یکی از عوارض مهم مصرف کافئین در برخی افراد، بروز سردرد است. این موضوع که چطور کافئین در برخی افراد باعث برطرف شدن سردرد میشود و در برخی دیگر باعث بروز آن است، نیاز به بررسی بیشتری دارد.
مصرف کافئین در برخی افراد خواص درمانی به همراه دارد. در واقع آنها بدون نسخه و تجویز پزشک از نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های کافئین‌دار برای بهبود سردرد خود استفاده می‌کنند. همچنین با مصرف طولانی مدت بهترین مکمل کافئین از بدن خود در برابر برخی بیماری‌ها محافظت می‌کنند و در ادامه باعث کاهش بروز سردرد یا میگرن‌های زمینه‌ای می‌شوند. تحقیقات بسیاری در این زیمنه انجام شده است؛ چندین آزمایش و مطالعه بر روی دسته‌ای از افراد نشان می‌دهند که مصرف کافئین توانسته اثربخشی مسکن‌هایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن را افزایش دهد؛ البته این اثربخشی محدود بوده و برخی محققان درباره این موضوع شبهاتی دارند. مطالعات بسیاری در این زمینه انجام شده است و توجه آن صرفا بر روی درمان سردرد نبوده بلکه در این تحقیقات بسیاری از شرایط مختلف درد که توسط کافئین تسکین داده می‌شوند، مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
مطالعه دیگری نشان می‌دهد که تاثیر مصرف کافئین بر روی داروهای مسکن بدون نسخه قابل توجه بوده است. در این مطالعه اثربخشی کافئین بر روی داروهای سردرد مشخص و قابل اتکا بوده است. اکثر تحقیقات انجام شده به طور خاص به تاثیرات مصرف کافئین بر روی سردرد تنشی و میگرن پرداخته است؛ در واقع این مطالعات درباره اثر کافئین بر روی انواع سردردها، اطلاعاتی را در اختیار ما قرار نمی‌دهند. به طور کلی جالب است بدانید که مصرف کافئین می‌تواند سردرد شما را بهتر کند یا حداقل باعث افزایش تاثیر داروهای مسکن بر روی سردرد شوند.
قبل از بروز سردرد، رگ‌ها خونی منبسط می‌شوند. در این بین کافئین دارای خواص منقبض‌کننده عروق است؛ کافئین رگ‌های خونی را باریک می‌کند و در نهایت باعث محدود کردن جریان خون میشود. مصرف کافئین باعث جلوگیری از انبساط رگ‌های خونی شده و در نتیجه از بروز سردرد جلوگیری می‌کند. همچنین کافئین می‌تواند دردهای دیگر را بهبود بخشد اما همچنان تحقیقات و مطالعات در این‌باره کامل نشده است.
بسیاری از درمان‌ها و داروهای بدون نسخه حاوی کافئین هستند؛ به همین دلیل است که برخی افراد پس از مصرف کافئین، احساس درد کمتری می‌کنند. برخی افراد معتقدند که با نوشیدن یک فنجان قهوه، سردرد و دردهای دیگر آنها کم شده یا برای مدتی از بین می‌روند؛ همین موضوع نشان‌دهنده تاثیر کافئین بر روی رگ‌های خونی و سیستم عصبی مرکزی آنهاست و در نهایت نیز باعث بهبود درد خواهد شد. در صورتی که تمایل به نوشیدن قهوه ندارید، می‌توانید از چای‌های کافئین‌دار یا مکمل‌های کافئین استفاده کنید. مکمل‌ها و خوراکی‌های حاوی کافئین، تاثیراتی مشابه با مصرف قهوه را در بدن شما ایجاد می‌کنند. در هر صورت باید در مصرف قهوه یا به طور کلی کافئین اعتدال داشته باشید زیرا مصرف بیش از اندازه این ماده محرک می‌تواند باعث بروز عوارض آزاردهنده شود.
