محمد دهقان معاون حقوقی رئیس‌جمهور در گفت‌وگو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری فارس، درباره فرمان به موافقت رهبر انقلاب با عفو و تخفیف مجازات گسترده برای متهمان و محکومان اغتشاشات اخیر گفت: قانون اساسی این اختیار کامل و مطلق را به رهبر معظم انقلاب داده است تا عفو عمومی انجام دهند. البته این کار در زمان‌های گذشته نیز انجام شده است اما کاری که انجام شد این بار ویژگی خاصی دارد.
وی افزود: ممکن است بسیاری از کسانی که مشمول عفو شده‌اند هنوز محکوم نشده و در فرآیند رسیدگی به پرونده‌های خود باشند. اما در عین حال این اختیار وجود دارد چراکه قانون اساسی بر این موضوع اطلاق دارد حتی افرادی که در مرحله تحقیقات مقدماتی پرونده‌شان هستند نیز می‌توانند مورد عفو قرار بگیرند.
دهقان با اشاره به نحوه اجرای این عفو برای محکومان اذعان کرد: در واقع این عفو شامل کسانی است که تحقیقات مقدماتی درباره آن‌ها در حال انجام است، افرادی که تحقیقات مقدماتی درباره آن انجام شده و کیفرخواست صادر شده، افرادی که حکم بدوی صادر شده و حکم تجدید نظر صادر شده و قطعی شده است، در واقع همه می‌توانند مشمول این عفو رهبری شوند.
معاون حقوقی رئیس جمهور با بیان اینکه عفو محکومان توسط رهبر انقلاب از جنبه حقوقی پیچیدگی ندارد و این اختیار وجود داشته است در گذشته هم برخی موارد این اتفاق رخ داده است، تصریح کرد: این بحث در گذشته نیز وجود داشت اما به شکل محدود بوده است. این بار شاید افرادی که هنوز حکم قطعی و محکومیت قطعی ندارند تعداد بیشتری داشته باشند نسبت به افرادی که محکومیت قطعی دارند.
وی افزود: علت این است که کار قضایی یک کار چند مرحله ای است یعنی دوره های مختلف مانند تحقیقات مقدماتی، صدور کیفرخواست رسیدگی بدوی صدور رای اعتراض و تجدید نظر را شامل می شود و معمولاً قدری به طول می‌انجامد. البته از زمان اغتشاشات تا کنون نیز زمان زیادی نگذشته و احکام بسیاری از بازداشت شدگان هنوز به محل قطعی نرسیده است. بنابراین؛ به احتمال زیاد افرادی که هنوز محکومیت قطعی پیدا نکردند و اکنون مشمول عفو شده باشند تعدادشان بیشتر است.
دهقان با بیان اینکه فلسفه عفو رهبر انقلاب برای محکومان ناظر بر چند مورد است، بیان کرد: اجرای عفو توسط رهبر انقلاب نشان از بلندنظری جمهوری اسلامی ایران راجع به مسائل درونی و بیرونی کشور بوده و مبنای این حکم قانون اساسی همین است.
معاون حقوقی رئیس جمهور در تشریح ویژگی‌های اغتشاشگران عنوان کرد: افرادی که وارد اغتشاشات شدند چند دسته بودند، یک دسته از آن‌ها با برنامه‌ریزی و تحت فرمان جریان‌های خارجی همچون منافقین و سلطنت ها و برخی گروهک های ضد انقلاب وارد میدان شدند و از این کار خود نیز پشیمان نیستند. یعنی اگر شما هم‌اکنون نیز آن‌ها را آزاد کنید مجدداً چاقو به دست گرفته و اعتقاد دارند با چاقوکشی و اسلحه‌کشی می‌توانند جمهوری اسلامی ایران را از بین ببرند، تعدادی این تصور غلط را داشته و دارند.
وی ادامه داد: حساب این افراد با افرادی که برخی اوقات انتقاداتی مطرح می‌کنند، جدا است از افرادی که به خاطر اشکالات وضعیت اقتصادی کشور به ویژه در سال‌های ۹۷ و ۹۸ انتقاداتی را مطرح کرده بودند. چراکه کشور در سال‌های ۹۷ و ۹۸ به یک‌باره ۱۰ برابر فقیرتر شد.
دهقان ضمن تشریح وضعیت اقتصادی نامطلوب کشور در دولت دوازدهم گفت: ملت ایران در دولت آقای روحانی به یک‌باره ۱۰ برابر فقیرتر شدند یعنی دلار از ۳هزار تومان به ۳۰ هزار تومان رسید چون بسیاری از قیمت‌ها در کشور ما بر اساس دلار محاسبه می‌شود، واردات و صادرات متاثر از دلار و انجام شده است.
