به گزارش بهداشت نیوز، سال‌هاست که ثابت شده مصرف الکل در دوره بارداری برای سلامت جنین مضر است، اما تاکنون در مورد اثر مصرف الکل، حتی پیش از بارداری، بر رشد صورت کودک اطلاعات خاصی در دست نبود.
به گفتهٔ Professor Gennady Roshchupkin سرپرست این تحقیق از دانشکده پزشکی اراسموس در روتردام، صورت، به‌عنوان آینه‌ای از سلامتی می‌تواند بازتابی از تندرستی و سلامتی کلی یک کودک باشد.
قرارگرفتن در معرض الکل پیش از تولد می‌تواند اثرات ناخوشایند قابل‌توجهی بر رشد او بگذارد و اگر مادر به طور مرتب مقدار زیادی الکل بنوشد، منجر به سندرم ناهنجاری‌های جنینی ناشی از الکل (FASD) شود که در صورت کودک منعکس می‌شود. در این تحقیق دانشمندان هلندی از هوش مصنوعی برای آنالیز تصاویر سه‌بعدی از ۵۶۰۰ کودک ۹ تا ۱۳ساله که بخشی از جمعیت درحال‌رشد را تشکیل می‌دادند استفاده کردند.
اطلاعات مربوط به مصرف الکل مادران این بچه‌ها از طریق پرسش‌نامه‌هایی به دست آمد که مادران در اوایل، میانه و اواخر بارداری خود پرکرده بودند. سپس این اطلاعات به سه دسته تقسیم شد: مادرانی که پیش یا حین بارداری الکل ننوشیده بودند، مادرانی که طی سه ماه پیش از بارداری الکل نوشیده بودند؛ اما با شروع بارداری آن را متوقف کرده بودند و مادرانی که طی بارداری خود (حتی اگر فقط طی سه‌ماهه اول) الکل نوشیده بودند.
سرپرست این مطالعه می‌گوید، صورت شکل پیچیده‌ای است و تجزیه‌وتحلیل آن واقعاً کار سخت و چالش برانگیزی است. تصاویر سه‌بعدی کمک زیادی می‌کنند؛ اما برای انجام این کار به الگوریتم‌های پیشرفته‌تری نیاز است.
برای این کار، دانشمندان به یک الگوریتم هوش مصنوعی دست یافتند که عکس‌های سه‌بعدی با کیفیت بسیار بالا از صورت می‌گیرد و ۲۰۰ ویژگی یا معیار منحصربه‌فرد تولید می‌کند. آنها این تصاویر را بررسی کردند تا ارتباط میان قرارگرفتن در معرض الکل پیش از تولد و چهرهٔ کودک را کشف کنند. دانشمندان نقشه‌های حرارتی برای نمایش خصوصیات ویژهٔ صورت که مرتبط با مصرف الکل توسط مادر بوده ارائه کردند.
محققان دریافتند یک ارتباط قابل‌توجه میان مصرف الکل و شکل صورت در کودکان ۹ساله وجود دارد؛ حتی در مورد مادرانی که در هفته کمتر از ۱۲ گرم الکل که معادل یک گیلاس کوچک ۱۷۵ میلی‌گرمی شراب یا ۳۳۰ میلی‌لیتر آبجو است مصرف کرده بودند. این مادرها هر چه بیشتر الکل مصرف کرده بودند، تغییرات چهره فرزندان آنها چشمگیرتر بوده است.
معلوم شد در میان گروه مادرانی که طی بارداری الکل نوشیده بودند، حتی آنهایی که الکل بسیار کمی طی بارداری مصرف کرده بودند (کمتر از ۱۲ گرم در هفته)، ارتباط مصرف الکل مادر و صورت کودک کاملاً قابل‌مشاهده بود. این اولین باری است که چنین ارتباطی حتی با میزان کمی از مصرف الکل مشاهده می‌شود.
بارزترین ویژگی‌هایی که دراین‌ارتباط دیده شد شامل بیش از حد سربالا شدن نوک بینی، کوتاهی بینی، بیرون‌زدگی چانه و به داخل برگشتن پلک پایین می‌شود.
هرچند ارتباط بین مصرف الکل توسط مادر و فُرم صورت در بچه‌های بزرگ‌تر ضعیف‌تر می‌شود (در کودکان ۱۳ساله ارتباط چشمگیری میان این دو عامل دیده نشد)، اما دانشمندان می‌گویند به این معنی نیست که تأثیر مصرف الکل توسط مادر بر سلامت کودک را نادیده بگیریم.
معلوم شد در میان گروه مادرانی که طی بارداری الکل نوشیده بودند، حتی آنهایی که الکل بسیار کمی طی بارداری مصرف کرده بودند (کمتر از ۱۲ گرم در هفته)، ارتباط مصرف الکل مادر و صورت کودک کاملاً قابل‌مشاهده بود
این احتمال وجود دارد با بالارفتن سن کودک و قرارگرفتن در معرض دیگر فاکتورهای محیطی، این تغییرات کم‌کم از بین بروند یا تحت پوشش الگوهای نرمال رشد قرار بگیرند، اما به‌هرحال اثرات مخرب الکل بر سلامتی از بین نمی‌رود.
بنابراین، لازم به یادآوری است که هیچ معیاری برای میزان بی‌ضرر مصرف الکل طی بارداری وجود ندارد و توصیه می‌شود مصرف الکل حتی از ماه‌ها پیش از بارداری متوقف شود تا سلامت مادر و جنین و رشد جنین در بهترین حالت خود باشد. برای درک کامل مکانیسم ارتباط مصرف الکل توسط مادر و تغییر چهرهٔ کودک به مشاهدات گسترده‌تری نیاز است تا متوجه شویم این تأثیر چگونه شکل می‌گیرد و چگونه با بالارفتن سن کمتر می‌شود.
مطالعات قبلی که روی رشد جنین و مصرف الکل توسط مادر انجام شده بودند نشان داده بودند اختلالات متابولیکی در مادر، مانند مشکلات قند خون و بیماری کبد چرب نیز می‌توانند فاکتورهایی اثرگذار باشند و محققان گفته بودند این عوارض می‌توانند توجیه‌کنندهٔ ارتباط بین مصرف الکل و فرم صورت باشند.
دانشمندان اعلام کرده‌اند این تحقیق محدود به‌صورت بوده و هیچ اطلاعاتی در مورد مصرف الکل بیشتر از سه ماه قبل از بارداری در دست نبوده است و اینکه مادرها ممکن است سؤالات پرسش‌نامه در مورد عادت‌های مصرف الکل خود را به‌درستی پاسخ نداده باشند و مثلاً مصرف الکل خود را کمتر تخمین زده باشند.
