ابراهیم رئیسی «۲۲بهمن۵۷» کجا بود؟

گروه سیاسی: ابراهیم رئیسی متولد آذر۱۳۳۹ است و در زمان انقلاب۵۷، نوجوانی بود که به سن۱۸ سالگی رسیده بود. در آن زمان، آیت الله خامنه ای ۳۹ سال، هاشمی رفسنجانی ۴۴ سال، ابراهیم همت ۲۳سال، مهدی باکری۲۴سال، آیت الله طالقانی۶۸سال، عبدالکریم هاشمی نژاد ۴۶سال، محسن رضایی ۲۴سال، میرحسین موسوی۳۷ سال، مهدی کروبی۴۱سال و اسداله بادامچیان۳۷ ساله بودند. متوسط سن شهدای انفجار حزب جمهوری اسلامی و دفتر نخست وزیری نیز متشکل از نخبگان سیاسی، قضایی و فرهنگی کشور، از ۲۵سال کمتر نبود. چه آنکه تمامی این افراد دارای سوابق مبارزاتی و زندان در قبل از انقلاب بودند.

سوابق مبارزاتی ابراهیم رئیسی از دی ماه۱۳۵۶

ابراهیم رئیسی سوابق مبارزاتی خود را از ۱۷ دیماه۱۳۵۶ پیگیری کرده که آن زمان مصادف بود با اعتراض عموم مردم به اهانت روزنامه اطلاعات نسبت به امام خمینی که به دنبال انتشار مقاله ای در ۱۷ دی ماه۱۳۵۶، خشم مردم را برانگیخت. آن زمان، ابراهیم رئیسی در قم و مدرسه خان (که در دوره بسته شدن فیضیه و دارالشفاء برای طلاب انقلابی مرکزیت داشت) در قالب هسته‌ای از طلاب انقلابی فعالیت می کرد.

رئیسی آن زمان، با علمای آزاد شده از زندان ارتباط داشت. آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی به نقل از ابراهیم رئیسی سوابق فعالیت های او را ثبت نموده است. برابر این سوابق، ابراهیم رئیسی قبل از انقلاب دستگیر یا به عنوان عنصر شاخص، تحت تعقیب ساواک نبوده است.

او در خاطرات خود نوشته «در ایام انقلاب که تظاهرات در قم به طور رسمی از ۱۹ دی آغاز شد، در همه این تظاهرات شرکت می‌کردم. جوان بودم و روحیه جوانی داشتم و در همه اجتماعاتی که در خانه مراجع و علما برگزار می‌شد شرکت می‌کردم.»

از صبح تا شب منزل علما بودیم

رئیسی در بخش دیگری از خاطرات ثبت شده در مرکز اسنادانقلاب می گوید «کار ما همیشه تا ۱۹ دی این بود که صبح به منزل یکی از مراجع می‌رفتیم و شب به منزل یکی دیگر. بعد از ۱۹ دی هم ضمن اینکه سعی می‌کردیم به درس‌ها توجه داشته باشیم، اما در کنار آن حتما نسبت به خبرهای انقلاب و توجه به اطلاعیه‌ها و پیام‌های امام که از نجف می‌دادند حساسیت داشتیم و جزء برنامه‌های ما قرار گرفت. یعنی با توجه به آن شرایط علاوه بر مسئله درس، نسبت به مسائل سیاسی کشور حساسیت داشتیم. در تهران اجتماعاتی بود، گاهی به آنجا می رفتیم و گاهی هم در حرم بودیم.»

بی توجهی ساواک بعد از بازرسی

رئیسی در کارنامه مبارزاتی خود سابقه بازرسی توسط ساواک را نیز دارد. ایشان در شرح ماجرا می‌گوید: «قبل از انقلاب یک بار در قم با دو نفر از طلبه‌ها داشتیم به یزد می‌رفتیم که در راه‌آهن دستگیر شدیم. تصور می‌شد همراه ما اعلامیه‌های امام هست، البته همراه بعضی از دوستان بود، ولی به یک شکلی جاسازی کرده بودند که کسی متوجه نشود که آنها هم متوجه نشدند.»

گفت وگوی کوتاه با آیت الله خامنه ای دم در مسجد کرامت

رئیسی، دیدارش با آیت‌الله خامنه‌ای را این طور روایت می‌کند: «دومین برخورد با حضرت آقا [در] مسجد کرامت بود که به عنوان طلبه با ایشان گفت‌وگویی داشتیم. دم در مسجد کرامت ایستاده بودیم و با ایشان صحبت می‌کردیم و مدت طولانی هم با بزرگواری حرف‌های ما را گوش می‌دادند.»

بهمن۵۷: دوست داشتم بین تحصن کنندگان باشم

علما در بهمن ۵۷ در اعتراض به بسته شدن فرودگاه‌ها و ممانعت از ورود امام، در دانشگاه تهران متحصن شدند. رئیسی درباره آن روزها می‌گوید: «آن زمان [که] امام هنوز نیامده بودند، جزء جوانانی که در دانشگاه تهران فعالیت می‌کردند بودم؛ البته نه به عنوان متحصنین، چون علما متحصن بودند. در تمام آن یک هفته تحصن آنجا حضور داشتم، البته می‌گویم در عداد همان جوانانی که آنجا بودند فعالیت می‌کردم و دوست داشتم آنجا باشم. یعنی تمام آن یک هفته‌ای که آقایان تا آمدن امام متحصن بودند، در جمع همین جوانان پرشور حضور داشتم.

