شاید بسیاری از ما این مناسبت تقویمی را ندانیم، اما قطعا همه ما بر سر اهمیت دادهها و اطلاعات شخصی و رویکرد آینده شرکتهای بزرگ تکنولوژی در مواجهه با این موضوع توافق نظر داریم. وقتی میدانیم که تکنولوژیهای جدید اطلاعات مختلف ما را- از ضربان قلب گرفته تا خصوصیترین عقاید- دریافت، تحلیل و بهطور مجازی دستهبندی میکنند، این نگرانیها جدی و جدیتر میشوند. در همین راستا کنفرانس کامپیوترها، حریم خصوصی و حفاظت از دادهها در این روز برگزار شد و «تیم کوک» مدیرعامل شرکت اپل بهعنوان سخنران اولین پنل درباره اهمیت حریم خصوصی کاربران صحبت کرد. هیچ تعجبی نداشت که او در گفتههایش به این اشاره کند که اپل تنها شرکت بزرگ تکنولوژی است که بهطور کامل از حریم خصوصی کاربران حفاظت میکند و نه تنها بهصورت موردی و خاص و آن را جزو حقوق اولیه انسانی میداند. با این حال اما مجله آنلاین FastCompany به همین بهانه با مدیرعامل اپل مصاحبهای انجام داده و درباره حریم خصوصی، تهدیدهای قرن جدید، افراطیگرایی و نفرتپراکنی در دنیای تکنولوژی، نقش مقررات دولتی و فرصتهای موجود برای قانون فدرال حفاظت از حریم خصوصی در آمریکا صحبت کرده است.
کوک معتقد است که سوءاستفاده از حریم خصوصی و دادههای کاربران و گرم شدن زمین، تهدیدهایی هستند که به واسطه فعالیتهای بشر ایجاد شدهاند. او میگوید: «فکر میکنم حفاظت از حریم خصوصی افراد یکی از مهمترین مسائل قرن حاضر است. این درحالی است که بحران تغییرات آبوهوایی هم موضوع بسیار بااهمیتی است. هر دوی این مسائل نیازمند تفکر عمیق و اتخاذ تصمیمهایی هستند که شرایط را برای زندگی نسل آینده بهتر کند. ما باید از خودمان بپرسیم که برای بهبود شرایط فعلی و سرمایهای که برای نسل آینده به جا میگذاریم، چه کردهایم.»
نگرانیهای تکنولوژیکی او بیشتر روی تهدیدهای مربوط به رمزنگاری پیامها معطوف است. «من یکی از بزرگترین طرفداران رمزنگاری پیامها آن هم بدون هیچ راه نفوذی هستم و حالا نگران تلاشهایی هستم که برای شکستن این چرخه یا تضعیف آن انجام میشود.»
کوک در واکنش به اینکه هوش مصنوعی از نظر ایلان ماسک میتواند انقلاب دنیای تکنولوژی باشد و آیا همزمان تهدیدی جدیتر برای حریم خصوصی افراد به حساب میآید یا خیر، گفت: «فکر میکنم هم میتواند فرصت باشد و هم تهدید و در هر دو حالت تکنولوژی میتواند آن را تقویت کند. نمیدانم استفاده از هوش مصنوعی بهتر است یا عدم استفاده از آن؛ فقط میدانم ما باید از هوش مصنوعی به شیوهای اخلاقی بهره بگیریم؛ همانطور که باید در مواجهه با دادههای خصوصی و جمعآوری دادهها هم چنین رویکردی داشته باشیم. فصل مشترک همه اینها اهمیت بالایی است که در زندگی امروزه دارند و باید به شکلی جدی برای آنها چارهجویی کرد.»
