنیم همین تولیدکنندگان، همین صنعتگرانی که آمده بودند و همین‌هایی که در ماه‌های گذشته نه تنها اشتغال افت نکرد بلکه اشتغال بالا رفت، تلاش شان را می‌کنند برای پایداری به آرمان‌های انقلاب و آن رسالت خودشان رسالت ملی خودشان برای رشد بیشتر در حوزه‌های مختلف است، الآن شاهد رشد هستیم بزرگترین سرمایه مان نیروی انسانی توانمند است جریان کارآفرین معتقد به کشور، پایبند به آرمان‌های کشور است و حالا در حوزه عملکردی صنعت که ما بیشترین نسبت را وقتی که رشد می‌کند مجموع صنعت و معدن و مجموعه‌ای از مسکن و خدمات را و حوزه صنعت که باز بیشتر از متوسط کشور رشد داشتیم عمده آن هم در همین حوزه صنایع عمومی است، حوزه‌ای است که عمدتاً بخش خصوصی است و بخش خصوصی که همیشه گلایه دارد و در آن ۱۰ سال واقعاً مورد بی توجهی قرار گرفته اند.
مجری: البته گلایه هایشان هم تا حدی به حق است.
آقای برادران: حتماً به حق است یعنی یک بخش خصوصی که زیرساخت ندارد دچار چالش می‌شود در حوزه تأمین زیرساخت حالا ما امروز مواجه هستیم با مشکل مثلاً گاز، برق و مسائل دیگر، یک سال نمی‌شود دولت تأمین کند.
سؤال: به عقیده جنابعالی با توجه به محدودیتی که ما در واردات داشتیم و نگاه ویژه‌ای که به تولید داخل شده تولیدکنندگان ما توانستند که بازار داخل را و نیازهایش را تأمین کنند یا خیر؟
آقای برادران:مقطعی که به یک سال و نیم کفایت نمی‌کند وقتی که ۱۰ سال تعطیل بوده آن تولیدکننده ما هم برای اینکه بتواند به یک تولید نسبی برسد زمان درخواست کرده مثلاً در حوزه لوازم خانگی که در حوزه ماست در خدمت حضرت آقا هم گفتم تلنگری که سال گذشته شما به این صنعت زدید بسیار کارآمد نشانه‌های ارزشی هم به نوعی دنبال کردند این موضوع را وقتی که عملکرد یک سال اخیر را نگاه می‌کنیم عملکرد متفاوتی است یکی از آن همین نکته‌ای که شما می‌فرمایید افزایش تولید، وقتی تولید افزایش پیدا کند هم نیاز داخلی تأمین می‌شود هم ایجاد رقابت می‌شود اگر مثلاً دغدغه ما قیمت هم باشد به نوعی تأمین می‌شود وقتی که تولید زیاد شود دیگر کسی نمی‌تواند ایجاد انحصار کند وقتی تولید زیاد شود موضوع کیفیت تازه مطرح می‌شود در حال حاضر دغدغه ما تنوع و خدمات پس از فروش است یعنی زمانی که بازدید می‌روم نمی‌گویم چقدر تولید می‌کنید می‌گویم که روند رضایت مشتری تان چطور بوده است، سامانه‌ای داریم به نام روک یا رضایت و کیفیت می‌گویم روک را بگذارید که ما ببینیم که تولید، البته در حال حاضر بحث صادرات هم به طور مثال در لوازم خانگی رسیدیم مثلاً به ۳۰ درصد صادرات نسبت به سال قبل، رشد این‌ها نشانه‌های خوبی است، اما اینکه تا سفره مردم بیاید اشتغالش آمده در بسیاری از شهرها.