پس از پیروزی انقلاب: استخدام در قوه قضاییه

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ابراهیم رئیسی در دوره تربیتی خاصی که شهید بهشتی برای روحانیونی که قصد استخدام در قوه قضاییه را داشتند، شرکت کرد. رئیسی بعد از فراگیری آموزش های فقهی و قضایی برای خدمت در سمت های قضایی، از سال ۱۳۵۹ و با حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج آغاز به کار کرد و مسئولیت در قوه قضاییه را تا تولیت آستان قدس، ریاست قوه قضاییه و ریاست جمهوری سیزدهم ادامه داد.

روسای جمهور قبل از رئیسی، بهمن۵۷ کجا بودند؟

سایر روسای جمهور ایران، هنگام ورود امام به ایران، یا در فرانسه با ایشان بودند یا در هواپیمای امام به ایران بازگشتند، یا در زمره انقلابیون عضو شورای انقلاب و کمیته مرکزی استقبال در بهمن۵۷، فعالیت داشتند.

در این راستا حضور محمد خاتمی و حسن روحانی در فرانسه و در مجاورت امام، برجسته بود. در داخل نیز نقش محوری شهید بهشتی، شهید مطهری، آیت الله خامنه ای، در کنار مهندس بازرگان و هاشمی رفسنجانی و سایر گروه های انقلابی ملی-مذهبی، بازوی عملیاتی انقلاب را تشکیل می داد.

اگرچه تا دهه ۹۰، مسئولیت قوای سه گانه در اختیار نسل اول انقلابیون۵۷ با سابقه مبارزاتی قبل از انقلاب بود، اما به مرور و بعد از انتخابات ریاست جمهوری۱۳۸۴، نسل های دوم و سوم مدیران، به جای نسل اول نشستند. تقریبا تمام روسای جمهور قبل از رئیسی جزء حلقه های درجه اول به امام خمینی(ره) و در زمره گروه مبارزان تحت تعقیب یا زندانی رژیم پهلوی بودند.

محمدعلی رجایی در زمان انقلاب ۴۰ ساله بود و اردیبهشت ماه ۱۳۴۲ توسط ساواک بازداشت و پس از ۵۰ روز آزاد شد. در سال ۱۳۵۳ به دلیل ارتباط نزدیک با سازمان مجاهدین برای بار دوم بازداشت و به زندان منتقل شد. به گفته خودش هفته‌ها تحت شکنجه قرار گرفت. سرانجام در روز عید غدیر خم در آبان ۱۳۵۷ پس از چهارسال از زندان آزاد شد.

آیت الله خامنه ای از فاصله سال۴۲ تا ۵۷، شش بار بازداشت و دوبار تبعید شده است. هاشمی رفسنجانی هم در مجموع و از سال ۱۳۳۷ تا سال ۱۳۵۷ ۷ بار و مجموعاً ۴ سال و ۵ ماه به جرم فعالیت مخفیانه علیه حکومت پهلوی به زندان افتاد.

سید محمد خاتمی در سال ۱۳۴۴ هجری شمسی برای تحصیل در رشته فلسفه به دانشکده ادبیات اصفهان راه یافتند و همزمان با آن، سطوح عالیه علوم دینی را در حوزه علمیه اصفهان ادامه داد. سال ۱۳۴۸ با درجه کارشناسی از دانشگاه اصفهان فارغ التحصیل شد و از ۱۳۴۱ به فعالیت‌های سیاسی پرداخت و عضو انجمن اسلامی دانشجویان اصفهان بود و در خاطراتش می گوید مبارزات انقلابی را در همگرایی با گروه های اسلامی خارج کشور و با محور فرانسه که محل اقامت امام بوده، پیگیری کرده است.

حسن روحانی رئیس جمهور پیشین ایران و از جمله افراد حلقه اول نزدیک به امام خمینی و مقام معظم رهبری است که دارای سوابق مبارزاتی قبل از انقلاب است. حسن روحانی، از سال ۱۳۴۴، سفرهای تبلیغی و سخنرانی علیه حکومت وقت را در شهرهای مختلف ایران آغاز نمود و در همان نخستین سفر، توسط مأموران حکومتی بازداشت شد وی در طول سال‌های مبارزه بارها دستگیر و ممنوع‌المنبر شد. با تحت تعقیب قرار گرفتن توسط ساواک، به‌توصیه شهید بهشتی و شهید مطهری از کشور خارج شد و مدتی به سخنرانی و تبلیغ برای دانشجویان خارج از کشور پرداخت و همزمان رشته حقوق و پس از ورود امام خمینی به پاریس، به او پیوست.

روحانی در آبان ۱۳۵۶، در مراسم بزرگداشت آقا مصطفی خمینی در مسجد ارگ تهران، لقب «امام» را برای امام خمینی(ره) به کار برد.

بیشتربخوانید

۲۱۳