به نام خدا – گزارش ۱۹ بهمن «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه»
در برنامه ساعت بیست و چهار و یک دقیقه مطرح شد؛
«رسانه» می‌تواند رابطه بین نخبه و آینده را تنظیم کند/ ضرورت تعیین تکلیف نخبگان جامعه ایرانی در زمینه اثرگذاری
لید:
اگر نخبگان حقیقی غایب شوند، این غیبت نخبگان برخی اوقات کارگزاری ضعیف را حاصل می‌کند و میزان توقع مردم از سطح نخبگی کارگزار را تنزل می‌دهد لذا «رسانه» می‌تواند رابطه بین نخبه و آینده را تنظیم کند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادیو گفتگو، پیشرفت موضوع مهمی در جوامع امروز است که در کشورمان این امر باید در راستای ایرانی و اسلامی باشد، زیرا مقوله پیشرفت در تعیین اهداف تشخیص ارزش‌های دینی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی نقش اساسی دارد.
به این جهت نقش در پیشرفت‌های اسلامی ایرانی اهمیت ویژه‌ای دارد، زیرا نخبگان هر جامعه به فرموده رهبر معظم انقلاب گل سر سبد هر جامعه هستند و می‌توانند با نیروی فکر و علم خود جامعه را به سمت پیشرفت سوق دهند.
نخبه در معنای وسیع گروهی از انسان‌ها در هر جامعه‌ای که در رشته‌ای خاص برتر هستند و دارای ویژگی‌های ذاتی و اکتسابی برتری نسبت به دیگران هستند معرفی می‌شوند. نقش نخبگان در جامعه به دلیل اینکه مبدع و محرک تحولات بزرگ هستند این است که با بکارگیری علم، توان و استعداد فکری خود در هر زمینه‌ای برای مدل سازی پیشرفت و الگو قرار دادن اسلام، جامعه را به سمت پیشرفت ایرانی اسلامی رهنمون سازند.
به همین منظور برنامه «ساعت بیست و چهار و یک دقیقه» با حضور دکتر علیرضا داودی (کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی) و دکتر علی صدیقی پاشاکی، نماینده رهبری در دانشگاه شهید بهشتی به موضوع علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نقش نخبگان در شکل دهی ادراک می‌پردازد.
غیبت نخبگان کارگزاری ضعیف را حاصل می‌کند
دکتر علیرضا داودی، کارشناس ارشد رسانه و علوم شناختی پیرامون علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نقش نخبگان در شکل‌دهی به رفتار گفت: تعدادی متغیر به صورت ثابت و وابسته روی اذهان جامعه تاثیر می‌گذارند و به آرامی شکل دهی به تشکیل تصویر همراه با مفهوم در فرد ایجاد می‌کنند و فرد پس از شکل گیری تصویر و مفاهیم متصل وارد مرحله تعمق نسبت به آن مفاهیم می‌شود.
وی افزود: در مرحله بعد به تدریح این‌ها در درون خود شروع به اصلاح و سنجش کرده و در نهایت به مثابه نوع خاصی از بروز تحت عنوان رفتار مستقل و وابسته انجام می‌گیرد، اما نکته اساسی اینجا است که یک رفتار وقتی قرار است شکل بگیرد ابتدا از متغیر‌هایی در بیرون ذهن تبعیت می‌کند.
این کارشناس ارشد رسانه اظهار کرد: چه کسانی قدرت شکل دهی به رفتار را دارند و آیا زمانی که این قدرت را دارند خود این قدرت نشئت گرفته از طی مسیر سلامت است یا تابعی از موضوعات منفی دیگر است؟.
وی با بیان اینکه اگر نخبه را به مثابه مترجم و نقطه واسط بین جامعه و کارگزار بدانیم و خودش را صاحب نوع خاصی از صنعت در این حوزه بدانیم مفصل بندی به لحاظ ذهنی حائز اهمیت است افزود: نخبگان در شکل دهی به رفتار‌ها از چه پارامتر‌هایی باید تبعیت کنند و چه پارامتر‌هایی را باید حذف کنند و از کدام الگو باید استفاده کنند تا در نهایت به جامعه‌ای با رفتار تکامل یافته برسیم؟ البته تکامل از منظر غرب با تکامل از منظر شرق و تکامل اسلامی ایرانی متفاوت است.
