بازنشستگی‌ها در آموزش و پرورش چند سالی است، "کمبود معلم" را به مرحله‌ای بحرانی رسانده؛ در این شرایط طبیعتاً تمام تلاش مجموعه آموزش و پرورش، خالی نماندن کلاس‌های درس از حضور معلم است و البته موضوع مغفول مانده، قربانی شدن کیفیت در مدارس دولتی به پای تأمین اورژانسی معلم برای کلاس‌های درس است.
شاید اتفاقات عجیبی را که در گزینش معلمان برای سال تحصیلی جدید رخ داد، بتوان تأییدی بر تأمین اورژانسی نیروی انسانی برای رهایی از معضل کلاس‌های درس بدون معلم دانست.
نبود فرصت کافی برای گزینش معلمان جدید، دردسرآفرین شد و آموزش و پرورش چاره‌ای نداشت جز آنکه نتایج گزینش را بعد از شروع سال تحصیلی و آن هم زمانی که پذیرفته‌شدگان به عنوان معلم در کلاس درس بودند، اعلام کند.
در نهایت این وضعیت شرایطی را رقم زد که اکنون برخی افراد هم در گزینش رد شده‌اند و هم به عنوان معلم در حال فعالیت هستند!
همین مسائل منجر شد، هیئت عالی گزینش کشور اخیراً مصوبه‌ای داشته باشد و براساس همین مصوبه، برگزاری آزمون‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که گزینش آموزش و پرورش سه ماه فرصت بررسی داشته باشد.
اما تمام ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود و بخش دیگری از مشکلات ایجاد شده ناشی از ادعاهای عجیب برخی از معلمانی است که در گزینش رد شده‌اند.
برخی از این معلمان در تماس با تسنیم می‌گویند: پس از چند ماه تدریس و در شرایطی که تمام دوستان و آشنایان آنها را به عنوان معلم می‌شناسند، آموزش و پرورش اعلام کرده است، رد گزینش شدید و باید از معلمی کنار بروید.
به گفته این افراد، برخی از اطرافیان باور نمی‌کنند به دلیل مسائلی همچون شرکت نکردن در راهپیمایی، تجمعات، نماز جمعه و مواردی از این دست امتیاز لازم برای قبولی در گزینش آموزش و پرورش را کسب نکرده‌اند و تصور افراد این است که آنها مشکلات دیگری داشته‌اند که در میانه سال تحصیلی از شغل معلمی کنار گذاشته شده‌اند!
همچنین برخی از این معلمان مدعی بودند که در مصاحبه حضوری گزینش امسال به دلایلی مانند سهل‌انگاری در نماز، حضور کمرنگ در تجمعات، عدم حضور در نماز جمعه، نداشتن حضور قلب در نماز، لمینت دندان و ... رد شده‌اند!
این معلمان از آموزش و پرورش این پرسش را مطرح می‌کنند که چرا قبل از برگزاری آزمون استخدامی و در دفترچه راهنمای استخدام اعلام نمی‌کنند، برای پذیرش شغل معلمی معیارهایی همچون حضور در نماز جمعه یا تجمعات مهم است تا افرادی که چنین سوابقی را ندارند برای شغل معلمی داوطلب نشوند و در آزمون استخدامی سایر دستگاه‌های دولتی شرکت کنند.
طی نشستی در خبرگزاری تسنیم میزبان «سید امیرمحمد خرازانی» نماینده وزیر در گزینش و دبیر هیئت مرکزی گزینش وزارت آموزش و پرورش بودیم تا درباره مشکلات پیش آمده برای برخی معلمان در جریان گزینش امسال و ادعاهای عجیب معلمان رد صلاحیت شده گفت‌و‌گو کنیم.
مشروح این گفت‌و‌گو را در ادامه می‌خوانید:
تسنیم: برخی پذیرفته‌شدگان آزمون استخدامی که از اول مهر به‌عنوان معلم وارد آموزش و پرورش شده و مشغول تدریس در مدارس هستند از رد گزینش خود پس از چند ماه تدریس در مدرسه خبر می‌دهند! چرا باید شاهد این مسئله باشیم که هم‌اکنون به برخی معلمان بعد از سه ماه تدریس و در حالیکه تمام آشنایان و بستگان او را به عنوان معلم شناخته‌اند، بگویید دیگر اجازه تدریس ندارید و در گزینش نهایی، رد شده‌اید!همچنین برخی معلمانی که موفق به اخد تایید نهایی گزینش نشده‌اند، مدعی هستند که دلیل رد گزینش آنها دلایلی مانند سهل‌انگاری در نماز، حضور کمرنگ در تجمعات، هاشور ابرو یا لمینت دندان بوده است! آیا این ادعاها مورد تایید شماست؟
قانون گزینش آموزش و پرورش سال 1374 در مجلس تصویب شد و بعد از مدتی به تمام وزارتخانه‌ها تسری یافت همچنین سال 77 آیین‌نامه اجرایی قانون تصویب شد بر همین اساس هر اقدامی در بخش گزینش باید مطابق قانون باشد.
