مامبای سیاه یک مار سمی براق و باریک است که در مناطق جنوبی صحرای آفریقا دیده می‌شود. نام آن از زبان زولو گرفته شده است.
به گزارش فرادید، (زولو زبان مردم زولو است که تقریباً ۱۰ میلیون نفر سخن‌گو دارد، ۹۵ درصد این افراد در آفریقای جنوبی زندگی می‌کنند. ۲۴ درصد مردم آفریقای جنوبی به زبان زولو صحبت می‌کنند و ۵۰ درصد مردم این زبان را می‌فهمند)
مار مامبا متعلق به خانواده کبرا است و با سه گونه دیگر از خانواده خود تفاوت دارد: مامبای غربی، مامبای سبز و مامبای جیمسون. این سه مورد به رنگ سبز روشن هستند و بیشتر روی شاخه‌های درخت زندگی می‌کنند، در حالی که سم آن‌ها به همان اندازه قوی است، ولی آن‌ها ترسوتر از مامبای سیاه هستند و شهرت مرگبار مشابهی با خویشاوند خطرناک خود ندارند.
مامبا‌های سیاه عمری طولانی دارند و گاهی اوقات بیش از یک دهه در اسارت زنده می‌مانند. آن‌ها همیشه در جستجوی علفزار‌های بوته‌ای، جنگل‌ها و ساوانا یا مکان‌های انبوه برای پنهان شدن هستند. در این گزارش شما را با واقعیاتی درباره مامبا‌های سیاه آشنا می‌کنیم که شاید قبلا نمی‌دانستید. تا پایان این مطلب جالب با ما همراه باشید و این مار ترسناک را بیشتر بشناسید.
نام رایج: مامبا سیاه
نام علمی: Dendroaspis polylepis
میانگین طول عمر در طبیعت: ناشناخته
میانگین طول عمر در اسارت: تا ۱۲ سال
وضعیت فهرست قرمز IUCN: کمترین نگرانی برای منقرض شدن
جمعیت فعلی: نامشخص
مامبا‌های سیاه در واقع قهوه‌ای رنگ هستند
برخلاف تصور عموم مردم، رنگ مامبای سیاه "مشکی" نیست و این سیاه بودن که به آن معروف است به رنگ بدن مامبا اشاره نمی‌کند، بلکه این ویژگی به خاطر رنگ داخل دهان مار است. از آنجایی که مامبا از نظر رنگ آمیزی پوست، الگوی خاصی روی بدن خود ندارد، این نامگذاری روش خوبی برای انسان‌ها و حیوانات برای شناسایی مار است.
این رنگ تیره مانند جغجغه مار زنگی یا مار کبری، یک علامت هشدار دهنده است و اینکه چگونه مامبای سیاه از خود محافظت می‌کند. زمانی که مار خود را در خطر می‌بیند، دهان خود را قبل از جنگیدن و حمله کردن باز می‌کند و به دشمنان خود فرصت می‌دهد تا فرار کنند. رنگ بدن مامبا‌های سیاه معمولاً از رنگ قهوه‌ای روشن یا زیتونی تا قهوه‌ای تیره‌تر متغیر است. مامبا‌های جوان معمولاً کمی تیره‌تر و با افزایش سن رنگ بدنشان روشن می‌شود. گونه‌های سبز رنگ مامبا‌ها عموما دهانی به رنگ سفید دارند.
مامبا‌های سیاه سریعترین مار‌های در حال حرکت در جهان هستند. روی یک سطح صاف، آن‌ها با سرعت ۱۰ تا ۱۲ مایل در ساعت می‌خزند. برای در نظر گرفتن این موضوع و درک بهتر باید گفت: یک مامبای سیاه می‌تواند سریعتر از یک اژد‌های کومودو حرکت کند. از آنجایی که مامبا‌ها قادر به شنا کردن هستند، می‌توانند به راحتی در آب حرکت کنند.