وی افزود: با سوء تدبیر دولت در سال‌های ۹۷ و ۹۸ به یک‌باره فقیرتر شدند؛ فقرا و خانواده‌های متوسط نیز فقیرتر شدند. البته تعدادی از ثروتمندان چون ثروتمند هستند این امواج بر آن‌ها تاثیر نگذاشت و حتی برخی از آن‌ها ثروتمندتر هم شدند. بنابراین؛ این وضعیت به صورت طبیعی انتقاد و اعتراض ایجاد می‌کند.
معاون حقوقی رئیس جمهور با بیان اینکه تعدادی از افراد با توجه به این شرایط و براساس برداشتی که از کشور داشتند، تحت تاثیر فضای بیرونی قرار گرفتند و اشکالات را هم مشاهده می‌کردند وارد اعتراضات شدند، گفت: این افراد هنگامی که وارد اعتراضات شدند، بالاخره اعتراضات هیجان ایجاد می‌کند و ممکن است اشتباهاتی انجام داده باشند آن‌ها فرزندان ما هستند و ممکن است وقتی با آن‌ها حرف بزنیم دارای یک درک متقابل نیز باشیم.
وی ادامه داد: آن‌ها انتقاداتی دارند که کاملاً صحیح است ما هم در مقام انتقاد و اعتراض اعتراضاتی داشتیم و اکنون هم این انتقادات را داریم. منتها اینکه چه میزان از این انتقادات به داخل کشور باز می‌گردد، چه میزان به خارج از کشور و اینکه چه کسی مسئول بوده و چه میزان به دولت گذشته و این دولت باز می‌گردد همه جزو مسائل مهم در این اعتراضات هستند.
دهقان بیان کرد: اصل انتقاد در قانون اساسی ما پذیرفته شده است. البته ممکن است هنگام انتقاد و اعتراض زمام امور از دست انسان خارج شده و تخلفاتی انجام بدهد. نظام جمهوری اسلامی باید با این افراد به یک‌گونه معامله می‌کرد و با دسته اول به گونه‌ای دیگر. چراکه دسته اول به این قصد آمدند تا ریشه جمهوری اسلامی را بکنند.
وی ادامه داد: دسته اول به دو بخش تقسیم می‌شوند؛ یک گروه متصل به خارج از کشور بودند و جزو برنامه‌ریزان و سازمان‌دهندگان هستند و یک گروه دیگر نیز، تحت تاثیر گروه اول به دنبال براندازی بودند. هر دسته از این افراد که پشیمان شده باشند می‌توانند به آغوش نظام و کشور بازگردند؛ دقیقاً همانند افراد تواب گروهک منافقین که به کشور بازگشتند و مشغول زندگی عادی خود هستند. رهبر معظم انقلاب و حضرت امام از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی این بزرگ‌منشی را داشتند و قانون اساسی نیز به آن‌ها اجازه داده و حداکثر استفاده را از این بند قانون اساسی انجام داده‌اند.
معاون حقوقی رئیس‌جمهور با بیان اینکه امکان این وجود دارد که افراد تواب و پشیمان گروه اول را هم مشمول عفو قرار داد، تصریح کرد: به نظرم می توان بخشی از افرادی که فهمیده‌اند دچار توهم شدند می‌توان مشمول عفو قرار داد و به نظرم این حکم کلی که صادر شده است می‌تواند بخشی از آن‌ها را هم در بر بگیرد.
وی افزود: یک بخش دیگر نیز افرادی هستند که از روی احساسات وارد اغتشاشات شدند و فکر کردند با اعتراض کردن در خیابان یک نوع تفریح انجام می‌دهند و اعتراض و تفریح با یکدیگر مخلوط شده بود. این طیف بیشتر جوانانی هستند که دسته سوم را تشکیل می‌دادند.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به فرمان رهبر انقلاب مبنی بر عفو و تخفیف مجازات گسترده متهمان و محکومان اغتشاشات اخیر تصریح کرد: فرمان عفو که از سوی رهبر انقلاب صادر شد بسیار هوشمندانه بود و باید از ایشان قدردانی کنیم که این کار بزرگ و مهم را انجام دادند. پیام این کار به داخل کشور و مردم خودمان چه نیروهای انقلاب، چه افراد معترض که ممکن است ما آن‌ها را جزو نیروهای انقلاب ندانیم ولی فرزندان خودمان هستند، بزرگ‌منشی و سعه صدر نظام راجع به مسائل کشور است.
