مقامات دو دولت جلسات بررسی پیش از نشست گروه کاری امنیتی و دفاعی شورای همکاری و امریکا برگزار کردند.
این جلسات محرمانه است و نشست‌های بعدی قرار است در پراگ هم زمان کنفرانس مونیخ برگزار شود.
دانا استرول، دستیار وزیر دفاع آمریکا در امور خاورمیانه، که روز دوشنبه در ریاض حضور داشت گفت که تماس و گفت‌وگوی سایر کشور‌های منطقه با اسرائیل به نفع ثبات و امنیت منطقه است.
ترمیم شکاف تاریخی بین عربستان سعودی و اسرائیل تغییر مهمی در آرایش سیاسی منطقه است، ولی تا حد زیادی به تغییر موضع ریاض بستگی دارد که عادی‌سازی مناسبات با اسرائیل را مشروط به تاسیس کشور مستقل فلسطینی می‌داند.
برخی تحلیلگران با اشاره به تشدید درگیری‌های خشونت‌آمیز بین اسرائیل و فلسطینیان از زمان بازگشت بنیامین نتانیاهو به قدرت، چنین تغییری در سیاست راهبردی عربستان را بعید می‌دانند.
دولت عربستان ممکن است شروط دیگری هم داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها تعهد «قاطع‌تر» دولت آمریکا به مقابله با تهدید‌های ایران است.
دولت ایالات متحده و شش کشور خلیج فارس روز پنجشنبه به طور مشترک تهران را تهدیدی فزاینده برای امنیت منطقه خواندند. بهبود مناسبات اسرائیل با کشور‌های عربی و پیشگیری از بحران‌هایی که ممکن است صدور و قیمت نفت را دچار تلاطم کند یکی از اولویت‌های مهم دولت جو بایدن است. ریاض همزمان در حال مذاکره با ایران درباره بهبود روابط است.
ایهود یااری، عضو مؤسسه واشنگتن، مستقر در اسرائیل می‌گوید: «آن‌ها یعنی اسرائیل و عربستان همیشه تماس‌هایی دارند و این تماس‌ها تا حدی تسریع شده‌اند». دو طرف «خطوط ارتباطی نسبتا مناسبی در زمینه اطلاعات و پدافند هوایی» دارند. دفتر نخست وزیر و وزارت خارجه اسرائیل و وزارت خارجه عربستان سعودی از اظهارنظر در این باره خودداری کردند.
اتحاد بالقوه بین اسرائیل و عربستان سعودی پس از آن مطرح شد که اسرائیل روابط دیپلماتیک خود را با امارات متحده عربی، بحرین، مراکش و سودان در قالب توافق ابراهیم با میانجیگری دولت دونالد ترامپ ایالات متحده در سال ۲۰۲۰، ترمیم کرد. از آن زمان تجارت رونق گرفت و صادرات دفاعی اسرائیل به این کشور‌ها در سال ۲۰۲۱ به ۸۰۰ میلیون دلار رسید.
توافق با سودان از آن زمان به بن بست خورده است، اما به نظر می‌رسد مذاکرات پس از سفر الی کوهن، وزیر خارجه اسرائیل به خارطوم در اوایل ماه جاری، دوباره شتاب گرفته است. بعید است که این اتفاق بدون تایید ریاض رخ داده باشد. ریاض مدت‌ها از خارطوم حمایت مالی کرده و روابط تاریخی و فرهنگی دیرینه‌ای را حفظ کرده است.
نشانه‌های دیگری از گرم شدن روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی وجود دارد. نتانیاهو درست قبل از سوگند خوردن به عنوان نخست وزیر در ماه دسامبر، در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیونی العربیه که متعلق به عربستان سعودی است، عادی سازی روابط بین اکثریت کشور‌های یهودی و مسلمان را «جهشی کوانتومی» خواند که «منطقه ما را از طریق راه‌هایی که غیرقابل تصور است، تغییر خواهد داد.»
عربستان سعودی به پرواز‌هایی که مبدا اسرائیل و مقصد آسیا و استرالیا هستند اجازه داده است تا از حریم هوایی این کشور عبور کنند، چیزی که به عنوان یک پیروزی برای بایدن تلقی می‌شود. مقامات نظامی و اطلاعاتی عربستان و اسرائیل از زمانی که اسرائیل در منطقه مسئولیت فرماندهی مرکزی ایالات متحده شامل کشور‌های عرب خلیج فارس قرار گرفته است، بیشتر با یکدیگر ملاقات کرده اند.
ضدیت با ایران
تشویق عربستان سعودی و سایر کشور‌های شورای همکاری خلیج فارس برای به اشتراک گذاشتن اطلاعات بیشتر و ادغام دفاع هوایی و موشکی و امنیت دریایی با یکدیگر و ایالات متحده یکی از اهداف اصلی مذاکراتی بود که این هفته در ریاض برگزار شد. این موضوع به مقابله با ایران کمک می‌کند که از حمله روسیه به اوکراین حمایت کرده است.
جان بی آلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه در مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، که اغلب برای دیدار با مقامات سعودی به ریاض سفر می‌کند، گفت در حالی که همسویی عمیقی در درک تهدید بین اسرائیلی‌ها و سعودی‌ها و سایر دولت‌های عربی خلیج‌فارس وجود دارد، موضوع به تنهایی مبنای عادی‌سازی عربستان و اسرائیل نیست.
آلترمن گفت، محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی نیز ممکن است عادی سازی با اسرائیل را به عنوان راهی برای بهبود روابط با ایالات متحده در نظر بگیرد، در حالی که نتانیاهو می‌تواند با صحبت درباره آن اذهان را از مشکلات داخلی منحرف کند.
منبع: انتخاب