شفاف به مخاطب برنامه شما بگویم در خیلی از شهرها ما کمبود نیروی انسانی کارگر متخصص داریم، یک سطحی بالا برود و البته نمی‌توانیم نسبت به معدود افراد سودجویی که از شرایط کشور سوء استفاده کردند رانت و انحصار ایجاد کردند و در شرایطی که مردم تحریم بودند یا ما به دنبال این بودیم که منابع ارزی محدود داشتیم این‌ها کالا‌هایی را تولید کردند بدون کیفیت دو برابر و سه برابر قیمت فروختند نمی‌توانیم نسبت به این‌ها بی اعتنا باشیم، یکی از مشکلات این است که ما باید در کنار رشد به موضوع فساد هم توجه کنیم یعنی باید شبکه‌های فساد راه هم مردم بدانند که آن شبکه‌های فساد سال‌های سال عدد فساد این‌ها چند همتی بوده یعنی هزار میلیارد تومان و همین الآن هم برای شان سخت است که یک دولتی که فسادستیز هست با این‌ها پیوند نمی‌خورد بخواهند تحمل کنند بسیاری از فضاسازی‌های رسانه ای، بسیاری از مشکلاتی که ایجاد می‌کنند ریشه در این حوزه کسانی دارد که عادت کردند که از پول حرام، این درصد، بسیار محدود است، اما مؤثر است این‌ها خودشان ضد تولید هستند.
مجری: چرا تولید مهم است؟ بر اساس آمار‌های جهانی رشد تولید بر شاخص‌های مهمی همچون تولید ناخالص داخلی، درآمد سرانه، تعادل بازار، اشتغالزایی، ثبات و امنیت اقتصادی و توسعه متوازن تأثیرگذار اشتغال و تولید به منزله دو بال پرنده رفاه با برنامه ریزی صحیح منجر به حفظ تعادل اقتصادی، حرکت به سوی توسعه پایدار و ایجاد حس رضایت دائمی جامعه خواهد شد از طرفی با توجه به محدودیت‌هایی که تحریم‌ها برای کشور ایجاد کرده و همین طور ظرفیت‌های گسترده‌ای که در حوزه مواد خام و منابع طبیعی در ایران وجود دارد خودکفایی مهمترین موضوعی است که متأثر افزایش تولید است استقلال که یکی از شعار‌های اصلی انقلاب اسلامی است با خودکفایی در تولید صنایع مختلف محقق خواهد شد.
خودکفایی و خودباوری مهمترین نتیجه محدودیت در واردات، با کوچ صنایع داخلی از بازار ایران و محدودیت در واردات، برخی صنایع توانستند به حدی تولید خودشان را افزایش بدهند همین طور که شما می‌دانید که نه تنها کشور را در آن محصولات به خودکفایی رساندند و نیاز بازار تأمین شد بلکه زمینه صادرات و ارزآوری هم فراهم شد آمار رونق تولید در برخی صنایع، ۵ سال قبل ۶۰ درصد بازار در اختیار تنها دو تولید کننده خارجی بود، اما در چهار سال گذشته تولید محصولات لوازم خانگی همانطور که آقای برادران هم اشاره فرمودند ۵۰۰ درصد رشد داشته و رکورد تولید ۱۷ میلیون دستگاه را ثبت کرده، دارو؛ در حال حاضر ۹۷ درصد دارو‌ها و ۶۰ درصد مواد اولیه دارویی تولید داخل هستند و بر اساس آمار‌ها سه تا چهار برابر نیاز داخل، دارو در کشور تولید می‌شود، تولید پوشاک حدود ۳۰ درصد افزایش داشته و از ۴۵۰ هزار تن پوشاک که مورد نیاز بازار است ۸۵ درصد آن توسط تولید کنندگان ایرانی به بازار عرضه شده و نوشت افزار سال ۹۱ تنها ۱۵ درصد از بازار نوشت افزار از طریق تولید داخل انجام می‌شد، اما بر اساس آمار‌های موجود در حال حاضر تولید داخلی به ۸۰ درصد رسیده و در برخی اقلام کاملاً از واردات بی نیاز شدیم.
حالا به هر حال با توجه به رشد و توسعه‌ای که در حوزه تولید داشتیم قطعاً چالش‌هایی هم در این حوزه وجود دارد و گلایه‌هایی هم وجود دارد که مقام معظم رهبری هم در واقع مطالبه کردند و تأکید کردند روی این موضوع، پارسال و امسال در دیدار امروز عرض شود که با اینکه آمار‌ها در بسیاری از صنایع حاکی از افزایش تولید است، اما خب تولید کننده و مصرف کننده با چالش‌هایی مواجهند که مسئولان فارغ از ارائه اعداد و آمار باید اولویت خودشان را رسیدگی به آن‌ها قرار بدهند.
