سرویس سیاست مشرق - تأسیس راه آهن در ایران به دوره قاجار برمی‌گردد، اما اولین راه آهن سراسری در ایران در دوره رضاشاه تأسیس شد که اشکالات زیادی نیز به آن وارد شده است. یکی از این اشکالات قرار نداشتن این راه آهن در مسیر اصلی ترانزیتی کشور بود. بسیاری عقیده داشتند که راه آهن سراسری ایران باید شرقی-غربی کشیده میشد تا هم راه ابریشم تاریخی ایران را زنده کند و هم ایران بتواند واسطهای بین شرق و غرب عالم؛ یعنی از چین تا دل اروپا باشد. محمد مصدق نیز به این موضوع معتقد بود و محمدرضا شاه در کتاب پاسخ به تاریخ خود به این موضوع اشاره میکند.
محمدرضا شاه می‌نویسد: یک روز مصدق در حضور من با آب و تاب فراوان به شرح اشتباه رضاشاه در مورد احداث راه‌آهن سراسری ایران پرداخت و گفت: این راه‌آهن به خاطر متصل کردن خلیج‌فارس به دریای خزر، برای انگلیس‌ها امکان حمله به خاک روسیه را فراهم می‌سازد. و در عین حال بهتر است فراموش نکنیم که در زمان جنگ، وقتی به فکر افتادم مصدق را به نخست‌وزیری منصوب کنم، او پذیرش این مقام را مشروط به موافقت انگلستان کرد.
شاه در جای دیگری از کتابش درباره مصدق میگوید: من هم سرانجام به این نتیجه رسیدم که در پشت نقاب این ملی‌گرای جان‌سخت، مردی مخفی شده که ارتباط های بسیار نزدیکی با انگلیس‌ها دارد. چنانکه بعداً صحت این نظر من بوسیله اسناد منتشره توسط «سردار فاخر حکمت» رئیس اسبق مجلس شورای ملی، و نیز انتشار گزارش‌های سیاسی متبادله بین سفیر وقت انگلیس در تهران و کنسول انگلیس در شیراز، تأیید شد.
پاسخ به تاریخ، محمدرضا پهلوی، ترجمه حسین ابوترابیان، تهران؛ چاپخانه رخ، ۱۳۷۱، صص ۱۲۳-۱۲۴.