تسنیم: آیا در قانون گزینش به‌صورت مصداقی ذکر شده که چه مواردی منجر به رد گزینش افراد می‌شود؟
خیر؛ این‌ها نکاتی است که برخی افراد بیان می‌کنند به عنوان مثال یکی از معلمان پذیرفته شده در آزمون اخیر که موفق به اخذ حدنصاب لازم برای تایید نهایی در گزینش نشده بود، مدعی بود که به دلیل "عدم خلوص در نماز" رد گزینش شده! اما وقتی پرونده او را بررسی کردم مشخص شد که اصلاً اینگونه نبوده است!
سخنان مصاحبه‌گران ممکن است باعث ایجاد شبهاتی برای افرادی که رد گزینش شده‌اند، بشود و ما هیچگاه به دلیل مثلاً مشخص بودن ریشه مو و مسائلی از این دست، افراد را رد گزینش نمی‌کنیم.
ابزار گزینش شامل "تحقیق، مصاحبه و استعلام از وزارت اطلاعات" است همچنین طبق ماده 2 قانون گزینش، صلاحیت‌های عمومی افراد بدین شرح است:
اعتقاد به دین اسلام یا یکی از ادیان، التزام عملی به احکام اسلام، اعتقاد و التزام به ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی، عدم اشتهار به فساد اخلاقی و تجاهر به فسق، عدم محکومیت به سابقه کیفری موثر و عدم اعتیاد به مواد مخدر همچنین عدم وابستگی به تشکیلات، هواداری از احزاب و سازمان‌ها که این موارد را از وزارت اطلاعات استعلام می‌کنیم.
ضوابط انتخاب اصلح از شرکت در راهپیمایی تا انتخاب دوستان مناسب
تسنیم: ما درباره صلاحیت‌های عمومی قید شده در قانون گزینش، شبهه یا سؤالی نداریم! پرسش اصلی این است که آیا بنابر ادعای برخی معلمان رد صلاحیت شده در گزینش امسال، حضور کمرنگ در تجمعات، سهل‌انگاری در نماز و مواردی مانند لمینت دندان و ... باعث رد صلاحیت افراد شده است؟
قانون گزینش، آیین‌نامه اجرایی دارد و در آنجا ضوابط انتخاب اصلح تعیین شده است همچنین مشاغل آموزشی جزو مشاغل خاص و حساس تعریف شده‌اند و از این رو، انتخاب اصلح برای آنها مطرح است؛ انتخاب اصلح در موارد کثرت تقاضا یا در آزمون‌های استخدامی برای جذب معلم ملاک است.
ضوابط انتخاب اصلح بدین شرح است:
موضعگیری درباره ولایت فقیه، فعالیت داوطلبانه در نهادهای انقلابی، فعالیت داوطلبانه در نهادهای مذهبی، شرکت در نماز جمعه و جماعت، شرکت در راهپیمایی، انتخاب پوشش چادر ( البته این بدان معنا نیست، اگر فردی پوشش چادر نداشت رد گزینش می‌شود بلکه امتیاز آنها کمتر خواهد شد)، تقید به رعایت پوشش اسلامی و انتخاب دوستان مناسب، کسب رتبه‌های علمی، مذهبی و فرهنگی مناطق محروم.
اگر امتیاز کسب شده توسط فردی کمتر از 56 باشد، او دارای شرایط انتخاب اصلح نیست همچنین تا زمانی که وضعیت استخدام معلمان رسمی قطعی نشده است، گزینش اجازه ورود به پرونده آنها را دارد اما بعد از تبدیل وضعیت استخدامی به رسمی قطعی، دیگر اجازه ورود نداریم مگر در شرایط خاص مانند تغییر سمت یا مأمور شدن به خارج از کشور.