تأمین مواد اولیه؛ عدم ثبات متغیر‌های اقتصادی و پیش بینی ناپذیری بازار از مواردی است که به تولید و تولیدکننده آسیب وارد کرده و مهمترین مطالبه تولید کنندگان هم حمایت دولت در تأمین مواد اولیه، ایجاد قوانین متقن و سیاست گذاری‌های مناسب برای کنترل بازار است، حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی، خب می‌دانید که با اینکه ارز یارانه‌ای موجب ایجاد رانت شده بود، اما حذف یک باره آن هم باعث آسیب به تولیدکنندگان شد که تصمیم گیران باید راه چاره‌ای را برای آن بیندیشند.
با اینکه برخی از صنایع مثل لوازم خانگی و دارو نیاز بازار را تأمین کردند، اما همچنان به لحاظ کیفی فاصله دارند با استاندارد‌های جهانی و کیفیت روز به همین دلیل هم هست که با وجود حمایت‌هایی که مصرف کنندگان داخلی از تولید داخلی در چند سال اخیر انجام دادند رشد کیفیت در محصولات داخلی را به عنوان مهمترین مطالبه خودشان مطرح کردند خدمات پس از فروش هم که خب قطعاً مصرف کنندگان انتظار دارند که خدمات خوب و مناسبی در اختیارشان قرار بگیرد ثبات قیمت یکی از فواید اصلی خودکفایی ثبات قیمت است در تکانه‌های اقتصادی این انتظار می‌رود که با بالا رفتن قیمت ارز قیمت تولیدات داخل و صنایع داخلی افزایش پیدا نکند و مردم با خیال راحت بتوانند آن‌ها را استفاده بکنند.
آقای برادران: لوازم خانگی، موضوع غذا و دارو، موضوع نساجی و پوشاک و چرم و کفش و همچنین موضوع نوشت افزار و صنایع سلولزی، یکی از کار‌های جدیدی که در دولت صورت گرفته این است که مثلاً به برخی از صنایع که تا حالا اصلاً نه ساختاری دیده شده بود نه توجهی شده بود دارد توجه می‌شود مثل همین موضوع صنایع ورزشی، در دنیا این صنعت هفدهم است از حیث ارزش، ما امروز در یک بازه کمتر از یک سال اقداماتی کردیم که مورد توجه و عنایت قرار گرفت ما مصرف توپمان ۴۸۵ نوع است و در حال حاضر توپ تولید می‌کنیم در کشور قبلاً تماماً و بعد تجهیزات ورزشی و اشاره کردند بحث، در آمار شما و ما یک اختلافی داریم در مواد اولیه دارویی شما فرمودید ۶۰ درصد، من خدمت حضرت آقا هم عرض کردم این ۷۲ درصد است حالا بین ما و برخی از مجموعه‌های مختلف یک اختلافی است حضرت آقا فرمودند قبلاً اصلاً این ۱۰ درصد بود یعنی ۹۰ درصد، رشد خیلی خوب بوده و انجمن تولیدکنندگان هم باز امروز دو مرتبه مکتوب کردند خیلی دقیق، چون حالا این را ما از داخل ارزان می‌خریم به معنی این نیست که ارزش ندارد مجموع نیاز آن دارو ۷۲ درصدش الآن داخلی تأمین می‌شود و به نظرم این صنعت ما، صنعت انقلاب است یعنی ما قبل از انقلاب در حوزه مواد اولیه دارو هیچ تولیدی نداشتیم امروز رسیدیم به اینکه ما ۷۲ درصد دارو و حدود ۱۰۰ درصد، مکمل‌های ورزشی، مکمل‌های غذایی، و در خود دارو هم که ۹۷ درصد به نظرم حالا اینکه چالش دارند مشکل سرمایه در گردش دارند نظام بانکی همراهی نکرده و مشکلات مختلف و این‌ها که همیشه هست.
