به گزارش خبرگزاری فارس از رشت، سعید شفیعی ثابت: راه‌آهن قزوین - رشت به‌عنوان قطعه‌ای از کریدور شمال ـ جنوب در نیمه نخست اسفندماه سال ۹۷ با حضور رئیس‌جمهور دولت دوازدهم و هیئت‌های خارجی از کشورهای همسایه به‌طور رسمی افتتاح و به بهره‌برداری رسید.
موقعیت جغرافیایی بسیار مناسب جمهوری اسلامی در منطقه و همچنین ارتباط آن با آب‌های خلیج‌فارس و دریای عمان در جنوب و دریای خزر در شمال، ایران را به یکی از مهمترین و با ارزش‌ترین مسیرهای ترانزیتی دریایی، ریلی و حتی هوایی بین‌المللی در منطقه تبدیل کرده است.
راه‌آهن رشت ـ آستارا تکمیل کننده حلقه گمشده گذر ترانزیتی شمال-جنوب
بعد افتتاح راه آهن رشت ـ قزوین هدف دولت وقت، تکمیل راه‌آهن رشت - قزوین و در ادامه مسیر رشت ـ انزلی و آستارا بوده است، زیرا تحقق این مهم حلقه گمشده گذر ترانزیتی شمال-جنوب را تکمیل و به لحاظ ملی و بین‌المللی برای کشور و استان گیلان بسیار مهم است و تاثیر گذار است.
تکمیل پروژه راه‌آهن رشت – انزلی- آستارا به جهتی برای جمهوری اسلامی دارای اهمیت است که علاوه بر اتصال راه‌آهن قزوین- رشت به بنادر کاسپین منطقه آزاد، انزلی و آستارا منجر به اتصال خط راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران به اروپا و کشورهای مستقل مشترک‌المنافع ( CIS ) و عضو اتحادیه اوراسیا می‌شود.
تکمیل راه‌آهن رشت ـ آستارا و دسترسی به بازار ۴۶۰ میلیونی
محور ریلی رشت - آستارا با طول ۱۶۴ کیلومتر، یکی از مهمترین پروژه‌های ریلی کشور است زیرا استان گیلان به دلایل همسایگی با کشورهای حاشیه خزر و عضو اتحادیه اوراسیا و شانگهای از شرایط خوبی در راستای توسعه صادرات در کشور برخوردار است.
بدون شک تکمیل شبکه حمل‌ونقلی کشور به‌عنوان یک شاهراه بین‌المللی و اتصال استان به شبکه ریلی کشور و گذر ترانزیتی ترانزیت بین‌المللی تمام ریلی شمال ـ جنوب منجر به اتصال شبکه ریلی دو کشور آذربایجان و ایران در مرز بندر آستارا و ارتباط با بازارهای منطقه‌ای و دسترسی به بازار مصرف بالای ۲۶۰ میلیونی کشورهای مشترک‌المنافع می‌شود.
تأکید مقام معظم رهبری به تسهیل در روند تکمیل راه آهن رشت ـ آستارا
به گفته مسوولان وزارت راه و شهرسازی تا کنون عملیات اجرایی راه آهن رشت ـ آستارا ۱۲ کیلومتر از سمت آستارا و ۱۰ کیلومتر از سمت رشت آغاز شده است و همچنین مقرر شد تا با همکاری روسیه، بخش دیگری از تامین مالی این پروژه انجام شود.
میزان اهمیت تکمیل راه آهن رشت_آستارا به اندازه‌ای است که مقام معظم رهبری در ۲۹ تیرماه ۱۴۰۱ در دیدار رئیس جمهور روسیه، با تأیید سخنان پوتین درباره ضرورت راه اندازی خط آهن رشت ـ آستارا، این کار را موجب تکمیل خط حمل و نقل شمال جنوب و به نفع هر ۲ کشور دانسته و حل گره‌های موجود و سهولت در تکمیل این خط ریلی عظیم اقتصادی شدند.
