معترضان امیدوارند با این اعتراضات، دولت مکرون را مجاب کنند تا از برنامه اصلاح حداقل سن بازنشستگی عقب‌نشینی کند. اما تعداد تظاهرکنندگان بر اساس گزارش اتحادیه‌های کارگری و منابع دیگر، بالغ بر سه میلیون نفر برآورد شده‌است. این موضوع به خودی خود یک شکست بسیار بزرگ برای مکرون در پیشبرد توهماتش در کاخ الیزه محسوب می‌شود.
پیوند جوانان و بازنشستگان فرانسوی
در تظاهرات اخیر، شاهد حضور پررنگ دانش‌آموزان و دانشجویان فرانسوی بودیم. در این تظاهرات، بسیاری از جوانان شاغل و دانشجو هم توانستند در آن حضور داشته‌باشند؛ چرا که هر سه تجمع اعتراضی پیشین در روزهای اداری و کاری در وسط هفته صورت گرفته‌بود. تظاهرات اخیر تفاوت‌های دیگری هم داشت و این بار، کارگران شبکه حمل‌و نقل ریلی با آن همراه نشده‌بودند. دلیل این همراهی‌نکردن، موافقت اتحادیه‌های کارگری با استمرار حمل و نقل عمومی برای آسایش شهروندان بوده‌است، اگرنه اعتراضات کارکنان بخش حمل و نقل به قوت خود باقی است. اما در عوض اعتصاب غیرمنتظره ترافیک هوایی فرانسه شوک سختی را به کاخ الیزه وارد کرد، طوری که در دومین فرودگاه بزرگ پاریس به نام «اُرلی»، نیمی از پروازهای ورودی و خروجی بعدازظهر لغو شدند. نمایندگان مجلس فرانسه اوایل هفته گذشته روند بررسی لایحه دریافت مستمری کامل دولتی به شرط افزایش حداقل سن بازنشستگی از ۶۲ سال به ۶۴ سال را آغاز کردند. لایحه‌ای که در صورت تصویب به اصلی‌ترین قانون شاخص در دوره دوم ریاست‌جمهوری مکرون تبدیل می‌شود.
روایت یکطرفه رسانه‌های غربی
یکی دیگر از موضوعات قابل تامل در خصوص تظاهرات اخیر در فرانسه، ضرب و شتم معترضان توسط پلیس و دستگیری برخی افراد بود. رسانه‌های اروپایی در گزارش‌های خود، اکثرا به این موضوع اشاره کرده‌اند که یک خودرو و چند سطل زباله در یکی از بلوارهای مرکزی پاریس به آتش کشیده شد و پلیس با شلیک گاز اشک‌آور معترضان را متفرق کرد. همچنین پلیس پاریس اعلام کرده که افسران هشت نفر را به دلیل تخلفات مختلف از داشتن سلاح گرم و خرابکاری دستگیر کرده‌اند. اما پلیس فرانسه از ضرب و شتم معترضان فرانسوی و برخورد تند و شدید با آنها روایتی ارائه نکرده‌است. تصاویر مخابره شده از فرانسه به وضوح نشان می‌دهد پاریس و دیگر شهرها، به محل زد و خورد پلیس مسلح فرانسه و شهروندان تبدیل شده‌است. موضوعی که قطعا سیاستمداران و رسانه‌های اروپایی تمایلی نسبت به افشا و حتی بازگویی آن ندارند.
اعتراضاتی که ادامه دارد
این اعتراضات آزمونی مهم، هم برای مکرون و هم برای گروه‌های مخالف وی است. دولت فرانسه مصمم است به وعده انتخاباتی مکرون برای اصلاح نظام بازنشستگی عمل کند. رئیس‌جمهور فرانسه، این اصلاحات را برای تضمین بقای بلندمدت سیستم بازنشستگی کشور «ضروری» می‌داند و معتقد است کارگران کشورهای همسایه دیرتر بازنشسته می‌شوند. به رغم اینکه نظرسنجی‌ها از مخالفت فزاینده مردم با این اصلاحات و کاهش همزمان محبوبیت مکرون حکایت دارد، اما دولت فرانسه کماکان اصرار دارد به وعده‌های انتخاباتی در زمان روی کار آمدن ماکرون در سال۲۰۱۷ و انتخاب مجدد وی در دور دوم در ماه آوریل ۲۰۲۲ عمل کند. دولت مکرون اکنون با یک جدال سیاسی سخت در پارلمان فرانسه مواجه است که ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بینجامد. اتحادیه‌های کارگری و نمایندگان احزاب چپ در مجلس فرانسه در تلاشند از تصویب این لایحه جلوگیری به عمل آورند. در هر حال، کمترین نشانه‌ای مبنی بر پایان اعتراضات در آینده‌ای نزدیک مشاهده نمی‌شود، مگر آن که مکرون رسما از اصلاحات اقتصادی خود عقب‌نشینی کند.
خشم عمومی از نظام سرمایه‌داری
اگرچه در نگاه اول این گونه به نظر می‌رسد که تظاهرات اخیر، حاصل شکل‌گیری دوگانه «مکرون-غیرمکرون» در فرانسه است اما تاملی بر عمق ماجرا نشان دهنده فوران خشم عمومی فرانسوی‌ها از نظام سرمایه‌داری است. حضور پررنگ دوباره جلیقه‌زردها در اعتراضات اخیر و نگاه منفی آنها نسبت به ساختار سیاسی-اجتماعی حاکم بر کشورشان، خود گویای بخش اعظمی از ماجراست. در یک نتیجه‌گیری دقیق‌تر از ماجرا می‌توان گفت اعتراضات جاری در فرانسه، ماهیتی بنیادین و زیربنایی دارد. در اینجا ما با پدیده‌ای سطحی و روبنایی مواجه نیستیم. نوع رفتار معترضان، شعارهایی که آنها سر می‌دهند و خشمی که بر فضای تظاهرات حاکم است، نشان‌دهنده انفجار جامعه فرانسه و تمایل ذاتی آن مبنی بر گذار از وضعیت موجود جامعه است. قطعا در این معادله، وعده‌های دروغین مکرون و دیگر مقامات کاخ الیزه جایی در قاموس و محاسبات معترضان خشمگین به نظام نخواهدداشت.
محمد علیزاده - گروه بین الملل روزنامه جام جم