سؤال: حالا عرض شود که ما در واقع تولید را به نیتی در واقع تولید می‌کنیم که مقصد نهایی صادرات باشد علاوه بر اینکه نیاز بازار را تأمین می‌کند مردم رضایت دارند و در واقع مصرفشان در واقع نیازشان تأمین می‌شود و آن لوازم و تجهیزات و تولید‌ها دوست داریم که آن صادر شود و ارزآوری داشته باشد برای کشور، چقدر توانستیم موفق باشیم در حوزه صادرات در زمینه تولیدات؟
آقای برادران: در مجموع می‌دانید که ما در قبل از دولت عدد ۳۶ میلیارد صادرات غیرنفتی بود بعد در سال اول به ۴۷ و نیم میلیارد رشد پیدا کرد و امسال هم ان شاء الله امیدوار هستیم که در دو ماه تا پایان سال بتوانیم این عدد را به بالای ۵۰ میلیارد دلار صادرات در کل برسانیم این جدا از صادرات مواد نفتی هست، قسمتی از آن همین مسائل است هم از حیث ارز مهم است و هم از حیث مسائل اینکه وقتی ما کالایمان را می‌توانیم به کشور‌های همسایه صادر کنیم مثلاً یکی از صنایعی که خود حضرت آقا خیلی تأکید دارند صنعت امروز هم ارائه شد نوشت افزار است که آقا به نام صنعت افتخارآفرین نوشت افزار، حالا جدا از اینکه رشد زیادی داشتیم این خیلی مهم است که مثلاً مردم منطقه با خودکار ما می‌نویسند با کاغذ ما یا با محصولات ما.
همین طور که شما در آمار‌های مختلف گفتید در حوزه دارو مشکلاتی داریم طوری که صادراتش محدود و ممنوع شده بود الحمدلله با رویکرد جدید تفاهمی که با وزارت بهداشت رسیدیم این است که با ارز ۴۲۰۰ تومانی دیگر محدودیتی در تولید و در صادرات نداشته باشیم البته نیاز‌های ابتدایی کشور باید تأمین شود و تزریق منابع مالی تعهدی که نظام بانکی دارد انجام شود، افق بسیار روشنی در این حوزه می‌بینیم یعنی ما عدد‌های یک میلیارد، دو میلیارد را می‌توانیم این نوید را به مردم بدهیم در حوزه‌های لوازم خانگی واقعاً تعبیر وزیر محترم در محضر حضرت آقا و گزارشی که ما تقدیم کردیم این بود که واقعاً بازار داخلی برای صنعت لوازم خانگی ما کوچک شده یا تنوع محصولات دانش بنیانی که امروز به ثمر رسیده یعنی تنها محصولات دانشگاهی یا محصولات مختلف نیستند محصولاتی که می‌تواند در مقیاس تولید ملی مطرح شوند و می‌توانند بروند این‌ها را آوردیم مثلا ًحضرت آقا سؤال داشتند که این برد مثلاً چه استفاده‌ای دارد این برد را مثلاً ما در لوازم خانگی، توضیح تقدیم کردیم خدمتشان و این کالا قبلاً ۱۰۰ درصد وارداتی بوده در همین یک سال ۷۰ درصد برد کشور داخلی شده و حتی ۱۰۰ درصد شرکت‌ها می‌توانند از داخل تأمین کنند، اما همزمان توانستیم صادرات هم داشته باشیم این کار بسیار مهمی است ماحصل زحمات صنعتگران، جوانان فعال در حوزه‌های مختلف، علاوه بر نیاز‌های داخل بازدید‌های مکرری به مناطق مختلف کشور داشتم و این نوید را می‌دهم حضرت آقا هم در فرمایشات امروزشان گفتند، گفتند خیلی امیدآفرین بود، اما برای من عجیب نبود، چون می‌دانم که بیش از این هم و فراتر از این افق خیلی روشن است واقعاً ما هم که می‌رویم در صنعت می‌بینیم هر روز خط توسعه جدید، هر روز ایده جدید، هر روز محصول جدید و اشتغال جدید و به نظرم مردم و جامعه عمومی صنعتی به این مهم رسیده که ما می‌توانیم ایران بسیار پیشرفته را و بسیار امیدآفرین را داشته باشیم قطعاً وقتی که تولید بالا رفت اشتغال بالا می‌رود، در حال حاضر آمار اشتغال و کیفیت را الزام کردیم در برخی حوزه‌ها باید با الزام برویم.