بر خلاف مامبا‌های سبز که زمان بیشتری را روی درختان می‌گذرانند، مامبا‌های سیاه گهگاه از درختان بالا می‌روند و در صورت احساس خطر به شکارچیان خود حمله می‌کنند. سرعت آن‌ها قطعا به شهرت آن‌ها به عنوان یک قاتل خشن و وحشی می‌افزاید. با این حال، اکثر مامبا‌ها ترجیح می‌دهند فرار کنند تا حمله. مامبا‌ها لزوماً شروع کننده حمله نیستند به خصوص در مواجهه با انسان یا حیوانی که از نظر بدنی بزرگتر از مامبا است. در بسیاری از مواقع، حملات مامبا‌های سیاه تنها به این دلیل رخ می‌دهد که آن‌ها را در گوشه‌ای گیر انداخته اند و آن‌ها مجبورند از خود دفاع کنند.
اگرچه به ندرت پیش می‌آید که یک مامبای سیاه بدون تحریک شدن به انسان حمله کند، اما با این وجود به عنوان یکی از خطرناک‌ترین مار‌هایی شناخته می‌شود که ممکن است یک فرد با آن روبرو شود. در آفریقا، آن‌ها نمادی از ترس و احترام هستند. افسانه‌ای شهرت این مار‌های سمی خطرناک را چندبرابر کرده است. سم آن‌ها یکی از کشنده‌ترین سم‌ها است و از روز اول، بچه مامبا‌هایی که به دنیا می‌آیند می‌توانند به قربانی حمله کرده و سمی را از دو دندان نیش خود بیرون بریزند.
در حالی که یک مار جوان فقط چند قطره سم در هر نیش دارد، یک مار بالغ بین ۱۲ تا ۲۰ قطره سم در هر نیش ترشح می‌کند. سم کمی برای کشتن یک انسان یا حیوان بزرگ دیگر کفایت می‌کند. زهر مامبای سیاه سمی عصبی است، برخلاف هموتوکسیک، به این معنی که به سیستم عصبی و مغز حمله می‌کند.
یک انسان پس از گزش ممکن است در عرض ۲۰ دقیقه بمیرد. علائم گزش بلافاصله شروع می‌شود و شامل تشنج، نارسایی تنفسی و در نهایت به کما رفتن است. اگر قربانی بتواند به سرعت خود را به مراکز پزشکی برساند، درمان ضد زهر در برخی مکان‌ها در دسترس است. جالب توجه است که دانشمندان و متخصصان پزشکی در حال مطالعه اثرات مسکن طبیعی موجود در زهر مامبای سیاه به عنوان یک گزینه بالقوه برای درمان درد در کنار مورفین هستند.
مامبای سیاه در شب بیشتر می‌خوابد و در مخفیگاه‌های خود می‌ماند تا از شکارچیان و انسان‌ها در امان باشد. به محض روشن شدن هوا و نزدیک شدن به ساعات روز، این مار‌ها بیدارشده و فعالیت خود را شروع می‌کنند. این رفتار بیشتر در نتیجه طبیعت خونسرد آنهاست، چون مار‌ها برای تنظیم بدن خود به گرمای خورشید متکی هستند. آن‌ها به دنبال مکان‌هایی آفتاب گیر هستند تا گرم شوند و دمای داخلی بدن خود را افزایش دهند. با این حال، اگر هوا خیلی گرم باشد، ممکن است به دنبال سایه باشند و غیرفعال شوند.
مامبا‌های سیاه بینایی بسیار خوبی دارند که به آن‌ها کمک می‌کند طعمه را در هنگام شکار ردیابی کنند. آن‌ها شکارچیانی صبور هستند که منتظر فرصت مناسب برای حمله خواهند بود. حس بویایی آن‌ها نیز بسیار قوی و تکامل یافته است، که در درجه اول برای یافتن مار‌های ماده در فصل جفت گیری استفاده می‌شود. این همان زمانی است که مامبا‌های سیاه دورترین مسافت‌ها را طی می‌کنند یعنی تا چندین مایل در روز تا به ماده‌ها برسند.