دهقان در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه فرمان عفو عمومی رهبر انقلاب یک فلسفه مهم نیز دارد، تاکید کرد: ما یک کشور مستقل هستیم و از ابتدای انقلاب تاکنون به رغم وجود همه دشمنی‌ها بدون هیچ پشتیبانی خارجی کشور و با پشتیبانی مردمی کشور را اداره کرده‌ایم. لذا، مردم در کشور ما حرف اول و آخر را می‌زنند. بنابراین، اگر مردم ما در برخی موارد دچار خطا شوند براساس فلسفه حکومت دینی از آن خطا چشم پوشی کند. مگر اینکه یک فردی جنایتی علیه دیگری انجام داده باشد نظام از حق خود گذشت می‌کند چراکه ما در موضوعات مختلف متکی مردم هستیم.
معاون حقوقی رئیس‌جمهور با بیان اینکه ما نمی‌خواهیم مانند برخی حکومت‌های دیکتاتوری با زور سر نیزه حکومت کنیم، تصریح کرد: اگر قرار است این حکومت دست مردم باشد باید با پشتیبانی خود آن‌ها ادامه پیدا کند و چنین مباد که روزی این کشور بخواهد مانند شاه از پشتیبانی خارجی استفاده کند یا از زور سرنیزه برای حکومت. البته شاه هم از پشتیبانی خارجی استفاده کرد و هم از زور سر نیزه داخلی.
وی ادامه داد: از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی هم هیچ‌گاه بنا بر آن نبوده که کشور با زور سر نیزه اداره شود. البته ممکن است در برخی موارد نیروهای انتظامی بر اثر فشارهایی که بر آن‌ها وجود دارد تندروی‌های هم انجام داده باشند، ما آن را انکار نمی‌کنیم چون ممکن است در درگیری‌ها و اختلافات خطایی از هر طرف رخ بدهد. اما اصل بر این است که ما با پشتیبانی مردم کشور را اداره کنیم.
دهقان گفت: اینکه تعدادی از افراد مورد عفو قرار گرفتند با فلسفه جمهوری اسلامی ایران و حکومت اسلامی انطباق دارد.
معاون حقوقی رئیس جمهور ضمن تشریح پیام فرمان رهبر انقلاب مبنی بر عفو و تخفیف مجازات گسترده متهمان و محکومان اغتشاشات اخیر به طرف‌های خارجی بیان کرد: دشمنان دچار توهم شدید هستند و به دنبال ایجاد جنگ داخلی در کشورمان بودند. برنامه دشمنان از سال‌های قبل این است که مردم را مقابل مردم قرار داده و فتنه‌های چند ساله گذشته نیز از این برنامه پیروی می‌کرد. امسال نیز به دنبال اجرای چنین کاری بودند.
وی ادامه داد: برخی دروغ‌هایی که منتشر می‌کردند خودشان باورشان می شد که قرار است داخل کشور اتفاقی رخ دهد، برخی از این افراد بی‌سیاست مشهور که نوک دماغ خود را می‌دیدند فکر کردند اتفاقی در حال رخ دادن است و یک دفعه احساساتی شدند و حرف‌هایی زدند. برخی هم که شارلاتان بودند اینجا پول‌های خود را گرفتند و به خارج رفتند و زبان باز کردند. این افراد در کنار شارلاتان بودن توهم هم داشتند و این توهم باید میریخت. البته توهم دشمنان نیز باید میریخت.
دهقان با بیان اینکه کشورمان یک کشور مقتدر و با صلابت است، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران یک کشور با اقتدار است، حالا تعدادی از فرزندان ما خودشان اعتراض داشتند و مسئولان ما با فرزندان خود با عطوفت و مهربانی رفتار می‌کند. در واقع، کشورمان به درجه‌ای از اقتدار رسیده است که می‌تواند مسائل را در داخل حل کند.
معاون حقوقی رئیس جمهور در پایان تاکید کرد: این بادهایی که ایجاد می‌شوند قادر به تکان دادن این درخت قدرتمند نیست. اگر چه اتفاقی در کشور رخ داد و برای همه ما تلخ بود و نباید اتفاق به اینجا کشیده می شد و نباید اجازه سوء استفاده به دشمان داده می‌شد. اما در عین حال ما این قدرت هضم را در درون کشور داریم که بتوانیم مسائل را به خوبی مدیریت کند.
پایان پیام/
