هر سال صدها هزار نفر بر اثر اووردوز با مواد افیونی از جمله هروئین، فنتانیل، اکسیکدون و مورفین جان خود را از دست میدهند. این مواد با اتصال به گیرنده کاپا اوپیوئید حس لذت یا رفع درد را در مصرفکنندگان ایجاد میکنند و اعتیادآورند. حالا محققان میخواهند با هوش مصنوعی داروهایی را پیدا کنند که قادر به مسدودسازی این گیرندهها باشند تا اعتیاد ناشی از آنها را از بین ببرند.
«لزلی سالاس استرادا»، از آزمایشگاه «مارتا فیلیزولا» در دانشکده پزشکی مانت ساینای آمریکا امیدوار است که با یافتن داروهای مسدودکننده گیرندههای اوپیوئیدی بتواند اعتیاد به این مواد را از بین ببرد. استرادا میگوید: «اگر اعتیاد دارید و میخواهید ترک کنید، در مقطعی با علائم نیاز به مصرف مجدد روبهرو میشوید و نادیدهگرفتن آنها کار بسیار سختی است.»
مواجهه مکرر با مواد افیونی، ارتباطات ذهنی شما را بهگونهای تغییر میدهد که نیاز به مصرف را بالا میبرد. استرادا اضافه میکند: «انسداد فعالیت گیرنده کاپا اوپیوئید در مدلهای حیوانی، امکان کاهش نیاز به مصرف مجدد این مواد در دوره ترک را نشان داده است.»
کشف داروهایی که بتوانند فعالیت این پروتئینها را متوقف کنند، کار سخت، زمانبر و پرهزینهای است. ابزارهای رایانشی میتوانند این فرایند را بهینهتر کنند، ولی بررسی میلیونها ترکیب شیمیایی میتواند ماهها طول بکشد. ازاینرو، استرادا به استفاده از هوش مصنوعی روی آورده است.
این پژوهشگر ادامه میدهد: «هوش مصنوعی این مزیت را دارد که حجم عظیمی از اطلاعات را دریافت کند و الگوهای آنها را بیاموزد. بنابراین باور داریم که یادگیری ماشینی میتواند بهمنظور استفاده از اطلاعاتی که از پایگاههای داده بزرگ مواد شیمیایی گردآوری میشود، در طراحی دارو به ما کمک کند و با این روش، میتوانیم بهصورت بالقوه زمان و هزینههای مربوط به کشف دارو را کاهش دهیم.»
محققان درحالحاضر با استفاده از اطلاعات گیرنده کاپا اوپیوئید و داروهای موجود مدلی را آموزش دادهاند که میتواند ترکیباتی برای مسدودسازی این گیرنده بسازد. تاکنون چند ترکیب شیمیایی کشف شده است که خصوصیات امیدوارکنندهای داشتهاند. پژوهشگران حالا در تلاشند تا این داروها را تولید و آنها را روی حیوانات و بعد انسانها آزمایش کنند.