کارشناس علوم شناختی ادامه داد: گاهی جامعه مرکب از همه اجزا مانند مردم، نخبه گریز و نخبه ستیز است و گاهی نخبه، جامعه ستیز و جامعه ناپذیر است و به دلیل جنس رفتار در حوزه سازماندهی فکری و ساماندهی جمعی، می‌تواند انضباط جامعه را به هم بریزد و لذا اینجا نبرد بین نخبگانی داریم.
وی پیرامون مهاجرت نخبگان افزود: برخی، خویش نخبه پندار‌ها را به نحوی سازماندهی می‌کنند که آن‌ها آرایش فکری جامعه را به سمت نخبه‌ستیزی حقیقی ببرند از طرفی نخبه را نسبت به جامعه دچار تناقض می‌کنند که به این جمع بندی می‌رسد که جامعه محل درستی برای عرضه استعداد‌ها نیست.
داوودی تصریح کرد: دو سوی این معادله اعوجاج درون نخبگان نوع خاصی از رفتار را شکل می‌دهد که منجر به شناخت ناقص از سوی جامعه و نخبه می‌شود که آسیب‌هایی را در پی دارد.
وی افزود: نخبگان حقیقی غایب می‌شوند و این غیبت نخبگان برخی اوقات کارگزاری ضعیف را حاصل می‌کند و میزان توقع مردم از سطح نخبگی کارگزار را تنزل می‌دهد.
این کارشناس ارشد رسانه خاطرنشان کرد: بدترین نوع رفتارسازی در جامعه توسط سه گروه خویش‌نخبه‌پندار، افرادی که بر مسند نخیگان تکیه می‌زنند و نخبه مزدور انجام می‌شود به طوری که خویش نخبه پندار بهره‌ای از ماهیت نخبگی نبرده و اراده برای نامگذاری نخبه روی خود دارد و با اقدامات رسانه‌ای تصور نخبگی دارد.
«رسانه» می‌تواند رابطه بین نخبه و آینده را تنظیم کند
وی افزود: افرادی که به واسطه آشنایی مدیران و بدون بینش و روش، بر مسند نخیگان تکیه می‌زنند رفتارسازی در جامعه دارند و شناخت را کاملا منحرف می‌کنند و استاندارد‌ها را بر هم می‌زند و مسیر بازتولید نخبگان را عوض می‌کنند لذا جامعه، ستیز با نخبگان را شروع می‌کند.
کارشناس علوم شناختی گفت: نخبه‌ای که به دلیل ادراک ناقص از جامعه و شناخت ناکافی از مسئولیت نخبگان خودش را واگذار کرده است نخبه نیست بلکه فردی مزدور با فاکتور‌های مزدور خواهد بود و نابودگر شناخت جامعه نسبت به مسیر نخبگانی می‌شوند.
وی ضمن اشاره به این مطلب که این سه دسته کنار یکدیگر ضدتکامل هستند و این ضد تکامل‌ها عمدتا شناخت جامعه را همواره مریض و ناقص می‌کنند افزود: رسانه‌ها می‌توانند رابطه بین نخبه و آینده را به نحوی تنظیم کند که این آینده مرتبا امیدواری را افزایش دهد و امید وقتی کاهش یافت سیستم آموزشی و آموزش عالی انگیزه بخش نیست.
داوودی اظهار کرد: رسانه در حوزه ضد تکامل‌ها اگر خودش مقوله ضد تکامل شود و نتواند ایستگاه‌های انگیزشی را به درستی تنظیم کند با جامعه‌ای روبرو هستیم که تمام قواعد در آن به هم می‌خورد و اینکه نخبه نمی‌تواند از خود تعریف درستی دهد و جامعه نیز نمی‌تواند تعریف درستی از نخبه در درون خود ایجاد کند چالشی است که جامعه در حوزه رفتارسازی از حدود خرد فاصله می‌گیرد.
ضرورت تعیین تکلیف نخبگان جامعه ایرانی در زمینه اثرگذاری
در ادامه نیز حجت‌الاسلام دکتر علی صدیقی پاشاکی، نماینده رهبری در دانشگاه شهید بهشتی پیرامون علوم شناختی، نخبگان و توان شناختی- نقش نخبگان در شکل دهی رفتار گفت: قبل از پرداخت به موضوع نخبگان، چون در رابطه با جامعه بحث می‌شود باید دانست جامعه‌ای که در مورد آن صحبت می‌کنیم و نخبگان در آن جامعه تعریف می‌شوند آیا جامعه نخبه پذیر است یا نخبه گریز.