تسنیم: احراز این موارد به چه صورت انجام می‌شود؟
گزینش، ابزارهایی را در اختیار دارد به عنوان مثال برای کشف اشتهار به فسق از ابزار تحقیق استفاده می‌کنیم.
تحقیقات از محل سکونت، کار و تحصیل به همراه مصاحبه و استعلام، ابزارهای در اختیار گزینش است البته قانون تأکید دارد تجسس ممنوع است و اجازه این کار را نداریم.
در تحقیقات از محل سکونت برخی همسایگان ممکن است به دلیل مشکلی که با فرد دارند از او تعابیر مناسبی نداشته باشند اما در گزینش فقط به این روند اکتفا نمی‌کنیم بلکه از محل کار و تحصیل افراد نیز تحقیق می‌شود و اگر در این دو مورد از فرد به نیکی یاد شود تأکید می‌کنیم در تحقیق محل سکونت بررسی بیشتر انجام و از افراد دیگری پرسش شود.
همچنین اگر فردی نسبت به رد پرونده خود در هسته‌های گزینش معترض است می‌تواند درخواست تجدید‌نظر ثبت کند تا پرونده او مجدد توسط مصاحبه‌گر دیگری بررسی شود.
تسنیم: آیا به پرونده تمام افرادی که ثبت اعتراض می‌کنند به صورت مجزا رسیدگی و مراحل تحقیق، مجدد تکرار می‌شود؟
بستگی دارد به اینکه افرادی که پرونده را بررسی می‌کنند، تصمیم بگیرند در محل سکونت یا تحصیل فرد مجدد از منابع دیگری پرسش کنند یا حتی مجدد از وزارت اطلاعات استعلام بگیرند؛ مواردی را داشتیم که استعلام فرد برای شغل مربی پرورشی تأیید نشده اما در استعلام دوم برای نیروی اداری تأیید شد.
اگر فرد در گزینش دوم هم رد شد، پرونده او به هیئت مرکزی گزینش در تهران ارسال می‌شود و در آنجا کمیته سه نفره‌ای، پرونده را بررسی و در اغلب موارد افراد را برای مصاحبه مجدد دعوت می‌کنند در این مرحله ممکن است، افراد مستنداتی به همراه خود بیاورند که صلاحیت‌ها آنها برای ما محرز شود مثلا مستندانی که نشان دهد در راهپیمایی‌ها حضور داشته است؛ به هر حال ممکن است ما نتوانیم صلاحیت فرد را احراز کنیم اما او با ارائه مدارک و مستندات صلاحیت خود را ثابت کند.
امکان بررسی پرونده در دیوان عدالت اداری
اگر فردی در مرحله سوم یعنی بررسی پرونده توسط هیئت مرکزی گزینش هم رد شد، می‌تواند به دیوان عدالت اداری شکایت کند بنابراین یک فرد تا 4 بار فرصت تجدید‌نظر دارد.
سؤال درباره قضا شدن نماز غیرقانونی و غیرشرعی است
تسنیم: مصاحبه‌گران گزینش چگونه ادعای فرد مصاحبه‌شونده را صحت‌سنجی می‌کنند؟! برخی معلمان می‌گویند یکی از سؤالات مطرح در جلسه گزینش این بود که "آیا نماز قضا داشته‌اید؟"
اینکه ادعا شده در مصاحبه گزینش از آنها سؤال شده "آیا نماز قضا داشته‌اید؟"این سؤال غیرشرعی و غیرقانونی است! البته درباره نماز خواندن از افراد پرسش می‌شود و ممکن است برخی افراد خودشان بگویند که نماز نمی‌خوانند البته درباره اقلیت‌های دینی شرایط فرق می‌کند؛ اگر فرد بگوید، نماز می‌خواند ممکن است گفته شود به صورت عملیاتی نماز بخوانند.
تنها بخش گزینش نشده آموزش و پرورش "صندوق ذخیره فرهنگیان" است
برخی افراد در جلسه گزینش ممکن است دچار استرس و خطا شوند بنابراین گزینشگران باید شرایط افراد را در نظر بگیرند به‌عنوان مثال در یکی از موارد گزینش با فردی مواجه شدم که تمام تحقیقات او مثبت بود اما هنگام خواندن نماز دچار استرس شد و پس از آنکه به او فرصت برای آرامش دادم، توانست نماز را صحیح بخواند از همین رو به تمام مصاحبه‌گران اعلام کرده‌ایم حتماً در جلسه گزینش شرایط افراد را درک کرده و به آنها فرصت دهند.
منبع: تسنیم