گشودن حلقه مفقوده در تکمیل راه آهن رشت ـ آستارا با ورود روسیه
در دی ماه امسال مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی با «ایگور لویتین» دستیار ویژه رییس جمهور روسیه دیدار کرد و در خصوص گسترش همکاری های حمل و نقلی و تکمیل کریدور شمال جنوب مذاکره کردند.
به گفته برخی از کارشناسان ترانزیت، با توجه به اینکه بخش زیادی از جمعیت روسیه در غرب این کشور و در شهرهای مسکو و سن پترزبورگ ساکن هستند و همچنین شبکه ریلی روسیه در غرب این کشور به فنلاند و دیگر کشورهای شمال اروپا متصل است، تکمیل راه آهن رشت - آستارا بار و مسافر بیشتری نسبت به ریل شرق دریای خزر و عبور از کشورهای قزاقستان و ترکمنستان دارد. ضمن اینکه مسیر کوتاه‌تر بوده و زمان کمتری برای حمل کالا از کریدور شمال - جنوب با عبور از آذربایجان به روسیه صرف می‌شود.
البته ناگفته نماند که معاونان وزارت راه و شهرسازی تأکید دارند این است که به دلیل اهمیت راه‌آهن رشت-آستارا، با وجود نیاز به سرمایه‌گذاری در این زمینه، حتی بدون حضور روسیه هم این خط ریلی تکمیل می‌شود ولی معتقدند که سرمایه‌گذاری روسیه سبب تسهیل در اجرای این پروژه می‌شود.
تکمیل راه‌آهن کاسپین وعده‌ای که تحققش به این سادگی‌ها نیست
استاندار گیلان چندی پیش به سفر فرستاده ویژه رئیس جمهور روسیه به گیلان اشاره کرده بود و گفت که روس‌ها برای مشارکت در پروژه راه آهن رشت ـ آستارا به گیلان آمدند و ضمن اینکه پروژه ریلی رشت – کاسپین طی پنج ماه آینده به بهره‌برداری می‌رسد.
در چنین شرایطی که تکمیل راه‌آهن رشت_آستارا با مشکلاتی از جمله اراضی کشاورزی مواجه است در کوتاه مدت راه آهن رشت ـ کاسپین به‌عنوان بخشی از طرح راه‌آهن قزوین - رشت - انزلی می‌تواند جایگزین مناسبی برای توسعه صادرات و اقتصاد در گیلان باشد.
تکمیل راه‌آهن رشت ـ کاسپین می‌تواند در تجارت کشور و منطقه خاورمیانه، آسیانه میانه و اوراسیا تحولی بزرگ ایجاد کند به طوری که اجرای این پروژه علاوه بر اهمیت در حمل‌ونقل داخلی، بار و مسافر استان گیلان از نظر ایجاد یک کریدور ریلی جدید برای صادرات و واردات کشور و همچنین ترانزیت کالا از مناطق شمالی کشور به خلیج فارس، آب‌های آزاد بین‌المللی و دیگر کشورهای همسایه ایران نیز بسیار مهم است.
راه‌آهن رشت ـ کاسپین تا سال ۱۳۸۵ فقط سه درصد پیشرفت داشته است ولی طبق گفته‌های حسین هاتف، پیمانکار پروژه خط آهن رشت ـ کاسپین اکنون با پیشرفت ۷۶ درصدی مواجه است.
بر اساس گفته‌های وزارت راه و شهرسازی ۱۶ کیلومتر از مسیر این خط آهن، ریل‌گذری شده است و ایستگاه نخست آن در منطقه پیربازار رشت به مسافت ۲۵ کیلومتر تا پایان سال و ایستگاه آخر آن هم در منطقه آزاد تجاری - صنعتی انزلی، در صورت تأمین اعتبار یک‌هزار و ۶۰۰میلیارد تومانی در خرداد ۱۴۰۲ به بهره برداری می‌رسد.