بسیاری از افرادی که حفاظت از دادهها و حریم خصوصی کاربران را ارزشمند میدانند، از راهکار جدید اپل برای شفافیت پیگیری اپلیکیشنها و نظارتهای جدید بر رعایت حریم خصوصی در فروشگاههای اپلیکیشنهای این شرکت، استقبال میکنند. با این حال اما بسیاری از افراد هم هستند که اهمیت چندانی به این اقدامات نمیدهند و میگویند اگر یک اپلیکیشن اطلاعات مرا جمعآوری کند، چهکار میتوانم بکنم و اساسا چیزی برای پنهان کردن ندارم! در همین راستا FastCompany نظر تیم کوک را درباره واکنش چنین افرادی پرسید. او در این مورد گفت: «وقتی افراد موضع مشخص و محکمی در برابر دادههای خصوصیشان ندارند؛ یعنی میدانند که شرکتهای بزرگ اطلاعات مختلف آنها از خریدهای اینترنتی گرفته تا جستوجوهای آنلاینشان را جمعآوری میکنند و درواقع این روند به خودسانسوری آنها منجر میشود. به چنین افرادی میگویم به جهانی فکر کنند که در آن میدانیم در هر لحظه و هر جا رصد میشویم. این آگاهی میتواند چه تغییری در رفتار ما ایجاد کند.
چه کاری را کمتر انجام میدهیم؟ چه کاری را اصلا انجام نمیدهیم؟ فکر نمیکنم چنین جهانی، جایی باشد که هر کدام از ما بخواهیم در آن زندگی کنیم. زندگی در چنین جهانی نمیتواند امن و آرام باشد. فکر میکنم اغلب افراد بعد از چنین تفکری، به شکل جدی درباره این موضوع فکر کرده و به دنبال راهچاره هستند. در واقع بعید است بتوان کسی را پیدا کرد که در برابر چنین شرایطی بیتفاوت باشد و تغییری در رفتارش ایجاد نشود. این تغییر رفتار در نتیجه عدم امنیت در فضای مجازی و نفوذ به حریم خصوصی افراد، همان چیزی است که باعث نگرانی عمیق من میشود و معتقدم که همه افراد باید نگران چنین مسائلی باشند.»
در اوایل دهه ۲۰۰۰ بسیاری از افراد فکر میکردند که شرکتهای تکنولوژی به مثابه شوالیههایی هستند که برای حل مشکلات جهان آمدهاند. عرضه سریع و بدون فاصله گجتها و نرمافزارهای جدید به بازار برای بهبود زندگی روزمره افراد هم این تفکر را تقویت کرد. اما حالا بعد از گذشت حدود دو دهه، تصویر شرکتهای تکنولوژی و بهخصوص غولهای تکنولوژی به تدریج در ذهن افراد مخدوش میشود و این اتفاق بیش از هر چیز بهخاطر نگرانیهای جدی افراد درباره حریم خصوصی و اطلاعات شخصیشان رخ داده است. کوک اما معتقد است که نباید عبارت «غولهای تکنولوژی» را بهصورت عمومی بهکار برد؛ چون اپل هم در کنار شرکتهای دیگری مانند فیسبوک، آمازون، گوگل و مایکروسافت عضو این گروه محسوب میشود. او در این مورد میگوید: «فکر میکنم مهم است که مردم چنین نگاه یکسویهای به غولهای تکنولوژی نداشته باشند؛ چون معتقدم این شرکتها واقعا با یکدیگر متفاوت هستند و نمیتوان آنها را با هم مقایسه کرد. چنین نگاهی باعث میشود که مردم فکر کنند که این شرکتهای بزرگ الگوی تجاری یکسانی داشته و در مواجهه با مسائل مختلف رویکردی مشابه را دنبال میکنند.»
ظاهرا مدیرعامل اپل هیچ نگرانی از مواجهه با نقش شرکتهای تکنولوژی در ترویج افراطگرایی و گسترش ایدئولوژیهای افراطی ندارد. او هنگام اشاره به مسائل مربوط به حریم خصوصی و جمعآوری اطلاعات افراد، به این موضوع هم اشاره کرد که کاربران و افرادی که ایدههای افراطیگرایی را در فضای مجازی رواج میدهند، میتوانند شناسایی شوند و حتی فعالیت آنها به روشهای مختلف متوقف شود. او در این مورد میگوید: «تکنولوژی میتواند باعث تقویت و حتی سازماندهی فعالیتهای افراطی هم بشود و فکر میکنم باید به شکلی منصفانه این موضوع را پذیرفت. اما معتقدم که شرکتهای بزرگ تکنولوژی باید بتوانند با شناسایی به موقع و تخمین چنین اقداماتی تا حد ممکن از وقوع دوباره چنین اقداماتی جلوگیری کنند و همیشه به فکر راهحلهای بهتر و بیضررتر در مقابله با چنین اقداماتی باشند.»