به گزارش الف، "رابرت مالی" نماینده ویژه دولت آمریکا در موضوع ایران و مدیر "گروه بحران بین المللی"، در گزارشی برای پایگاه خبری "فارین پالیسی"، به بررسی مناقشه میان تهران و واشنگتن در سال 2021 و نوعِ رویکردی که دولت جدید آمریکا بایستی در قبال ایران در پیش گیرد، پرداخته است. وی در این رابطه می نویسد:
«در ژانویه سال 2020، اقدام دولت ترامپ با ترور "ژنرال قاسم سلیمانی" فرمانده سپاه قدس جمهوری اسلامی ایران در خاک عراق، تنش ها میان ایران و آمریکا را به نقطه اوج خود رساند. ایران در پاسخ به این حرکتِ دولت ترامپ، اقدام به موشک باران پایگاه عین الاسد کرد. با این حال، دو طرف در ادامه، به مدیریت تنش ها در روابط خود پرداختند اگرچه سطح تنش ها میان آن ها، همچنان بالا بوده است. دولت جدید آمریکا به ریاست جمهوری جو بایدن، می تواند با بازگشت خود به "برجام"، یکی از پرخطرترین تنش ها در جهان را تا حد زیادی آرام کند و فضا را در این زمینه تغییر دهد. با این حال، مدیریتِ سریع این مساله(با توجه به مخالفت های جدی عربستان سعودی و اسرائیل با این موضوع) و در ادامه، آنچه مذاکره در مورد مسائل گسترده یِ مرتبط با ایران عنوان شده، به آسانی محقق نخواهد شد.
دولت دونالد ترامپ، سیاست خود را در قبال تهران بر اساس مفهوم "کارزار فشار حداکثری" تعریف کرده بود. دولت ترامپ امید داشت تا فشارهای گسترده‌ای را بر ایران اعمال کند تا از آن، امتیازات گسترده ای را هم در مساله هسته ای این کشور، و هم حضور منطقه ای و توانمندی های موشکی آن، اخذ کند. حتی برخی مقام های دولت ترامپ این امید را داشتند تا در اثر تشدید فشارها علیه ایران، دولت این کشور سقوط هم کند. با این حال، پوچ بودنِ این تفکرات، در گذر زمان به وضوح روشن شده است.
تحریم های ترامپ علیه ایران، به این کشور، فشارهای اقتصادی وارد کرده با این حال، در محقق کردن دیگر اهدافِ واشنگتن علیه تهران، عمیقا ناکام بوده است. در بحبوحه کارزار فشارحداکثری دولت ترامپ علیه ایران، برنامه هسته ای این کشور(ایران)، رشد قابل توجهی را تجربه کرد و اکنون تا حد زیادی، دیگر در قالب برجام، کنترل نمی شود. ایران در شرایط فعلی در قیاس با هر زمان دیگری، موشک های بالستیکِ دقیق تر و بیشتری را نیز در اختیار دارد. از سویی، ایران توانسته حضور منطقه ای خود را هم بیش از گذشته، تقویت کند. در نهایت نیز باید گفت که هیچ سند و مدرکی دال بر اینکه نظام جمهوری اسلامی ایران در اثر تحریم های آمریکا، در شُرف فروپاشی است هم وجود ندارد. این یعنی کارزار فشارحداکثری، با شکستی سنگین رو به رو شده است.
دولت ترامپ حتی در روزهای پایانی حضور خود در قدرت نیز، با علمِ به اینکه فشارهایش علیه ایران کارساز نبوده اند، تحریم های جدیدی را علیه این کشور وضع کرد. از طرفی، اقدام به ترور "دکتر محسن فخری زاده" دانشمند اتمی سرشناس ایران نیز که ظاهرا اسرائیل این عمل را مرتکب شده، تنش ها میان ایران و آمریکا را تشدید کرده و ایران در پاسخ به این مساله، اقدام به توسعه توانمندی های هسته ای خود کرده است. اینگونه به نظر می رسد که ترامپ در روزهای پایانی حضور خود در قدرت، به همراه دیگر متحدان آمریکا(که مخالفان جدی ایران هستند)، سعی داشته اند تا فشارها علیه تهران را تا جای ممکن افزایش دهند تا از این طریق، هم به ایران ضربه بزنند و هم ابتکار عمل را از دولت بایدن برای انجام مانور در مساله ایران و تعامل احتمالی با این کشور سلب کنند.
جو بایدن متعهد شده که سیاست دولت آمریکا را در قبال ایران تغییر خواهد داد و به توافق برجام بازخواهد گشت. وی حتی از مذاکرات گسترده تر با ایران در مورد حضور منطقه ای و موشک های بالستیک ایرانی نیز سخن گفته است. ایران نیز در واکنش به این نوع از موضع گیری های بایدن تاکید کرده که فقط و فقط قائل به انجام اقدامات متقابل در رابطه با رویکردهای دولت بایدن به مساله برجام است. به نظر می رسد که دولت های ایران و آمریکا، بایستی در مورد قدم های متوالی و سازنده در تعامل احتمالی بایکدیگر به توافق برسند. مثلا آمریکا برخی تحریم ها را علیه ایران لغو کند و در مقابل، ایران برخی محدودیت های هسته ای را بپذیرد. بدون تردید در این زمینه، پنجره فرصت برای همیشه باز نخواهد ماند. مخصوصا با توجه به اینکه انتخابات ریاست جمهوری در ایران نزدیک است و حضور یک رئیس جمهور جدید می تواند تا حدی، معادله تعاملات احتمالی میان آمریکا و ایران را پیچیده تر کند.
با این همه نباید فراموش کرد که اگر ایران و آمریکا هم به برجام بازگردند، باز هم آن ها در مورد دیگر مسائل نظیر موضوعات منطقه ای، با یکدیگر اختلاف نظرهای اساسی دارند که همین مساله، بار دیگر توافق برجام را به خطر می اندازد و می تواند جرقه ای برای ایجاد تنش های جدید میان دو طرف باشد. قدرت های اروپایی سعی دارند تا زمینه را برای تعاملات دیپلماتیک میان ایران و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس فراهم کنند. بدون تردید بایدن می تواند از یکچنین تلاشی حمایت کند و به نوعی از تشدید مناقشات در منطقه خاورمیانه جلوگیری کند. البته که ایران نیز در این رابطه ملاحظات خاص خود را دارد که نمی توان نسبت به آن ها بی تفاوت بود».
