به گزارش خبرنگار مهر، در ماه‌های اخیر تعدد سوانح دریایی خصوصاً آتش سوزی شناورهای سنتی سبب شده تا توجه بسیاری از فعالان حمل و نقل دریایی به ناایمنی بنادر و شناورهای سنتی جلب شود.
با توجه به اینکه بیشتر تجارت دریایی کشور را در بخش واردات، واردکنندگان خُرد تشکیل می‌دهند، عمده شناورهای تجاری اقیانوس پیما نیز به واردات کالاهای اساسی و صادرات محصولات ارزآور (فرآورده‌های نفتی و پتروشیمیایی) اختصاص دارد؛ اما بخش نسبتاً قابل توجهی از کالاهای مصرفی را لنج‌های سنتی متعدد از بنادر کشورهای جنوب خلیج فارس وارد و میوه و تره بار را به این کشورها صادر می‌کنند.
موضوعی که سبب می‌شود تا هم برای کامیون داران اشتغال ایجاد شود و هم برای ساحل نشینان و دارندگان شناورهای سنتی و بومی؛ با این حال بخش مهمی از این شناورها، به دلیل فرسوده بودن، آبستن سوانح دریایی خصوصاً آتش سوزی هستند؛ این در حالی است که سازمان بنادر و دریانوردی هیچ اقدامی برای نوسازی ناوگان شناورهای سنتی و تخصصی کردن فعالت آنها نکرده است.
کارشناسان دریانوردی: نوسازی ناوگان سنتی و حذف لنج‌های چوبی، عامل کاهش آتش سوزی‌ها
برخی کارشناسان صنعت دریانوردی درباره اینکه چرا شناورهای سنتی به سمت نوسازی نمی‌روند، به خبرنگار مهر اعلام کرده اند: بر اساس آماری که اتحادیه مالکان کشتی در سال ۱۳۹۵ ارائه کرد، تنها ۵۷ فروند لندینگ کرافت از محل وجوه اداره شده سازمان بنادر نوسازی شده است که البته این رقم در سال‌های اخیر هنوز اعلام نشده است؛ اما با توجه به اینکه در دو سال گذشته، تحریم‌های سنگینی علیه صنعت کشتی سازی ایران در جریان بود، بعید است این آمار رشد چندانی داشته باشد. این در حالی است که همچنان بخش مهمی از شناورهای فرسوده سنتی ما از جنس چوبی یا فایبرگلاس هستند که هر دو مدل کاملاً آتش پذیرند.
این کارشناسان معتقدند: سازمان بنادر می‌توانست دارندگان لنج‌ها و شناورهای سنتی را در قالب شرکت‌های تعاونی سازماندهی کرده و شناورهای دارندگان چند لنج کوچک را با یک شناور «میان تناژ» تعویض کنند که هم حجم کالای بیشتری جابه جا کند و هم هزینه‌های نگهداری شناورها را کاهش دهد.
فعالان صنعت دریانوردی می‌گویند: همچنین ما برای صادرات میوه و تره بار به کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس و عراق و کویت با لنج‌های بومی، به روش سنتی و حمل فله‌ای اقدام می‌کنیم؛ در حالی که با نوسازی این ناوگان، امکان تخصصی‌تر شدن شناورها به صورت حمل فله بر، حمل مایعات، یخچال دار و کانتینری کوچک وجود داشت که این فرصت در سال‌های گذشته از دست رفته است.
سازمان بنادر: آشپزی ناایمن لنج دارها، سبب آتش سوزی می‌شود!
بروز سوانح و آتش سوزی برای شناورهای سنتی در حالی اتفاق می‌افتد که جلیل اسلامی معاون دریایی سازمان بنادر و دریانوردی روز گذشته در اظهاراتی عجیب، علت این سوانح را عدم رعایت ایمنی از سوی دارندگان شناورهای سنتی اعلام کرده بود؛ وی در این اظهار نظر، کوچک‌ترین اشاره‌ای به عدم تمرکز سازمان بنادر و دریانوردی بر نوسازی شناورهای سنتی نداشته است.