تولید مثل معمولاً در فصل بهار اتفاق می‌افتد و زمانی است که در آن نر‌ها پرخاشگری و قدرت خود را برابر سایر نر‌ها به رخ می‌کشند و با هم رقابت می‌کنند. مامبا‌های سیاه نر برای یافتن جفت‌های ماده مسیر‌های بو را، اغلب تا چندین مایل دنبال می‌کنند. زمانی که مار‌ها جفت شدند و عمل تولید مثل انجام شد، هر کدام راه خود را می‌روند و به زندگی انفرادی خود ادامه می‌دهند.
ماده یک مکان امن برای گذاشتن تخم‌های خود - حداکثر تا ۲۰ تخم در یک زمان - پیدا می‌کند که حدود سه ماه طول می‌کشد تا تخم گذاری کند. جالب اینجاست که مادر تخم‌ها را رها می‌کند، اما بچه مامبا‌ها می‌توانند از پس خود برآیند و مدت کوتاهی پس از خروج از تخم، سمی کشنده داشته باشند. آن‌ها همچنین می‌توانند به تنهایی غذا بخورند و بدون کمک زنده بمانند.
برخلاف سایر انواع مامبا‌ها که درختی هستند، مامبا‌های سیاه معمولا زمان زیادی را روی درختان نمی‌گذرانند. مامبا‌های سیاه خزندگان زمینی هستند که لانه‌های زیرزمینی یا سرپوشیده را برای خواب انتخاب می‌کنند. صخره‌ها، درختان، درختچه‌ها و پوشش گیاهی انبوه مکان‌های ایده‌آلی را برای پنهان شدن و استتار مامبا‌ها فراهم می‌کنند. گاهی اوقات، آن‌ها تپه‌های متروکه موریانه‌ها را تصرف می‌کنند. این غیر معمول نیست که برخی از مامبا‌ها سال‌ها در یک لانه بمانند. روز‌ها لانه‌های خود را برای شکار ترک می‌کنند و تا غروب برمی‌گردند.
مامبا‌ها شکارچیان زیادی ندارند، بنابراین بیشتر ساعات بیداری خود را صرف شکار برای خوردن غذای خود می‌کنند. به دلیل سرعت باورنکردنی خود، مامبا‌های سیاه در کمین کردن تا رسیدن لحظه مناسب و خیزش سریع به سمت طعمه خود و حمله کردن ناگهانی، کاملاً ماهر هستند.
یک رژیم غذایی معمولی برای مامبا‌های سیاه شامل پرندگان، جوندگان و پستانداران کوچک است. مار طعمه را نیش می‌زند و آن را فلج می‌کند و پس از مردن آن را کامل می‌بلعد. دهان آن‌ها به گونه‌ای خلق شده است که می‌تواند تا آخرین حد ممکن باز شود و فرآیند بلع را برای مامبا آسان کند. به طور متوسط، یک مار بالغ باید فقط یک یا دو بار در هفته غذا بخورد و می‌تواند چندین ماه بدون آب زنده بماند.
مامبا‌های سیاه طولانی‌ترین مار‌های جهان نیستند، اما اغلب آن‌ها را طولانی‌ترین گونه مار سمی در آفریقا می‌نامند. به طور متوسط، طول آن‌ها می‌تواند به شش تا نه فوت برسد، اگرچه گزارش‌هایی از ۱۴ فوت هم برای مامبای سیاه ثبت شده است. مامبای سیاه علاوه بر طول چشمگیرش، یک مار بسیار قوی نیز هست. اگرچه آن‌ها مانند سایر مار‌ها از بدن خود برای منقبض کردن طعمه خود استفاده نمی‌کنند، اما می‌توانند در مبارزه با حیوانات بسیار بزرگتر، خود را در برابر حملات حفظ کنند.