ذکر این نکته لازم و ضروری است که در برخی افراد، مصرف کافئین باعث بروز سردرد میشود. یکی از دلایل بروز سردرد پس از مصرف کافئین افزایش ادرار است. درواقع مصرف کافئین باعث کم‌آبی بدن شما شده و در نهایت مسبب بروز سردرد است. همچنین مصرف بیش از اندازه کافئین باعث بروز سردرد خواهد شد. دوز مجاز مصرفی کافئین 400 میلی‌گرم در روز در نظر گرفته شده است. مصرف بی‌رویه کافئین می‌تواند عوارض بسیار زیادی از جمله سردرد ایجاد کند. 400 میلی‌گرم کافئین در روز معادل 4 فنجان قهوه است که با توجه به مارک، اندازه و نوع دم کردن دانه‌های قهوه کمی متفاوت است. جالب است بدانید که کاهش مصرف این ماده محرک می‌تواند به درمان سردرد ناشی از کافئین کمک کند.
اعتیاد و وابستگی به کافئین باعث میشود که در زمان کاهش دوز مصرفی خود، عوارض ناشی از ترک کافئین را تجربه کنید. یکی از علائم ترک کافئین سردرد است. در واقع نباید کافئین مصرفی خود را یک‌دفعه قطع کنید بلکه شما با کم کردن مصرف کافئین می‌توانید علائم ترک کافئین را کنترل کنید. با توجه به این موضوع که کافئین می‌تواند سردرد شما را از بین ببرد، کاهش مصرف کافئین نیز ممکن است باعث بروز سردردهای دردناک و مکرر شود. این احتمال بسیار زیاد است که در زمان ترک کافئین دچار سردردهای شدید شوید؛ اگر شرایط شما آزاردهنده است، حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. به خاطر داشته باشید که کافئین صرفا در قهوه وجود ندارد بلکه نوشیدنی‌ها و غذاهای بسیاری حاوی کافئین هستند؛ از جمله:
حتی قهوه بدون کافئین نیز حاوی مقدار کمی کافئین است پس در صورتی که لازم است کافئین را ترک کنید، به اطلاعات روی بسته‌بندی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها بیشتر دقت کنید. در صورتی که در هنگام مصرف کافئین دچار سردرد می‌شوید، اولین گزینه درمانی شما مصرف آب است. در واقع این احتمال وجود دارد که صرفا به دلیل کم‌آبی بدن دچار سردرد شده باشید و نیاز به درمان‌های دیگر و قطع مصرف کافئین وجود نداشته باشد.
سردردهای ناشی از کافئین بسیار مشابه سردردهای دیگر هستند پس شما نمی‌توانید به‌راحتی آنها را تشخیص دهید. اگر در زمان مصرف کافئین دچار سردردهای آزاردهنده شده‌اید، پیشنهاد ما به شما این است که مصرف کافئین را کم کنید و نتیجه آن را بررسی نمایید. حتما دقت کنید که مصرف کافئین را یک‌دفعه قطع نکنید. سردردهای ترک وابستگی به کافئین اغلب با علائم زیر همراه است:
اگر در شرایط آزاردهنده ترک مصرف کافئین هستید و عوارض بالا در شما ایجاد شده است، بهتر است در این‌باره با پزشک متخصص مشورت کنید. در صورتی که دچار سردرد ناشی از کافئین شده‌اید یا با عوارض ترک وابستگی به کافئین دست‌وپنجه نرم می‌کنید، موارد زیر می‌تواند به شما کمک کند:
اگر سردرد شما ناشی از ترک مصرف کافئین است، این احتمال بسیار زیاد است که دوباره مصرف کافئین را از سر بگیرید. پیشنهاد ما به شما این است که در این خصوص با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا درمان شما کامل شود.
جمع‌بندی
درست است که مصرف کافئین می‌تواند سردرد شما را درمان کند اما به خاطر داشته باشید که اعتیاد به کافئین و همچنین ترک مصرف کافئین نیز می‌توانند از علل اصلی بروز سردرد باشند. بهتر است در مصرف کافئین اعتدال داشته باشید زیرا مصرف بی‌رویه آن می‌تواند برای شما عوارض آزاردهنده‌ای داشته باشد. سعی کنید در زمان مصرف کافئین، آب بیشتری بنوشید تا سردرد ناشی از کم‌آبی، شما را آزار ندهد. همچنین بهتر است در شرایطی که سردرد شما شدید شده است و درمان‌های خانگی پاسخگوی نیاز شما نیست، به پزشک مراجعه کنید و علت بروز سردرد را شناسایی کنید. در برخی مواقع کنترل مصرف کافئین توسط درمان‌های پزشکی انجام می‌گیرد.
