فولاد یکی از مستحکم ترین فلزات است که از آن برای مقاوم نمودن سازه ها، تولید قطعات و تجهیزات با استقامت بالا استفاده می‌شود. با این حال، در برابر رطوبت و آب مقاومت چندانی نداشته و احتمال خوردگی و زنگ زدن آن هنگام قرار گرفتن در محیط های این چنینی، بسیار زیاد است. در همین راستا، از فرایند گالوانیزاسیون استفاده می‌شود که مقاومت فولاد در برابر رطوبت را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.
ورق گالوانیزه چیست؟
منظور از گالوانیزه کردن ورق های فولادی، قرار دادن پوششی از فلز روی، بر سطح آن ها است. به عبارت دیگر، ورق گالوانیزه همان ورق فولادی است که لایه ای از فلز روی، سطح آن ها را پوشش داده و مقاومت‌شان را در برابر خوردگی و رطوبت افزایش می‌دهد. در نتیجه امکان استفاده از آن‌ها در محیط های مرطوب هم فراهم است. همچنین برای ساخت تجهیزات و وسایلی که کاملا با آب در ارتباط هستند مانند؛ مخازن نگه داری و ذخیره آب از صفحات گالوانیزه استفاده می‌شود. این محصولات در سایزها و گریدهای مختلفی تولید می‌شوند. قیمت ها بر اساس سایز و ابعاد ورق متفاوت است و هر کدام برای مصارف خاص مناسب اند.
روش های تولید ورق گالوانیزه
روی اندود کردن محصولات فولادی به شیوه های مختلفی انجام می گیرد. تفاوت اندکی که در هر شیوه وجود دارد، موجب تفاوت‌هایی در محصولات نهایی حاصل از هر روش می‌شود. از جمله مهمترین تفاوت‌های پلیت های ساخته شده با روش های گوناگون، می‌توان به ضخامت لایه روی موجود بر سطح ورق، میزان مقاومت در برابر رطوبت و خوردگی و شکل ظاهری محصول اشاره کرد. دو روش از رایج‌ترین روش‌های تولید شیت‌های گالوانیزه در ایران و سایر کشورها در ادامه بیان شده است.
-
روش الکتروگالوانیزاسیون
در روش الکتروگالوانیزاسیون از جریان الکتریکی در یک محلول الکترولیتی برای روی اندود کردن محصولات استفاده می‌شود. این روش به آبکاری نیز معروف است. برای این امر از دو فلز با ترکیب الکتروشیمیایی مختلف استفاده می‌شود که یک فلز به عنوان کاتد و دیگری به عنوان آند عمل خواهد کرد. به این ترتیب، آند سریع تر دچار خوردگی شده و از کاتد در برابر شرایط محیطی محافظت می‌کند. در این فرایند، فلز Zn به عنوان آند عمل کرده و فولاد نقش کاتد را می‌پذیرد.
-
روش غوطه وری گرم
همان طور که از نام این روش مشخص است، ورق گالوانیزه در دمای بالا و با قرار گرفتن در استخری از روی مذاب تولید می‌شود. در این شیوه، روی به خوبی به سطح فولاد متصل شده و چسبندگی بالایی دارد. پلیت های ساخته شده با این روش همچنین از استحکام و ضخامت مناسبی برخوردارند که موجب مقاومت بالای آن‌ها در برابر رطوبت و خوردگی می‌شود. با این حال، ورق نهایی به دلیل عیار بیشتر Zn، نسبت به محصولات تولیدی در روش آبکاری که قبلاً بیان شد، گران‌تر است. در روش غوطه وری گرم، مراحل زیر طی می‌شوند:
- تمیز کاری و شست و شو ورق ها
- پیش گرم سازی
- وارد کردن ورق ها به حمام روی (Zn)
- خنک کاری و خشک کردن
- اعمال لایه کروماته به منظور پیشگیری از شوره زدن محصولات
هر یک از این مراحل در ادامه شرح داده شده است.
تمیزکاری و شست و شو
اولین گام در این شیوه ساخت پلیت های گالوانیزه، شست و شو و پاک سازی سطح ورق از انواع آلودگی ها است. زیرا در صورت وجود آلودگی به خصوص چربی، چسبندگی بین روی و سطح ورق تا حدودی کاهش پیدا می‌کند. برای این امر ابتدا آلودگی هایی مانند چربی، رنگ و روغن به صورت کامل شست و شو شده و برطرف خواهد شد. برای این کار ممکن است به روش هایی مانند سندبلاست و ساییدن، نیاز پیدا کرد. در مرحله بعد، ورق ها را در حمام اسید کلریک یا سایر اسیدهای مجاز قرار می‌دهند تا سایر آلودگی ها رفع شود. آخرین گام در این مرحله از تولید ورق گالوانیزه، فلاکسین یا قرار دادن ورق در حمام گرم کلرید آمونیاکی است تا سطح ورق جهت واکنش با روی مذاب آماده شود.
آنیل یا پیش گرم سازی
پس از این که مرحله شست و شو به صورت کامل انجام گرفت، ورق ها به بخش آنیل می‌رسند. در این قسمت شیت های فولادی تمیز شده وارد کوره های آنیل خواهند شد تا طی سه مرحله پیش گرم، گرم شده و هم دمایی، به دمای مناسب برسند و عملیات بازپخت به خوبی انجام گیرد. در صورت وجود اکسید بر سطح ورق، به شکل کامل زدوده خواهند شد.
ورود به حمام روی مذاب
در مرحله بعد، ورق های آماده شده وارد حمام روی مذاب خواهند شد تا لایه نازکی از روی، بر سطح آن ها قرار گرفته و ورق گالوانیزه تولید شود. در روش غوطه وری گرم، هر دو طرف سطح ورق با ضخامت یکسانی تحت پوشش روی قرار می‌گیرند و ضخامت خیلی قابل کنترل نیست. با این حال، استفاده از دستگاه جت هوا این فرایند را تا حدودی امکان پذیر کرده است.
خنک کاری
بعد از این که ورق ها از حمام روی مذاب، خارج می‌شوند، ابتدا آن ها را با دمش هوا خنک می‌کنند تا دمای شان مقداری کاهش پیدا کند. سپس آن ها را وارد محفظه آب خواهند کرد تا به صورت کامل خنک سازی شوند. در آخر مجدد شیت های گالوانیزه با دمش هوا خشک شده و یک لایه کروماته بر سطح شان قرار می‌گیرد تا از شوره زدن آن ها جلوگیری شود.
قیمت و خرید ورق گالوانیزه
نرخ فروش ورق های گالوانیزه به عوامل گوناگونی بستگی دارد. مهمترین عامل، قیمت ورق فولادی پایه برای تولید آن است. علاوه بر آن، فاکتورهای دیگری مانند شرکت و کارخانه سازنده، استاندارد تولید، سایز و گرید ورق، میزان عرضه و تقاضا و نرخ ارز بر قیمت این نوع ورق تاثیر دارند. شما می‌توانید با مراجعه به سایت شرکت آنلاین سازه به نشانی https://onlinesazeh.com قیمت روز انواع محصولات فولادی، از جمله ورق گالوانیزه را مشاهده کنید. این شرکت با بروزرسانی قیمت‌ها در لیست جدول قیمت محصولات فولادی خود و ارائه اطلاعات مفید پیش از خرید، شرایط خرید آسان و مطمئن را برای شما فراهم می‌آورد.
