دانوش یزدان‌پناه در گفت‌وگوی اینستاگرامی جشنواره فیلم فجر پردیس سینمایی اطلس مشهد در خصوص روند و اهمیت برگزاری جشنواره فجر در شرایط کنونی، اظهار کرد: با توجه به اینکه پس از اتمام جشنواره فجر سال گذشته، شیوع ویروس و بیماری کرونا صورت گرفت و عملاً بیشتر فیلم‌هایی که در جشنواره فجر سال گذشته حضور داشتند، با تعطیلی سالن‌ها، عدم پخش و اکران و درگیری تهیه‌کنندگان و سرمایه‌گذاران آثار با شیوه‌های پخش آنلاین و... موجه شده‌اند. بنابراین این شرایط بر جریان فیلم‌سازی ما در پیک اول شیوع ویروس کرونا اثرگذار بوده است، به طوری که انتظار جامعه در ماه‌های اول شیوع این ویروس بدین شکل بود که پس از قرنطینه دو یا ماهه به شرایط ساخت‌وساز و تولید بازخواهیم گشت و به این ترتیب در آن ایام عملاً تولید صورت نمی‌گرفت.
وی ادامه داد: پس از گذشت مدتی که شرایط عمومیت بیشتری پیدا کرد، طبیعتاً تولیدکنندگان این‌گونه فکر کردند که در شرایط کرونایی نیز باید فعالیت سینماها آغاز شده و حرکتی داشته باشد و به تبع ساخت فیلم در شرایط خاص و با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی آغاز شد. ماحصل این اقدامات که به طور طبیعی باید به جشنواره فجر برسد، لیست جشنواره فجر امسال است که در اختیار مخاطبین قرار گرفته است.
این کارگردان تئاتر تصریح کرد: در نگاه اجمالی به ۱۶ اثری که در سودای سیمرغ در رقابت با یکدیگر هستند می‌توان به این نتیجه رسید که شاید بسیاری از هنرمندان نسل اول، دوم و حتی سوم حضور چشم‌گیری در جشنواره امسال نداشته‌اند و فیلم‌هایی با نوع نگاه و نگرشی جدیدتر و کارگردان‌هایی که جسارت کرده‌اند در این شرایط فیلم‌سازی کنند مواجه هستیم. با توجه به اینکه در این جشنواره هنوز فیلمی را تماشا نکرده‌ام، بنابراین پیش از دیدن فیلم‌ها نمی‌توان قضاوت کرد، اما حضور چند اسم در این مجموعه شاید موضوع رقابت را کمی گرم‌تر کند و امیدوارم این جشنواره شگفتی‌هایی نیز برای ما داشته باشد و مانند جشنواره سال گذشته شاهد فیلم‌هایی باشیم که با وجود این که تبلیغات زیادی نداشته‌اند، اما فیلم‌های بسیار خوبی بودند.
یزدان‌پناه در خصوص تغییر و تحول ایجاد شده در نگاه فیلم‌سازی و تعدد ایده‌ها و زوایای دید مختلف، بیان کرد: من فکر می‌کنم سینمای ایران حداقل در یک یا دو دهه اخیر فراز و نشیب‌های زیادی در همه بخش‌ها مانند سرگرمی، هنری و... داشته است و سینما نمی‌توانست به نسبت سینماهای سایر کشورها منهای سینمای هالیوود فیلم‌هایی بسازد، اما امروزه شاهد این هستیم که درواقع کیفیت حداقل تجهیزات تصویربرداری که مهم‌ترین معیار فیلم‌سازی است، همانند تجهیزات تولیدشده در آن سوی دنیا است که این امر کمک می‌کند جسارت‌های پنهان ما آشکار شده و رویاها و آرزوهای ما محقق شود.
وی خاطرنشان کرد: بخش سرگرمی به واسطه تجهیزات، امکانات و سرمایه‌های کناره‌ای که وارد سینما می‌شود، می‌تواند جریان‌ساز باشد و این امکان را به ایده‌پردازان می‌دهد که در کنار نگاه کلاسیک به سینما بتوانند سرمایه‌گذار و تهیه‌کننده‌ای را جست‌وجوکنند که ایده آن‌ها را پرورش داده و به منصه ظهور برساند و به تعبیری تبدیل به فیلم شود.