وی با تأکید بر این مطلب که در جامعه سنت گرا تعریف نخبگانی متفاوت است افزود: مثلا در برخی جوامع مدرن امروزی افرادی به نام طبقه سلبریتی شکل گرفته که به نوعی طبقه نخبگانی است و در جامعه‌ای دیگر اندیشمندان این نقش نخبگانی را ایفا می‌کنند.
نماینده رهبری در دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه جامعه ایرانی جامعه در حال گذار است که اینجا خود نخبگان هنوز تکلیف خودشان را در زمینه اثرگذاری نمی‌دانند اظهار کرد: در مکتب روسی تعابیری مانند شکار مغز‌ها به جای فرار مغز‌ها وجود دارد؛ مهاجرت نخبگان در اختیار نخبگان نیست و عده‌ای این افراد را به سرزمین‌های دیگر می‌فرستند.
وی افزود: نخبگان در جوامع در حال گذار بین ماندن و اثرگذاری و مهاجرت و کسب منافع تردید دارند و البته در تعاریف دینی شاهد هستیم تعریف نخبه کاملا با آن چیزی که امروز در بسیاری از نقاط دنیا متفاوت است.
حجت‌الاسلام صدیقی ادامه داد: نباید خودنخبه‌پندار باشیم چراکه برخی با غرور کاذب احساس نخبگی پیدا می‌کنند در حالیکه فردی که نخبه واقعی است یکی از ارزش‌های آن، تواضع است و اصلاً در سفارشات دینی آمده است که برای موفقیت باید از غرور و تکبر پرهیز کرد.
وی ضمن اشاره به اینکه اگر جامعه نخبه ستیز باشد تمام داده‌های خود را از بین خواهد برد و به جامعه‌ای دیگر منتقل می‌کند افزود: نخبگان یا قدرت دارند و اقتدارگرا هستند و یا در موازنه قدرت گرایان قرار می‌گیرند؛ گاهی نخبه حتی به قیمت زیر سلطه رفتن حاضر است توانایی خودش را بروز بدهد لذا سلطه را عرصه علمی، هنری، اقتصادی و سیاسی می‌پذیرد.
نماینده رهبری در دانشگاه شهید بهشتی با تأکید بر اهمیت نقش رسانه در تنظیم نگاه نخبه به جامعه و جامعه به نخبگان تصریح کرد: برای مثال در پی اقدامات رسانه‌ای و حمایت مردمی از انرژی هسته‌ای، گرایش به این رشته افزایش می‌یابد و در سال‌های بعد عکس این موضوع را در اثر فشار روانی جامعه گرایش‌ها کاهش داشته است که اگر مؤلفه‌های ملی تقویت شده باشد موجب ماندگارین نخبه می‌شود.
وی افزود: نخبگان بی‌انگیزه که با رسیدن به دانشگاه و رشته یا مشاغل مورد نظر وارد عرصه دیگر می‌شوند، رفتارسازی نادرست دارند و از بعد دیگری روان جامعه را به هم می‌ریزد و جامعه را دچار ایستایی می‌کند.
حجت‌الاسلام صدیقی خاطرنشان کرد: برخی بستر‌های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می‌توانند روند نخبگی را تکامل یا متوقف بسازند و اگر جامعه قبول نکند حالت نخبگانی محقق نمی‌شود و نخبه پروری نیاز به سیاست‌گذاری دارد.
برنامه ساعت بیست و چهار و یک دقیقه با بررسی تاریخچه علوم‌شناختی و کاربرد‌های آن در حوزه‌های مختلف و شباهت و تفاوت‌هایی که با حوزه‌های علوم روانی دارند، به بررسی شناسه‌ها، شاخص‌ها، تاکتیک‌ها و تکنیک‌های علوم‌شناختی در حوزه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و رسانه می‌پردازد. این برنامه دوشنبه‌ها و چهارشنبه‌ها ساعت ۱۶: ۰۰ به مدت ۶۰ دقیقه روی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳. ۵ مگاهرتز تقدیم مخاطبان فرهیخته رادیو گفتگو می‌شود.
شبکه گفتگو را علاوه بر امواج رادیو می‌توانید از طریق گیرنده‌های دیجیتالی، رادیو نما، اپلیکیشن ایران صدا و آدرس اینترنتی radiogoftogoo. ir نیز دریافت کنید. همچنین علاقه‌مندان می‌توانند از طریق شماره ۰۹۰۳۹۱۳۴۷۴۴ در پیام‌رسان‌های مجازی و سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ با این برنامه و دیگر برنامه‌های رادیو گفتگو در ارتباط باشند.
انتهای پیام/