اسلامی می‌گوید: عدم رعایت ایمنی از سوی خدمه، استفاده از تجهیزات غیر استاندارد اضافی روی شناور مانند موتورپمپ‌های بنزینی و نگهداری بنزین غیرمجاز روی شناورها از دلایل حریق شناورهای سنتی است؛ این مسئله را می‌توان در ابعاد مختلف بررسی کرد که ساختار ضعیف لنج‌های چوبی و فایبرگلاس برای مقاومت در هنگام بروز حریق و ضعف آموزش خدمه شناورهای سنتی از مهمترین آنها است.
عضوهیأت عامل سازمان بنادر و دریانوردی ادامه داد: رفتار غیرایمن در نحوه انتقال سوخت در شناورها، رفتار غیرایمن در هنگام آشپزی روی شناور و عدم رعایت صفافی ایمن لنج‌ها را می‌توان از دلایل دیگر حریق در شناورهای سنتی نام برد.
دستورالعمل مهم سازمان بنادر: همیشه حداقل یک نفر از خدمه کنار لنج‌ها بایستد!
وی اقدامات سازمان بنادر را ابلاغ دستورالعمل‌هایی چون ممنوعیت استفاده از پمپ‌های بنزینی روی شناورهای سنتی، الزام لنج‌ها به حضور حداقل خدمه شناور در هنگام پارک و کنار اسکله و افزایش نظارت‌های ایمنی شناورهای سنتی عنوان کرد!
عفیفی پور: در ماه‌های اخیر حوادث آتش سوزی شناور افزایش داشته است
الله مراد عفیفی پور مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره اقدامات سازمان بنادر و دریانوردی در نوسازی ناوگان فرسوده دریایی اظهار داشت: این سازمان در سال‌های گذشته تمرکز خوبی روی نوسازی ناوگان شناوری مسافری داشته و از محل وجوه اداره شده، داشته است و در حال حاضر از هیچ یکی از مبادی رسمی حمل دریایی مسافر، هیچ شناور فرسوده‌ای فعال نیست و همگی ایمن هستند.
وی ادامه داد: وام‌هایی که سال‌های گذشته به کشتی سازی های بومی و محلی داده ایم که به تولید لندینگ کرافت بپردازند، نتایج نسبتاً خوبی داشت؛ اما به دلیل دو سال تحریم سخت صنایع دریایی، مشکلاتی هم در این زمینه داشته ایم. با این حال از بنادر کوچک مانند جاسک و شهید باهنر، شناورهای تجاری کوچک لندینگ کرافت تردد زیادی به بنادر جنوب خلیج فارس دارند؛ این در حالی است که پیش از این فقط شناورهای سنتی در این بندر فعال بودند.
هزینه‌های نوسازی ناوگان برای لنج دارها به صرفه نیست
این مقام مسئول در سازمان بنادر و دریانوردی تصریح کرد: از مالکان شناورهای سنتی خواسته ایم تا برای نوسازی لنج‌ها از محل وجوه اداره شده سازمان بنادر مراجعه کنند؛ اما نیامدند.
وی علت آن را انفرادی کار کردن دارندگان لنج‌ها عنوان و اظهار کرد: در ماه‌های اخیر که فشار تحریم‌ها و در پی آن، شیوع کرونا تشدید شد، استقبال مالکان شناورها از نوسازی ناوگان به شدت کاهش یافته است؛ از این رو در چند ماه اخیر حوادث آتش سوزی رشد یافته است چون هزینه نوسازی بالاست و برای دارندگان لنج‌ها، نوسازی به صرفه نیست. شرایط اقتصادی حاکم بر زندگی لنج داران و نیز شرایط فرهنگی آنها اجازه نوسازی نمی‌دهد.