این کارگردان تئاتر با بیان ایکنه «به طور طبیعی سینما هنری همواره با جشنواره‌ها قیاس می‌شود»، افزود: شاید بتوان این‌گونه بیان کرد که در این سال‌ها سینما هنری ما به برخی آثار خاص که توسط برخی هنرمندان خاص ارائه می‌شد، بسنده می‌کرده است، اما من فکر می‌کنم امروزه هنرمندان سینماگر مستقل زیادی در کشور حضور دارند که آثار قابل توجهی تولید می‌کنند. در حالی که ممکن است این آثار مورد اقبال عموم قرار نگیرند، اما ساخت و حضور آن‌ها در قواره سینما هنری بسیار خوب است.
یزدان‌پناه تصریح کرد: در این خصوص مجبور هستم از جشنواره سال گذشته وام بگیرم و در خصوص دو فیلم پوست و تومان اظهار نظر کنم. با وجود اینکه این فیلم‌ها در جلو دوربین نه چهره شاخصی دارند و اقلیم خاصی را نشان می‌دهند، اما سینمای بسیار نو و متفاوتی را در بخش هنری ارائه می‌دهند. این اتفاق نشأت گرفته از آن است که در بخش هنری نیز ما جایگاهی را پیدا کرده‌ایم و سینما ما رونقی پیدا کرده‌است. این در حالی است که ممکن است این رونق در زمینه اقتصادی صورت نگرفته باشد، اما از منظر هنری جریان، تفکر و فرم خاصی را دنبال نمی‌کنیم.
وی در خصوص تأثیرگذاری دریافت جوایز جشنواره بر درآمدزایی فیلم‌ها، عنوان کرد: این موضوع که جشنواره فیلم فجر مهم‌ترین ویترین سینمای ایران است قابل انکار نیست و فارغ از اتفاقاتی که بواسطه دریافت جایزه رخ می‌دهد، حضور فیلم‌ها در این ویترین بر نگاه عمومی تأثیرگذار خواهد بود، اما موفقیت این فیلم‌ها در گیشه نیازمند بررسی شرایط است. به عنوان مثال آقای مهدویان که در جشنواره امسال نیز حضور دارد در سال اول حضور خود در جشنواره با فیلم ایستاده در غبار درخشید، در صورتی که چنانچه این فیلم از مجاری دیگری وارد بدنه سینما می‌شد، چندان توفیقی برای آن حاصل نمی‌شد، از این رو جوایز دریافت شده توسط این فیلم سبب شد مخاطبان بیشتری به تماشای این فیلم بپردازند.
این کارگردان تئاتر با اشاره به اینکه «در این زمینه برخی آثار و افراد استثنا هستند»، ادامه داد: به عنوان مثال زمانی که آقای فرهادی فیلمی می‌سازد طبیعتاً مردم ان را دنبال خواهند کرد چه در جشنواره شرکت کرده باشد و چه حضور نداشته باشد. به طور کلی اگر فیلمی در لیست فیلم‌های جشنواره فجر حضور داشته باشد، قطعاً از این ویترین سهمی خواهد داشت و بر فروش آن تأثیرگذار خواهد بود.
یزدان‌پناه بیان کرد: در سال گذشته فیلم آبادان یازده شصت با وجود اینکه چهره شناخته‌شده نداشت و داستان ساده و روانی داشت، از جمله فیلم‌های سطح بالا از نگاه مردم بود که مورد استقبال قرار گرفت. دانشجویان و عاشقان سینما مخاطبان اصلی جشنواره فجر هستند و این افراد بخشی از یک جامعه بزرگ هستند که تأثیرگذار خواهند بود. به طوری که هر یک از این افراد در واقع پیک خبری برای سایر گروهای زیر مجموع مانند خانواده، دوستان و... خواهند بود. چنین تأثیرگذاری و پس از آن تأثیرگذاری پروانه‌ای آن در جامعه بسیار زیاد خواهدبود. به علاوه عموم مردم نیز نسبت به جشنواره فیلم فجر اقبال نشان می‌دهند به طوری که اغلب جامعه‌شناختی نسبت به این جشنواره دارند و اخبار دریافت جوایز اختتامیه جشنواره، از جمله اخبار مهم قرار می‌گیرند و گاهی مردم تحلیل‌هایی نیز در این خصوص دارند.
