آسمان آبی، خیابانهایی عاری از ترافیک و هوای پاک آرزوی همه ما ساکنان شهرهای بزرگ است. در واقع، برخورداری از یک محیطزیست سالم و عاری از آلودگی جزئی از حقوق شهروندی بهحساب میآید و در اصل پنجاهم قانون اساسی کشورمان بر لزوم شکلگیری محیطزیست سالم و پاک که یکی از شاخصهها و عناصر آن هوای پاک است، تاکید شده است.درباره آلودگی هوا و آن بخشی که مرتبط با تردد خودروها در سطح شهر است، راهحل کمابیش بر همه ما روشن و شفاف است.
باید ناوگان حملونقل عمومی را توسعه و بهبود ببخشیم تا مردم نیازی به استفاده از خودروهای شخصی نداشته باشند و بهطورقطع مترو بهعنوان تنها حملونقل پاک درونشهری در صدر راهکارهای این موضوع قرار دارد.توسعه مترو چه از لحاظ ساخت خطوط جدید و چه از لحاظ خرید واگن و تجهیزات؛ برای حفظ محیطزیست، کاهش مصرف سوخت و داشتن آسمان آبیتر در پایتخت ضروری است.در حال حاضر، متروی تهران و حومه ۲۵۸ کیلومتر خط و ۱۴۴ ایستگاه فعال دارد و در پایان آذر ۱۴۰۱ تعداد سفرهای انجامشده از ابتدای بهرهبرداری این ناوگان به رقم ۱۰ میلیارد و ۶۵۶ میلیون ۱۸۹ هزار و ۱۲۴ سفر رسیده است. متروی تهران و حومه، اثرات اقتصادی و زیستمحیطی قابلتوجهی نیز برای پایتختنشینان داشته، بهطوریکه آمارها نشان میدهد طی 7 ماه ابتدایی امسال، استفاده از مترو باعث صرفهجویی ۲۴ هزار و ۲۲۵ میلیارد ریالی در مصرف سوخت شده است.هر قطار مترو برابر ۱۱ اتوبوس بیآرتی، ۳۷ اتوبوس درونشهری؛ ۵۶۲ تاکسی و هزار و ۱۲5 خودروی شخصی مسافر در خود جای میدهد که با مقایسه این اعداد، میتوانیم هرچه بیشتر به اهمیت و کارآیی مترو در کاهش ترافیک و آلودگی هوا نسبت به سایر وسایل حملونقل پیببریم.
گفتن این نکته هم خالی از لطف نیست که متروی تهران پس از پایان اپیدمی کرونا، با استقبال شهروندان روبهرو شده است، بهطوریکه با افزایش روزانه میزان مسافران، اکنون بیش از ۲ میلیون سفر در هر روز با این ناوگان انجام میشود.ساخت مترو بهعنوان یک زیرساخت ملی، سرمایه زیادی را نیاز دارد. مترو یک ابرسازه فوقمدرن در پایتخت است. ایجاد این شبکه بزرگ، آنهم در زیر زمین، سختیها و ظرافتهای خاص خود را دارد که با هیچ سازه دیگری در کشور قابلمقایسه نیست. تنها در ساخت خط ۷ بهاندازه قطر کشور کابل استفاده شده و کل کابلهای خطوط متروی تهران بهاندازه ۳ بار، دور مرزهای ایران میچرخد.این اعداد و ارقام به مدیران شهری و نهادهای تصمیمگیر در بودجه این پیام را میدهد که برای توسعه و نگهداشت اصولی متروی تهران و رسیدگی به نیاز مردم، زمینهچینی مناسبی را در برنامهریزیها و تخصیص بودجه لحاظ کنند، چراکه باوجود اذعان به بزرگی کار انجامشده، باید گفت این میزان از زیرساخت، هنوز با سطح مناسب و ایدهآل برای تهران فاصله دارد و باید هرچه سریعتر، تکمیل خطوط ۶ و ۷ و ساخت ۴ خط دیگر (۸، ۹، ۱۰ و ۱۱) دنبال شود تا با ایجاد دسترسی مناسب، شهروندان به استفاده از این حملونقل ریلی سریع، پاک و ارزان، بیشازپیش ترغیب شوند. در این صورت، این شهر زیرزمینی میتواند در کاهش ترافیک و بهتبع آن، آلودگی هوا؛ نقش خود را ایفا کند.
در پایان به نکته مهم مشارکت مردم هم اشاره کنم. همه ما میدانیم که یکی از مسائل کلیدی در مدیریت موفق شهر، میزان مشارکت مردم در امور است. بنابراین، از شهروندان هم این درخواست را دارم که در نگهداری از این سرمایه عظیم ملی مشارکت لازم را داشته باشند. این سازه عظیم در زیر زمین متعلق به تکتک مردم در شهر است و باید همانند اموالمان از آن نگهداری و سهم خود را در آبادانی شهرمان ایفا کنیم.