توافق میان ایران و روسیه در خصوص تسهیل در روند بهره‌برداری راه آهن رشت آستارا
از این رو اخیراً هیئتی از کشور روسیه و دستیار ویژه ولامیدر پوتین وارد گیلان شده و پس از بازدید از راه‌آهن رشت-آستارا، بنا شد پس از بررسی‌های دقیق، سرمایه‌گذاری و اجرای این خط ریلی از سوی روسیه انجام و در نهایت درصورت موافقت دو طرف ایرانی و روسی، تفاهم‌نامه همکاری تهیه و به امضای طرفین برسد.
به گفته ایگور لویتین دستیار ویژه رئیس جمهور روسیه نگاه این کشور اینگونه است که احداث این خطی ریلی علاوه بر توسعه فعالیت‌های تجاری بین ۲ کشور، فضای بهره‌مندی بیشتر مردم از موهبت دریای خزر را فراهم کند از این رو به دستور مقام رئیس جمهوری روسیه آمده‌ایم تا برنامه احداث خط ریلی رشت آستارا را آغاز کرده و در جریان کار کارشناسی طراحان و مجریان این مسیر برای تسریع در روند احداث قرار بگیریم.
تأمین اعتبار ۸۰۰ میلیون یورویی برای تکمیل راه آهن رشت ـ آستارا از طریق تهاتر نفت
طبق گفته خیرالله خادمی مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، با توجه به عبور این خط آهن از زمین‌های شالیزاری، نبود مصالح و معادن مورد نیاز، هزینه بالای تملک اراضی، به منظور ساخت این خط ریلی اعتباری بالغ‌بر ۸۰۰ میلیون یورو بدون احتساب هزینه تملک اراضی مورد نیاز است که این مهم خوشبختانه از طریق تهاتر نفت تأمین و توسط قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شود.
در حال طول این پروژه حدود ۱۶۲ کیلومتر است که ۱۰ کیلومتر زیرسازی آن در موازات خط آهن رشت به انزلی ۱۰۰ درصد انجام گرفت همچنین پروژه از سمت آستارا هم مناقصه قطعه پایانی به طول ۱۱.۵ کیلومتر برگزار شد و عملیات اجرایی آن توسط قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا در حال انجام است.
یکی از دغدعه‌های مسؤولان در تکمیل راه آهن رشت_آستارا ساخت پل برای عبور قطار از برخی مناطق است از همین رو و به گفته مسؤولان وزارت راه و شهرسازی همانگونه که بخشی از راه آهن قزوین-رشت برای حفظ محیط زیست دریاچه سد منجیل، بر روی پل برده شد، یکی از پیشنهادهای طرح راه آهن رشت-آستارا این است که ۴۰ کیلومتر از مسیر ریلی که احتمال ورود به اراضی کشاورزی یا جنگلی را دارد برای حفظ محیط زیست بر روی پل احداث شود.
تحقق آرزوی تکمیل خط ریلی در لوای نگاه فراملی
بر اساس آمار پیش بینی می‌شود میزان عبور بار از کریدور شمال-جنوب در صورت تکمیل از کشورهای شمال اروپا، روسیه و منطقه قفقاز پیشنهاد عبور ترانزیتی هفت میلیون تن بار باشد که بسیار به ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی کشور کمک می‌کند و انتظار می‌رود باتوجه به موقعیت منحصربه‌فرد حمایتی در ابعاد ملی و بین‌المللی استاندار گیلان و مجمع نمایندگان استان، نهایت تلاش خود را برای تکمیل پروژه راه آهن رشت آستارا انجام دهند تا این استان با توسعه قابل توجهی مواجه شود.
بی‌شک مهمترین مشکل در عدم تکمیل راه آهن رشت ـ آستارا منابع مالی و از جمله مشکلات موجود، وجود اراضی ارزشمند کشاورزی در مسیر احداث است که به بیش از ۲ هزار میلیارد تومان اعتبار برای تملک اراضی نیاز دارد که همین امر سبب شد تا ۵۰ درصد راه‌آهن رشت ـ آستارا نیازمند احداث پل باشد.
پایان پیام/۳۳۸۹