وی در خصوص مسیر و مراحل هنرمند و سینماگرانی که بواسطه حضور در سینما و فعالیت‌های سینمایی خود برای رسیدن به تولید اثر سینمایی و حضور در جشنواره فیلم فجر، عنوان کرد: دو رویکرد در این زمینه وجود دارد، یکی از این دو رویکرد حضور پدیده‌ها و نوابغ است. با توجه به اینکه این مسیر در ایران و با توجه به شرایط موجود مسیری تجربه‌گرا محسوب می‌شود، من از حضور چنین افرادی در جشنواره خوش‌حال هستم، زیرا این امر نشانگر این است که افرادی که سال‌های زیادی در این حرفه زحمت کشیده‌اند، مانند فیلم‌نامه‌نویس، دستیار کارگردان و... اکنون جسارت کرده، فیلم خود را می‌سازند و نوع نگاه خود را ارائه می‌دهند و همواره این روند رخ داده است. به شکلی که با بررسی تاریخ سینما متوجه می‌شویم سینماگران بزرگ دستیاران برخی از سینماگران دیگری بوده‌اند و به نظر من این اتفاق باید روی دهد تا افراد بتوانند به آرزوی دیرینه خود که ممکن است صندلی نهایی کارگردانی و به وجود آوردن یک اثر هنری است، دست پیدا کنند.
این کارگردان تئاتر در خصوص کیفیت آثار راه‌یافته به جشنواره فجر، اظهار کرد: جشنواره به تنهایی ماهیت ندارد و با ورود فیلم‌ها ماهیت پیدا می‌کند و برخی مواقع جشنواره در سال‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. ما باید اتفاقات تاریخی و اجتماعی اثرگذار بر جامعه را در نظر بگیریم. من فکر می‌کنم تولیدات امسال هنوز تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا در سطح جهان قرار نگرفته است و ممکن است اثرات شیوع این ویروس را در سال‌های بعد مشاهده کنیم، همان‌طور که در سینمای اروپا اثرات پس از جنگ را ملاحظه می‌کنید. به نظر من شوک وارد شده در سال گذشته هنوز در آثار نمود پیدا نکرده است، زیرا همچنان در شوک قرار داریم.
یزدان‌پناه ادامه داد: زمانی که انسان در شوک قرار می‌گیرد واکنش‌پذیر نیست، مانند زمانی که خدایی نکرده خبر از دست رفتن عزیزان را می‌شنویم تا دقایقی شوکه می‌شویم و تا خارج شدن از شوک و به اندوه و آلام رسیدن مدت زمانی طول می‌کشد، به طوری که در آن واحد واکنش نشان نمی‌دهیم و مدت زمان خارج شدن از شوک در افراد مختلف متفاوت است. من فکر می‌کنم ما در حال حاضر در دوران شوک هستیم و با سپری کردن این دوران غمبار تحت تأثیر این جهان پساکرونایی قرار خواهیم‌گرفت.
وی گفت: نکته دیگری که وجود دارد این است که تاریخ قضاوت خواهد کرد؛ به شکلی که بسیاری از فیلم‌های حضور یافته در جشنواره ۶۰ در آن سال‌ها مورد اقبال قرار نگرفته‌اند، اما گذر زمان باعث شده این فیلم‌ها از دل تاریخ خارج شده و خود را دوباره معرفی کنند و من فکر می‌کنم ما باید گذر زمان را در نظر بگیریم تا بتوانیم قضاوت درستی نسبت به اثر هنری داشته باشیم. طبیعتاً چون در جشنواره بحث سلیقه مطرح است هیچ جایزه‌ای تضمین خوب بودن و هیچ عدم دریافت جایزه‌ای تضمین بد بودن آثار نیست و این مسئله‌ای است که در طول تاریخ سینما مشاهده کرده‌ایم به طوری که آثار بسیار خوبی وجود داشته‌است که دیده‌نشده و آثار ضعیفی هم وجود داشته که به دلایلی در ویترین سینمایی قرار گرفته‌اند.
انتهای پیام
